شهرستان لنگرود، یکی از شرقی ترین شهرستان های گیلان است که با دارا بودن ساحل دریا در شهر چمخاله، جلگه و کوه در بخش های لات لیل و اطاقور، جاذبه های طبیعی متنوعی دارد. کوه های این شهرستان، مملو از باغ های چای و مرکبات است. و جلگه لنگرود مملو از شالیزارهای برنج است و در بخش کوهپایه این شالیزارها پلکانی است.
تالاب امیرکلایه، تالاب کومله، آبشارهای لیلاکوه، ماهی مشو، لشه، جنگل های خرماسیسکوه و لات لیل، منطقه جنگلی بلوردکان و... جاذبه های طبیعی شهرستان لنگرود است.
شهر لنگرود، در پیش از صفویه، مرکز حکومت فرمانروایان محلی شرق گیلان و مرکز حکومت حاکمان رانکوه بود. این شهر همچنین از زمان نادرشاه افشار، صاحب بندر بود و از زمان صفویه و قاجار یکی از مراکز مهم تولید ابریشم بود. برهمین اساس بناهای تاریخی زیادی در این شهرستان وجود دارد.
مجموعه میراثی بقعه آقاسید حسین، بازار سماکان، حمام های تاریخی؛ گلشن، منجم باشی، زمزم، خانه تاریخی منجم باشی، پل های خشتی لنگرود، حاجی یحیی و پل خشتی بلوردکان، خانه نصرتیان، بنای تاریخی نوغان، باغ ملی، خانه های تاریخی تحویلداری در شلمان و سیگارود، برخی از این بناهاست که برخی از آنها مرمت شده و قابل بازدید است.
خانه تاریخی نصرتیان در محله راه پشته
راه پشته، انزلی محله و فشکالی محله، ۳محله قدیمی لنگرود است که مرز جغرافیایی آنها، عبور رودخانه است. مثلا یک سوی رودخانه، راه پشته و سوی دیگر رودخانه انزلی محله است. در این ۳ محله هنوز می توان خانه هایی با معماری بومی و سقف های سفالین را دید.
یکی از این خانه ها بنام مالکش «خانه نصرتیان» چند سال پیش توسط اداره میراث فرهنگی خریداری شد و با مرمت جزیی به عنوان ساختمان اداری میراث فرهنگی شهرستان لنگرود تغییرکاربری یافت.
بنای تاریخی اداره نوغان لنگرود
شهرستان لنگرود، در زمان قاجار و پهلوی، بیشترین سهم تولید ابریشم را داشت و در تولید ابریشم از چای و برنج پیشی داشت. بنای تاریخی اداره نوغان لنگرود، در میدان ابریشم و در محوطه اداره نوغان شهر لنگرود قرار دارد. این بنای تاریخی از دوره پهلوی اول ساخته شده و تا دهه ۸۰ نیز کاربری داشته است و پس از آن تاکنون متروک می باشد. این بنا در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این بنای دوطبقه، نماد روزگاری است که صنعت نوغانداری و تولید ابریشم در شهر لنگرود بسیار فعال بود. نمای ساختمان به رنگ زرد اُخرایی است که رنگ خاص بناهای قدیمی گیلان بود.
پل خشتی لنگرود
در مرکز شهر لنگرود، و نزدیک به بازار سماکان، مهمترین بنای تاریخی این شهر یعنی پل خشتی قرار دارد. شهر لنگرود، ونیز ایران لقب گرفته است زیرا رودخانه لنگرود با چند شعبه، از بافت قدیمی این شهر می گذرد و در محل اتصال دو شعبه، یک پل خشتی قرار دارد.
این پل خشتی در دوره ایلخانی ساخته شده و در ادوار بعدی مرمت شده و هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد و دو محله قدیمی «فشکالی محله» و «راه پشته» را به هم متصل می کند. این پل در امتداد راه قدیمی لاهیجان به لنگرود معروف به «راه شاه عباسی» احداث شده و به بازار لنگرود متصل می شود.
اگرچه اکنون یک پل خشتی ۲دهنه قابل رویت است، اما شیب تند پل در محل اتصال به محله راه پشته نشان می دهد در واقع ۲پل خشتی در کنار هم ساخته شده بود که در گذر زمان و ساخت و ساز در حریم پل، بخشی از سازه اول از بین رفته و دهانه های پل نیز در زیر رسوبات مدفون شده است و تنها بستر سنگی آن باقی مانده است.
بستر عبور این پل، با قلوه سنگهای صیقلی پوشیده شده و جانپناه آن نیز مرتب مرمت می شود. اگر بالای این پل بایستید،عمارت های زیبایی را در دو سوی رودخانه می بینید که روایتگر معماری بومی این منطقه است. شاخص ترین آنها عمارت ها و تجارتخانه توسلی ها بود که در زمان بالا آمدن آب رودخانه در فوصل بارش، نیمی ازدیوارها زیر آب می رود.
بازار سماکان و خرید ماهی های دریای کاسپین
در ابتدای فشکالی محله و در اتصال به پل خشتی، بازار سماکان لنگرود قرار دارد. در این بازار علاوه بر فروش کلی و جزیی ماهی های صید شده در دریا، وسایل مورد نیاز صیادی اعم از تورهای ماهیگیری، وسایل شور و دودی کردن ماهی، فوکا یا لباس های صیادی و... دیده می شود. این بازار در گذشته رونق بیشتری داشت و با کاهش ماهیان دریای کاسپین، مشاغل جانبی صیادی هم از بین می رود. حمید سروری در بازار سماکان هنوز «سالی» می بافد. سالی، تورهای مخصوص ماهیگیری بود که با نخ های ابریشمی تولید می شود.
در بخش دیگری از این بازار، صنایع دستی، کلوچه های سنتی و انواع سبزی و محصولات محلی به فروش می رسد.
بنای مذهبی با نقاشی های دیواری بجامانده از قاجار
شاخص ترین بنای مذهبی در شهر لنگرود، در انتهای بازار سماکان قرار دارد. بقعه تاریخی آقا سید حسین و آقا سید ابراهیم با معماری بومی و نقاشی های مذهبی بجامانده از دوره قاجار، همواره مورد توجه اهالی لنگرود بوده است. در حیاط این بقعه در دهه صفر، مراسم تعزیه برگزار می شود. این بقعه درواقع، مدفن «سید حسین کیا» و «سید علی کیا»، از فرمانروایان محلی شرق گیلان، پیش از صفویه است.
دیوارهای ورودی و داخلی این بقعه، نقاشی های دیواری با مضامین مذهبی ملهم از حوادث کربلا دارد که هنر آقاجان نقاش لاهیجانی است. درب، پنجره ها و ضریح بقعه نیز چوب های منبت کاری است. ازاره های این بنا کاشی های دوره قاجار دارد. داخل بنا، کتیبه سنگی وجود دارد که سال مرمت بنا، آتش سوزی بزرگ لنگرود و برخی حوادث تاریخی لنگرود بر آن نقش بسته است.
از دیگر ضمایم این بقعه، مسجد تاریخی، سقاخانه و آرامگاه خانوادگی خاندان منجم باشی، حاکم لنگرود است.
سبزه میدان یا باغ ملی لنگرود
«باغ ملی» شهر لنگرود در «فشکالی» و در واقع باقی مانده سبزه میدان یا باغ خاندان منجم باشی است. این باغ بجامانده از دوره قاجار است و در ادوار مختلف کوچک شده و بخش باقی مانده به عنوان یکی از بوستان های شهری، بهسازی شده است.
باغ ملی، روبروی عمارت تاریخی منجم باشی(حاکم لنگرود و رانکوه در دوره قاجار) قرار دارد و تا دهه ۱۳۶۰ در بین مردم به نام سبزه میدان معروف بود و پوشیده از درختان تنومند آزاد بود و فضایی نوستالژیک برای شهروندان داشت.
این باغ، تقریبا ۴۵۰۰متر مربع وسعت داشت و تنها فضای سبز بزرگ درون شهری لنگرود بود. در سالهای گذشته متاسفانه از وسعت باغ اندک اندک کاسته و ادارات برق و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ایستگاه تاکسی در آن ساخته می شود.
انتهای پیام
نظرات