علی برازنده در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: موقعیت اقلیمی و ارتفاع منطقه از سطح دریا موجب شده که تنوع وسیعی از انواع گیاهان دارویی خودرو در شهرستان کلات داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه این گیاهان ارزشمند در اراضی ملی و اراضی منابع طبیعی رشد دارند، تصریح کرد: جهاد کشاورزی برای کشت اقتصادی این محصولات بسته به اقلیمی که در شهرستان داشتهایم قدمهایی را برداشته و ریل گذاریهایی داشته است.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان کلات با اعلام اینکه در این زمینه همیشه نیازمند مساعدتهای مردمی بوده و هستیم، خاطرنشان کرد: در زمینه کشت گیاه دارویی بالنگو یا همان تخم شربتی به صورت دیم رتبه اول کشوری را در سطح زیر کشت داریم که بسته به سالهای مختلف این گیاه دارویی تا ۵۰۰۰ هکتار هم در یک سال کشت و کار شده است.
وی عنوان کرد: با توجه به کم آبی که طی چند سال اخیر گریبانگیر شهرستان کلات هم شده است، محصولات را به سمت گیاهانی که دوره گرما را در حالت خفتگی به سر میبرند و نیاز آبی ندارند مانند آنغوزه، باریجه، زیره کوهی و برخی گیاهان دیگر سوق دادهایم.
برازنده اظهار کرد: شاید بالغبر هزار گونه گیاه دارویی هم داشته باشیم اما رقمهایی که به طور خیلی کلی در شهرستان کلات مورد کشت و کار قرار میگیرند شامل ۱۰ گونه گیاهی میشود که بنا به سالهای مختلف از ۷۶۰ هکتار شروع و تا ۵ هزار هکتار در سالهایی که بارندگی خوب و قیمت مناسب باشد سطح زیر کشت متفاوت است.
وی با بیان اینکه اگر بارندگی خوب باشد مردم به جای گندم و جو دیم اقدام به کشت تخم شربتی میکنند، گفت: فصل کاشت این محصول از اسفندماه شروع شده است.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان کلات با اشاره به اینکه محصولات گیاهی در زمان کشت و برداشت اشتغالزایی خوبی به همراه دارد، عنوان کرد: گیاهان دارویی در شهرستان اغلب خام فروشی نمیشود و قابلیت فراوری بسیاری دارد.
کیفیت گیاه بالنگو در کلات بهتر از سایر مناطق
وی با بیان اینکه شرایط آب و هوایی کلات موجب شده گیاه دارویی بالنگو در این منطقه باکیفیت بسیار بهتری به عمل آید، گفت: دانههای این گیاه در کلات برخلاف آنچه از افغانستان وارد میشود درشتتر و بهتر است.
برازنده در ادامه افزود: بسیاری از گیاهان دارویی به خصوص مرتعی به دلیل چرای بیرویه دام و خشکسالی اجازه رشد به این گیاه داده نشده و اگر هم رشدی داشته چون دامها تغذیه کردند ریشه گیاه تهی شده است.
آینده برخی گیاهان دارویی در خطر انقراض
وی با بیان اینکه این عوامل موجب شده آینده گیاهانی مانند آویشن، پیاز کوهی، انغوزه و سایر گیاهان در خطر انقراض قرار بگیرد، به وضعیت صادرات گیاهان دارویی اشاره کرد و افزود: هنوز صادرات به صورت مستقیم نداریم و فقط برخی شرکتها در این زمینه ورود کردند.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان کلات خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه چند سال قبل شرکتی از آلمان به منطقه آمده و به گیاهان تخم شربتی، کنجد و گندم گواهی ارگانیک دادند و تائید کردند که بدون سم و به لحاظ جهانی مورد قبول هستند، اما منجر به فروش نشد و فروش فقط در چند نمایشگاه داخل کشور محدود شد.
وی با اشاره به اینکه صادرات ثبات بازار را میخواهد و از سویی باید کیفیت محصول یک نواخت بوده و همچنین هر ساله باید بتوان نیاز آن کشور را تأمین کرد، عنوان کرد: مهمترین مشکل ثبات بازار و تغییر در سطح زیر کشت محصول به دلیل خشکسالی است.
نیاز به سرمایهگذاری بیشتری است
برازنده در ادامه افزود: یکی از نقاط ضعف گیاه بالنگو این است که اگر در خردادماه فصل برداشت این گیاه، بارندگی همراه با باد داشته باشیم به دلیل تکان خوردن گیاه دانههای آن روی زمین میریزد و عملاً عملکرد از بین رفته، کشاورز زیان دیده و از سویی محصولی برای صادرات نداریم.
وی اظهار کرد: تاکنون در شهرستان یک شرکت تعاونی تشکیل شده که اعضاء آن مشخص و از داخل شهرستان هستند و آنها چند رقمی را کشت و کار کردهاند اما نوسان قیمتی مشکلاتی را برایشان ایجاد کرده است.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان کلات با بیان اینکه این شرکت تعاونی نیازمند تخصیص اعتبار است، افزود: باید از این شرکت حمایت بیشتری صورت گیرد.
وی افزود: معمولاً گیاهان دارویی در مناطقی کاشته میشوند که خاک حاصلخیز نیست، اگر حاصلخیز باشد گیاهان دیگری را میکارند. با توجه به اینکه امسال سد چهچه خشک شد و پایاب سد امکان کشت و کار ندارد عملاً برای این شرکت تعاونی مشکلاتی به وجود آمده است.
برازنده همچنین با بیان اینکه وضعیت برداشت گیاهان دارویی از گذشته بهتر شده است، گفت: هرچند در این زمینه سرمایهگذاریهایی صورت گرفته اما جای کار بیشتر دارد.
اجرایی شدن سند تحول گیاهان دارویی نیازمند تخصیص اعتبار
وی گفت: کشورهای متقاضی فقط یک گونه را میخواهند و مخالف قاطی شدن چند رقم با هم هستند، از سویی باید بر روی اصلاح نژاد و وضعیت بهتر مکانیزاسیون کار شود.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان با اشاره به اینکه در خصوص گیاهان دارویی سند تحولی از گذشته تهیه و مشخص شده که چه گیاهانی را در چه مناطقی کشت کنیم، افزود: علیرغم اینکه این سند بسته به اقلیمهایی که داریم تهیه شده ولی رسماً گسترش پیدا نکرده و منتظر اعتبارات هستیم.
وی با بیان اینکه سودآوری و درآمد بسیار گیاهان دارویی به همراه دیگر ویژگیها نشان از این دارد که از این ظرفیت میتوان به عنوان راهی برای رشد اقتصادی بهره برد، گفت: به همین دلیل توسعه کشت گیاهان دارویی در شهرستان به عنوان یکی از اولویتها است.
برازنده با اشاره به اینکه گیاهان دارویی برتریهایی نسبت به برخی محصولات زراعی و باغی دارند که مورد توجه باغداران و تولیدکنندگان قرار گرفته است، ادامه داد: نیاز کم به آب، زودبازده بودن نسبت به محصولات باغی و زراعی دیگر و امکان کشت در اراضی کوهپایهای از دیگر ویژگیهاست.
از میان بیش از ۸۰۰۰ نوع گیاه دارویی شناخته شده در جهان تاکنون حدود ۳۰۰۰ نوع آن در ایران شناسایی شده و وجود آنها قطعیت یافته است. تحول و توسعه در کاربری گیاهان دارویی و خروج این کاربری از صرف درمانی بودن این محصولات و همچنین استفاده گسترده، مؤثر و پرطرفدار این محصولات در حوزههای بهداشتی، صنعتی و غذایی موجب تحول گسترده در نگاههای اقتصادی به این بخش شده است.
شهرستان مرزی کلات با وسعت سه هزار و ۵۰۳ کیلومترمربع در فاصله ۱۵۱ کیلومتری از مرکز استان خراسان رضوی قرار دارد.
این شهرستان با داشتن ۱۴۳ کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان، دارای سه بخش، چهار شهر، ۶ دهستان و ۳۶ هزار و ۲۳۷ نفر جمعیت بر اساس سرشماری نفوس مسکن در سال ۱۳۹۵ است که ترکیب ۷۰ درصد جمعیت روستایی و ۳۰ درصدی شهری را از آن خود کرده است.
بر اساس اعلام دستگاههای خدمت رسان همچون شبکه بهداشت کلات، جمعیت این شهرستان افزون بر ۴۳ هزار نفر است.
انتهای پیام
نظرات