به گزارش ایسنا، وقتی از اساتید دانشگاه می‌خواهم دانشجویان جدید و قدیم را باهم مقایسه کنند پاسخ‌های مختلفی می‌گیرم، برخی از اساتید اذعان دارند که دانشجویان امروزی از گذشته متفاوت شده‌اند، یک نفر می‌گوید دانشجویان انگیزه قبل را ندارند، دیگری معتقد است جاه‌طلب نیستند و آرزوهای بزرگی ندارند، یکی دیگر از اساتید می‌گوید دانشجویان میلی به پیشرفت ندارند و به درس توجهی نمی‌کنند، احساس بی‌انگیزگی و ناامیدی دارند، یکی دیگر می‌گوید دانشجویان امروز هدفی برای ادامه تحصیل ندارند، البته برخی نیز معتقد بودند دانشجویان گذشته با امروز تفاوت چندانی نکرده‌اند.
قبول داشته باشیم یا نه به هر حال دانشجویان نسل امروز تفاوت‌هایی با دانشجویان قدیم دارد، یکی از بارزترین تفاوت‌ها این است که این نسل ارتباط صمیمانه و راحت با اساتیدشان است. دانشجویان قدیم معمولاً احترام بیشتری برای استادان و مقامات آموزشی قائل بودند، درحالی‌که دانشجویان جدید به تعاملات غیررسمی و دوستانه‌تر تمایل دارند.
سمیه بکشلو مدیر سابق سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی قزوین در این خصوص به ایسنا می‌گوید: بخش مهم آداب، تربیت، اخلاق کاربردی، اخلاقی، علمی و دانشگاهی، توسط نهادهای آموزشی و تربیتی صورت می‌گیرد اما می‌دانیم که عمده این رفتارها محصول تربیت و آموزش خانواده است، اگر جایگاه عالم و استاد و احترام به بزرگ‌تر به درستی در خانواده تبیین شود اثر خود را در هر محیطی خواهد داشت؛ احترام در فرهنگ سنتی و دین و شریعت ما بوده است، حتی این امر را در درون دیگر فرهنگ‌ها نیز شاهد هستیم.
وی که چندین سال با دانشجویان نسل جدید ارتباط داشته است، خاطرنشان می‌کند: تعدادی از خانواده‌ها به‌ویژه آن‌ها که والدین متولد دهه ۵۰ یا ۶۰ دارند در محیطی با چارچوب باز رشد کردند و مسائل اخلاقی را کم‌اهمیت دانستند در واقع رفتار کنونی نسل جدید ماحصل یک دوره فشار در دهه ۶۰ است و والدین دهه ۵۰ و ۶۰ تصور کردند که برای حال خوب فرزندان باید در یک دوره‌ای رها شوند برای همین امروزه رهاشدگی را در فضای تربیتی شاهد هستیم.
دانشجوی مدرن در برابر دانشجوی سنتی
سید حسن مهدیخانی سروجهانی، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین به ایسنا می‌گوید: در هر دوره رفتار دانشجویان متفاوت بوده است هرچند نسبت به گذشته حد و مرزهای بین استاد و دانشجو کمرنگ شده است و این تنها در خصوص استاد و دانشجو صدق نمی‌کند. امروز در فضای عمومی جامعه و خانواده حرمتی که فرزندان رعایت می‌کردند دیده نمی‌شود.
وی مطرح می‌کند: مسائل مختلف و آسیب‌های اجتماعی باعث بروز چنین رفتاری شده است برای همین متخصصان امر روانشناسی اذعان دارند که بخشی از جامعه دچار اختلالات روانی و رفتاری هستند که این امر روی نوع تعاملات افراد با یکدیگر تأثیر می‌گذارد.
دانشجویان جدید به طور گسترده‌تری از فناوری برای برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند، درحالی‌که دانشجویان قدیم بیشتر به روش‌های سنتی مانند مکالمات رو در رو وابسته بودند. دانشجویان جدید به منابع اطلاعاتی آنلاین و فناوری‌های پیشرفته دسترسی دارند، درحالی‌که دانشجویان قدیم بیشتر به کتاب‌ها و منابع چاپی وابسته بودند.
بکشلو نیز در این خصوص بیان می‌کند: به‌دلیل گسترش فضای مجازی دانشجویان به منابع بسیاری دسترسی دارند برای مثال در گذشته یک دانشجو برای دسترسی به یک پایان‌نامه شاید باید مسافت زیادی را طی می‌کرد تا به دانشگاهی در شهری دیگر مراجعه کند ولی امروزه تمام این منابع در دسترسی دانشجویان قرار دارد و با توجه به اینکه دانشجو برای دسترسی زحمت زیادی نمی‌کشد در عموم مردم اینگونه تصور می‌شود که برای تحصیل زحمت زیادی نمی‌کشند و راحت‌طلب شدند.
آموزش مجازی و شبکه‌های ارتباطی تیغ دولبه است
مهدیخانی اشاره می‌کند: فناوری‌های مدرن تأثیر زیادی روی یادگیری و فعالیت‌های علمی به ویژه دانشجویان دارد، امروزه مسئله جهانی شدن، دسترسی سریع و آسان به منابع اطلاعاتی، صرفه‌جویی در زمان و مکان را شاهد هستیم. قبلاً دانشجویان برای یافتن منابع به شهرهای دیگر مسافرت می‌کردند ولی الان با چند دقیقه جستجو به کتابخانه‌های الکترونیکی دسترسی دارند و از منابع بهره‌مند می‌شوند.
وی اضافه می‌کند: در سطح جهان به‌روزترین نظریه‌ها و تحقیقات علمی در فضای مجازی تبادل می‌شود؛ پیش از آن وقتی نظریه‌ای در مقاله‌ای مطرح می‌شد سال‌ها و دهه‌ها طول می‌کشید تا به دست افراد در شهر یا کشورهای دیگر برسد. آموزش مجازی و شبکه‌های ارتباطی تیغ دولبه است و مفید یا غیرمفید بودن آنان به نحوه استفاده کاربران و مدیریت سیاستگذاران، اساتید و دانشجویان بستگی دارد تا از این فناوری به درستی استفاده کنند.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین تصریح می‌کند: بخشی از دانشجویان تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی بوده و به‌دلیل دسترسی سریع به اطلاعات دچار اعتماد به نفس کاذب شدند که اطلاعات سطحی و نادرست باعث شده است مدعی باشند و استاد را مرجع خود ندانند و تعامل ایجاد نکنند.
مهدیخانی بیان می‌کند: نظام آموزشی با نیازهای جامعه همخوانی ندارد برای همین همه وارد دانشگاه شدند ولی پس از اتمام تحصیل شغل مورد نظر خود را نیافتند؛ البته باید این نکته را متذکر شد که اغلب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌دنبال مشاغل اداری هستند اما چون دانشجویان این آموزش‌ها را ندیدند با مشاهده عدم تحقق شغل مناسب، انگیزه کافی برای درس خواندن را از دست می‌دهند و به درستی پژوهشگری نمی‌کنند.
دلیل راحت‌طلبی دانشجویان چیست؟
سجاد محمودرباطی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: نوع فضای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در جامعه در دوران کودکی و نوجوانی بیشترین تأثیر را در رفتار فرد در دوران دانشجویی دارد.
وی تشریح می‌کند: در عمل به‌راحتی می‌توان دید که فرهنگ استقامت، ایثار، از خود گذشتی و قناعت، در دهه ۶۰؛ اصالت دادن به مصرف و هدف قرار دادن رفاه اقتصادی در دهه ۷۰ و در دهه ۸۰ نیز سیاست‌های اقتصادی، سیاسی و تحریم‌ها را شاهد بودیم که در کودکان پرورش‌یافته در همان سال‌ها تأثیر داشت؛ تمام این موارد در شخصیت دانشجویان نسل دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ تأثیر مستقیم داشته است. هیجان و عطشِ پیدا کردن راه‌های میانبر برای رسیدن به موفقیت اقتصادی و شغلی ازجمله رازهای موفقیت کودکان پرورش‌یافته در دهه ۸۰ است.
به گزارش ایسنا، نسل جدید بیشتر به همکاری و کار گروهی اهمیت می‌دهد، درحالی‌که نسل قدیم ممکن است بیشتر بر روی رقابت فردی تمرکز داشته باشد. چرا دانشجویان امروز اینگونه شدند؟
مهدیخانی اظهار می‌کند: علاقه برای کار گروهی در نسل جدید مشاهده می‌شود ولی مشکل اینجاست در کارگروهی موفق نیستند و نمی‌توانند آن را به درستی انجام دهند و این ضعف نه تنها در نسل جدید بلکه در فضای عمومی جامعه نیز مشاهده می‌شود و افراد با اندیشه‌ها و نظرات مختلف نمی‌توانند کار قوی‌تر تحویل دهند و دلیل آن این است گاهی صمیمیت بین اعضای گروه باعث می‌شود کار یک گروه را یک نفر به تنهایی انجام می‌دهد و کار تیمی به معنای واقعی اتفاق نیفتد. گاهی هم حسادت و رقابت ناسالم بین اعضای گروه باعث عدم خروجی مناسب در کار تیمی می‌شود بنابراین باید از دوران کودکی به فرزندان خود بیاموزیم علاوه برداشتن صمیمیت با هم فکری بتوانند کار تیمی خود را پیش ببرند تا کار قوی انجام دهند.
محمود رباطی نیز می‌گوید: به‌عنوان یک سیاست دانشگاهی به نظر می‌رسد انجام فعالیت‌های گروهی، هدفمند و کوتاه‌مدت (پروژه‌ای) در مسائل فرهنگی، اقتصادی و علمی با ایجاد انگیزه به این قشر از جامعه موجب تغییر رفتار دانشجویان خواهد بود.
این مدرس دانشگاه بیان می‌کند: برای مثال دانشجویانی که در دوران تحریم بزرگ شدند به دنبال راه‌های میانبر هستند؛ دانشجویان به دنبال راه میانبر و راحت‌طلبی بوده و انگیزه بلندمدت ندارند که برای اصلاح این رفتار نیازمند سیاست‌گذاری کلان در این حوزه هستیم ضمن اینکه اساتید با تعاریف پروژه‌های کوتاه مدت می‌توانند رفتار این نسل را تغییر دهند.
دانشجویان امروز مطالبه‌گر نیستند
همواره از دانشجویان به عنوان چشمان بیدار جامعه یاد می‌شود و با مطالبه‌گری از مسئولان در رشد جامعه نقش بسزایی داشتند اما در این سال‌ها این نقش آنان کمرنگ شده است. شهید بهشتی در خصوص دانشجویان گفته است «دانشجو مؤذن جامعه است که اگر در خواب بماند نماز امّت قضا خواهد شد» به راستی چرا نقش دانشجویان در مبارزه با فساد و عدالتخواهی کمرنگ است؟ تا جایی که رئیس جمهور در دیدار با دانشجویان گلایه می‌کند که در موضوع فلسطین دانشجویان آمریکایی و اروپایی موفق‌تر از دانشجویان ایرانی عمل کرده‌اند.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین اشاره می‌کند: دانشجویان امروز مطالبه‌گر نیستند و بی‌تفاوت هستند و مسائل اعتراضی آنان سطحی است و واقعی نیست بنابراین مطالبات درستی ندارند؛ در گذشته دانشجویان با بصیرت عمیق مسائل مهم را از مسئولین مطالبه و دنبال می‌کردند و امروزه این مطالبات کمرنگ است. امروزه جنبش دانشجویی آسیب‌دیده و باید به آن توجه داشته باشیم و مقام معظم رهبری همواره تأکید دارند که دانشجو باید بیدار و آگاه باشد برای همین باید فرصت را برای دانشجویان فراهم کنیم تا مسائل مهم را به‌درستی مطالبه‌گری و تبیین کنند.
در این گزارش سعی شد تا تفاوت رفتاری دانشجویان دهه‌های گذشته و دهه جدید را با هم مقایسه کنیم، واقعیتی که همه ما آن را لمس کرده‌ایم، این تفاوت‌ها در تغییر فرهنگ خانواده و جامعه ریشه دارد که قطعاً زنگ هشداری برای ماست.
انتهای پیام
نظرات