دکتر عبدالرضا میراولیایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به گونه‌های «پشه آئدس» اظهار کرد: برخی گونه‌های پشه آئدس «مهاجم» و برخی «غیرمهاجم» هستند. پشه آئدس مهاجم، بومی ایران نیست و از سایر مناطق به کشور وارد شده، همچنین برخی گونه‌های غیرمهاجم و بی‌خطر نیز در تمام نقاط کشور حضور دارند.
پشه آئدس؛ عامل انتقال ۴ بیماری
وی با بیان اینکه پشه آئدس می‌تواند بیماری‌های مختلفی را منتقل کند، خاطرنشان کرد: نکته مهم و اساسی درباره پشه آئدس این است که این پشه‌ها می‌توانند بیماری‌های مختلفی را منتقل کنند. «تب دانگ»، «بیماری چیکونگونیا»، «زیکا» و «تب زرد» بیماری‌هایی هستند که پشه آئدس به انسان منتقل می‌کند.
تب استخوان شکن از علائم «تب دانگی»
او ادامه داد: ابتلا به بیماری تب زرد در آسیا گزارش نشده و این بیماری در قاره کهن وجود ندارد. بیماری تب زرد، واکسن دارد. تب دانگ نیز که یک بیماری ویروسی است و جزو بیماری‌های منتقله از پشه آئدس به حساب می‌آید، در ۸۰ درصد موارد کم‌علامت است و در ۲۰ درصد موارد علائم شدیدی دارد. علائم شدید شامل علایم سرماخوردگی، تب ناگهانی، بدن درد و استخوان درد شدید که «تب استخوان‌شکن» نامیده می‌شود، جزو علائم بیماری تب دانگ هستند. همچنین علائمی مانند گلودرد، درد پشت حدقه چشم که یک علامت مهم به حساب می‌آید و کادر درمان را در مسیر تشخیص تب دانگ قرار می‌دهد.
میراولیایی افزود: همچنین تورم و درد شدید مفاصل جزو علائم بیماری چیکونگونیا هستند و این بیماری هم جزو بیماری‌های منتقله از پشه آئدس به حساب می‌آید. اگرچه بیماری چیکونگونیا کشنده نیست اما بسیار ناتوان‌کننده است و بیمار تا ماه‌ها پس از ابتلا به بیماری، درد شدید را تجربه می‌کند.
وی با اشاره به چهارمین بیماری منتقله از پشه آئدس اظهار کرد: زیکا نیز جزو بیماری‌های منتلقه از پشه آئدس است. این بیماری علاوه بر نیش پشه از طریق ارتباط جنسی نیز منتقل می‌شود. این بیماری قابلیت انتقال از مادر به جنین را هم دارد؛ بنابراین سبب تولد یک نوزاد با مغز کوچک و در نتیجه عقب‌ماندگی ذهنی می‌شود.
ضرورت مراجعه زودهنگام به مراکز درمانی
میراولیایی درباره میزان خطرناک‌بودن تب دانگ اظهار کرد: اگر بیمار جزو گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار، افراد دارای بیماری زمینه‌ای، مبتلایان سرطان، افراد داری نقص ایمنی، کودکان و سالمندان نباشد با مشکل خاصی مواجه نمی‌شود. افرادی که جزو گروه‌های پرخطر هستند، در صورت ابتلا به بیماری تب دانگ و مراجعه دیرهنگام به مراکز درمانی با مشکلاتی مواجه می‌شوند. بررسی‌ها بیانگر این است که ۲.۵ درصد افراد مبتلا به تب دانگ، جان خود را از دست می‌دهند.
کارشناس اداره کنترل بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت با بیان اینکه تب دانگی چهار ویروس دارد، افزود: اگر یک فرد به یک ویروس مبتلا شود تا پایان عمر در برابر آن ویروس مصون است اما اگر یک بیمار به بیش از یک ویروس آلوده شود، شدت بیماری در دفعات بعدی ابتلا، افزایش می‌یابد.
تب دانگ واکسن دارد؟
میراولیایی با اشاره به واکسن تب دانگی نیز اظهار کرد: واکسن این بیماری برای شرایط کشور ایران نیست. تعداد واکسن تب دانگ محدود است و برای گروه‌های خاص کاربرد دارد. به طور حتم، پیش از تزریق واکسن باید بررسی‌های اپیدمیولوژیک انجام شود و به همین دلیل واکسن برای این بیماری در تمام دنیا وجود ندارد.
او همچنین درباره درمان این بیماری، با بیان اینکه درمان اختصاصی برای تب دانگ وجود ندارد، افزود: منظور از درمان اختصاصی این است که داروی خاصی برای بیماری تب دانگ وجود ندارد و درمان این بیماری، درمان مراقبتی و حمایتی است. اگر بیمار بدحال باشد، می‌بایست تحت مراقبت‌های خاص قرار گیرد.
شناسایی۱۳۸ مبتلا در کشور تاکنون
کارشناس اداره کنترل بیماری‌های منتقله توسط ناقلین وزارت بهداشت درباره شیوع تب دانگی در ایران گفت: از اواخر اردیبهشت ماه سال جاری تا به امروز، ۱۳۸ مورد ابتلا به تب دانگی شناسایی شده که اغلب این بیماران در کشور امارات به بیماری مبتلا شده‌اند. علاوه بر کشور امارات، موارد ابتلا به بیماری در کشورهای عمان، پاکستان و بنین نیز به ثبت رسیده است.
استقرار نظام مراقبت حشره‌شناسی در کشور
صید پشه آئدس در ۴ استان کشور
وی با بیان اینکه نظام مراقبت‌های حشره‌شناسی در کشور فعال است، خاطرنشان کرد: بیش از ۱۰ سال از عمر ایجاد نظام مراقب‌های حشره‌شناسی در مناطق حساس کشور می‌گذرد. نظام مراقبت‌های حشره‌شناسی را در مبادی حساس و مهم مانند فرودگاه‌های بین‌المللی و پایانه‌های مرزی، مستقر کرده‌ایم. سال ۹۸، با اتکا به نظام مراقبت‌های حشره‌شناسی، پشه آئدس در «بندر لنگه» استان هرمزگان شناسایی شد. در حال حاضر، پشه آئدس را در استان‌های بوشهر، جنوب سیستان و بلوچستان به ویژه شهرهای چابهار و کنارک، گیلان و هرمزگان صید کرده‌ایم.
میراولیایی افزود: علاوه بر نظام حشره‌شناسی، یک سیستم رصد و پایش به منظور شناساسی موارد اتبلا و از بین بردن پشه آئدس پایه‌گذاری کرده‌ایم. به همین منظور، دوره‌های آموزشی برای پزشکان ارائه داده‌ایم که بتوانند بیماری دانگ را شناسایی کنند. اجرای اقدامات کنترلی در مناطقی که پشه آئدس وجود دارد برای وزارت بهداشت مهم به حساب می‌آید.
او گفت: پیش از سال ۱۴۰۳، ۷۵ مورد بیمار مبتلا به تب دانگی را شناسایی کردیم. ایران جزو معدود کشورهایی است که در وهله نخست توانست پشه آئدس را صید و سپس بیمارانی را شناسایی کند؛ این در حالی است که برخی کشورها در وهله نخست ابتدا بیمارانی را شناسایی کرده و سپس پشه را صید کردند.
به‌سازی محیط؛ مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از گسترش پشه آئدس
وی با بیان اینکه دو موضوع مهم در ارتباط با جلوگیری از گسترش پشه وجود دارد، اظهار کرد: مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از گسترش پشه این است که پشه محدود شود و در یک منطقه مستقر نشود. مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از شیوع پشه، به‌سازی محیط است. نظافت معابر عمومی، مدیریت فاضلاب و مدیریت دفع پسماند باید به بهترین شکل ممکن انجام شود. پشه آئدس می‌تواند در یک قوطی که مقداری آب در آن جمع‌شده باشد نیز تخمگذاری کند.
میراولیایی افزود: برخی مناطق کشور از تایرهای متسعمل به عنوان حصار باغ یا خانه‌ها استفاده می‌کنند؛ این درحالیست که پشه آئدس به دلیل رنگ و بوی خاص تایر به لاستیک علاقه دارد و همین موضوع می‌تواند محلی برای تخمگذاری پشه باشد.
او با اشاره به ضرورت رعایت بهداشت خانه‌ها نیز گفت: علاوه بر بهداشت محیط‌های عمومی، بهداشت محیط خانه‌ها نیز اهمیت دارد. محیط زندگی باید عاری از هرگونه زیستگاه لاروی باشد. پشه‌هایی که طی سنوات گذشته در بندر لنگه صید کردیم، در ظروفی که برای جمع‌آوری آب خروجی کولر گازی تهیه شده بود، کشف شدند. این پشه در آب زیرگلدان، بطری‌های رهاشده، آب جمع‌شده در قوطی کنسروهای رها شده و چاله آسانسور کشف شدند.
میراولیایی با بیان اینکه همکاری بین بخشی سازمان‌ها و ارگان‌ها می‌تواند در پاکیزه نگه‌داشتن معابر اثربخش باشد، افزود: همکاری بین‌بخشی می‌تواند به به‌سازی محیط کمک کند؛ تمام ادارات باید به‌سازی محیط را از ادارت خود آغاز کنند.
آموزش؛ مولفه‌ای مهم برای کنترل پشه آئدس
وی با اشاره به ضرورت آموزش در کنترل پشه آئدس گفت: آموزش لازم باید در اختیار مردم قرار گیرد. این احتمال وجود دارد که آب شرب در سیستم لوله‌کشی همواره در مناطق کویری کشور در دسترس نباشد؛ به همین دلیل، مردم این مناطق ناچار هستند آب آشامیدنی را نگهداری کنند. آموزش چگونگی نگهداری آب شامیدنی اهمیت دارد، مردم باید بدانند که آب آشامیدنی را در ظروف مناسب و درب‌دار نگهداری کنند که از تخمگذاری پشه آئدس جلوگیری کنند. همچنین برخی مردم از تانکر برای نگهداری آب استفاده می‌کنند، اطمنیان خاطر از سالم بودن، شکسته نبودن و درب‌دار بودن این منبع‌ها مهم است، چرا که از تخمگذاری پشه آئدس جلوگیری می‌کند.
میراولیایی با بیان اینکه اقدامات خودمراقبتی نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است، افزود: آموزش درباره نکات خودمراقبتی نیز اهمیت دارد. بنابراین اگر برنامه سفر به کشوری آلوده به این پشه رادارید، پیش از خروج از کشور می‌بایست به سایت رسمی «مرکز مدیریت بیماری واگیر» مراجعه کرده و از آخرین وضعیت بیماری‌های واگیردار در کشور مقصد مطلع شوید. سایت رسمی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، همواره اطلاعات مربوط به بیماری‌های واگیر در کشورهای جهان را به‌روزرسانی می‌کند.
او ادامه داد: بازهم تاکید می‌کنم آموزش درباره نکات خودمراقبتی نیز اهمیت دارد. اگر یک فرد تصمیم‌گرفته به کشورهای جنوب‌شرقی آسیا و حاشیه خلیج‌فارس به ویژه امارات سفر کند، طی سفر می‌بایست از لوسیون و اسپری‌های دافع حشرات استفاده کند. همچنین پوشیدن لباس‌های رنگ روشن، بلند و آزاد نیز باید در کانون توجه قرار گیرد. مسافران باید در مکان‌هایی استراحت کنند که درب و پنجره‌های آن دارای توری باشد. نکته بسیار مهم و اساسی این است که تا دو هفته پس از بازگشت از سفر، اگر علائمی مانند تب، بدن درد و استخوان‌درد داشتند به نزدیک‌ترین مراکز جامع سلامت یا بیمارستان مراجعه کنند و محل سفر را به کادر درمان اطلاع دهند.
تشخیص تب دانگ در کمتر از ۲۰ دقیقه
آزمایشگاه‌های تشخیص تب دانگ در حال افزایش
میراولیایی گفت: امکان تشخیص سریع بیماری تب دانگی به وسیله کیت‌های تشخیص سریع وجود دارد؛ تست خون از فرد بیمار گرفته می‌شود و کمتر از۲۰ دقیقه، ابتلای وی به تب دانگ اعلام می‌شود. انستیتو پاستور و آزمایشگاه مرجع استان هرمزگان، کاملا مجهز هستند و قابلیت اجرای آزمایش‌های اصلی تشخیص تب دانگ را دارند. با برنامه‌ریزی‌های وزارت بهداشت، آزمایشگاه‌های تشخیص تب دانگ در حال افزایش است؛ به نحوی که این آزمایشگاه‌ها را به سرعت در استان‌هایی که پشه در آنجا صید شده راه‌اندازی می‌کنیم.
انتهای پیام
نظرات