به گزارش ایسنا، علی علیزاده علی آبادی رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور روز یکشنبه ۱۵ بهمن در هم‌اندیشی محققان و پژوهشگران دانشگاه، بخش تحقیقات و اجرا در حوزه منابع طبیعی کشور که در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج برگزار شد؛ گفت: طرح کاشت یک میلیارد درخت اگر مقرر باشد در حوزه منابع طبیعی و در یک حرکت جمعی به صورت تبلور یافته و تنظیم شده تجلی پیدا کند، باید با مشارکت‌های فراسازمانی و مردمی انجام شود.‌ یکی از مهمترین شاخص های این طرح که بسیار مورد نظر قرار گرفت، این بود که قرار بود با مشارکت مردم و اعتبارات فرا سازمانی منابع طبیعی پیش برود.

وی ادامه داد: هر چند در ابتدای امر با این رویکرد جلو رفتیم اما در جلساتی که در سطوح بالاتر برگزار و مطالبه اعتبار شد توجهی به این موضوع نشد و تامین اعتبار طرح را به سازمان و از منابع دیگر محول کردند. در مورد این طرح هر چه جلوتر رفتیم، از اهداف دورتر شدیم و از توجه‌ها کاسته شد. متاسفانه بدنه سازمانی اینگونه طراحی شده که طرحی طراحی شود اعتباری پیش بینی و مصوب شده و تامین اعتبار شود و سپس می‌تواند انجام شود غیر از این روش دیگری نداریم.

علیزاده با اشاره به هم افزایی بین سازمانی افزود: به عنوان یک ظرفیت تحقیقاتی در کنار ظرفیت ارزشمند دانشگاهی در کنار بخش اجرا برای پیشبرد اهداف در حوزه منابع طبیعی باید در کنار هم نه فقط در جلسات و حول موضوعات مشخص و حتی کارهای کوچک تبادل اطلاعات و فعالیت بین رشته‌ای را آغاز کنیم و از آنان برای برای حل مشکلات کشور استفاده کنیم. در حوزه منابع طبیعی با توجه ضرورت همکاری بین بخشی و سازمانی باید راهکارهایی اندیشیده شود که به حداقل‌های ارتباط برسیم. وقتی حل یک مسئله محور فعالیت‌ها قرار گیرد مشارکت و ارتباطات بیشتری پیش می‌آید.

حق سازمان منابع طبیعی از اعتبارات ملی ناچیز است 

رسول علی اشرفی پور رئیس شورای عالی جنگل، مرتع و خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور هم در این نشست گفت: در کشور با توجه به نظام مالکیتی و نوع خدماتی که از منابع طبیعی انتظار داریم، جنس مدیریت منابع طبیعی حاکمیتی است که این موضوع را تمام سطوح اجرایی و عموم جامعه پذیرفته‌اند، لذا اگر این مدیریت حاکمیتی است باید در فرایند اجرایی منابع طبیعی حق آن ادا شود که متاسفانه این حق در حال حاضر کاملا ادا نشده است.

وی در ادامه افزود: آسیب‌های زیادی بر سر راهبردهای مدیریت حاکمیتی منابع طبیعی کشور وجود دارد که در ارتباط با هزینه کرد اندک اعتبارات و میزان محدودیت‌هایی در حوزه منابع انسانی داریم، اقدامات این حوزه باید با طرح برنامه باشد. به طور یقین سازمان و آبخیزداری تاکنون بدون طرح و برنامه نبوده است. در واقع ماهیت مدیریت منابع طبیعی کشور به گونه‌ای است که این سازمان باید با طرح جلو برود.

 رئیس شورای عالی جنگل، مرتع و خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار کرد: مانند طرح‌های پیشین مثل جنگلداری، مرتع داری، بیابان زدایی اقدامات سازمان در آبخیزداری ، آبخوان داری و مدیریت روان آب‌ها، کنترل سیل‌ها دارای طرح و برنامه بوده است. این سازمان اعتبارات دولتی را بهینه استفاده کرده و هرگز هرز نداده است و به همان میزان هم در تمام بخش‌ها عملکرد داشته است. نکته دیگر این است که سازمان مراتع و آبخیزداری به منابع قابل ملاحظه‌ای برای مدیریت اجرایی نیاز دارد، در حالی که درآمدزا هم بوده و این درآمد به خزانه واریز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه منابع طبیعی بستر حیات است گفت: سازمان مراتع و آبخیزداری از جمله سازمان‌های نادری است که تجربه مشارکتی با بخش‌های مردمی و دولتی در استان‌های مختلف دارد و در آینده هم به این رویکرد باور دارد. اما این دلیل نیست که به حق و حقوق دولتی و خود بی تفاوت باشد. متاسفانه سال‌های اخیر طبیعت تخریب شده است.

وی ادامه داد: بنابراین باید این آسیب‌ها بازسازی شده و خدمات اکوسیستمی منابع طبیعی باید مورد توجه قرارگیرد و مطالبه گری قوی درخصوص حق مدیریت اجرایی منابع طبیعی از محل منابع و بودجه ملی داشته باشیم. از مشکلات بخش مدیریت اجرایی این حوزه بحث اعتبارات است. مشارکت و دعوت از بخش خصوصی هم راحت نیست چون نوع مالکیت منابع طبیعی دولتی است از طرف دیگر ورود مشارکت کنندگان ممکن است همراه با آسیب و تخریب به منابع طبیعی باشد. لذا مشارکت بخش خصوصی باید قانونمند صورت گیرد. 

منابع طبیعی باید در کانون توجه سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور قرارگیرد

مهدی قربانی رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران هم گفت: اگر به آمار جهانی نگاه کنیم از سال ۱۹۹۲ تا سال ۲۰۱۷ در مورد اکوسیستم‌های طبیعی چیزی حدود۲۶ درصد سرانه آب شیرین در دنیا و ۲۹ درصد گونه‌های مهره داران، کاهش پیدا کرده است، حدود ۶۲ درصد افزایش دی اکسید کربن را در سطح جهانی شاهد بودیم، حدود ۷۵ درصد مناطق خشک در سطح جهانی افزایش داشته و حدود ۳۵ درصد هم بر جمعیت افزوده شده است. لذا با یک افزایش تقاضا از یک سو و با یک محدودیت در عرضه خدمات اکوسیستم‌های طبیعی از سوی دیگر مواجه هستیم. لذا باید بین این دو، مرتبط با رفاه اجتماعی و نیازمندی‌های بشری و ظرفیت اکوسیستم توازن برقرار کنیم.

وی افزود: اصل موازنه باید به سمتی باشد که دریافت خدمات به منابع موجود اکوسیستم آسیبی وارد نکند. وضعیت حال حاضر در سطح کشور و حتی جهانی استفاده های بی رویه از منابع طبیعی باعث می‌شود که خدمات غیر مستقیم این منابع تحت تاثیر قرارگیرد.

قربانی ادامه داد: وزارت نیرو ۴۱۰ دشت را ممنوعه اعلام کرده که با خشکسالی اخیر این تعداد افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی اتفاق افتاده است و کشور با بحران جدی روبه روست که آن را به‌عنوان مرگ پنهان زمین می‌شناسند، همچنین فرونشست‌ها را داریم که باید به آن توجه ویژه شود. منابع طبیعی باید در کانون توجه سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور قرارگیرد. قطعا پایداری عرصه‌های طبیعی به توسعه اجتماعی و اقتصادی کمک خواهد کرد. 

وی اظهار کرد: همچنین در حفظ و احیای پوشش گیاهی و در بخش آبخیزداری و آبخوانداری باید تلاش جدی صورت گیرد. بر اساس تحقیقات حدود ۱۴۰ میلیارد متر مکعب کسری آبخوان‌های کشور است که بر اساس برآوردها تا چند سال آینده، ممکن است قابل جبران باشد.

وی ادامه داد: بحران‌های جدیدی در منابع طبیعی مواجه هستیم که باید به دنبال سازگار کردن قواعد برای پاسخ دادن به این شرایط جدید اکولوژیکی باشیم، این اقدام باعث می‌شود که تاب آوری مان را در مواجهه با این بحران‌ها افزایش دهیم. همچنین بیش از ۱۳۵ میلیون هکتار عرصه‌های منابع طبیعی در کشور است در حالی که محدودیت منابع انسانی را هم داریم که باید حفاظت و احیاء و توسعه منابع طبیعی را همین منابع انسانی برعهده بگیرند.

انتهای پیام