مرتضی اسماعیل نژاد، دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه تغییر اقلیم یکی از پدیده‌های نوظهور و چالش اساسی برای تمام کشورها می‌باشد، گفت: کشورهای آسیب‌پذیر بیشتر در معرض پیامدهای تغییر اقلیم می‌باشند. 

وی بیان کرد: تغییر اقلیم یعنی تغییرات دراز مدت در عناصر سازنده اقلیم و جابجایی زمانی و مکانی الگوه‌های اقلیمی می‌باشد، بنابراین زمانی که فرایندهای اقلیمی یک منطقه که قالب و شاکله اساسی هر منطقه است دچار تغییر گردد تغییر اقلیم رخ می دهد. 

اسماعیل‌ نژاد با اشاره به اینکه علت اصلی تغییرات اقلیمی گرمایش جهانی است که در دهه‌های گذشته در اثر عوامل‌انسانی و طبیعی شکل گرفته است، اظهار کرد: شناخت ویژگی‌های تغییر اقلیم و پیامدهای آن در هر برنامه‌ریزی و آمایش سرزمین اهمیت دارد.

دکترای جغرافیای طبیعی افزود: مهمترین پیامدهای تغییر اقلیم کاهش بارش و خشکسالی‌های بی‌بازگشت، گرماهای شدید، کم بارشی، پربارشی، امواج گرما و در مجموع بی نظمی اقلیمی می‌باشد و زمانی که بی نظمی اقلیمی رخ می‌دهد بر پیش بینی‌های اقلیمی که بر اساس مدل‌های اقلیمی و داده‌ ایستگاه‌های هواشناسی و ماهواره‌ای شکل می‌گیرند اثرگذر است. 

 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند بیان کرد: بی نظمی اقلیمی نمود آشکار تغییر اقلیم است و تمام آینده‌نگری اقلیمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در همین رابطه پدیده‌های دور اقلیم مانند النینو هم تحت تاثیر این تغییرات می‌باشند، بنابراین وقتی که بر اساس قاعده طبیعی و آمار تاریخی النینو اتفاق می‌افتد ما انتظار داریم که دوره سرد ایران پربارش باشد اما دیدیم که چنین نشد و پاییز بسیار خشکی برای شرق کشور به خصوص خراسان جنوبی داشتیم.

وی با بیان اینکه در دهه اخیر بالاترین گرماها ثبت شده و شدیدترین خشکسالی‌ها رخ داده است، افزود: سال 2023 گرم‌ترین سال در رکورد ناسا بود و روند افزایش دمای جهانی ادامه دارد.

اسماعیل نژاد گفت: با این حال اثرات تغییرات آب و هوای ما در سراسر جهان با خشکسالی‌های بی سابقه، تغییر فصول، آتش‌سوزی، مخاطرات شدید اقلیمی و بارش‌های شدید یا ناگهانی به همراه دارد لذا استان خراسان جنوبی که سرزمین خشکی محسوب می‌شود تحت تاثیر پیامدهای این تغییرات است که اثر مستقیمی بر منابع آب و معیشت مردم که وابسته به کشاورزی است داشته است.

دکترای جغرافیای طبیعی با بیان اینکه در حال حاضر ما در حال ورود به ورشکستگی آبی هستیم و بنیان‌های زیستی این منطقه بشدت شکننده و آسیب پذیر شده است، بیان کرد: نیاز است که به شکل اورژانسی در این زمینه برنامه‌های فرادست بکار گرفته شود و مطالعات جامعی نیز صورت گیرد.

 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند اظهار کرد: از جمله اقدامات راهبردی در این زمینه تامین مالی پرژوه‌های اقلیمی، روستاهای هوشمند اقلیمی و کشاورزی، اقلیم سبز، شهر سبز، پارک دوستدار اقلیم، برنامه سازگاری، فراخوان برای انتقال سوخت‌های فسیلی به سمت صفر خالص تا سال 2050، فراخوان برای حذف یارانه‌های ناکارآمدی سوخت‌های فسیلی با تغییر اقلیم اشاره نمود.

وی با بیان اینکه در این زمینه آخرین نشست اقلیمی که بنام کاپ 28 در دوبی برگزار شد سازمان هواشناسی جهانی اولویت‌های زیر را برای تمام کشورها در نظر گرفته است، گفت: هشدارهای اولیه برای همه تا سال 2027؛ تسهیلات تامین مالی مشاهدات سیستماتیک؛ زیرساخت‌های نظارت بر گازهای گلخانه‌ای جهانی؛ خدمات برای اقدام اقلیمی و علوم اقلیمی اشاره نمود.

انتهای پیام