مریم امیدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا بیان کرد: گردشگری حیات وحش، بازدید از حیات وحش یا برپایی هرگونه تور که در قالب عکاسی یا مشاهده صرف حیات وحش باشد، از قدیم و حتی به‌صورت سفرهای لاکچری وجود داشته است. نمونه‌های آن را درباره حیات وحش قاره آفریقا و کشوری مانند کنیا شاهد بوده‌ایم.
وی با تأکید بر اینکه امروزه نیز گردشگری حیات وحش جایگاه مهمی در اقتصاد برخی از کشورهای آفریقایی و دیگر نقاط دنیا دارد، ادامه داد: ظاهر قضیه این است که افراد به کشورهای مثلاً آفریقایی می‌روند و از نزدیک جانوران را مشاهده می‌کنند؛ اما نباید فراموش کرد که این بازدیدها در فرآیند خاصی محقق می‌شود.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی استان اصفهان، اظهار کرد: بازدید از حیات وحش در تمام کشورها قوانین خاص خود را دارد. برای نمونه، از یک جایی به بعد افراد نمی‌توانند با خودشان ماشین ببرند. در مسیر بازدید ممکن است بارها حق ورودی پرداخت کنند. حتی بردن دوربین به منطقه باعث می‌شود که از صاحب آن، پول بیشتری دریافت کنند. اگر بخواهند مدتی در طبیعت اقامت کنند، باز هم هزینه جداگانه باید بپردازند. این مسئله تا جایی است که در برخی کشورهای آفریقایی مانند کنیا، درآمدشان از گردشگری حیات وحش با درآمد ما از نفت برابری می‌کند.
امیدی با اشاره به اینکه شاید ظرفیت ایران در گردشگری حیات وحش نتواند به پای کشورهای آفریقایی برسد، گفت: با این همه، ایران هم ظرفیت درخور اعتنایی دارد و نباید حیات وحش آن را برای توسعه گردشگری از نظر دور داشت. در سال‌های اخیر نیز بیش از گذشته مورد توجه بوده است، اما همچنان راه درازی پیش رو داریم. فاصله ما تا بهره‌مندی از ظرفیت‌های واقعی حیات وحش ایران در حوزه گردشگری بسیار است. هنوز به برنامه‌ها و اقدامات اساسی نیاز داریم.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی استان اصفهان بیان کرد: مردم ما کم و بیش به گردشگری حیات وحش علاقه‌مندند، اما برخی رفتارهای به‌دور از فرهنگ نیز در این بازدیدها مشاهده می‌شود. ممکن است گروه‌هایی در مناطق حفاظت‌شده سازمان محیط زیست زباله بریزند. در طبیعت کشور مانند استان‌های شمالی می‌بینیم که گروهی از گردشگران چگونه رفتار می‌کنند.
وی با تأکید بر اینکه بخشی از بی‌فرهنگی‌های بازدید از حیات وحش مربوط به آزار و اذیت گونه‌هاست، توضیح داد: برای اینکه گونه‌های حیات وحش در مناطق حفاظت‌شده یا هر سگ و گربه‌ای که روزانه می‌بینیم، آزار و اذیت نشوند، به فرهنگ‌سازی خاصی نیاز داریم. در واقع، برای تحقق و پایداری گردشگری حیات وحش که بدون آسیب باشد، به فرهنگ‌سازی گسترده‌ای نیاز است.
امیدی اظهار کرد: تأکید می‌کنم که بسیاری از گروه‌ها، دوستداران واقعی طبیعت هستند و مراقبت و حساسیت ویژه‌ای دارند، اما واقعیت جامعه ما این است که گروهی دیگر ناآشنا و غافلند و درک درستی از ارزش و اهمیت طبیعت ندارند. اکنون صدا و سیما مخاطبان کمتری دارد و مردم بیشتر وقت‌شان را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند. باید متخصصان کارشناسی و بررسی کنند که این آگاهی‌بخشی و ارتقای فرهنگی مردم در برخورد با محیط زیست، بخصوص حیات وحش از چه مسیری نتیجه‌بخش‌تر است.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی استان اصفهان فرهنگ‌سازی در حوزه احترام به طبیعت و حیات وحش را از دوران مدرسه بسیار مهم دانست و گفت: دانش‌آموزان ما از همان ابتدای ورود به مدرسه باید با این مسائل آشنا می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه برای خود بچه‌ها نیز هم‌زمان با آموزش در مدرسه باید تور برگزار کرد، افزود: باید بچه‌ها بیایند و مناطق تحت نظر سازمان را از نزدیک ببینند. اگر این اتفاق بیفتد و این آموزش‌ها تداوم یابد تا این دانش‌آموزان به سن بزرگسالی برسند، فرهنگ‌سازی هم محقق و درون آن‌ها نهادینه شده است. بنابراین نسلی آگاه و آشنا با مسائل محیط زیستی و حیات وحش به دل جامعه وارد می‌شود.
کبودان عباس‌آباد اصفهان و دیدار کل و بز
امیدی با تأمل در این نکته که زیرساخت‌های گردشگری حیات وحش در ایران ضعیف است، توضیح داد: در کنار این مسئله، بازدید از مناطق حیات وحش منوط به رعایت برخی قوانین است. ما در اصفهان فصل‌های ممنوعه داریم، یعنی در بخشی از سال به هیچ‌وجه اجازه ورود گردشگران را به مناطق نمی‌دهیم. از اواسط پاییز تا اواسط زمستان که فصل جفت‌گیری وحوش است و بهار که حیوانات زایمان می‌کنند، اجازه بازدید از مناطق را به‌صورت عمومی نمی‌دهیم. فقط در تعدادی معدود و مواردی خاص اجازه بازدید در این مقطع زمانی صادر می‌شود.
وی با اشاره به دیگر ایام سال، اظهار کرد: فارغ از زمان‌های یادشده که ممنوعه هستند، ما در ماه‌ها و فصل‌های دیگر براساس ضوابط و شرایط خاص تعریف‌شده به صدور مجوز در حوزه گردشگری حیات وحش اقدام می‌کنیم. به‌تازگی تعرفه‌های جدیدی هم سازمان محیط زیست برای ورود به مناطق صادر کرده است. این تعرفه‌ها هم شامل افراد و هم دربرگیرنده تعداد ماشین‌هایی است که به منطقه وارد می‌شوند. در برخی نقاط امکان اقامت و استفاده از مهمانسرا هم وجود دارد که تعرفه‌های جدایی برای آن‌ها مشخص شده است. این هزینه‌ها در قبال پولی که در دیگر کشورهای دنیا مانند آفریقا دریافت می‌شود، بسیار ناچیز است.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی استان اصفهان ادامه داد: در برابر این پولی که بازدیدکنندگان پرداخت می‌کنند، قطعاً خدماتی هم نیاز دارند. انتظار دارند که تورلیدر تخصصی آن‌ها را راهنمایی کند، بخصوص درباره اماکنی که می‌توانند از دوربین استفاده و گونه‌ها را مشاهده کنند، به دریافت راهنمایی علاقه‌مندند.
وی با تأمل در خدمات تورهای حیات وحش تأکید کرد: استفاده از یک مکان برای اقامت چند ساعته و سرویس‌های بهداشتی نیز باید در شمار خدمات مورد توجه قرار گیرد. البته بیشتر این موارد در حد واحدهای محیط‌بانی تأمین شده است و ما هنوز به پیشرفت و توسعه بیشتری در این زمینه نیازمندیم. امید است که با گسترش خدمات، گردشگری حیات وحش نیز بیشتر شود تا مردم با گونه‌ها و مسئله حفاظت آشنایی عمیق‌تری پیدا کنند.
امیدی با نظر به ویژگی‌های حیات وحش ایران، بیان کرد: در حیات وحش ما این‌گونه نیست که تا یک گردشگر به منطقه وارد شد، پلنگ و دیگر گونه‌های بزرگ را ببیند. افرادی که اکنون به گردشگری حیات وحش می‌پردازند، معمولاً میش، آهو و قوچ یا علف‌خواران بزرگ‌جثه را می‌بینند.
او تورهای پرنده‌نگاری را نیز در گردشگری حیات وحش ایران و اصفهان دارای اهمیت دانست و توضیح داد: این تورها به تلسکوپ و دوربین چشمی و ابزار خاص خودشان نیاز دارند. توری که افراد در آن پلنگ و گونه‌های این‌چنینی را از نزدیک مشاهده کنند، هزینه و زمان و موقعیت و شرایط خاص خود را می‌خواهد که به آسانی محقق نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه پناهگاه حیات وحش عباس‌آباد اصفهان یکی از مقاصد گردشگری در حوزه تخصصی خودش است، بیان کرد: یکی از مزارع عباس‌آباد به اسم کبودان از اهداف گردشگری آنجا به‌شمار می‌آید. زن و شوهر سالمندی در این مزرعه ساکن‌اند، که برای کل و بزهای نزدیک مزرعه به‌شکل دستی علوفه می‌ریزند. این محدوده جاذبه و ظرفیت درخور اعتنایی دارد و تاکنون گروه‌های متعددی برای بازدید به اینجا آمده‌اند.
انتهای پیام
نظرات