به گزارش ایسنا، حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اولین همایش ملی سلامت اجتماعی، رفاه اجتماعی که در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد، گفت: سلامت اجتماعی جنبه ای از پیشرفت، احساس رفاه و بهزیستی است که از ارتباط موثر با اجتماع ناشی می شود. این موضوع با داشتن پیوندهای نزدیک با خانواده و دوستان، لذت بردن از حس تعلق به گروه‌ها و احساس حمایت اجتماعی، ارزشمندی و عشق به دیگران و احساس همراهی از دیگران مرتبط است. انسجام و همبستگی اجتماعی، پذیرش متقابل بین فرد و جامعه، مشارکت فعال اجتماعی در رویدادهای تأثیرگذار مانند انتخابات، رفاه و بهزیستی در جامعه و سازگاری با جامعه از شاخص های مفهوم سلامت اجتماعی است. سلامت اجتماعی و مشارکت فعال مردم در رفتارهای اجتماعی و مدنی یکی از شاخص های رشد و پیشرفت کشورها تلقی می شود.

وی با بیان اینکه ارتقای سلامت اجتماعی یکی از اهداف اصلی در سیاست های کلی سلامت در کشورهای مختلف است، افزود: به طور ویژه سلامت اجتماعی با سلامت روان مرتبط است و اختلالات روانی متأثر از وضعیت سلامت اجتماعی هستند. همچنین سایر بیماری ها نیز از سلامت اجتماعی تأثیر می گیرند. از طرف دیگر سلامت جسمی و روانی، شرط لازم برای ایفای نقش های اجتماعی است و فقدان سلامت جسمی و روانی ناقض این شرط ضروری است. مشکلاتی مانند فقر، ناکامی در تحصیل، محیط فیزیکی، سطوح بالای ناامنی در جامعه مانند جنگ و بلایای طبیعی، رویدادهای نامطلوب زندگی مانند جدایی از والدین، از دست دادن شغل و مهاجرت و کوچ اجباری از جمله عواملی است که موجب بروز بیماری‌ها در جهان و در کشورهای در حال توسعه می شود.

فرشیدی با بیان اینکه جوامعی که افراد را به وضعیت های فردمحوری و رقابتی سوق می دهد سطح بالاتری از بیماری های قلبی و پرفشاری خون را ثبت کرده اند، گفت: طراحی مدل اجتماعی مبتنی بر فرد یا مبتنی بر خانواده دارای اهمیت است. جوامعی که برنامه های سلامت خود را مبتنی بر خانواده طراحی کرده اند از دیدگاه های فردگرایی فاصله می گیرند و ارائه خدمات و مراقبت، مبتنی بر خانواده طراحی می شود. این مدل از سلامت اجتماعی که مبتنی بر جمع گرایی و با تمرکز بر خانواده محوری است، محوری‌ترین سلول تشکیل جامعه به شمار می آید. این کاری است که در ایران در برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع برنامه ریزی کرده ایم.

وی با اشاره به دو رویکرد متفاوت برای تعریف سلامت تصریح کرد: رویکرد مبتنی بر بیماری که با وجود و عدم وجود بیماری در مقوله های مختلف جسمی و روانی محدود می شود و رویکرد سلامت محور که در آن سلامت مقدمه ای برای پیشرفت و رشد رفاه است. امروزه با تغییر رویکرد بیماری و ظهور دیدگاه های سلامت محور، سلامت را در ابعاد مختلف مورد توجه قرار می دهند. مولفه های اجتماعی مبتنی بر سلامت از موضوعاتی است که می تواند اثرات مثبت و منفی بر سلامت داشته باشد و عدالت را گسترش دهد و موجب کاهش نابرابری‌های عرصه سلامت شود.

ومعاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه تعیین کننده های اجتماعی سلامت از پیچیده ترین مباحث در حیطه سیاست گذاری بوده است، گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی اصلی تأمین و حفظ سلامت مردم کشور با هدف رسیدن به بالاترین سطح سلامتی برای آحاد مردم توجه ویژه ای را به مسائل سلامت و موضوع عدالت در سلامت معطوف داشته است؛ اما حفظ و ارتقای سلامت و حذف اثر مخرب برخی از تعیین کننده‌های اجتماعی موثر بر سلامت مسئولیت فردی، کشوری و حتی بین المللی است.

*گره مفهوم سلامت با عوامل تعیین کننده اجتماعی

فرشیدی با بیان اینکه امروزه مفهوم سلامت با عوامل تعیین کننده اجتماعی گره خورده است، گفت: این عوامل شامل مجموعه گسترده تری از عوامل تجاری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است که الگوهای نابرابر سلامت را هدایت می کنند. بسیاری از بیماری های روحی و جسمی با عوامل اجتماعی ارتباط قوی دارند و بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می گذارند. این شرایط شامل توزیع درآمد یا ثروت در جامعه، تحصیل و دوران کودکی، شرایط اشتغال، بیکاری و امنیت شغلی، خدمات مراقبت های بهداشتی، فرد و مسئولیت اجتماعی، فرهنگ و شبکه های اجتماعی می شود.

معاون وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه عدالت در سلامت در دین مبین اسلام جایگاه ویژه ای داشته است، بیان کرد: ریشه عمیق این مفهوم در اصول دینی و برنامه های سیاست های حکومتی کشور ما به خوبی مشهود است. سازماندهی و تلاش و حرکت در راستای ارتقای عادلانه سلامت از ابتدای انقلاب اسلامی آغاز گردیده است. سرمایه گذاری در ارائه عادلانه خدمات به صورت گسترده و با کیفیت بالا سلامت جامعه را بهبود می بخشد. همچنین تعیین کننده های اجتماعی مانند ثبات اقتصادی، دسترسی به آموزش باکیفیت، دسترسی به خدمات سلامت باکیفیت، زمینه های اجتماعی بر جامعه و سلامت محله و محیط زندگی بسیار بیشتر از عوامل بیولوژیک، ایجاد بیماری در سلامت و تندرستی انسان نقش دارند که نادیده گرفتن آن ها به شکلی نگاه تک بعدی به انسان و سلامت او است. سیاست گذاری روی عوامل تعیین کننده اجتماعی و همکاری سایر بخش های غیرسلامت به عنوان سرمایه گذاری در مراقبت های بهداشتی اولیه محسوب می شود و بهبود قابل توجهی در شاخص های سلامت ایجاد می کند.

معاون وزیر بهداشت نظارت بر عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت (SCH) و اقدامات برای رسیدگی به SCH که برابری سلامت را بهبود می بخشد برای ایجاد جوامع سالم تر و عادلانه تر ضروری دانست و گفت: نظارت بر SCH شامل جمع آوری، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی منظم داده ها در مورد SCH و شاخص های اقدام در بخش های مختلف می شود. همچنین شناسایی نابرابری ها بین زیرجمعیت ها با تفکیک SCH و شاخص های اقدام با استفاده از طبقه بندی برابری می شود، یعنی ویژگی های گروه های اجتماعی که ممکن است کم و بیش از نظر SCH و پیامدهای سلامتی نظیر درآمد، تحصیلات، شغل، جنسیت، نژاد و محل زندگی در محرومیت باشند.

*اجرای الگوی سراج برای مداخلات فردی و اجتماعی

وی با بیان اینکه در خصوص مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت علاوه بر تمرکز علمی و فنی در سطح ملی و بین المللی بر آن یک الگوی موفقیت آمیز با عنوان سراج برای مداخلات مورد به مورد به صورت فردی و اجتماعی داریم، گفت: سراج برآمده از سرواژه های سلامت روانی، اجتماعی، کلید واژه ای برآمده از قرآن کریم و به معنای نور است. ما در سراج چرخه خدمات سلامت روانی را با حضور روان پزشک، پزشک عمومی دوره دیده، روان شناس بالینی و مددکار اجتماعی تکمیل می کنیم. همچنین برنامه مددکاری جامع نگر یا اجتماع محور مشکلات محله و منطقه را توسط دستگاه های دولتی مرتبط حل و فصل می کنم و خدمت دیگری که در سراج داریم مشارکت مردم منطقه در سلامت است. این الگو دوره آموزشی خود را در ۲۳ مرکز گذرانده و در حال حاضر در فاز اول توسعه به ۱۰۰ واحد قرار داریم که تا پایان سال اجرایی می شود.

انتهای پیام