به گزارش ایسنا، روزنامه انگلیسی «تایمز» در تحلیلی درباره تحولات اخیر جنگ اوکراین نوشته است: «جنگ در اوکراین بعد از آنکه کی‌یف در پی یک انتظار طولانی موافقت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را دریافت و برای نخستین بار موشک‌های بالستیک آمریکایی اتکمز را تا مسافت ۷۰ مایل به داخل عمق خاک روسیه شلیک و به یک تاسیسات انبار سلاح در منطقه بریانسک حمله کرد وارد یک مرحله جدید شده است. مسکو ادعا کرده که پنج عدد از این موشک‌ها که هر کدام نزدیک به ۱۶۰ کیلو مواد منفجره دارند را سرنگون کرده و آخرین موشک از مجموع شش موشک نیز آسیب دیده است.»

تایمز ادعا می‌کند موشک‌های آمریکایی اتکمز به دلیل داشتن سرعتی بیش از سه برابر سرعت صوت، یعنی دست کم ۰.۶ مایل بر ثانیه به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا بر سامانه‌های پدافند هوایی غلبه کنند «بنا بر این ادعای مسکو درخصوص اقدام پدافندی موفقیت آمیز ممکن است قابل تردید باشد.»

موشک «اتکمز» چیست و چقدر خوب عمل می‌کند؟

عبارت «اتکمز» (ATACMS) مخفف «سامانه‌های موشکی تاکتیکی ارتش» آمریکا است. شرکت «لاکهید مارتین»، تولید کننده این موشک از آن تحت عنوان موشک هدایت شونده دوربرد که از سامانه‌های پرتابگر چندگانه موشک شلیک می‌شوند توصیف کرده است. قابلیت هدایت شوندگی این موشک بر مبنای جی‌پی‌اس (سامانه تعیین موقعیت جهانی) است.

این موشک دارای سرجنگی به وزن حدودا ۲۳۰ کیلوگرم و دارای حداکثر برد حدودا ۳۰۰ کیلومتر است.

به نوشته تایمز، موشک‌های دارای برد ۳۰۰ کیلومتر در عرف نظامی جهانی معمولا به عنوان موشک‌های کوتاه‌برد در نظر گرفته می‌شوند. برای پرتاب موشک‌های اتکمز، سامانه‌های پرتابی نظیر «ام۱۴۲ هیمارس» و «ام۲۷۰ ام‌ال‌آراس» استفاده می‌شود که برای شلیک موشک‌های رده پایین‌تر و با برد کمتر از جمله حدودا ۷۰ کیلومتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنا بر این موشک‌های اتکمز در مقایسه با آنها و در پس زمینه جنگ اوکراین دوربرد به حساب می‌آیند.

متحدان غربی اوکراین طی چند ماه بعد از آغاز عملیات نظامی روسیه در فوریه ۲۰۲۲ در اوکراین پرتابگرهای «هیمارس» و «ام‌ال‌آراس» را به همراه موشک‌هایی با برد کمتر از موشک‌های اتکمز  در اختیار کی‌یف قرار دادند.

از سوی دیگر اوایل سال جاری میلادی اوکراین نسخه‌ای از موشک‌های اتکمز آمریکا را که دارای کلاهک خوشه‌ای با برد خیلی پایین‌تر از نسخه مورد استفاه کنونی است دریافت کرد. ارتش اوکراین در ماه مه گذشته به عنوان مثال از این نسخه قبلی دارای کلاهک خوشه‌ای در حملات به تجمعی از سربازان روسی در محل یک اردوگاه آموزشی در نزدیکی شهر کوبان در منطقه لوهانسک در شرق اوکراین استفاده کرده بود.

نسخه دوربرد تر موشک‌های هدایت شونده اتکمز تنها نسخه‌ای از این موشک‌ها است که می‌تواند تا برد حدودا ۲۰۰ مایلی را پوشش داده و به این ترتیب صدها پایگاه و تاسیسات نظامی روسیه در پشت مرز این کشور در تیررس آن قرار می‌گیرند.

هر چند موشک اتکمز با برد حدودا ۲۰۰ مایلی و موشک‌های با برد حدودا ۴۴ مایلی هر دو با استفاده از پرتابگرهای هیمارس و ام‌ال‌آراس پرتاب می‌شوند اما تفاوت نسخه دوربرد تر با نسخه با برد کوتاه تر در داشتن پیمایش بالستیک است یعنی در ارتفاع خیلی بالاتری در جو زمین پرواز کرده و بعدا با سرعتی مافوق صوت به ارتفاع پایین برگشته تا هدفش را مورد اصابت قرار دهد.

موشک‌های اتکمز در دهه ۱۹۸۰ با هدف از بین بردن اهداف با ارزش بالا در شوروی سابق طراحی شدند.

اوکراین چه تعدادی از موشک‌های اتکمز را برای حملات به خاک روسیه دریافت می‌کند؟

به نوشته تایمز، آمریکا این موشک‌های ویژه را در تعداد نسبتا کمی در اختیار اوکراین قرار داده است. از طرفی آمریکا صادر کننده این نوع موشک به کشورهای مختلف اعم از استرالیا، کره جنوبی، رومانی، یونان، ترکیه، لهستان و مراکش است.

اوکراین در فهرست آمریکا برای صادرات موشک‌های اتکمز جایگاه پایینی دارد. پنتاگون هنوز آمار و ارقام دقیقی درباره تعداد موشک‌های اتکمز که به اوکراین ارسال کرده ارائه نکرده اما طبق برخی گمانه‌زنی‌ها اوکراین در مقطع کنونی حدود ۵۰ عدد از این موشک‌ها را در اختیار دارد.

اوکراین برای شلیک موشک تعداد قابل توجهی پرتابگر از نوع‌های هیمارس و ام‌ال‌آراس دارد اما به دلیل دریافت تعداد محدودی از موشک‌های دوربرد اتکمز، فرماندهان نظامی اوکراین باید دقت زیادی در انتخاب اهداف حملات با این موشک‌ها در داخل خاک روسیه به خرج دهند.

به ادعای برخی رسانه‌های آمریکایی، جو بایدن تنها به اوکراین اجازه داده از موشک‌های اتکمز برای حملات در استان کورسک در غرب روسیه استفاده کند. این رسانه‌ها گمانه‌زنی می‌کنند سربازان روسیه در تدارک هستند تا با پشتیبانی حدود ۱۰۰۰۰ سرباز ارتش کره شمالی، دست به ضد حمله‌ای علیه نیروهای اوکراینی که حدود ۱۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک روسیه در این استان را بعد از عملیاتی در ماه اوت، به اشغال در آورده‌اند بزنند.

به نوشته تایمز، انستیتوی مطالعه جنگ در واشنگتن برآورد می‌کند موشک‌های اتکمز با داشتن برد حدودا ۱۹۰ مایلی، حدود ۲۴۵ پایگاه و تاسیسات نظامی روسیه شامل انبارهای مهمات را در تیررس دارند.

روسیه با پیش‌بینی تدارک اوکراین برای انجام حملات دوربرد به خاک خود اقدام به جابجایی و منتقل کردن جنگنده‌ها و بمب افکن‌های خود از حدود ۱۶ پایگاه هوایی کرده است.

مقایسه موشک‌های اتکمز با موشک‌های انگلیسی-فرانسوی «سایه طوفان»

بارزترین تفاوت بین این ۲ موشک مربوط به این است که موشک‌های اتکمز از زمین با استفاده از سامانه‌های هیمارس و ام‌ال‌آراس پرتاب می‌شوند. مزیت این پرتابگرها این است که متحرک بوده و قابل انتقال به مکان مناسب برای شلیک موشک بوده و می توانند بعد از شلیک به سرعت تغییر محل داده تا از ضدحملات روسیه فرار کنند.

موشک‌های کروز سایه طوفان بردشان از موشک‌های آمریکایی اتکمز کمتر بوده و به ۱۵۵ مایل می‌رسد اما این موشک‌ها هوا-پرتاب بوده و از هواپیماها شلیک می‌شوند. نیروی هوایی اوکراین در عملیات‌های خود علیه روسیه از جنگنده‌های سوخو اس‌یو-۲۴ که متعلق به دوران شوروی سابق است برای شلیک موشکهای سایه طوفان استفاده می‌کند. اوکراین همچنین می‌تواند از جنگنده‌های اف-۱۶ که تا کنون چند فروند از آنها را از کشورهای اروپایی دریافت کرده برای شلیک موشک‌های سایه طوفان استفاده کند.

موشک‌های سایه طوفان همچنین کمتر از صوت سرعت داشته و حداکثر سرعت آنها به حدود ۰.۹۵ ماخ می‌رسد و به عنوان یک موشک کروز در ارتفاعات نسبتا پایینی حرکت می‌کند.

این موشک‌های انگلیسی-آمریکایی دارای حدود ۴۵۰ کیلو چاشنی انفجاری هستند.

انتهای پیام