میثم لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص کشف یکی از بزرگ‌ترین آتشکده‌های ساسانی در ۷۵ کیلومتری مشهد، اظهار کرد: ما از سال ۱۳۹۳ در یکی از سایت‌های باستان‌شناسی مهم خراسان به نام «بازه هور» فعالیت می‌کنیم و این محوطه به دلیل داشتن یک ۴ طاقی سنگی شناخته شده بود و قبل از انقلاب چند نوبت بازسازی و مرمت شد. این ۴ طاقی بسیار شهرت دارد؛ تا جایی که اولین اثر ثبت ملی خراسان در سال ۱۳۱۰ است.
وی افزود: از سال ۱۳۹۳ که کار خود را در آن منطقه آغاز کردیم به این ۴ طاقی که شناخته شده بود، محدود نشدیم و اطراف آن را بررسی و گمانه‌زنی باستان‌شناسی انجام دادیم و در نهایت متوجه شدیم که آن ۴ طاقی سنگی که کاملا شناخته شده بود؛ یک جزء کوچکی از محوطه گسترده‌ای به وسعت ۲۰ هکتار و طی ۷ فصل باستان‌شناسی است. این منطقه آبادی در یک روستای مهمی در دوره ساسانی و اوایل اسلام بود که آتشکده‌ای را به عنوان یک مرکز مذهبی در خود جای داده بود.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی ادامه داد: کاوش‌ها از سال ۱۳۹۷ به بعد نشان داد که مهم‌ترین آتشکده‌ای که ما در حوزه فرهنگی شمال شرق ایران می‌شناسیم در این عرصه محوطه «بازه هور» قرار گرفته که فعالیت‌هایی را که از آن به بعد انجام دادیم در راستای اثبات فرضیات موضوع و یا پاسخ به سوالاتی بود که در ذهن داشتیم و این را تا حدود زیادی اثبات کردیم. بدین معنا که آتشکده‌ای به وسعت ۵۰۰۰ متر مربع وجود دارد که شامل آتشکده مرکزی و فضاهای جانبی است.
وی اضافه کرد: یافته‌هایی که از این اثر وجود دارد، گچ‌بری‌ها، کتیبه‌های دیوار نوشته‌های پهلوی و ساسانی، قطعات ظروف سفالی است. همچنین قطعاتی از نقاشی‌های دیواری پیش از اسلام هم دیده شده که نشان می‌دهد مرکز بسیار مهمی برای فعالیت‌های مذهبی بوده است. همانطور که می‌دانیم مراکز مذهبی در دوره ساسانی به عنوان نهادهایی برای اداره سیاسی و اقتصادی نقاط مختلف ایران کاربرد داشته است.
لباف خانیکی تصریح کرد: مطالعات ما در این خصوص همچنان ادامه دارد اما شواهد این‌طور نشان می‌دهد که طبق یافته‌های باستان‌شناسی که پیش از این صورت گرفته، آتشکده «بازه هور» مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آتشکده‌ای است که در شمال شرق ایران دوره ساسانی یا خراسان بزرگ وجود دارد. منظور از خراسان بزرگ شامل بخش‌هایی از شمال افغانستان، ترکمنستان و بخش‌های جنوبی ازبکستان است که تاکنون چنین آتشکده‌ای با این وسعت پیدا نشده است.
وی تاکید کرد: با توجه به اهمیتی که این اثر فرهنگی در خراسان دارد باید اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و حتی وزارتخانه میراث فرهنگی توجه بیشتری نسبت به این منطقه داشته باشند و به حفاظت و نگهبانی از این منطقه بپردازند، زیرا این اثر و مجموعه معماری فوق العاده ارزشمندی است که می‌تواند در زمینه مطالعات فرهنگی و تاریخی اهمیت داشته باشد.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی خاطرنشان کرد: در صورتی که این منطقه ساماندهی شود، به یک پایگاه ملی پژوهشی تبدیل می‌شود که می‌تواند باعث جذب گردشگر و توسعه اقتصادی این ناحیه شود، چراکه در کنار محلی که آتشکده قرار گرفته روستایی است که می‌تواند توسعه اقتصادی و جذب گردشگر در این منطقه را ارتقا دهد و قطعا تبعات خوبی برای این ناحیه خواهد داشت.
انتهای پیام
نظرات