فرصتی فراهم شد تا به اتفاق همکاران سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی بازدیدی از بنیاد دانشگاهی فردوسی داشته باشیم. آوازه این بنیاد را شنیده بودم، اما دقیقاً نمیدانستم که آنها چه میکنند. بدین ترتیب برای آشنایی بیشتر با فعالیتهای آنها به آنجا روانه شدیم. وقتی به آنجا رفتیم کارگران ساختمانی در طبقه فوقانی مشغول کار بودند و گسترش و توسعه ساختمان بنیاد در حال انجام بود.
با استقبال آقای عبدالرضا باقری، رئیس هیئت امنای بنیاد دانشگاه فردوسی مواجه میشویم و او توضیحاتش را از ماکت خوابگاههایی آغاز میکند که طی سالهای گذشته توسط بنیاد ساخته شده و فضای ورودی را آراسته است. به سالنی راهنمایی میشویم که یک دیوار آن پر از تابلو عکسهایی از اعضای هیئت امنای بنیاد است. ایشان ضمن معرفی هر یک از آنها به اقدامات ثمربخش آنها در بنیاد اشاره میکند.
وی در ادامه راجع به اهداف و چگونگی شکلگیری این بنیاد اظهار کرد: گروهی از نیکوکاران دانشگاهی و غیردانشگاهی در سال ۸۳ این بنیاد را به شیوهای روشمند و پایدار، به عنوان یک نهاد غیر دولتی عامالمنفعه و با هدف جلب کمکهای مردمی بهمنظور رفع کمبودهای رفاهی در حوزه دانشجویی و همچنین کمک به ارتقاء جایگاه علمی دانشگاه فردوسی مشهد، بهعنوان یک دانشگاه مطرح در سطح ملی و منطقهای پایهگذاری کردند. این بنیاد نخستین سازمان مردمنهاد دانشگاهی در ایران است که با ویژگیهای علمی، فرهنگی، غیرسیاسی، غیرانتفاعی، عامالمنفعه و مستقل از تشکیلات رسمی دانشگاه در آموزش عالی کشور تشکیل شده است، البته پس از مدتی برخی از دانشگاههای دیگر از جمله دانشگاه تهران با الگوبرداری از آن، بنیادهای مشابهی را راهاندازی کردند.
باقری بیان کرد: اعضای هیئت امنای این بنیاد ۳۱ نفر و عمدتاً افراد غیردولتی هستند و تنها دو نفر از مسئولان دانشگاه شامل رئیس دانشگاه و یکی از معاونان بهعنوان جایگاه حقوقی که دارند، عضو هیئت امنا هستند. منابع حمایتی این بنیاد از طرف نیکوکاران استان، فعالان حوزه صنعت، اعضای هیأت علمی، کارکنان و خانوادههای دانشجویان دانشگاه تأمین میشود.
رئیس هیئت امنای بنیاد دانشگاه فردوسی تصریح کرد: ساخت و تأمین تعداد حدود ۲۵۰۰ تخت خوابگاهی برای دانشجویان، کمک به دانشجویان کمبرخوردار با تأمین کمک هزینه تحصیلی، شارژ کارت تغذیه، پاداش تحصیلی و کمک به درمان آنها از جمله اقدامات انجام شده توسط بنیاد در حوزههای رفاهی و دانشجویی است. علاوه بر آن تقدیر از دانشجویان و دانشآموختگان برتر، اهدای جایزه فردوسیشناسی، تقدیر از اساتید برجسته، اهدای بورس تحصیلی به رتبههای برتر آزمون سراسری که دانشگاه فردوسی را برای تحصیل انتخاب میکنند از جمله فعالیتهای مهم دیگری است که این بنیاد برای کمک به ارتقاء جایگاه علمی داشته است.
با توضیحات دکتر باقری، متوجه شدم در کنار ساختارهای رسمی دانشگاهی که معمولا به علت حجم مشغلهها نمیتوانند برخی خلاءها و نیازهای حوزه دانشجویی را تأمین کنند، ساختارهای مردم نهاد دیگری وجود دارند که سعی میکنند آن خلاءها را پر کنند. این حس که دانشجویان بیبضاعت، بیپناه نیستند و کسانی هستند که حواسشان به آنها هست، حس بسیار خوبی است که در این بنیاد به من منتقل شد.
باقری ادامه داد: همچنین شخصیتهایی نیز با در اختیار گذاشتن مبالغی در قالب تفاهمنامه از دانشجویان مستعد دانشگاه حمایت کردهاند که بسیار تاثیرگذار بودهاند. علاوه بر این موارد شخصیتهای حقوقی از جمله کارخانجات متعدد استان، بهویژه شرکت فرش مشهد، شرکت آسفالت طوس، شرکت خوشگوار مشهد، شرکت فرش نگین، شرکت فرش زمرد، شرکت آبتین رزین، شرکت تیراژ آژند، شرکت صنایع چوب دقت، شرکت فافا، مؤسسه پرطاووس، شرکت قند ثابت و شیرین خراسان، مجتمع گردشگری گلستان، شرکت مشاور رهداد خراسان و دیگر بخشهای صنعتی به عنوان دوستداران علم و فناوری حمایتهای خوبی در این مسیر داشتهاند.
دیدن و شنیدن نام فعالان حوزه اقتصادی این شهر در زمره خیرین این بنیاد، حس نیک دو چندان افزون را سبب شد که میتواند در تغییر نگاه رایج نسبت به این گروه افراد بسیار مؤثر باشد. کسانی که در کنار تلاشهای اقتصادی، عواطف انسانیشان نیز رشد یافته است و به نیاز دانشجو توجه میکنند، اتفاق بسیار خوب دیگری است که به نظر میرسد بنیاد دانشگاه فردوسی در رقم خوردن آن موفق عمل کرده است.
وی با اشاره به اهداییهای متعددی که از سمت افراد مختلف در قالب زمین و آپارتمان تاکنون صورت گرفته است، تصریح کرد: خیرین متعددی برای حمایتهای گوناگون، آپارتمان و زمینهایی را به بنیاد دانشگاه فردوسی اهدا کردهاند که شامل اهدای دو باب آپارتمان مسکونی توسط آقای مهندس محمد فقیهزاده و خانواده ایشان بهمنظور تأمین هزینه مربوط به جایزه سالیانه عضو هیأتعلمی برجسته دانشگاه و بورسهای تحصیلی ایجاد مرکز نوآوری و همچنین اهدای منزل مسکونی توسط سرکار خانم ضیاءالملوک فضل خراسانی برای ایجاد مرکز نوآوری و فناوری برای حمایت از ایدههای دانشجویان نخبه و نظایر آن از اقدامات تحسین برانگیز خیران این شهر است.
باقری درباره انعقاد تفاهمنامههای گوناگون برای برخی از دانشجویان گفت: تفاهمنامههای گوناگونی از سوی افراد مختلف برای بنیاد دانشگاه فردوسی منعقد شده است، شامل تنظیم تفاهمنامه کمک هزینه تحصیلی «ماهر محبی» میان بنیاد دانشگاهی فردوسی و خانوادۀ محترم «ماهر محبی» است. همچنین حمایت از دانشجویان مستعد خوشه شهاب دانشگاه که شناسایی و هدایت استعدادهای برتر را بر عهده دارد. همچنین تنظیم تفاهمنامه کمک هزینه تحصیلی «مرتضایی» میان بنیاد دانشگاه فردوسی و خانواده محترم مرتضایی برای حمایت از دانشجویان مستعد سادات، تنظیم تفاهم نامه کمک هزینه تحصیلی «اکبرزاده- سیدین» میان بنیاد دانشگاهی فردوسی و خانواده محترم اکبرزاده توتونچی برای حمایت از دانشجویان دانشکده مهندسی و تنظیم تفاهمنامه سه جانبه «همکاری مشترک علمی- پژوهشی و فناوری» میان بنیاد دانشگاهی فردوسی، دانشگاه فردوسی مشهد و مجمع خیرین توسعه و ترویج آموزشهای فنی و حرفهای برای کمک به توسعه مهارتهای دانشجویان است.
رئیس هیئت امنا بنیاد دانشگاه فردوسی افزود: بزرگترین سرمایه ما پس از ۲۰ سال شکلگیری این بنیاد، مربوط به مجموعه خیرینی است که در سراسر شهر مشهد به این مجموعه اعتماد دارند و به شیوههای گوناگون در این حوزهها فعالیت میکنند. بنیاد دانشگاه فردوسی هماهنگ با معاونت دانشجویی دانشگاه فردوسی، فعالیتها و خدماتی را که دانشگاه امکان انجام آن را ندارد، برای دانشجویان ارائه میکند. یکی از این موارد، حمایت از حدود ۲۰۰ دانشجوی بیبضاعت برای تغذیه است که این امر به صورت خودجوش رخ داده است. حدود ۳۰۰ نفر از اساتید دانشگاه فردوسی بهصورت ماهانه به بنیاد دانشگاه، کمک نقدی میکنند. این کمک از مبلغ ۱۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان متغیر است، همچنین حدود ۱۰۰ نفر از کارمندان دانشگاه هم در این مسیر همراه هستند و کمکهای نقدی و غیرنقدی را برعهده گرفتهاند.
آنچه در صحبتهای باقری دریافتم و میتواند برای آدمهای معمولی و متوسط جامعه که دوست دارند در کار خیر سهیم باشند، قابل توجه است، اینکه خیر بودن تنها برای ثروتمندان نیست، بلکه گاهی میتوان با اهدای کمکهای به ظاهر کوچک مثل یک آجر یا تأمین یک وعده غذای دانشجو هم خیر باشی. اصولا این کمکهای اندک اندک است که میتوانند دریایی از سرمایه را ایجاد کنند تا بهواسطه آن گرههای کوچک و بزرگ دانشجویان باز شود و مسیر علم و دانش برای دانشجویان با استعداد کم بضاعت سهلتر شود.
باقری بیان کرد: طی ۳ سال گذشته با توجه به تأمین خوابگاهها و ضرورت توجه به افزایش انگیزه و امید در دانشجویان و کمک به اشتغال آفرینی دانشجویان سعی شده است که کمکهای حامیان به سمت ایجاد مراکز فناوری و نوآوری، همچنین تقویت فرهنگ نوآوری و کار آفرینی سوق داده شود. امید است با برنامههای پیش رو بنیاد بتواند در آینده نزدیک سه مرکز نوآوری را راهاندازی و از این طریق به توسعه زیست بوم نوآوری دانشگاه کمک کند. رویکرد در نظر گرفته شده در این مراکز نوآوری، رویکرد حل مساله است و در این مراکز از ایدههای دانشجویان برای کمک به حل مسائل صنعت حمایت خواهد شد.
وی درباره اقدامات بنیاد برای توسعه فرهنگ نوآوری و کارآفرینی در دانشگاه فردوسی گفت: دو اقدام در حال انجام تولید و انتشار ویدیوکست (پادکست) کارینوفام و رویداد تد «مجموعه همایش با شعار ایدههای شایسته گسترش» است. طی اقدام اول، افراد با دانشآموختگان کارآفرین دانشگاه فردوسی مشهد گفتوگو میکنند و به انتقال تجربیات میپردازند که تاکنون ۳ شماره از آن با عنوان کارینوفام منتشر شده است. اقدام دوم هم برگزاری رویداد بینالمللی است که تحت تدکس از مهرماه آغاز شده است.
رئیس هیئت امنا بنیاد دانشگاه فردوسی اضافه کرد: تشکیلات اداری بنیاد بسیار چابک است و به غیر از تعدادی کارمند، فعالیت سایر افراد به صورت افتخاری است.
وی در انتها از هر یک از مهمانان جلسه خواست تا حس خود را از اتفاقاتی که در این بنیاد رقم خورده، بیان کنند. جالب است که همگی از آشنایی با بنیاد ابراز خوشحالی کردند. برخی از اینکه تاکنون به این اتفاق خیر در کنارشان آگاه نبودند، اظهار تأسف کردند. دیگری بر آن شد تا حمایتهای خیرینی را که میشناسد به این سو بیاورد، چرا که همگی میدانیم که
«بدین رواق زبرجد نوشتهاند به زر که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند»
انتهای پیام
نظرات