سهیلا جوانمرد در گفت‌وگو با ایسنا از خراسان رضوی در خصوص باروری ابرها اظهار کرد: سازمان هواشناسی جهانی دارای بخش تحقیقات در خصوص تعدیل آب و هوا است و تمامی صاحب‌نظران دنیا اقدامات عملیاتی و تحقیقاتی خود را در آن ثبت می‌کنند و درصد موفقیت آن را بیان می‌کنند. چند سال گذشته مطالعات باروری ابرها در ایران در این آمار ثبت شده است و در آن سایت بارگذاری شده است.

وی بیان کرد: باروری ابرها در بسیاری از کشورها به‌ویژه امارات صورت گرفته است و موفقیت بسیاری را کسب کرده است، ضروری است که برای عملیات باروری ابرها در منطقه، مطالعات اقلیم‌شناسی و خردفیزیکی ابر به صورت کامل انجام گیرد. سپس روش انتقال مواد به درون ابر، نوع ماده و زمان تزریق مواد تعیین می‌شود. باتوجه به مطالعات اقلیم‌شناسی منطقه و امکان‌سنجی که در مناطق مختلف صورت می‌گیرد، انتخاب روش باروری ابرها، نوع ماده و بازه زمانی باروری انجام می‌گیرد. لذا انجام مطالعات قبل از انجام عملیات، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

ارزش میزان آب استحصالی نسبت به هزینه انجام عملیات باروری ابرها نسبتا مطلوب و مناسب است

جوانمرد ادامه داد: در امارات  ابتدا حدود ۲ الی ۳ سال مطالعات میدانی خرد فیزیک ابرهای منطقه با استفاده از  هواپیمای مجهز به ابزارهای سنجش فراسنج‌های خرد فیزیکی ابر صورت گرفته، سپس با توجه به نتایج مطالعات میدانی اقدام به عملیات بارورسازی ابرها انجام شده است. در واقع از گذشته در کشورهای جهان مبحث باروری ابرها مورد بحث و انتقاد قرار گرفته است و مخالفان و موافقان بسیاری داشته است.

وی افزود: به‌طور کلی، پژوهش‌ها و مطالعات بسیاری در خصوص اثرات زیست محیطی مواد بکار رفته در باروری ابرها انجام شده است و این نتیجه علمی حاصل شده است که مواد استفاده شده در باروری ابرها از لحاظ زیست محیطی ضرری ندارد و مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین برخی از صاحب‌نظران معتقدند که ابزار و وسایل بکار رفته در این موضوع بسیار گران قیمت است و این امر صرفه اقتصادی ندارد. اما باتوجه به بررسی‌هایی که انجام شده است، ارزش میزان آب استحصالی نسبت به هزینه انجام عملیات باروری ابرها نسبتا مطلوب و مناسب است. البته به شرطی که انجام عملیات با توجه مطالعات امکان‌سنجی منطقه که در بالا به آن اشاره شد، صورت گرفته باشد.

مدیرگروه پژوهشی تعدیل وضع هوا و انرژی‌های تجدیدپذیر پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو ابراز کرد: بسیاری از کشورهای اروپایی همچنین کشورهای آمریکا و ژاپن و ... از فرآیند باروری ابرها مکررا استفاده کرده‌اند و اگر این امر توجیه اقتصادی نداشت و مناسب نبود، قطعا در چنین کشورهایی انجام نمی شد. باروری ابرها به صورت سنتی و قدیمی با استفاده از مواد و پخش آن به صورت‌های مختلف انجام می‌گیرد، اما امروزه با گسترش روش‌های نوین نظیر یونیزاسیون جو پایین یا تحریک لایه‌های فوقانی جو نظیر یونسفر زمین با استفاده از امواج الکترومغناطیس در حال تحقیق و بررسی است.

وی گفت: باتوجه به پتانسیل‌های موجود، پژوهش و بررسی برای روش‌های نوین به صورت پراکنده توسط شرکت‌های مهندسی آب و هوا  در ایران صورت گرفته است. البته بررسی کارایی و نتیجه ایجاد بارش در برخی مناطق هنوز درحال بررسی است و نتیجه آن هنوز به صورت علمی گزارش نشده است. روش‌های نوین در حال تحقیقات است و  عملیاتی نشده است و اغلب در مرحله تحقیقات بوده و دستاوردهای آن با ممارست و تحقیق به دست می‌آید.

ضرورت تخصیص بودجه مناسب برای حل چالش‌های کمبود آب و خشکسالی 

جوانمرد تصریح کرد: یکی از چالش‌های کشور ایران کمبود آب و خشکسالی است؛ لذا باید برای انجام تحقیقات در مراکز تحقیقاتی مرتبط در این خصوص بودجه مناسبی برای آن در نظر گرفته شود تا نیازمند بیگانگان نباشیم و اگر حمایت و تخصیص بودجه در این خصوص صورت گیرد، پژوهشگران این حوزه می‌توانند تحقیقاتی که لازمه و ضروری این کار است را به بهترین شکل ممکن به ارمغان آورند.

وی با اشاره به کتاب «مدیریت ریسک خشکسالی» تالیف شادروان جواد بداق جمالی و دیگر همکاران به عنوان منبعی مناسب که در این حوزه انجام شده، افزود: فیزیک ابر، پایه بارورسازی ابر است و باید به عنوان رشته بسیار جدی به آن توجه شود. کشور ایران دارای مختصات جغرافیایی خاصی است. بنابراین نباید اجازه دهیم که درگیر بحران و چالش شود و بعد برای رفع آن اقدام کنیم. 

باروری ابرها حدود ۵ تا ۳۰ درصد به میزان بازده بارش طبیعی می‌افزاید

مدیرگروه پژوهشی تعدیل وضع هوا و انرژیهای تجدید پذیر پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو عنوان کرد: در کشور ایران پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، طرح امکان‌سنجی باروری ابرها در حوضه‌های آبریز سی‌گانه کشور را برای وزارت نیرو انجام داده است و با استفاده از شاخص‌های متفاوتی که محاسبه شد، حوضه‌های آبریز از نظر اولویت بارورسازی ابرها طبقه‌بندی شد. با توجه به نوسانات پارامترهای اقلیمی از جمله  دما و بارش  در سال‌های اخیر، بایستی مطالعات اقلیمی برای باروری ابرها به روزرسانی  و نقشه‌های پتانسیل باروری ابرها  استخراج شود.

جوانمرد یادآور شد: به عنوان مجری در این پروژه حضور داشتم و با دقت در نتایج و مطالعات، پتانسیل‌های موجود و راهکارهای مناسب این حوزه را به دست آوردیم. این طرح در چند استان مختلف در کشور انجام شده و نتایج خوبی را به ارمغان آورده است. این نکته حائز اهمیت است که کارایی بارش طبیعی از ابر حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد است و با عملیات باروری ابرها حدود ۵ تا ۳۰ درصد به میزان بازده بارش طبیعی می‌افزاید. زیرا تنها بعضی از ابرها پتانسیل بارش دارند و به‌ویژه ابرهای همرفتی عمیق که میزانی آب قابل بارش داشته باشند، در این خصوص قابلیت دارند.

انتهای پیام