دکتر «سید حسین طباطبایی» متخصص پاتولوژی دهان در خصوص باورهای نادرست دندانپزشکی مردم در گفت‎وگو با ایسنا، به نتایج مطالعه‌ای با عنوان «بررسی نگرش مراجعین به دانشکده دندانپزشکی یزد در رابطه با برخی باورهای نادرست دندانپزشکی و بعضی عوامل مرتبط» اشاره می‎کند و می‎گوید: نتایج این مطالعه که سال گذشته با همکاری «فریماه شمسی»، «شهاب الدین ابوطالبی کوشکنو» و «فریناز صباغزادگان» بر روی ۳۰۰  نفر مرد و زن ۱۸ سال به بالای ایرانی و غیرایرانی که سابقه بیش‌ از ۱۰ سال زندگی در یزد را داشته یا متولد یزد بودند، انجام شد، بیانگر این نکته است که مردم یزد همچنان دارای باورهای نادرستی در زمینه دندانپزشکی مانند این که «درمان‌های ارتودنسی فقط به منظور زیبایی انجام می شود»، «مصرف دخانیات باعث ایجاد سرطان دهان نمی‌شود» و «مسواک زدن در شب‌ها مضر است و به جای آن باید از آب نمک استفاده شود»، هستند.

وی این باورهای نادرست را مانع دستیابی به سطوح مطلوبی از بهداشت در جامعه می‎داند و معتقد است بنا بر نتایج این بررسی، دست اندرکاران حوزه سلامت دهان و متخصصین دندانپزشکی باید اطلاعات صحیحی در زمینه دندانپزشکی در اختیار جامعه قرار دهند؛ ضمن این که آموزش و پرورش نیز می‌تواند با آموزش صحیح در دراز مدت نقش مهمی را در این زمینه ایفا کند.

وی با بیان این که باورها و نگرش‌های نادرست طی سال‌ها در بین مردم شکل می‌گیرند و معمولاً از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و ریشه عمیقی در جامعه دارند، اظهار می‎کند: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین نمره کل نگرش شرکت‌کنندگان مورد بررسی در مورد ۱۵ باور نادرست درمورد دندان‌پزشکی ۴۴.۸۳ از ۷۵ نمره، در حد متوسط بوده است.

دکتر طباطبایی به این باورهای نادرست نیز اشاره و تصریح می‎کند: رایج‌ترین باور نادرست در بین یزدیها این است که درمان‌های ارتودنسی فقط به ‌منظور زیبایی انجام می‌شود و همین طور این که مصرف دخانیات باعث ایجاد سرطان دهان نمی‌شود چرا که افرادی در جامعه هستند که سال‌های زیادی از عمرشان را سیگار می‎کشند ولی هرگز به این بیماری مبتلا نشده‌اند.

وی یکی دیگر از این باورهای نادرست را مضر بودن مسواک زدن مخصوصاً در شب‌ها و توصیه به استفاده از نمک برای تمیز کردن دندان‌ها ذکر می‎کند و می‎گوید: این در حالیست که هر چند نمک دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و سایندگی دارد اما می‌تواند مینای دندان را فرسایش دهد و باعث حساسیت و درد دندان شود و حتی در صورت استفاده زیاد یا شدید باعث تغییر رنگ دندان شود، ضمن این که  نمک هیچ‌گاه نمی‌تواند جایگزین مسواک زدن شود.

این متخصص پاتولوژی دهان با اشاره به باور غلط انجام درمان‌های دندان‌پزشکی توسط دندان‌ساز یا کمک دندان‌پزشک تجربی، می‎گوید: برخی به دلیل این که خدمات ارائه‌ شده توسط این افراد ارزان‌تر است به آنها مراجعه می‎کنند ولی شواهد موجود نشان می‌دهد که هزینه بالای مراقبت‌های دندانی، دلیل اصلی عدم مراجعه بیماران به دندانپزشک و دریافت خدمات دندانپزشکی و یکی از علل مراجعه بیماران به دندان‌سازان تجربی است.

وی از دیگر باورهای اشتباه رایج در میان مردم را مضر و سرطان زا بودن فلوراید می‎خواند و بیان می‎کند: به دلیل همین باور نادرست شاهد این هستیم که برخی از خمیردندان‌های دارای فلوراید یا دهان‌شویه فلوراید هرگز استفاده نمی‌کنند، در صورتی‌که اگر چه عده‌ای زیادی از مدعیان شبه علم بر این باور هستند که فلوراید برای سلامتی بدن مضر است اما براساس شواهد قابل آزمایش، قابل اثبات و قابل تکرار علمی، استفاده از یون فلوراید به ‌صورت موضعی و سیستماتیک برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و ارتقاء سلامت دهان و دندان نقش مؤثری دارد و در دهه‌های اخیر منجر به کاهش چشمگیر پوسیدگی در جوامع صنعتی شده‌ است.

دکتر طباطبایی اینکه بوی بد دهان به ‌دلیل ناراحتی‌های معده و دستگاه گوارش یا بیماری‌های تنفسی ایجاد می‌شود را نیز یک باور غلط دیگر برمی‎شمارد و ابراز می‎کند: حدود ۸۵ درصد از موارد بوی بد دهان علتی در داخل دهان دارد و در بین علل خارج دهانی نیز می‎توان به لوزه‌ها و به‌خصوص التهاب مزمن لوزه اشاره کرد.

وی با بیان این که برخی تهیه رادیوگرافی دندانی را به‌ خاطر اشعه ایکس برای بدن مضر می‎دانند، بنابراین درمان ریشه دندان را بدون رادیوگرافی انجام می‎دهند را نیز باوری غلط ذکر و تصریح می‎کند: رادیوگرافی تشخیصی، یک روش تکمیلی مهم و سودمند در تشخیص و درمان است.

وی از باورهای اشتباه ولی رایج در بین مردم را که در این مطالعه به آن پرداخته شده را این نکته عنوان می‏‌کند که «مادران به ازای هر بارداری، یک دندان خود را از دست می‌دهند» و همچنین این که « شیردهی به فرزندان باعث کاهش کلسیم در دندان‌های مادر و زودتر خراب شدن انها می‎شود» در حالی که در واقعیت دلیل اصلی افزایش پوسیدگی دندان در مادران باردار، کاهش یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان درطول بارداری و در دوره‌های مهم مراقبت از نوزاد است.

این متخصص دهان و دندان این باور که مهم‌ترین دلیل پوسیدگی دندان به ارث رسیدن جنس بد دندان‌ها از والدین است را نیز نادرست می‎خواند و این گفته را به نوعی یک فرار از مسئولیت در رعایت بهداشت دهان و دندان ذکر می‎کند.

وی بروز تب و آب‌ریزش بینی، بی‌اشتهایی و اسهال و بی‌قراری کودک در هنگام رویش دندان‌های شیری را نیز از باورهای رایج در جامعه ذکر می‎کند و می‎گوید: براساس شواهد علمی رویش دندان باعث ناراحتی قابل‌ توجهی برای نوزادان و کودکان خردسال نمی‌شود و این تصور در اثر هم‌زمانی بین رویش دندان و مشکلات فوق‌الذکر ایجاد شده در حالی‌که رویش دندان، یک پدیده فیزیولوژیکی طبیعی و بدون خطر است.

وی با اشاره به این که برخی افراد نیز بر این باورند که جرم‌گیری برای دندان‌ها مضر است و باعث لقی دندان‌ها و حساسیت آن‌ها به سرما، گرما و آسیب به لثه‌ها می‌شود، اظهار می‎کند: این باور غلط در حالی رایج است که گاهی دندان‌ها بلافاصله پس‌ از جرم‌گیری حساس می‌شود که در این موارد نیز توصیه به استفاده از خمیر دندان‌های ضد حساسیت می‎شود و تصورات غلط در این مورد عمدتاً به‌دلیل چرخش سینه‌ به ‌سینه‌ی گزارش‌های دردناک و بزرگنمایی‌های ترسناک تعداد اندکی از بیماران است که به‌دلیل پیشرفته بودن بیماری‌های لثه و نیز ترس‌ها و ضعف‌های فردی این تجربه‌ها را داشته‌اند.

دکتر طباطبایی با بیان این که برخی با این باور که دندان‌های شیری موقتی هستند بنابراین درست کردن آن‌ها را تنها تحمیل هزینه‌های اضافی بر والدین می‎دانند، خاطرنشان می‎کند: دندان‌های شیری همانند دندان‌های دائمی دارای کارکردهایی نظیر جویدن غذا، زیبایی چهره و کمک به تکلم هستند ولی مهم‌ترین وظیفه آن‌ها حفظ فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی است بنابراین با مراقبت از دندان‌های شیری کودک می‌توان انتظار داشت که دندان‌های دائمی نیز رویش صحیحی داشته باشند. وی آخرین باور غلط مورد مطالعه در این بررسی را نیز خرابی دندانهای کودکان در اثر استفاده از قطره آهن برمی‌شمارد و در این باره می‎گوید: این باور در حالی است که نقص در ساختمان خارجی مینا، فرد را مستعد تغییر رنگ دندان به‌ دلیل جذب آهن ناشی از مصرف قطره می‌کند.

وی به نتایجی مانند نگرش نادرست بیشتر در زنان نسبت به مردان، تاثیر میزان تحصیلات افراد در کاهش نگرش نادرست افراد و تأثیر عواملی مانند رسانه بر اصلاح این باورها را یادآور ‎شده و می‎گوید: هرچند در مجموع ۸۰.۳ درصد از پرسش‌شوندگان به میزان متوسط تا خیلی زیاد از رسانه‌ها استفاده می‌کردند اما اظهار کرده‌اند که تأثیر اخبار و اطلاعات ارائه‌ شده توسط رسانه‌ها در شکل‌گیری عقاید و باورهای آن‌ها درمورد مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان و دهان و درمان‌های دندان‌پزشکی در حد متوسط و کم است و بیشترین تاثیر به میزان ۶۶.۱ درصد را از نظرات دوستان و آشنایان و سایر افراد خانواده در مقایسه با سایر روش‌های جدید از جمله رسانه و شبکه‌های اجتماعی می‎گیرند.

دکتر طباطبایی همچنین اظهار می‎کند: این بررسی نشان می‎دهد که متأسفانه در پست‌های فعلی دندان‌پزشکی در رسانه‌های اجتماعی، جذابیت ظاهری غالب بوده و بیشتر به مقایسه‌های جادویی ظاهر قبل و بعد از درمان و نیز  لبخندهای زیبا با دندان‌های سفید در صورت‌های دست‌کاری شده، تأکید می‎شود و در واقع دندان‌پزشکی نقش خود را به‌ عنوان یک حرفه‌ای در مورد مراقبت‌های بهداشتی رها کرده و آن‌ چه در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، ارتقای سلامت نیست.

وی از بی توجهی کتب درسی به آموزش مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان نیز گلایه کرده و می‎گوید: آموزش بهداشت دهان و دندان و نیز تفکر نقادانه باید بخشی از برنامه درسی مدارس باشد و دانش‌آموزان، معلمان و والدین را در ارتقای سلامت مشارکت دهد.

طباطبایی در پایان خاطرنشان می‎کند: هرچند علم دندان‌پزشکی مدرن راه درازی را پیموده است اما هنوز افسانه‌های دندان‌پزشکی زیادی وجود دارد که دهان به دهان از طریق نسل‌ها منتقل می‌شود و هر کدام مانعی است که افراد را از استفاده از مراقبت‌های دندانی مناسب بازمی‌دارد و لازم است دست‌اندرکاران سلامت دهان و دندان در سطوح مختلف از فرصت فضای آموزشی حقیقی و مجازی به‌ منظور ارتقاء و اصلاح نگرش‌های نادرست جامعه در این رابطه استفاده مناسبتری داشته باشند.

انتهای پیام