• دوشنبه / ۱۴ آبان ۱۴۰۳ / ۱۳:۵۹
  • دسته‌بندی: رسانه دیگر
  • کد خبر: 1403081410431
  • منبع : پایگاه‌های خبری

تهرانی‌های اصیل از کجا آمده‌اند؟

تهرانی‌های اصیل از کجا آمده‌اند؟

معقول است اگر بگویم همه ما شهرستانی هستیم و کل دعوای برخی سر این است که پدر جد من زودتر از پدر تو به تهران آمده و البته که تهران را همین به قول برخی، شهرستانی‌ها آباد کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، عصر ایران نوشت: سبزه‌میدانم و میانه‌سالی با عابری دعوایش شده و بعد از جمع‌شدن ماجرا، مرد بی‌اینکه مخاطبی داشته باشد، عصبانی و کلافه می‌گوید: «این شهرستونی‌ها پاک خراب کردن تهرون رو! هر کسی رو هم می‌بینی داره با یه لهجه‌ای حرف می‌زنه!»

رو برمی‌گردانم از مرد که بوی نا برداشته. ماجرای برتری‌جویی بین تهرانی و شهرستانی را هم موریانه دل جوریدنش را ندارد؛ البته که مهاجرت بی‌رویه یکی از چالش‌های هر مرز و بومی است و باید با تدبیر و برنامه‌ریزی باشد، اما هنوز بعضی بدون دانستن پیشینه این شهر خودشان را تهرانی اصیل می‌دانند و بقیه را شهرستانی، ولی شاید برایتان جالب باشد که بدانید با حساب اقلا یکی دو موج مهاجرت‌، جهانگرد فرانسوی در زمان سلطنت آغامحمدخان قاجار، جمعیت تهران را ۱۵هزار نفر تخمین زد. ۱۳سال بعد هم در ١٨١٠م. جمعیت تهران بین ۴۰ تا ۶۰هزار نفر برآورد شد.

پس معقول است اگر بگویم همه ما شهرستانی هستیم و کل دعوای برخی سر این است که پدر جد من زودتر از پدر تو به تهران آمده و البته که تهران را همین به قول برخی، شهرستانی‌ها آباد کرده‌اند.

اما بالاخره عده‌ای هم ساکنان اصلی تهران بوده‌اند و نخستین نوشته‌ها درباره این افراد در «معجم‌البُلدان» یاقوت حموی آمده است؛ تهران روستایی بود زیر زمین و حوالی ری و وقتی مأمور از شهرری برای گرفتن باج و خراج می‌آمد همه یکباره به درون زمین می‌گریختند. باغ‌های سرسبز دور تا دور خانه‌ها هم به استتارشان کمک می‌کرد. مأمور که می‌رفت و خطر رفع می‌شد از درون زمین، بیرون می‌خزیدند و دوباره به کشت وکار می‌پرداختند؛ بی‌گاو و گاوآهن چون معلوم نبود وقتی در زمین پناه گرفته بودند چه بلایی سر اموال می‌آمد و مأمور حتما آنها را برای جبران خسارت با خودش می‌برد.

این تهران، تهرانی است که همه می‌گویند بعدها با آمدن مردم از شهرهای دیگر سر و شکل گرفت؛ حتی قبل‌تر از پایتخت‌شدنش که نخستین مهاجرت را اهالی باسواد و فرهنگ ری داشتند به روستای تهران در سال ۶١٧ ه.ق و سرمنشأ تحولات شدند. بعد هم که آغامحمدخان قاجار آمد و تهران پایتخت شد و نیازمند به کلی حرفه و کسب‌وکار برای تقویت شهر نوظهور، موج‌های بعدی مهاجرت آغاز شد و تهران کم‌کم جایی شد پذیرای اقوام و فرهنگ‌های گوناگون و همه بعد از یکی دو نسل دیگر تهرانی شدند؛ آن هم اصیل!

مهرشاد کاظمی، تهران‌شناس می‌گوید: «آغامحمد خان برای استحکام پایه‌های سلطنت خود، جمعی از بزرگان و نخبگان شیراز را به پایتخت جدید کوچاند. در اوایل قاجاریه هم باز موجی از مهاجرت داشتیم و هنرمندان شیراز و اصفهان به تهران آمدند؛ از معمار، نقاش و ریخته‌گر تا روزنامه‌نویس. خانواده‌های نامدار و باسواد از فراهان و آشتیان همچون قائم‌مقام‌ها و ملک‌الکتاب‌ها هم به تهران کوچیدند و بر کرسی‌های مهم دیوانی تکیه زدند. به‌تدریج با تشویق شاه، بازرگانان، صنعتگران و صاحبان حرف نیز از سراسر کشور به پایتخت روی آوردند و به جمع اهالی تهران پیوستند.»

تهرانی‌های اصیل از کجا آمده‌اند؟

خلاصه اینکه موسیقیدان، معمار، نجار، زرگر و خباز اغلب از اهالی شیراز و اصفهان بودند، دولتی و لشکری اغلب از مازندران، تبریز و ایروان، کاتبان و میرزابنویس‌ تفرشی‌ها، ساختمان و کارخانه‌ساز اردبیلی‌ها، نشر و چاپ خوانساری‌ها، صنف خواربار دریانی‌ها، نمدمالی بروجردی‌ها، لوله‌کشی آب نطنزی‌ها، معماری و بنایی، شعربافی و حفر قنات یزدی‌ها، سلمانی گیلانی‌ها، عصاری خوزستانی‌ها، لحاف‌دوزی و گرمابه‌داری باز مازندرانی‌ها، فرش و قالیچه کرمانی‌ها، چاقوسازی زنجانی‌ها و… و تازه این بخشی از مشاغلی است که با حضور مهاجران از شهرهای دیگر در تهران باب شد و رشد پیدا کرد.

این نکته هم از قلم نیفتد که مردم تهران از قضا لهجه داشتند و این بی‌لهجه بودن هم که فخر خیلی‌هاست از شهر دیگری آمد؛ اهالی قلم و کتابت از تفرش آمدند و رسم‌الخط دیوان کشوری را آوردند و اندک تهرانی‌های واقعا اصیل مانده از موج بیماری‌های واگیردار و مهاجران کم‌کم زبان گفتارشان را به نوشتار رسمی نزدیک کردند. این ماجرا را به آخر ببرم با یک بیت شعر از ملاسحری طهرانی با گویش اصیل تهرانی: «زفل را وا که اگه دل می‌بری، مُغُر تا شو نوینه جا نمی‌شو…»؛ زلفات رو باز کن اگه می‌خوای دل ببری، مرغ که تا شب رو نبینه به لونه نمی‌ره.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۰۶:۰۰

یک سری هم از اطراف اکناف تهران آمدند که اصیل ترینشان ساوجبلاغی ها بودند .وبعد تمام دهات اطراف تهران مثل ده ونک واختیاریه و... به تهران پیوستند و بعد از اون بزرگ شد. به عقیده من تهرانی بودن افتخار نیست چون شهرستانی ها فکر می کنند تهرانی ها حقشون را خوردن

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۰۷:۰۱

صد البته تهران امروز از ده ها ده تشکیل شده که نزدیکترینش به حصار تهران دولاب بوده، روستایی عالم پرور از هزاران سال پیش. مردم تهران بلد بودند قنات حفر کنند و خانی به آن میگفتند و ...

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۰۷:۲۸

شعر پایانی به گویش مازندرانی است متن جالبی بود

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۰۸:۲۸

تهرانی اصیل یعنی چی؟ دوتا سر داره؟ شهرستانیا فقط یه دونه؟ مهم اینه که انسان اصیلی باشی حالا هر کجای این کره. خاکی دنیا اومدی فرق نمی‌کنه

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۷ ۱۵:۰۹

درود

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۰۹:۲۹

بسیار عالی بود زبان تهران قدیم و روستاهای شمیران ولواسان یکی بوده است از شاخه زبان تاتی قوم ماد

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۱۰:۱۳

هنوزم هر محله یه ده کوچیکه

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۱۴:۲۰

خیلی جالب بود.ممنون

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۱۸:۳۳

بسیار عالی و پر بار بود مطلب و حق ادا شده بود .کاربردی بود و جالب

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۱۹:۰۶

قبلا چند ین روستا بوده

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۲۰:۴۶

مهم نیست که کی و چه کسی تهرونی است، تهرونی آن کسی است که فرهنگ شهر نشینی دارد، آن هم پایتخت مملکت ایران، وقتی هزار فرهنگ در یک جا با هم سر و کله بزنند نتیجه معلوم است...

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۲۲:۴۹

تهران را ترکان قاجار از یک روستای کوچک به پایتختی انتخاب و سپس ایل قاجار از استرآباد به تهران مهاجرت کردند و امروز هم بیشترین مردمان تهران از نظر قومی ترکها هستن و حتی لحجه فارسی صحبت کردن که زبان رسمی ایران است مال ترکان از دوره قاجاراست

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۷:۴۸

پس چرا خودشون اصلا نمیتونن هیچوقت با این لهجه صحبت کنند؟

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۵ ۲۲:۵۲

خب شکر خدا متوجه شدید تهران هم شهرستانِ، پس تورو خدا کمتر بیایید جا برای ما تهرانی های شهرستانی نیست ،بمونید تو شهرستانهای خودتون .سپاس😂

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۰۱:۱۵

ایل قاجار در دامغان و گرگان پراکنده بودند که آقا محمد خان اینها را جمع آوری میکنه و سپاهی تشکیل میده و به تهران میاد .برای همین بعضی از تهرانیها ادامه فامیلی شون دامغانی و یا گرگانی است .یکی از دوستان ما ادامه گرگانی را داشت در حالیکه نمیدانست چرا!!!

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۰۵:۳۷

در مجموع چقدر حوب میشد ک همه هموطنها در شهرهاز خودشان زندگی میکردن ودیگه شهرهای بزرگ انقدر شلوغ نمیشد

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۱:۰۳

درود بر شما. صحبت شما کاملا درسته اما خیلی از مهاجرت ها مخصوصا از روستاها به اجبار و به خاطر شرایط نامساعد زندگی به خصوص در روستاهاست و البته علت اصلی خشکسالی است. بسیاری از کشاورزان درآمدی از زمین های خودشون ندارند شرایط کار نامساعد هست.

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۰۹:۱۸

ٱخرش هم معلوم نشد تهرانیهای اصیل و بومی از کدام قسمت ایران به این محل مهاجرت کرده بودند؟

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۰۹:۵۳

همه رو گفتین درست است و منطقی، ولی بچه تهرون یعنی((( بچه زرنگ تهرون)). به قول معروف ، به اصفهانیه گفتن چرا اینقدر زرنگی؟ در پاسخ گفت :((چون یه شب پشته دروازه تهرون خوابیدم)).

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۱:۱۵

سلام, تهران بر اساس کاوش های باستان شناسی در دهه 40 در دروس و قیطریه قدمتش به 3500 سال رسید، ده سال پیش هم با پیدا شدن اسکلت های کشف شده در مولوی قدمتش توسط باستان شناسان به هفت هزارسال رسید.

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۳:۱۴

با سلام.... فرهنگ نامه ده خدا......طهران تشکیل شده است از چند قریه خوش آب و هوا( لواسانات...شمیرانات...و....... ) از توابع ری....

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۴:۲۶

تهران شهر شاهان قبل از رضا خان بوده و پایتخت سلسله ترکان بوده و هست

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۴:۳۷

شیراز خیلی وقته که پایتخت بوده. کریم خان رو از تاریخ باید شناخت

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۶:۳۹

تهران به خاطر ییلاقات و آب هوای خوب و نزدیکی به مقر اصلی ایل قاجار استرآباد در شمال ایران توسط آقا محمدخان بعنوان پایتخت انتخاب شد و بدنبال آن ایلات ترک قاجار در تهران که روستای کوچکی در دامنه کوه قرار داشت مهاجرت کردند

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۷:۰۸

وقتی کسی چند پشت جدوآباد‌ش تو این شهر بودن طبیعیه خودش و تهرانی بدونه وشهرش ودوست داشته باشه بعد میبینه یه سری از شهرهای دیگه میان وآسایش وآرامش گرفته میشه به خودش حق میده بگه اینجا شهر منه

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۷ ۲۲:۲۳

آفرین به شما انسان فهیم! حرف حسابو زدین.

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۷:۵۵

روستای بزرگ تهران

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۱۶ ۱۸:۰۱

ایران متعلق به تمام ایرانیها هست همانطور که یک تهرانی از آب و فضای سبز و سایر امکانات استفاده میکنه سیستانی و کرد و لر و بلوچ هم باید استفاده کنه

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۲۱ ۰۷:۰۴

خیلی مطلب جالب و تازه ای بود ممنون

avatar
۱۴۰۳-۰۸-۲۱ ۰۸:۰۶

شما هم هموطن ایرانی خوب من و میهمان ما تهرونی ها. ولی لطفا به شهر من و همشهریانم کم لطفی نفرمائید.