حسین خافی دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی در حاشیه افتتاح اولین خانه همیار طبیعت روستایی کشور در روستای دیزباد بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زبرخان در گفت و گو با ایسنا در همین خصوص اظهار کرد: خانه همیار طبیعت یک پایگاه و فعالیت جدید در خراسان رضوی و کشور است.
وی بیان کرد: همیاران طبیعت به عنوان افرادی که خارج از سمن‌ها و به صورت انفرادی فعالیت دارند در سامانه‌ای ثبت‌نام می‌شوند که تعداد این افراد تاکنون در خراسان رضوی به بیش از ۲۶ هزار نفر رسیده است.
خافی اظهار کرد: چون همیاران طبیعت تاکنون ساختار منسجمی نداشته‌اند، از سال گذشته با پیشنهاد به سازمان منابع طبیعی کشور و شورایی که تعریف کردیم عملاً خانه همیار طبیعت این استان به صورت پایلوت آغاز به کار کرد.
وی با بیان اینکه اکنون یک شورای همیار طبیعت استانی و ۳۴ شعبه شهرستانی داریم، افزود: هر شهرستان در خراسان رضوی یک شورای همیار طبیعت دارد که تمامی اعضاء آن از نیروهای مردمی بوده و در حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی همکاری دارند.
دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه این فعالیت برای اولین بار در کشور رسماً کار خود را از بهار امسال در خراسان رضوی آغاز کرد، گفت: با پیگیری‌هایی که صورت گرفت توانستیم اولین خانه همیار طبیعت روستایی کشور را در روستای دیزباد بالا راه‌اندازی کنیم.
راه‌اندازی اولین یگان حفاظت مردمی کشور در روستای دیزباد
وی در خصوص ویژگی روستای دیزباد بالا که اولین خانه همیار طبیعت روستایی کشور در این منطقه فعالیت خود را آغاز کرد، گفت: روستای دیزباد در ارتباط با فعالیت‌های زیست‌محیطی و حفاظت از عرصه‌های طبیعی سبقه طولانی دارد.
خافی در توضیح بیشتر فعالیت‌های این روستا افزود: در دامنه‌های شمالی و جنوبی بینالود به خصوص در خراسان رضوی ذخیره‌گاه ارزشمند گونه‌های دارویی و گیاهی داریم، اما متأسفانه طی سنوات گذشته به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و غیراصولی برخی از این گونه‌ها به سمت انقراض رفته و یا گرایش منفی پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه برای رفع این مشکل از سال ۱۳۹۲ در روستای دیزباد اولین یگان حفاظت مردمی کشور فعالیت خود را آغاز کرد، گفت: هزینه‌های قرقبانان از همان سال تاکنون توسط مردم خود روستا تأمین می‌شود.
دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه وظیفه حفاظت از عرصه‌های طبیعی در حوزه گیاهی و جانوری را خود مردم روستای دیزباد برعهده گرفته‌اند، خاطرنشان کرد: همچنین سایت ۸ هکتاری در این روستا توسط منابع طبیعی تحویل شده که به حفاظت و تکثیر گونه‌های با ارزش گیاهی دامنه جنوبی بینالود اختصاص داده شد.
وی بیان کرد: این سایت ۸ هکتاری ضمن اینکه در قرق کامل قرار دارد بسیاری از گونه‌ها در حال حفاظت و تکثیر هستند، این یک فعالیت مشارکتی بوده که از سال ۹۸ با همکاری خانه هلال دیزباد، جمعیت هلال احمر استان و اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی شروع شده است.
خافی با بیان اینکه تاکنون بیش از ۶۰۰۰ درخت در این سایت کاشته شده و گونه‌های گیاهی مختلف حفاظت و حراست می‌شود، افزود: طی ۵ سال گذشته زیرساخت‌های لازم برای حفاظت و احیاء گونه‌های دارای ارزش دارویی و تغذیه‌ای کمیاب و دارای گرایش منفی با مشارکت اداره کل منابع طبیعی استان، خانه هلال دیزباد، جامعه محلی و با حمایت دفتر برنامه کمک‌های کوچک تسهیلات محیط‌زیست جهانی برنامه عمران ملل متحد، فراهم شده است.
راه‌اندازی اولین بوستان گیاه‌شناسی روستایی کشور در روستای دیزباد
وی با اشاره به اینکه برای تأمین آب مورد نیاز این درختان و گیاهان در تابستان استخر ذخیره آب احداث شده است، اظهار کرد: تلاش داریم سایت ۸ هکتاری به اولین بوستان گیاه‌شناسی روستایی کشور تبدیل شود.
خافی با اعلام اینکه در روستای دیزباد شاهد مشارکت پررنگ جوامع محلی در حفاظت از عرصه‌ها و گیاهان هستیم، ادامه داد: تجارب به دست آمده در این پروژه را در قالب طرحی به نام امطار (احیای منابع طبیعی آبادانی روستا) با برگزاری کارگاه‌هایی برای دهیاران و اعضاء شوراهای روستایی تعریف کردیم.
وی گفت: این برنامه با همکاری شورای همیار طبیعت خراسان رضوی، دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری و اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی از چند ماه قبل آغاز شده و همه دهیاران استان در کارگاه‌های آموزشی که در شهرهای خودشان برگزار می‌شود شرکت می‌کنند.
دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی با بیان اینکه تاکنون در ۱۲ شهرستان کارگاه‌های آموزشی برگزار شده است، خاطرنشان کرد: تلاش می‌شود در تمامی شهرستان‌ها این کارگاه‌های آموزشی را برگزار کنیم.
خانه‌های همیار طبیعت رابط بین اهالی جوامع محلی با ادارات منابع طبیعی
وی در خصوص وظایف خانه‌های همیار طبیعت گفت: خانه‌های همیار طبیعت رابط یا تسهیلگر ارتباط بین اهالی جوامع محلی با ادارات منابع طبیعی هستند، همچنین ناظر بوده و آموزش و ترویج را برعهده دارند.
خافی نبود آموزش را از مهمترین مشکلات و خلاءهای موجود دانست و افزود: انسان‌ها با دست بردن در طبیعت و از بین بردن پوشش گیاهی تاکنون خسارت‌های جانی و مالی بسیاری برجای گذاشته‌اند؛ برای همین با آموزش تلاش می‌شود از این خسارت‌ها تا حد قابل توجهی بکاهیم.
وی از فعالیت سه دسته همیار طبیعت محافظ، مروجان و دانش آموزان خبر داد و گفت: همیار طبیعت محافظ در عرصه حضور داشته و در حفاظت از عرصه‌ها همکاری دارند و اگر به تذکرهایی که می‌دهند توجهی نشود به شماره ۱۳۹ مورد تخلف را گزارش می‌دهند.
دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی بیان کرد: گروه مروجان نیز به ترویج فرهنگ منابع طبیعی و ارائه آموزش‌های لازم می‌پردازند، دانش آموزان هم از همان پایه ابتدایی شروع به فراگیری آموزش می‌کنند تا بتوانند در بزرگسالی از عرصه‌های طبیعی به خوبی محافظت کنند.
ضرورت کلاس‌های آموزشی بیشتر برای بانوان
وی در ادامه گفت: گرچه عرصه‌های طبیعی عمدتاً در مجاورت روستاها هستند و از سویی کار تهیه غذا و تهیه دارو برای درمان توسط مادران و زنان روستا انجام می‌شود و از سویی زنان بیشتر از آقایان به ارزش گیاهان دارویی اشراف دارند اما برگزاری کلاس‌های آموزشی بین بانوان و آقایان به یک تناسب نبوده است.
خافی با تأکید بر اینکه باید برای بانوان روستاها کلاس‌های آموزشی بیشتری گذاشته شود و این از اهداف پیش رو است، افزود: از سنوات گذشته در خصوص ایجاد کانون‌های ریزگرد و فرسایش خاک شرایط خوبی نداریم و این وضعیت و آمار رو به فزونی است اما این پویش تلاش می‌کند با افزایش آگاهی از این معضل بکاهد.
آغاز طرح توانمندسازی بانوان روستایی
وی همچنین خاطرنشان کرد: گرچه تاغزارها عامل مهمی در جلوگیری از ریزگردها به خصوص در شهرهای سرخس، نیشابور، گناباد، کاشمر و ...هستند، اما شاهدیم بسیاری از افراد آنها را برای تولید زغال قطع می‌کنند.
دبیر شورای همیاران طبیعت استان خراسان رضوی گفت: با توجه به اینکه وقتی اقتصاد روستا با مشکل مواجه می‌شود عرصه‌های طبیعی بسیار آسیب می‌بینند، برای همین تلاش می‌شود روستاهایی که با این مشکلات مواجه‌اند در کنار آموزش اقداماتی هم برای ایجاد منابع درآمدی جدید صورت گیرد تا از وابستگی‌شان به تاغزارها کاسته شود.
وی افزود: در همین راستا با همکاری شورای همیار طبیعت از حدود ۶ ماه قبل طرح توانمندسازی بانوان روستایی را آغاز کردیم و تاکنون در ۱۱ شهرستان استان این کلاس‌های آموزشی برگزار شده است.
خافی گفت: بانوان در این کلاس‌ها آموزش می‌بینند که چگونه در حیاط منازلشان نهال متناسب با عرصه‌های همان شهرستان را تولید کرده و به فروش برسانند تا منبع درآمدی برایشان باشد.
وی در پایان با تأکید بر اینکه کودکان در حفاظت از عرصه‌های طبیعی تأثیر بسیاری دارند، گفت: نسل امروز اگر از کوچکی تحت آموزش قرار گیرد در بزرگسالی بهترین حافظان عرصه‌های منابع طبیعی خواهند بود.
انتهای پیام
نظرات