صنعت پرورش ماهی در شهرستان ماهنشان یکی از بخش‌های مهم اقتصادی این منطقه به شمار می‌رود. ماهنشان به دلیل موقعیت جغرافیایی و وجود رودخانه‌ها و منابع آبی طبیعی، شرایط مناسبی برای پرورش ماهی دارد. این منطقه بویژه به خاطر پرورش ماهی قزل‌آلا شهرت دارد و در سال‌های اخیر توسعه خوبی در زمینه آبزی‌پروری داشته است.
از ویژگی‌های منطقه ماهنشان برای پرورش ماهی می‌توان به اقلیم مناسب اشاره کرد به طوری که آب‌وهوای ماهنشان به دلیل کوهستانی بودن، برای پرورش ماهیان سردآبی مانند قزل‌آلا بسیار مناسب است. همچنین وجود رودخانه‌هایی چون قزل‌اوزن و دریاچه‌های فصلی، تأمین منابع آب مورد نیاز برای استخرهای پرورش ماهی را تسهیل می‌کند.
اشتغال‌زایی و افزایش درآمد از مهم‌ترین مزیت‌های صنعت پرورش ماهی در ماهنشان
صنعت پرورش ماهی در ماهنشان، مزایایی برای مردم این منطقه داشته است؛ به‌طوری‌که این صنعت فرصت‌های شغلی برای مردم محلی ایجاد کرده و به کاهش مهاجرت از روستاها کمک می‌کند. توسعه اقتصادی منطقه نیز از دیگر مزایای صنعت پرورش ماهی برای ماهنشان است؛ به‌طوری‌که با تولید ماهی و تأمین نیازهای بازار داخلی و حتی صادرات، اقتصاد منطقه بهبود یافته است.
افزایش درآمد کشاورزان و دامداران محلی نیز از دیگر مزیت‌های واحدهای پرورش ماهی برای ماهنشان است؛ به‌طوری‌که برخی از کشاورزان در کنار کارهای کشاورزی به پرورش ماهی روی آورده‌اند و با این کار درآمد خود را افزایش داده‌اند.
چالش‌ها و مشکلات صنعت ماهی در ماهنشان
با این حال، صنعت پرورش ماهی در ماهنشان با چالش‌هایی نیز مواجه است، مانند کمبود زیرساخت‌های مدرن، به طوری که نبود تجهیزات مدرن می‌تواند به کاهش کیفیت و میزان تولید ماهی منجر شود. مشکلات زیست‌محیطی نیز از دیگر معضلات است زیرا مدیریت مناسب پسماندها و بقایای تولید از اهمیت زیادی برخوردار است تا به اکوسیستم منطقه آسیب نرسد.
برای آگاهی از مشکلات پرورش‌دهندگان ماهی در ماهنشان، پای صحبت یکی از صاحبان صنعت پرورش ماهی در این شهرستان می‌نشینم. وی که ۸ سال است در این حرفه فعالیت می‌کند از پستی‌ها، بلندی‌ها و تلخی‌ها و شیرینی‌های این حرفه می‌گوید.
منوچهر رضایی با بیان اینکه به توجه به پتانسیلی که در ماهنشان در حوزه پرورش ماهی وجود دارد این کار را در شهرستان شروع کرده است، می‌گوید: هدفم نیز از این اقدام تولید ماهی باکیفیت، برای تأمین نیازهای مردم است.
مشکلات زیرساختی از مهم‌ترین چالش‌های پرورش‌دهندگان ماهی
وی با توضیح اینکه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در حوزه پرورش ماهی مشکلات زیرساختی است، اظهار کرد: این امر سبب شده است بسیاری از پرورش‌دهندگان ماهی مجبور به استفاده از تجهیزات قدیمی باشند که بهره‌وری کمتری دارد.
رضایی با بیان اینکه ماهنشان به مراکز بزرگ مصرف خیلی نزدیک نیست و برای رسیدن به بازارهای مناسب نیاز به امکانات حمل‌ونقل و بسته‌بندی داریم، تصریح می‌کند: متأسفانه نبود امکانات فرآوری و بسته‌بندی باعث می‌شود که نتوانیم با قیمت خوبی ماهی را بفروشیم و اغلب مجبوریم با واسطه‌ها کار کنیم که سود کمی برای ما دارد.
کم‌آبی و رنج‌های پرورش‌دهندگان ماهی
در همین رابطه نماینده مردم شهرستان‌های ماهنشان و ایجرود در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نزدیک ۸۰۰ مزرعه پرورش ماهی در شهرستان ماهنشان و ایجرود به طور رسمی و غیر رسمی فعال هستند، به خبرنگار ایسنا می‌گوید: این صنعت اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم را در پی دارد به طوری که ۳ هزار نفر به طور مستقیم و ۵ هزار نفر غیرمستقیم از طریق این صنعت نان بر سر سفره خانواده‌های‌شان می‌برند.
سیدجمال موسوی با توضیح اینکه این اشتغال‌زایی فرصت خوبی برای شهرستان است، تصریح می‌کند: صنعت پرورش ماهی یکی از پتانسیل‌های شهرستان ماهنشان است که متاسفانه در سال‌های اخیر به علت کم‌آبی نیاز به حمایت ویژه از سوی ارگان‌های متولی دارد.
وی با توضیح اینکه پرورش‌دهندگان ماهی در ماهنشان ۲۰ تا ۳۰ هزار تن ماهی سردآبی تولید می‌کنند، متذکر می‌شود: از آنجا که این شهرستان از قطب‌های اصلی پرورش ماهی در کشور است همه تلاش‌مان این است ارگان‌های مرتبط کمترین مشکل را برای تولیدکنندگان ایجاد کنند و در تلاشیم کسانی که فاقد پروانه بهره‌برداری هستند بتوانند به صورت رسمی پروانه بگیرند.
فعلا امکان پرورش ماهی خاویاری در ماهنشان وجود ندارد
موسوی در زمینه تولید ماهی خاویاری در شهرستان نیز توضیح داده و یادآور می‌شود: تولید ماهی خاویاری تابع شرایط خاصی دمایی است و بیشتر در جنوب امکان‌پذیر است برای تولید این نوع ماهی در شهرستان نیازمند سوله‌های سرپوشیده هستیم که فعلا این امکان برای پرورش دهندگان ماهی میسر نیست.
این نماینده مجلس با توضیح اینکه فعلا هیچ مزرعه‌ای در بحث پرورش ماهی خاویار در ماهنشان فعالیت ندارد، ادامه می‌دهد: پرورش ماهی قزل‌آلا اقتصادی‌تر بوده و با اقلیم منطقه سازگارتر است.
وی با اشاره به اینکه میزان تولید در شهرستان متغیر است، خاطرنشان می‌کند: اگر وضعیت پرورش دهندگان به لحاظ تامین آب خوب باشد و خشکسالی نباشد تولیدکنندگان می‌توانند تا ۳۰ هزار تن ماهی تولید کنند اما در شرایط فعلی میزان تولید ۲۰ هزار تن است.
ارتقای زیرساخت‌ها از راهکارهای حل مشکلات پرورش‌دهندگان ماهی
در راستای حل مشکلات پروزش‌دهندگان صنعت ماهی چندین راهکار وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به ارتقای زیرساخت‌ها و تجهیزات مدرن و توسعه و تجهیز استخرهای پرورش ماهی اشاره کرد زیرا استفاده از سیستم‌های هوادهی، تصفیه آب و مدیریت بهینه منابع می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک کند.
اعطای تسهیلات و وام‌های کم‌بهره برای خرید تجهیزات مدرن نیز می‌تواند یکی دیگر از این راه‌حل‌ها باشد زیرا پرورش‌دهندگان ماهی نیاز دارند که به تجهیزات به‌روز دسترسی پیدا کنند تا بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند و تلفات ماهی‌ها را کاهش دهند. همچنین آموزش و ارتقای مهارت‌های فنی، ایجاد مراکز مشاوره فنی، پایش و کنترل پسماندها و پساب‌ها و تشویق به سرمایه‌گذاری در این صنعت نیز باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
ایجاد امکانات فرآوری و بسته‌بندی از نیازهای صنعت پرورش ماهی در ماهنشان
ایجاد امکانات فرآوری و بسته‌بندی در منطقه نیز یکی از این راهکارهاست تا جایی که ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی در منطقه می‌تواند به افزایش ارزش‌افزوده و کاهش وابستگی به واسطه‌ها کمک کند. این کار همچنین می‌تواند به ایجاد شغل‌های جدید در منطقه کمک کند. همچنین حمایت از تولیدکنندگان برای دسترسی به بازارهای محلی و صادراتی و ایجاد برندهای محلی می‌تواند به افزایش درآمد پرورش‌دهندگان کمک کند.
حل مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی نیز از دیگر راهکارها برای حمایت از صنعت ماهنشان است که در این مسیر استفاده از روش‌های نوین پرورش ماهی مقاوم به تغییرات اقلیمی می‌تواند راهگشا باشد. همچنین برای مقابله با کاهش منابع آبی و تغییرات دمایی، استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند سیستم‌های پرورش ماهی در محیط‌های کنترل شده یا استفاده از گونه‌های مقاوم به شرایط مختلف می‌تواند کمک‌کننده باشد.
نکته پایانی اینکه صنعت پرورش ماهی در ماهنشان با سرمایه‌گذاری بیشتر، بهبود زیرساخت‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند نقش پررنگ‌تری در تأمین ماهی برای استان زنجان و حتی سایر استان‌ها داشته باشد. این منطقه می‌تواند با توسعه این صنعت، به یکی از قطب‌های تولید ماهی قزل‌آلا و دیگر گونه‌های ماهی در ایران تبدیل شود.
انتهای پیام
نظرات