شهرام عیدی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه طی بررسی‌های صورت گرفته براساس آمار گمرکات استان و بازارچه‌های مرزی طی مدت مورد اشاره خراسان رضوی تنها در صادرات زعفران و رنگ سهم قابل توجهی از صادرات کل کشور داشته است.

وی با بیان اینکه طی این مدت حدود ۷۷ درصد صادرات زعفران کشور از گمرکات خراسان رضوی صورت گرفته است، افزود: در خصوص رنگ نیز استان سهم ۷۸ درصدی از صادرات کل کشور داشته است.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی با مقایسه این آمار نسبت به سال گذشته تصریح کرد: سال گذشته نیز خراسان رضوی در صادرات این دو قلم کالا، سهم قابل توجهی از صادرات کل کشور داشت، به طوری که حدود ۷۹ درصد از صادرات زعفران و ۸۲ درصد از صادرات رنگ‌ها در کل کشور از  گمرکات استان صورت گرفت.

صادرات زعفران طی سال‌های اخیر کاهش یافته است

عیدی‌زاده با بیان اینکه طی سال‌های متوالی نخستین محصول صادراتی استان زعفران بوده است، عنوان کرد: حدود ۹۰ درصد زعفران جهان در خراسان رضوی کشت می‌شود اما با این وجود به دلیل مشکلات متعدد از جمله نبود مدیریت واحد، تعهدات ارزی، عملکرد پایین تولید در هکتار و غیره صادرات این محصول طی سال‌های اخیر کاهش یافته و متاسفانه این محصول نتوانسته جایگاه مناسبی در بازار جهانی کسب کند.  

وی خاطرنشان کرد: زعفران خراسان رضوی طی مدت مزبور به ۴۴ کشور صادر شده هرچند تنها کشورهای امارات، چین، اسپانیا و افغانستان مهم‌ترین مقاصد صادراتی زعفران استان بوده‌اند. 

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی بیان کرد: امارات با واردات بیش از ۲۶ میلیون دلار توانسته جایگاه اول مقاصد صادراتی استان را به خود اختصاص دهد و پس از آن چین، اسپاتنیا و افغانستان با واردات ۲۰، ۲۱ و ۱۰ میلیون دلاری در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. 

تغییر اساسی در ترکیب اقلام صادراتی خراسان رضوی

عیدی‌زاده با بیان اینکه طی یک دهه گذشته روند اقلام صادراتی در خراسان رضوی تغییر اساسی داشته است، گفت: بخشی از کالاهایی که در دهه ۹۰ اولویت صادراتی داشته و سهم بالایی از صادرات استان را به خود اختصاص می‌داد، در حال حاضر کمرنگ شده و برعکس، برخی اقلام دیگر که در گذشته صادرات آن‌ها صفر بود، امروز سهم خاصی از صادرات استان دارند.

وی اضافه کرد: با بررسی انجام شده در خصوص عمده اقلام صادراتی کشور در یک دهه اخیر، بیش از ده قلم کالا به ترتیب گاز طبیعی مایع شده، پروپان مایع شده، بوتان مایع شده، قیر، نفت، متانول، اوره، شمش از آهن و فولاد، سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی، میله از آهن و فولاد، روغن‌های سبک، پلی اتیلن گرید فیلم، کاتد مس و محصولات نیمه‌تمام فولادی بیشترین سهم را در زمینه صادرات داشتند و خراسان رضوی تنها در دو قلم از اقلام صادراتی عمده کشور شامل میله از آهن و فولاد و روغن‌های سبک صادرات قابل توجهی داشته است.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی استان ادامه داد: سهم خراسان رضوی از صادرات میله از آهن و فولاد، ۶ درصد از کل صادرات کشور است و در زمینه روغن‌های سبک سهم ۱.۲ درصدی در سبد صادراتی کشور دارد.

عیدی‌زاده با اشاره به اولویت‌های صادراتی استان گفت: به ترتیب اولویت و ارزش زعفران، پسته، تخم خوارکی پرندگان، کامپند پلی اتیلن، لبنیات، کف‌پوش‌های غیر مخملی،  روغن‌های سبک، سیب زمینی و شیر خشک اقلام صادراتی مهم استان به شمار می روند.

سیر نزولی صادرات زعفران در یک دهه اخیر

وی در رابطه با اهمیت ترکیب اقلام صادراتی در خراسان رضوی عنوان کرد: در این استان ترکیب صادراتی طی دهه اخیر بنا بر آمار ارائه شده گمرکات و بازارچه‌های مرزی تغییراتی داشته است؛ به طوری که در موضوع زعفران در سال ۹۰ مبلغ ۳۳۶ میلون دلار صادرات داشتیم، این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۱۹۵ میلیون دلار و در هفت ماهه سال جاری به ۹۱ میلیون دلار رسیده لذا صادرات زعفران در یک دهه اخیر سیر نزولی داشته است. در زمینه پسته در سال ۹۰ و ۹۱، ۲۲ و ۲۷ میلیون دلار صادرات داشتیم و در سال ۹۸ با ۱۱۹ میلیون دلار صادرات پسته به اوج رسید و در سال ۱۴۰۱ این میزان در استان به ۸۳ میلیون دلار و در هفت ماهه سال جاری به ۴۷ میلیون دلار رسید، البته با توجه به رقابت با استان کرمان، ۲۰ درصد پسته کشور از گمرکات خراسان رضوی صادر شده است.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: در برخی از اقلام که ما در گذشته هیچ مزیتی نداشتیم، امروز شاهد افزایش صادرات هستیم، به طوری که میزان صادرات تخم خوراکی پرندگان تا سال ۹۷ از گمرکات استان صفر بوده اما در سال ۱۴۰۱ میزان صادرات به ۱۴ میلیون دلار رسید و در سال جاری این میزان به ۳۳ میلیون دلار رسیده؛ لذا رشد صعودی داشته است. صادرات کامپند پلی اتیلن ویژه روکش سیم و کابل در دهه ۹۰ صفر بوده و در هفت ماهه سال جاری به ۲۷ میلیون دلار رسیده است. همچنین در صادرات پلی اتیلن غیرقابل انبساط از صادرات صفر به ۱۵ میلیون دلار و یا شیر خشک صنعتی ازصادرات صفر به صادرات ۲۰ میلیون دلار رسیده و روند تغییر صادراتی را شاهدیم.

عیدی‌زاده گفت: در دهه گذشته صادرات رب گوجه فرنگی از استان زیاد بوده، به طوری که در دهه ۹۰ صادرات ۵۲ میلیون دلاری رب گوجه را داشتیم، اما در سال ۱۴۰۱ این میزان به ۱۹ میلیون دلار و در سال جاری به ۱۱ میلیون دلار رسیده که کاهش صادرات این محصول را نشان می‌دهد.

زمان خام‌فروشی به سر رسیده است

وی گفت: امروز زمان خام‌فروشی محصولات به سر رسیده و مسئولین باید این موضوع را مد نظر داشته باشند.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی با  تاکید بر اینکه در روند صادراتی استان، خام‌فروشی جایگاهی ندارد؛ اظهار کرد: بنا بر آمار، صادرات کالاهایی که به صورت خام‌فروشی انجام می‌شده را از دست داده‌ایم؛ به عنوان مثال  میزان صادرات زعفران که به صورت خام‌فروشی بوده به شدت کاهش یافته است.

عیدی‌زاده یادآور شد: باید در خصوص صادرات زعفران وارد زنجیره ارزش شویم وگرنه صادرات صرف زعفران سودبخش نیست، بلکه باید به سمتی برویم که محصولاتی تولید کنیم که در آن از زعفران استفاده می‌شود. البته برخی واحدها در این خصوص به تولید پودر کیک زعفرانی اقدام کرده‌اند اما باید مسئولین به این موضوع توجه جدی داشته باشند.

وی گفت: میزان صادرات کالاهایی که تکنولوژی بالاتری داشته و از خام‌فروشی دور و با رقابت جهانی همراه شده‌اند، افزایش یافته است؛ از جمله این کالاها شیر خشک صنعتی، تخم خوراکی پرندگان و رنگ‌ها افزایش یافته است.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در یک دهه اخیر صادرات کالاهایی که فرآوری و تولید شده و زنجیره ارزش دارد گسترش یافته و صادرات کالاهایی که به صورت خام‌فروشی بوده یا تکنولوژی آن‌ها قدیمی است، کم شده است.

عیدی‌زاده با اشاره به اینکه بنا بر آمار، به لحاظ قیمتی افزایش صادرات داریم اما این نشانه‌ای بر بهبود شرایط استانی در زمینه صادرات نیست، عنوان کرد: در این زمینه باید آمارهای مربوط به پایش محیط کسب‌وکار و غیره ملاک ارزیابی قرار بگیرد.

وی افزود: در سال ۱۴۰۱ تقریبا ۹۰ درصد صادرات زعفران خراسان رضوی به امارات و چین، پسته به قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و ۸۰ درصد صادرات تخم خوراکی پرنگان به افغانستان و عراق بوده است. معمولا صادرات ما به کشورهای اطراف بوده و اغلب در این موارد رقیب خاصی در زمینه صادرات نداریم، مگر در برخی محصولات که ترکیه و سایر کشورها رقیب ما هستند.

مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به اینکه آمار مربوطه حاصل بررسی آمارهای گمرکات استان و بازارچه‌های مرزی است، گفت: بر اساس آمار گمرکات کشور عمده اقلام صادرات کشور گاز و متانول، اوره  و ... است که در وزن‌دهی صادرات کشور نقش دارند، اما در استان ما این اقلام وجود ندارد.

انتهای پیام