مجید بهشتی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه سازه‌های آبخیزداری تاریخ مصرف خاصی دارند، اظهار کرد: به عنوان مثال نهایت استفاده از یک سازه آبخیزداری برای ۱۰ سال تعریف می‌شود و بعد از آن از حالت کنترل سیل و رسوب خارج می‌شود.
وی افزود: البته این بدان معنا نیست که به طور کامل اثر خود را از دست بدهد، مثلاً اگر سازه ۵ تا ۶ متر ارتفاع داشته باشد حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار مترمکعب خاک، رسوب و مخلوط را نگه می‌دارد و نمی‌گذارد از منطقه خارج شود و عملاً موجب تثبیت بستر می‌شود.
بهشتی اظهار کرد: توپوگرافی منطقه موجب شده که به دلیل شیب بسیار زیاد بستر کال‌ها، آبریزها، آبراهه‌ها و رودخانه‌ها عمر مفید سازه‌ها کمتر شود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات با اشاره به اینکه نمی‌توان برای یک سد میلیاردها تومان هزینه کرد ولی به جای اینکه بیش از دو دهه کارآیی داشته باشد طی ۱۰ سال کارآیی خود را از دست بدهد، افزود: در سازه‌های آبخیزداری هم همین وضعیت وجود دارد.
تخصیص اعتبارات مناسب نیست
وی با بیان اینکه تعدد سازه‌های آبخیزداری علاوه بر اینکه هزینه‌ها را بسیار افزایش می‌دهد از سویی تخصیص اعتبارات نیز مناسب نیست، اذعان کرد: بر اساس قانون بین طرح‌های مطالعاتی موجود و اجرا محاسباتی وجود دارد که در صورت رعایت آن اعتبارات تخصیص پیدا می‌کند.
بهشتی در همین خصوص توضیح داد: تاکنون در سطح شهرستان کلات ۹۰ هزار هکتار برای حوزه‌های آبخیزداری شهرستان مطالعه انجام شده ولی تاکنون سازه‌های ۳۵ هزار هکتار معادل ۳۰ درصد به اتمام رسیده است.
وی با اشاره به اینکه تا وقتی ۵۰ درصد مطالعات اجرا نشود اجازه انجام مطالعه جدید نداریم، افزود: باید حداقل ۱۰ هزار هکتار دیگر اجرا کنیم که بتوانیم ادامه مطالعات را انجام دهیم.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات گفت: وقتی مطالعه‌ای انجام می‌شود کتابچه و طرحی تهیه می‌شود که مهلت زمانی دارد، کتابچه طرح مطالعاتی بابا رمضان سال ۹۴ توسط مشاور به مساحت ۶۰۰۰ هکتار آماده شد و تا ۱۰ سال منابع طبیعی باید آن را شروع کند در غیر این صورت سازمان برنامه و بودجه دیگر اعتباری تخصیص نمی‌دهد و باید مجدد طرح به روز رسانی شود.
اجرای ۵۵ هزار هکتار طرح آبخیزداری معطل اعتبار
وی عدم تخصیص اعتبار برای اجرای طرح‌های آبخیزداری را یکی از مهم‌ترین مشکلات شهرستان کلات دانست و تصریح کرد: متأسفانه اجرای ۵۵ هزار هکتار طرح آبخیزداری معطل اعتبار مانده است.
بهشتی گفت: پیش شناخت منطقه هزار مسجد، پساکوه و یک منطقه دیگر داده شده و مناطق بحرانی، سیل‌خیز و فوق بحرانی مشخص شده که باید زودتر طرح‌ها به تائید برسد و طرح‌های آبخیزداری در آنها اجرا شود اما اداره مطالعات اداره کل به سازمان برنامه و بودجه ارجاع می‌دهد و به دلیل نسبتی که در مطالعه و اجرا رعایت نشده اعتباری اختصاص نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه اولین سد زیرزمینی شرق کشور را در بخش هزار مسجد داریم، بیان کرد: هم اکنون که با خشکسالی مواجهیم در روستای کرناوه شیرین ۶ اینچ با پمپ آب پمپاژ می‌کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات با اشاره به اینکه عملیات این سد زیرزمینی با اعتباری بالغ‌بر ۱.۵ میلیارد تومان در سال ۹۶ در کرناوه شیرین آغاز و در سال ۹۸ به بهره‌برداری رسید، افزود: مطالعات سد دوم زیرزمینی در کرناوه شور به اتمام رسیده و ردیف اعتباری اختصاص یافته که مسئولیت آن با آب منطقه‌ای است.
اجرای ۵۰۲ سازه آبخیزداری منتظر تخصیص اعتبار
وی در خصوص گنجایش سدهای زیرزمینی شهرستان کلات گفت: این‌ها سدهای استثنایی هستند و آب را در زیرزمین نگه می‌دارند و غیرقابل نفوذ هستند.
بهشتی در ادامه با بیان اینکه اجرای طرح‌های آبخیزداری در بخش هزار مسجد کلات توجیه دارد، بیان کرد: اگرچه اکنون مطالعات ۶۰۰۰ هکتاری بابا رمضان را در این منطقه داریم اما از ۲ سال قبل درخواست تخصیص اعتبار را داده‌ایم اما این اتفاق نیفتاده است.
وی با اشاره به اینکه سازه‌های این ۶۰۰۰ هکتار مشخص است و تنها منتظر تخصیص اعتبار هستیم، اظهار کرد: هنوز زمان مطالعات انجام شده به پایان نرسیده و ۲ سال دیگر فرصت داریم.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات خاطرنشان کرد: در سطح ۹۰ هزار هکتار از سطح شهرستان که مطالعات انجام شده ۹۰ هزار مترمکعب سازه آبخیزداری پیش‌بینی کردیم که تاکنون ۲۵ هزار مترمکعب اجرا شده و هنوز ۷۰ هزار هکتار دیگر باقی مانده است.
وی با بیان اینکه هنوز ۵۰۲ سازه آبخیزداری در سطح شهرستان باقی مانده که برای اجرا باید اعتبارات مورد نیاز تخصیص یابد، گفت: مطالعات تمامی ۵۰۲ سازه آبخیزداری انجام شده است.
بهشتی با اشاره به اینکه ۵۰ درصد از مابقی سازه‌هایی که انجام داده‌ایم، هنوز کارآیی دارند، گفت: ۵۰ درصد دیگر کارآیی اصلی خود را که کنترل سیلاب و رسوب و تثبیت بستر آبراهه و آبریز بوده انجام داده و اکنون وقتی سیلاب می‌آید و به پشت سازه‌ها می‌رسد چون شیب ۳۰، ۵۰ و ۶۰ درصد بستر را تبدیل به صفر کرده مقداری از سرعت و قدرت سیل و بارگذاری درشت دانه‌ها می‌کاهد و نمی‌گذارد وارد روستاها شده و به ابنیه‌ها و زیربناها خسارت بزند.
طرح مطالعاتی سازها آماده شده ولی اعتبار نداریم
وی در ادامه به مهم‌ترین مشکلات پیش روی منابع طبیعی و آبخیزداری کلات اشاره کرد و افزود: گرچه پیمانکار سازه‌ها مشخص شد اما امسال به دلیل عدم تخصیص ۴ تا ۵ میلیارد تومان اعتبار، پروژه معطل مانده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کلات با تأکید بر اینکه برای ساختن سازه‌های آبخیزداری فقط باید اعتبار تخصیص یابد، گفت: طرح مطالعاتی سازها آماده شده ولی اعتبار نداریم.
وی بیان کرد: اکنون به خوبی در حوزه شهری تأثیر و کارآیی سازه‌های آبخیزداری احساس می‌شود، زیرا سال ۹۶ به دلیل وجود سیلاب یک متر رسوب در داخل مسجد ۸۰۰ ساله این شهر روی هم انباشت شد و ۴۵ روز حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر تلاش کردند تا گل و لای را از داخل مسجد خارج کنند.
بهشتی با اشاره به اینکه اگر اعتبارات تخصیص یابد سال آینده ۱۶ آبراهه مشرف به حوزه شهری کلات تکمیل خواهد شد، افزود: با تکمیل شدن آنها تا ۱۰ سال هیچ خسارتی به زیرساخت‌های حوزه شهری در اثر وقوع سیلاب وارد نخواهد شد.
انتهای پیام
نظرات