محمد جواد استادی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نقش سینما در جهانی شدن با رویکرد حفظ هویت ملی، اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های مهم زبان و ابزار هنر، مسئله جهان شمولی آن است. بدین معنا که ماهیت هنر با توجه به ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند مفاهیم، پیام‌ها و معارفی را که مورد نظر است را به گونه‌ای منتقل کند که با تمامی افراد ارتباط دارد.
وی افزود: زبان غیرمستقیم و عاطفی هنر این ویژگی را دارد که می‌تواند مفاهیم پیچیده را به صورت ساده در قالب‌های هنری به گونه‌ای عرضه کند که تمامی افراد از طبقات، مذاهب و جغرافیای مختلف بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. بنابراین افراد به این دلیل سراغ هنر می‌روند که بتوانند زبانی را پیدا و با طیف‌های مختلف ارتباط برقرار کنند.
رئیس اداره فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: هنر همواره باید بتواند یک رویکرد جهانی داشته باشد و با همه افراد ارتباط برقرار کند و بتواند طیف‌ها، اقوام و نژادهای مختلف را در دنیا تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین این هنر تنها می‌تواند ایده‌آل و استاندارد باشد. در واقع ذات هنر این‌گونه است که باید بتوانیم مسائل بومی و اعتقادات خود را به یک زبان جهان شمول نیز ارائه کنیم.
وی با اشاره به اینکه از میان هنرهای مختلف، سینما از این ویژگی بیش از سایر هنرها استفاده می‌کند، ادامه داد: سینما از هنرهای پیش از خودش استفاده می‌کند و به یک زبان چند رسانه‌ای از ادبیات، روایت، عکاسی، نقاشی، موسیقی و ... تبدیل شده است و از تمامی آن‌ها استفاده می‌کند. سینما این هنرها را کنار هم قرار می‌دهد تا بتواند یک مفهوم پیچیده را برای تمامی افراد منتقل کند.
استادی عنوان کرد: زمانی که یک اثر سینمایی استاندارد تولید می‌شود و آن را کشورهای مختلف مانند آفریقا، آمریکا و آسیا تماشا می‌کنند، باید تحت تاثیر آن اثر قرار گیرند. بنابراین سینما بیش از سایر هنرها این ماهیت را دارد که بتواند با همه طیف‌ها و در سطح جهانی نیز ارتباط برقرار کند.
سینما یک هنر پیشرو و مرکب از هنرهای پیش از خود است
وی تصریح کرد: البته تمامی این موارد به این شرط است که هنر استاندارد را رعایت کنیم؛ بدین معنا که همه اجزای هنر در جای خود نیز قرار گرفته باشد. با توجه به اینکه سینما یک هنر پیشرو و مرکب از هنرهای پیش از خودش است، از عنصر سرگرمی استفاده می‌کند و این ظرفیت را در ماهیت سینما دارد.
این کارشناس فرهنگی با طرح این پرسش که آیا سینمای ما این ظرفیت را دارد تا بتواند در حد اعلای خود در فضاهای جهانی حاضر و با همه ارتباط برقرار کند، خاطرنشان کرد: ما از لحاظ بنیادهای معرفتی، مفهومی و تاریخ فرهنگی کاملا از این ویژگی برخوردار هستیم. کشور ما قدمت فرهنگی بسیار غنی و سابقه تمدنی و فرهنگی بی‌نظیری دارد که بتوانیم سینما را در این جهانی که افراد به دنبال معنا می‌گردند، از لحاظ معرفتی و معنایی تامین کنیم.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه ما از منابع فرهنگی و ادبی بسیار درخشانی برخوردار هستیم این ظرفیت‌ها باعث می‌شود تا فرآوری صورت گیرد و امروز سینما از آن استفاده کند. از طرف دیگر هم به لحاظ اعتقادی، ایدئولوژیک و باورهای دینی هم به دلیل این هستیم تا در حد اعلا قرار گیریم. آموزه‌های اسلامی، آموزه‌های بسیار بلند و برای تمامی انسان‌ها راهگشا هستند. همچنین بهترین فضا و ابزاری است که به زبان سینما حتی برای غیر مسلمانان ارائه شود و آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
ورود سینما در طراز جهانی نیازمند زیرساخت‌های سینمایی است
استادی ادامه داد: بنابراین ما به لحاظ زمینه‌ای، محتوایی، فرهنگی، تاریخی و هویتی این امکان را داریم اما اینکه سینما بخواهد در سطح جهانی مطرح شود به جز این نکته، نیازمند الزامات دیگری مانند زیرساخت‌ها است تا بتوانیم آثار سینمایی را با استانداردهای بالا تولید کنیم. سینما وابسته به ابزار، تکنولوژی و فناوری است. امروز تولید یک اثر سینمایی در طراز جهانی نیازمند ابزار و تکنولوژی به‌روز است و ما در این زمینه دچار مشکل هستیم. اگر بخواهیم ما وارد یک سینما در طراز جهانی و تاثیرگذار شویم نیازمند این هستیم که به لحاظ فناوری، تکنولوژی و زیرساخت‌های سینمایی تغییرات گسترده‌ای را داشته باشیم.
وی گفت: بعضی از آثار سینمایی ایران که در دنیا دیده می‌شود و جایزه می‌گیرد به معنای جهانی شدن سینمای ایران نیست بدین منظور که گرفتن جایزه از سوی برخی از فیلم‌های سینمایی در خارج از کشور به معنای این نیست که سینمای ایرانی جهانی شده است، بلکه یک جریان روشنفکری است که در جشنواره‌های مختلف نیز وجود دارد.
این کارشناس فرهنگی با بیان اینکه جهانی شدن سینما یعنی بازارهای سینمای جهان را دربرگیریم، افزود: زمانی که سینمای ایالات متحده آمریکا وارد بازارهای جهانی شد و چین و کشورهای مختلف تا حدودی وارد این بازار جهانی و مخاطب وسیع شدند، به معنای جهانی شدن بازار سینما است. ما برای اینکه بتوانیم آثار سینمایی را به طور پیوسته و گسترده در سالن‌های سینمای جهان اکران کنیم باید الزاماتی مانند سخت‌افزاری، فناوری و تکنولوژی‌های روز را فراهم کنیم تا در این حوزه وارد شوند. بنابراین این اقدام باعث می‌شود تا از این ابزار برای تولید آثار با کیفیت و استانداردهای روز جهانی بهره ببریم.
سینما نیازمند نیروی متخصص است
وی با اشاره به اینکه سینما یک عرصه چند وجهی است که نیازمند نیروی متخصص است، اضافه کرد: اساس سینما از نگارش فیلم‌نامه آغاز می‌شود، فیلم‌نامه‌نویسان قویی هستند که در دنیای امروز به عنوان پایه و اساس حوزه سینما فعالیت می‌کنند. با یک بازنگری متوجه میشویم که در فضای آموزشی سینما در کشور دچار خلاء هستیم که در بسیاری از حوزه‌ها به صورت آکادمیک و جدی به آن نمی‌پردازیم.
استادی اظهار کرد: عناصر مختلفی که امروز باید در یک سینمای طراز جهانی وجود داشته باشد، نیازمند تربیت نیروی انسانی است و متاسفانه ما در این حوزه دچار مشکل هستیم و باید در این خصوص فکری شود. باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر زیرساخت و فناوری را توسعه دهیم اما باز هم نیازمند نیروی انسانی توانمند، متخصص و آموزش دیده هستیم تا هر کدام از این‌ها کار خود را انجام دهند.
مخاطب‌شناسی و ذائقه مخاطب ما را به بازارهای جهانی سینما نزدیک می‌کند
وی تاکید کرد: به عنوان مثال مفهوم تهیه‌کننده در سینمای ایران همچنان با مفهوم استاندارد خود در سطح جهانی فاصله دارد. تهیه‌کننده یک عنصر مهم فرهنگی است که ابعاد متنوعی دارد و متاسفانه بسیاری از مواقع در سینمای ایران، تهیه‌کننده به عنوان سرمایه‌گذار شناخته می‌شود. مورد دیگری که باید به آن توجه شود این است که زمانی می‌خواهیم اثر سینمایی تولید کنیم تا بازارهای جهانی را در بر گیرد حتما باید مسئله مخاطب‌شناسی و ذائقه مخاطب را مورد توجه قرار دهیم.
رئیس اداره فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: افراد در اوقات فراغت و برای سرگرمی به سینما می‌روند و جهان به این اصل مهم رسیده است که عنصر سرگرمی در سینما بسیار مهم بوده و باید بر روی این عنصر متمرکز شوند و تلاش می‌کنند تا افراد را به سمت خودشان جذب و پیام‌های خود را منتقل کنند.
وی تصریح کرد: بنابراین نباید فراموش کرد که اگر یک اثری را می‌خواهیم در فضای سینمای جهانی تولید کنیم، باید ذائقه‌های جهانی، سلایق و عنصر سرگرمی را نیز در نظر بگیریم. متاسفانه ما در حوزه سینما با ۲ آسیب جدی مواجه هستیم و به قدری مسئله سرگرمی برای ما سخیف شده که تنها بر عنصر سرگرمی غیرسالم متمرکز شدیم و به تولید انبوهی از آثار فساد فکری، فرهنگی و بی‌ارزش پرداختیم که این نوع سرگرمی مورد نظر ما نیست.
استادی اضافه کرد: از طرف دیگر به قدری برخی از آثار ما درگیر معنا و مبانی فکری و فلسفی شده که خبری از عنصر سرگرمی نیست و در این زمینه تعادل درستی وجود ندارد و باید بتوانیم مخاطب‌شناسی و ذائقه‌شناسی را در حد درستی داشته باشیم. موضوع دیگر توزیع کننده‌ها و دستیابی به بازارهای جهانی است. ما باید شناخت دقیقی از مسئله توزیع در سینمای جهان داشته باشیم.
تاثیرگذاری سینمای ایران در فضای جهانی باید به صورت گسترده اتفاق بیفتد
وی اظهار کرد: بازارها و مارکت‌هایی که در سطح جهان در حوزه خرید و فروش آثار سینمایی فعالیت می‌کنند نیازمند این است که به حوزه ارتباطات میان فرهنگی بین کشورها و همچنین روابط بین‌الملل توجه جدی داشته باشیم و برای اینکه این اتفاق مهم محقق شود باید «دیپلماسی فرهنگی» را مورد توجه قرار دهیم، زیرا مسئله اقتصاد هنر در این خصوص دارای اهمیت است و به کشور ما کمک می‌کند. این مسئله نیازمند هماهنگی و همکاری دستگاه‌های میان بخشی میان وزارت‌های مختلف است.
این کارشناس فرهنگی ابراز کرد: سینمای ایران زمانی می‌تواند در سطح جهان و بین‌الملل تاثیرگذار باشد که حجم انبوهی از آثار را به طور گسترده اکران کند. بنابراین زمانی می‌توان گفت که سینمای ما در طراز جهانی فعالیت می‌کند که بخش مهمی از بازار جهانی فیلم در اختیار ما باشد و حجم انبوهی از تولیدات سینمایی به طور مستمر در سالن‌های سینمایی جهان اکران شود و این بازگشت مالی منجر به توسعه اقتصاد هنر نیز می‌شود.
وی بیان کرد: گاهی اوقات یک اثر سینمایی با مشارکت چند کشور ساخته می‌شود که طبیعتا یک کشور نقش محوری دارد و به لحاظ اقتصادی به دیگر کشورها کمک می‌کند. تحقق این امر نیازمند بررسی و شناسایی مدل‌هایی است که فرآیند طولانی دارد و مقدمه تحقق این فرایند توجه به امر مهم سیاست گذاری هنری نیز است. سیاست‌گذاری هنری یکی از امور بسیار مغفول در کشور ماست که نهادهای هنری بیشتر درگیر اجرای مقررات شده‌اند و دیگر فرصتی برای سیاست‌گذاری‌های جدی ندارند.
استادی گفت: همانطور که جمهوری اسلامی در حوزه‌های مختلف سیاست‌های کلان را در برنامه خود دارد، باید این سیاست‌ها در حوزه هنر هم اجرا شود. البته شورای عالی هنر وابسته به شورای انقلاب فرهنگی است و این وظیفه را بر عهده دارد اما کمتر شاهد این بوده‌ایم که اتفاقات جدی در این حوزه رخ دهد. هر چند تلاش‌هایی در این خصوص صورت گرفته اما نیازمند توجه جدی به مسئله سیاست‌گذاری هنری نیز هستیم.
خراسان رضوی یکی از استان‌های با ظرفیت در حوزه سینما است
وی عنوان کرد: به نظر می‌رسد که خارج از سطح ملی، در سطح استان هم می‌توان اقداماتی در حوزه سینما انجام داد و خراسان رضوی یکی از استان‌های بسیار پرقوت و با ظرفیت در حوزه سینما به دلیل سبقه سینمایی و نیروهای توانمند مختلف است. شاید به جز تهران، خراسان رضوی جزو معدود استان‌هایی است که در عرصه تولید آثار سینما ورود داشته که نیروهای بسیار متنوع داریم.
رئیس اداره فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: مشهد به دلیل مسئله زیارت دارای مخاطبان جهانی است و این موارد فضایی را فراهم کرده تا بتوانیم در حد استانی هم ورود جدی داشته باشیم. ارگان‌های مختلفی در استان فعالیت می‌کنند که تمرکز خود را بر همکاری‌های مشترک گذاشته‌اند و این امر باعث می‌شود تا شاهد یک جهش حداقل در سطح استانی باشیم تا در نهایت منجر به جهش ملی شود.
وی بیان کرد: اگر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی از لحاظ مسیرهای قانونی و صدور مجوز همکاری کند، دستگاه‌هایی مانند حوزه هنری، آستان قدس رضوی و نهادهای دیگر که در مشهد حضور دارند و در حوزه هنر فعالیت می‌کنند، اگر همه آن‌ها در حوزه سینما متمرکز شوند و متناسب با هویت استان که یک هویت زیارتی است قرار گیرند قطعا می‌توانیم در سطح استانی آثاری را تولید کنیم که در سطح ملی برگزار شود.
استادی خاطرنشان کرد: محور و زیست‌بوم ما در استان براساس زیارت تعریف شده و به دلیل ظرفیت ویژه‌ای که در خراسان رضوی وجود دارد نیازمند یک تشریک مساعی، همراهی، همفکری و کار گروهی هستیم تا ظرفیت خراسان رضوی را به جهان نشان دهیم. بنابراین به جای بودجه‌های خردی که هر کدام از این نهادها هزینه می‌کنند، اگر بتوانیم در راستای هدف مشترک متمرکز شویم این امکان وجود دارد تا یک جهش بزرگ حداقل در سطح استانی شاهد باشیم.
انتهای پیام
نظرات