پرداختن به آثار طنز مورد پسند عموم جامعه در صحنه تئاتر موضوعی است که علاوه بر جذب مخاطب عام به این هنر، تقویت شادابی و نشاط اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. موضوعی که صرف نظر از دیگر مشکلات حوزه تئاتر کاشمر اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد و جای اجرای آثاری از این دست در شهرها خالی است.

هرچند خنده برای هرکسی نیاز است اما باید بدانیم به چه بهایی می‌خندیم. چارلی چاپلین نابغه نقش‌های کمدی می‌گوید اگر زندگی صد دلیل برای گریه کردن به تو نشان می‌دهد تو هزار دلیل برای خندیدن به او نشان بدهد.

طنز، جذاب‌ترین روش برای بیان مشکلات جامعه

بدون شک اگر نگاه به بازیگری هم مانند فوتبال از پایه برنامه‌ریزی داشته باشد در این صورت شاهد ارتقای جایگاه طنز در کشور خواهیم بود. اکنون نمایش طنز در برخی شهرها از وضعیت خوبی برخوردار نبوده و جوانان علاقه‌مند به این رشته نیز با کم لطفی مسئولان مواجه می‌شوند.

جواد عراقی پور یکی از طنزپردازان، تخصیص نیافتن بودجه قابل توجه به این حوزه را از دلایل کاهش علاقه‌مندی به نمایش طنز می‌داند.

وی بیان کرد: طنز، شیرین‌ترین نوع بیان اندیشه‌ها و تفکر به مخاطب و بهترین راه و جذاب‌ترین روش برای بیان مشکلات جامعه است.

این طنزپرداز در خصوص تفاوت نمایش طنز با دیگر نمایش‌ها گفت: در تئاتر عادی به دلیل رعایت اصول و روش‌های اجرا و متن نمی‌توان هر مطلبی را بیان کرد ولی در نمایش طنز به راحتی همه حرف‌های کنایه‌دار بیان می‌شود.

وی تأکید کرد: جامعه اکنون نیازمند تئاتر طنز است، به‌ویژه آنکه با توجه به نمود مشکلات اقتصادی در جامعه، مردم با دیدن یک شب تئاتر طنز تا یک هفته اخلاق و رفتارشان تغییر می‌کند و لبخند به لب دارند.

عراقی پور با بیان اینکه خوشبختانه ذائقه‌ها نسبت به گذشته متفاوت‌تر شده است، گفت: مردم نمایش طنز را پذیرفته‌اند و تمایل بیشتری به طنز مدرن و موضوعات روز جامعه پیداکرده‌اند.

وی با انتقاد از برخی طنزپردازان که به زور می‌خواهند مردم را بخندانند اظهار کرد: تماشاچی‌ها نسبت به تماشای نمایش طنز حرفه‌ای شده‌اند و هر موضوع و اجرای پیش پا افتاده را قبول نمی‌کنند، البته در طنز اگر تعریف و تمجید در کار باشد اصلاً به دل کسی نمی‌چسبد بلکه باید در طنز انتقاد وجود داشته باشد تا فکر و دید نسبت به آن موضوع تغییر کند.

این طنزپرداز خاطرنشان کرد: در نمایش طنز نمی‌توان مخاطب را به زور خنداند به‌ویژه آنکه مردم فرق بین طنز با لود‏گی را به خوبی تشخیص می‌دهند و این روزها انتظاراتشان از طنز بالا رفته و مجبوریم کاری قوی به تماشاچی عرضه کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا طنز مزه خاصی دارد؟ گفت: طنز شیرین است و وقتی انتقادی باشد ترش و ملس و واقعاً تأثیرگذار می‏‌شود.

عراقی پور با اظهار تأسف از اینکه تاکنون نتوانسته‌ایم به تولید طنزهای فاخر بپردازیم، افزود: بدون شک بازیگری و نویسندگی طنز با تئاترهای جدی متفاوت است. طنز نیاز به استعداد خاصی دارد که باید فرد از این برخوردار باشد.

وی همچنین اظهار کرد: شاید یک فرد در زمینه نویسندگی و بازیگری تئاترهای جدی و معمولی استعداد خوبی داشته باشد ولی در طنز باید مستعد خنداندن و بامزه بودن بود.

البته هر کس این استعداد را ندارد؛ خیلی‌ها می‌خواهند طنز کار کنند ولی نمی‌توانند چون باید ذاتاً برای کار طنز، آدم بانمکی باشی، شاید افرادی که طنز کار می‌کنند همه متن‌ها و نقش‌ها را کار کنند ولی بسیاری از بازیگران سبک‌های دیگر، از عهده انجام کار طنز بر نمی‏‌آیند.

وی با اظهار تأسف از اینکه بسیاری از بازیگران شهرستان‌ها هنوز در حوزه طنز حرفه‌ای نیستند، تصریح کرد: هنوز نگاه حرفه‌ای به کار خودمان نداشته و خود را باور نداریم.

این طنزپرداز خاطرنشان کرد: بسیاری فکر می‌کنند کسانی که در مرکز کشور فعالند بچه‌های تهران هستند درصورتی‌که همه آن‌ها در همین شهرستان‌های کوچک بزرگ شده و پرورش یافته‌‏اند اما توانسته‌‏اند سطح توانایی‌های خود را ارتقاء داده و استعدادهایشان را شکوفا کنند البته بخشی از مشکلات به مسائل شخصی و بنیه مالی ضعیف هنرمندان در شهرهای کوچک برمی‌گردد.

وی در همین خصوص برپایی جشنواره‌های تئاتر را در پویایی نمایش طنز اثرگذار دانست و افزود: پیش‌ترها چندین جشنواره بین‌المللی نمایش طنز با کیفیت بسیار عالی برگزار شد که در آن‌ها شرکت کرده و برایم تجربه خوبی داشت، اما متأسفانه از سال ۸۲ جشنواره نمایش طنز برگزار نشده است.

عراقی پور گفت: البته در جشنواره‌های دیگری که برگزار می‌شود تئاترهای طنز اجرا می‌شود ولی با توجه به اینکه در جشنواره‌ها به بحث‌های ارزشی بیشتر اهمیت داده می‌شود، نمایش‌های طنز به حاشیه رفته و گاه فراموش می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: گرچه نمایش طنز، تماشاچی بیشتری جذب می‌کند ولی از نظر داوران و بنا به سیاست‌های برگزارکنندگان جشنواره‌های این نوع نمایش اغلب موردتوجه نیست. در واقع این نمایش از قبل یتیم بوده و اکنون یتیم‌تر هم شده است.

طنز نیازمند حمایت

بسیاری از طنزپردازان معتقدند به‌رغم این‏که کار طنز بیشترین تماشاچی را دارد ولی مسئولین، این نوع نمایش برایشان کم‌اهمیت است و حمایتی ندارند حتی اداراتی هم که می‌خواهند از هنرمندان حمایت کنند و به درخواست آن‌ها به اجرای برنامه می‌پردازند به تعهدات خود عمل نکرده و تحقیرآمیز با طنزپردازان رفتار می‌کنند و گویی می‌خواهند به هنرمندان صدقه پرداخت کنند، آن‏ها اغلب قول کمک و حمایت می‌دهند ولی به وعده‌های‏شان عمل نمی‌کنند.

حسین شریفی یکی دیگر از طنزپردازان با اظهار تأسف از اینکه مسئولان ارزشی برای هنر قائل نیستند و این نوع برخوردها خستگی کار را چند برابر می‌کند، افزود: تا ۱۰ سال قبل حتی خانواده خودم وقتی اجرای نمایش طنز داشتم معتقد بودند که دلقک‌بازی می‌کنم، ولی اکنون نگاه مردم متفاوت شده به طوری که جامعه هنرمندان عرصه طنز را به چشم یک هنرمند می‌بیند.

وی با اشاره به اینکه کار هنرمندان تئاتر با هنرمندان عرصه سینما بسیار متفاوت است، گفت: بازیگر تأتر ساختار و مشخصه‌‏اش معلوم بوده و در برخی شهرها هم نگاه به هنرمندان طنز خوب است.

شریفی در خصوص مشکلات خاصی که در مسیر اجرای نمایش طنز وجود دارد، گفت: ما همواره عادت داریم مشکلات  را به گردن کسی بیندازیم اما باور دارم اگر هنرمندان طنز منبع درآمد خوبی داشته باشند بهتر می‌توانند فعالیت کنند، البته باید به یاد داشته باشیم بخشی از مشکلات به هنرمندان بر می‌گردد و اگر انتقادی هست که مسئولین از ما حمایت نمی‌کنند، شاید به این دلیل باشد که خودمان حرکت نکرده‌ایم تا مسئولین ما را ببینند.

وی اظهار کرد: به شخصه اگر به لحاظ مالی از وضعیت خوبی برخوردار بودم، به کلاس‌های نویسندگی و بازیگری می‌رفتم و تجربه بیشتری کسب می‌کردم نه اینکه به‌صورت تجربی کار کنم اما متأسفانه ارتباط ما با هنرمندان برجسته فقط در جشنواره‌هاست و پس از آن ارتباطمان قطع می‌شود.

این طنزپرداز در خصوص موقعیت زنان در نمایش طنز گفت: به رغم اینکه در اجراهای تئاتر کلاسیک فعالیت زنان دارای جایگاه خوبی شده ولی در طنز اینچنین نیست و هنوز نگاه‌ها به حضور زنان در عرصه نمایش طنز بسته و سنتی بوده اما برای آقایان وضعیت بهتر است.

وی با اشاره به اینکه اخیراً تعداد گروه‌های طنز فعال در شهرستان‌ها بیشتر شده است، افزود: گرچه تاکنون چندین موضوع طنز کوتاه نوشته و اجرا کرده‌ام و در زمینه نمایش جدی هم در حال نوشتن موضوعاتی هستم اما حمایتی صورت نمی‌گیرد.

شریفی فعالیت در نمایش را نسبت به نمایش طنز سخت‌تر دانست و گفت: در نمایش باید اصول حفظ شود و همچنین به مواردی هم چون طراحی صحنه، دکور و نوع بیان دقت بیشتری شود زیرا تماشاچی هزینه می‌دهد و باید کار خوب تحویل داد.

وی در پاسخ به این سؤال که چه کمکی مسئولین به تئاتر شهرستان‌ها می‌توانند انجام دهند؟ افزود: از همه مهم‏تر این‏که مسئولین به وعده‌هایشان عمل کنند.

این هنرمند عرصه نمایش گفت: هنرمندان تئاتر نیاز به شرکت در کلاس‌های آموزشی دارند متن‌های نمایشی هم مربوط به بیش از ۲۰ سال پیش است و نیاز به متن‌های به روز داریم لذا با توجه به اجرای نمایش‌های مختلف در مراکز استان با متن‌های به روز، می‌توان با دریافت سی‌دی‌های ضبط شده این نمایش‌ها و دیدن آن‌ها توسط بازیگران ایده‌های جدیدی کسب کرد.

امیدواریم مسئولین به هنرمندان شهرستان‌ها بیشتر اعتماد کرده و اهمیت بدهند زیرا آن‌ها عمر خود را در شهرستان‌ها سپری کرده و سوابق بسیاری کسب کرده‌اند ولی متأسفانه بعضاً با دعوت از هنرمندان غیربومی و پرداخت مبالغ بالا به آن‌ها، هنرمندان شهرستان‌ها کنار گذاشته می‌شوند.

انتهای پیام