جمیله عجم در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با آسیب‌های روانی کنکور بر دانش‌آموزان اظهار کرد: پژوهش‌ها ثابت کرده است فشار عصبی که به جهت آزمون کنکور به دانش‌آموزان وارد می‌شود، می‌تواند عملکرد طبیعی آنان را مختل کند. اضطراب، افسردگی و افت عملکرد تحصیلی، تاثیر مستقیم بر بُعد روانی و جسمانی افراد دارد.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و مشاور انتخاب رشته افزود: ممکن است فرد از نظر روانی دچار حمله‌های عصبی و دچار آسیب‌های جسمی شود، حتی بسیاری از دختران به دلیل اضطراب و استرس دچار فراموشی می‌شوند. دانش‌آموزان از سنین پایین‌تر تحت فشار روانی هستند، چه برسد دانش‌آموزان کنکوری و این سطح استرس عملکرد تحصیلی را مختل کرده و ضریب فراموشی را زیاد می‌کند.
وی بیان کرد: تغییراتی که اکنون در کنکور در حال رخ دادن است، می‌تواند در کاهش سطح اضطراب و استرس بسیار موثر باشد. به طور مثال موضوع سوابق تحصیلی که الان ۵۰ درصد و سال بعد به ۶۰ درصد می‌رسد، باعث شده تمام سرنوشت دانش‌آموز در یک روز رقم نخورد و مانند گذشته تنها یک کنکور و در یک روز نداریم.
وی با بیان اینکه الان شرایط به نفع بچه‌هایی است که انباشته علمی خوبی دارند، ادامه داد: از سال جاری، بچه‌های دهم ۱۰ درصد و یازدهم ۲۰ درصد کنکور را بسته‌اند که این امر کمک می‌کند تا دانش‌آموزان بهره خوبی را از سوابق تحصیلی در کنکور نهایی داشته باشند.
عجم گفت: اکنون ۸۵ درصد رشته‌ها با سوابق تحصیلی و بدون کنکور شده‌اند و چون برای ۱۵ درصد دیگر متقاضی زیاد داریم، فیلتری به نام کنکور وجود دارد، همچنین نقش امتحان نهایی پررنگ شده و کنکور در دو نوبت برگزار می‌شود و هرکدام تراز و درصد آن بهتر شود با همان رتبه صادرشده و این باعث می‌شود که تمام سال تحصیلی در چند ساعت رقم نخورد و حجم فشار روانی کمتر شده است.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و مشاور انتخاب رشته بیان کرد: دانش‌آموزان متوسط رو به بالا از جمله دانش‌آموزان نخبه و خوب، فشار بیشتری تحمل می‌کنند چون در حال رقابت هستند و اضطراب بیشتری تجربه می‌کنند اما در حالت کلی بیشترین استرس و فشار برای دانش‌آموزانی رخ می‌دهد که دارای چشم‌انداز تحصیلی هستند.
عجم خاطرنشان کرد: از نظر برخی متخصصان، دانش‌آموزان در کلان‌شهرها شاید فشار روانی کمتری تحمل کنند، چون دارای امکانات بیشتری برای کنکور و تحصیل هستند، اما در شهرهای کم‌برخوردار، چون دانش‌آموزان چشم‌انداز تحصیلی و هدف و برنامه دارند، اما احساس می‌کنند امکانات کمتری دارند، این سبب شده فشار ناشی از آن روی روان دانش‌آموزان بیشتر باشد.
وی اظهار کرد: به طور کلی دانش‌آموزان دارای چشم‌انداز تحصیلی، چه در مناطق برخوردار و چه در مناطق کم‌برخوردار ، آسیب روانی بیشتری را متحمل می‌شود.
عجم گفت: طبق تجاربی که ما داریم، هم زمان قبل کنکور و هم بعد آن بر فشارهای روانی تاثیرگذار است. پیش از کنکور اضطراب و فشار روانی دانش‌آموزان افسردگی و ناامیدی مخصوصا برای دانش‌آموزان خوب را تشدید می‌کند. در زمان یک ماهه قبل کنکور، بچه‌ها علاوه بر کنکور، دغدغه امتحان نهایی را هم داشتند که با توجه به سطح عملکرد مدارس مخصوصا دولتی، خیلی سطح امتحان نهایی بالا بود.
وی ادامه داد: پس از کنکور هم دانش‌آموز نگران رتبه و تراز است که همگی استرس‌زا است و همیشه همراه دانش‌آموزان خواهد بود. حتی این استرس موقع انتخاب رشته و ورود به دانشگاه با فرد همراه است.
کار مافیای کنکور، پول درآوردن و ناامیدی دانش‌آموزان از رسیدن به رشته‌های مدنظر است
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده و مشاور انتخاب رشته در رابطه با مافیای کنکور تصریح کرد: مافیای کنکور کار آن پول درآوردن و ناامیدی بچه‌ها از رسیدن به رشته‌های مدنظر است. هنگامی‌که خانواده دانش‌آموز نتواند از پس هزینه‌ها بر بیاید و برای هر آزمون ۱۵ میلیون خرج کند، دانش‌آموز ناامید شده و دچار افت و ترک تحصیل می‌شود و طرحواره منفی و نشخوار ذهنی منفی در ذهن فرد بروز پیدا می‌کند.
عجم افزود: مافیای کنکور تاثیر مستقیمی بر روی خانواده، مخصوصا قشر متوسط رو به پایین می‌گذارد. حتی تعادل زندگی و روابط فرزند با پدر مادر را خراب می‌کند. معمولا آدم‌ها در مواقع فشار و استرس، نسبت به زمانی که شاد هستند، پول بهتری خرج می‌کنند و مافیای کنکور هم از این وضعیت روحی روانی دانش‌آموزان و خانواده‌ها سواستفاده می‌کنند تا از پکیج‌های مافیای کنکور خریداری کنند و قطعا عملکرد سیستم آموزشی را دچار اختلال می‌کنند.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و مشاور انتخاب رشته با اشاره به اینکه طراحان سوال هم در این روند مقصر هستند، اظهار کرد: سازمان سنجش و طراحان سوال نیز آسیب‌های زیادی وارد می‌کنند. چطور ممکن است یک کتاب زیست برای فرد تعریف شود و سوالاتی طراحی شوئد که داخل کتاب نیست؟! این مافیا است، اما دانش‌آموز باید برای نتیجه گرفتن از همین کتاب‌های کمک آموزشی استفاده کند،
سهم مدارس تیزهوشان و غیرانتفاعی در قبولی کنکور، در حال پررنگ شدن است
وی بیان کرد: الان می‌بینیم تاثیر مافیای کنکور به متوسطه اول رسیده است، کلاس‌ها و آزمون‌های تیزهوشان که باعث می‌شود خانواده‌ها درگیر مافیای کنکور شوند چرا که در قبولی کنکور سهم مدارس تیزهوشان و غیرانتفاعی در حال پررنگ شدن و نقش مدارس دولتی کمرنگ شده است. خانواده‌ها فکر می‌کنند چون دبیر خوب در مدارس تیزهوشان هست، درصد موفقیت دانش‌آموزان محصل در مدارس تیزهوشان و در کنکور سراسری بهتر و بالاتر است.
عجم در رابطه با راهکارهای کاهش اضطراب کنکور نیز گفت: راه کوتاه‌مدت کمرنگ کردن نقش مافیای کنکور است. مافیای کنکور را نمی‌توان به صفر رساند، اما باید مدیریت شود و عدالت آموزشی برقرار شود. قسمتی از عدالت آموزشی با منطقه‌بندی در حال اجرا شدن است.
وی افزود: اکثر امکانات در کلان‌شهرها حضور دارند و دانش‌آموزان در مناطق کم‌برخوردار نمی‌توانند از این امکانات استفاده کنند. مهم‌تر از همه این است که فرزندانمان را به آموزش مهارت‌های زندگی مجهز کنیم که فعالیت درازمدتی است، دانش‌آموز با کسب مهارت‌های خودکنترلی، تاب‌آوری، تنظیم استرس و آموزش‌های مهارت زندگی جزو پلن و نقشه‌هایی است که برای کنترل استرس بسیار مناسب است.
کارشناس ارشد مشاوره خانواده و مشاور انتخاب رشته اظهار کرد: آموزش خانواده تاثیر بسزایی در این مورد دارد که انتظارات خانواده تبیین شود. خانواده فرزند خود را صرفا در رشته پزشکی یا مهندسی نبیند و اگر خانواده‌ها به سمت کشف استعداد و علایق دانش‌آموزان پیش بروند و همه به سمت رشته‌های نظری نروند، در کنترل تنش‌ها بسیار موثر است.
وی افزود: کشور ما مملو از افراد با مدرک ولی بی‌سواد است. جامعه رو به مهارت‌گرایی می‌رود و افرادی که مهارت داشته باشند موفق‌تر هستند. افرادی که استعداد رشته نظری ندارند، نباید با اصرار خانواده به این سمت بروند و همچنین حضور مشاور در مدرسه برای کنترل فشارهای روانی ناشی از آزمون و کنکور بسیار کمک‌کننده است.
انتهای پیام
نظرات