به گزارش ایسنا، حدود ۳۲ سال پیش شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد امید تازه‌ای که زنده‌یاد سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی جهادگر برای درمان ناباروری در کشور ایجاد کرد، خود بنیان انگیزه‌ها و امیدهای دیگر برای تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی، زیست‌فناوری و در نتیجه یافتن راه‌های روشن‌تر و هموارتر برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج یا لاعلاج باشد؛ اما او خود این پایه نیک را بر مبنای افق گسترده‌تری بنا نهاده بود. به‌طوری‌که امروز نام "سعید کاظمی آشتیانی" با کلیدواژه‌های "پژوهشگاه رویان"، "سلول‌های بنیادین"، "درمان ناباروری"، "بانک بندناف" و...... گره‌خورده است.
او که در ۱۸ سالگی هم‌زمان با قبولی در رشته فیزیوتراپی و ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران، در هنرستان "پیام امید" به تدریس ادبیات و بینش اسلامی مشغول بود، با تعطیلی دانشگاه‌ها و حضور در جبهه، توانست پس از ۱۱ سال مدرک کارشناسی‌ارشد خود را از دانشکده علوم توان‌بخشی بگیرد.
در این میان، سال ۶۱ با همکاری دو نفر از همکارانش، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه، هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که ۴ سال بعد شکل و سامان گرفت و زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی تا سال ۷۰ مسئول بخش طرح‌ها و تحقیقات آن بود.
از سال ۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران شد و تا آخر عمرش، در این مسئولیت باقی بود. وی در طی این سال‌ها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی را راه‌اندازی کرد که در آن میان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی یکی از مهم‌ترین این مراکز بود که خردادماه ۱۳۷۰ با مدیریت وی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این جهادگر فقید در طول دوران حیات ۴۴ ساله‌اش به موفقیت‌های چشمگیری دست‌یافت که آنها در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های بین‌المللی سهمی از یاد نرفتنی دارد.
غروب چهاردهم دی‌ماه ۱۳۸۴ و در ۴۴ سالگی قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و همکاران جهادگر خود را در رویان برای ادامه کار تنها گذاشت؛ اما رویکردی که او برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی بنیان گذاشت، در قالب یک فرهنگ رویانی همچنان پابرجاست و مسیر را برای دانشمندان فعال در این مجموعه روشن کرده است.
بزرگ‌مردی که رهبر معظم انقلاب اسلامی شنبه ۵ آذرماه ۱۴۰۱ در بخش‌هایی از سخنانشان در جمع کثیری از بسیجیان کشور از دستاوردهای رویان و تلاش‌های مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه یادکردند و عملکرد این جهادگر فقید را مصداق فرهنگ بسیجی دانستند. این سخنان رهبر انقلاب در شرایطی بیان شد که ایشان در برهه‌های مختلف و حداقل دو بار دیگر در همان سال، یعنی دیدار ۲۱ اردیبهشت‌ماه با معلمان و ۲۷ مهرماه با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مثال‌هایی به بخشی از شخصیت و عملکردِ «دکتر کاظمی آشتیانی» به‌عنوان «الگوی جهاد علمی» اشاره نمودند.
ایشان در بازدید سال ۱۳۸۶ از پژوهشکده رویان دلیل این علاقه را این‌گونه بیان می‌نمایند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی این‌قدر علاقه داشتم والان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد.»
رهبر انقلاب در پیامی هم که به مناسبت درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی صادر کرده بودند ضمن معرفی ایشان به‌عنوان «یکی از فرزندان صالح انقلاب و از رویش‌های مبارک»، مجموعه رویان را مجمعی از جهادگران عرصه علوم زیستی معرفی کرده و پیدایش و رشد آن را مدیون همت، ایمان و پشتکار ایشان دانسته بودند.
در آستانه ۱۸ سال فراق زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی که در اعتلای نام ایران سهمی از یاد نرفتنی دارد و از خود یادگاری به نام "رویان" برجا گذاشت، قرار داریم، در سلسله گفت‌وگوهایی تلاش کنیم تا ضمن زنده نگاه‌داشتن خدمات ارزنده ایشان در معرفی این الگوی جهادی به نسل جوان گامی مؤثر برداریم.
احمد وثوق از متخصصین پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اثرگذاری علمی کاظمی‌آشتیانی اظهار کرد: مدت حیات زنده‌یاد سعید آشتیانی کوتاه بود؛ اما از جهت بهره‌وری و اثربخشی بسیار زمان طولانی می‌توان برایش منظور کرد، در زمینهٔ‌های مختلف مانند پیشرفت علمی و رفع نیازهای جامعه تأثیرگذار بود و ایشان با رفع وابستگی و عملکردی که داشت با ارزآوری توانست به بنیه اقتصادی کشور نیز کمک کند.
این متخصص پژوهشگاه رویان ادامه می‌دهد: ایشان علاوه بر تخصص در علوم ژنتیک در زمینهٔ بحث‌های فرهنگی و قرآنی نیز صاحب‌نظر بودند، وی اقدامات فراوانی در جهت اشاعه فرهنگ اسلامی و فرهنگ قرآنی در دانشگاه و اطرافیان خود انجام داد که اثرات آن حتی پس از فوت وی نیز کاملاً محسوس است.
*توجه ویژه به فرهنگ ایران-اسلامی
وی با اشاره به تأکید کاظمی آشتیانی در حفظ زبان فارسی افزود: از همان بدو فعالیت آموزشی در هنرستان آزادی فلسطین، ایشان توجه ویژه‌ای به بحث قرآن و در کنار آن فرهنگ ایرانی اسلامی داشت و تأثیرات فرهنگی این آموزش در شاگردان ایشان کاملاً مشهود است.
*قطع وابستگی به خارج
وثوق با اشاره اقدامات علمی آشتیانی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین تأثیرات علمی آشتیانی، مدیریت بی‌نظیر در راه‌اندازی مراکز پیشرفته درمان ناباروری در ایران بود که همت ایشان و جمع‌آوری تیم همگن برای این کار باعث شد یکی از وابستگی‌های ایران به خارج از کشور قطع شود.
به گفته وی؛ علاوه بر اجرای انواع روش‌ها به‌روز در درمان ناباروری، این مراکز پذیرای زوج‌های جوان خارجی نیز است به جرات می‌توان گفت مرکز رویان یک پژوهشگاه در مقیاس جهانی و نمونه‌های موفق خارجی است.
این متخصص پژوهشگاه رویان بیان کرد: تأثیرگذاری علمی آشتیانی محدود به علم ژنتیک و درمان زوج‌های نابارور نبود؛ بلکه در بحث سلول‌های بنیادی و سلول درمانی و طب بازساختی و ژن‌درمانی با کمک اساتید جوان پژوهشگاه دانشگاه این علم نیز در کشور پایه‌گذاری شد و امروز ما می‌توانیم اعلام کنیم درزمینهٔ دانش‌های روز در سطح جهانی قرار داریم و حتی در برخی از رشته‌ها آمادگی ارائه خدمات داریم.
وی افزود: یکی از عادات علمی ایشان داشتن پشتکار برای به ثمر رساندن ایده‌های ذهنی خود بود، به‌طوری‌که ایشان از ایده‌های خوب به‌سادگی عبور نمی‌کردند و با یک تحلیل در اسرع وقت ایده‌های نو را شکار می‌کردند و تا به ثمر رساندن آن رها نمی‌کردند.
*افزایش کیفیت جشنواره خوارزمی
وثوق بیان کرد: وی در پربار بودن جشنواره دانش‌آموزی خوارزمی نقش جدی داشت و با تشکیل تیم داوری و ترغیب دانش آموزان برای کارهای علمی در سطح کشور توانست جشنواره خوارزمی را در بخش علوم پزشکی و زیست‌شناسی تقویت کنند.
این متخصص پژوهشگاه رویان بیان کرد: بحث کنگره بین‌المللی پژوهشگاه رویان در زمینهٔ علوم تولیدمثل و سلول بنیادی از کارهای ماندگار زن یاد آشتیانی بود که در سال ۱۴۰۳ شاهد برگزاری بیست و پنجمین دوره آن هستیم، این اتفاقی نادر در محافل علمی است که حتی در دوران کرونا نیز این جشنواره به کار خود ادامه داد.
به گفته وی؛ انتشار مجلات بین‌المللی رویان در بحث سلولی و علم تولیدمثل با همت ایشان بود و توانست ضریب نفوذ مناسبی در مجامع بین‌المللی داشته باشد.
*حمایت از بنیان خانواده
وثوق با بیان اینکه یکی از علل طلاق در جامعه ما بحث ناباروری زوجین است، بیان کرد: اقدامات کاظمی آشتیانی علاوه بر تأثیرات علمی کمک قابل‌توجهی به حفظ بیان خانواده و پیش‌گیری از طلاق در میان خانواده‌ها بود. با راه‌اندازی مراکز درمان ناباروری و ارائه خدمات درمانی در سطح استاندارد بسیاری از زوج‌ها از توانستند از نعمت الهی فرزند برخوردار شوند و استمرار زندگی خانوادگی آنها تضمین شود و این‌یکی از اثرات داشتن مراکز درمانی است و اینکه ما توانستیم با هزینه مناسب و قابل پرداخت از سوی زوجین این مشکل را حل کنیم.
این متخصص پژوهشگاه رویان افزود: درگذشته خانواده‌های نابارور برای اعزام به خارج برای درمان باید از هیئت‌امنای دولت ارز دولتی دریافت می‌کردند، جدا از اینکه نتیجه این درمان نیز مشخص نبود و بسیاری از مردم امکان استفاده از این خدمات را نداشتند و منابع ارزی فراوانی صرف تأمین برای درمان می‌شد، بنا به آمارهای اعلامی، بیشترین تخصیص ارز پس از بیماری‌های قلبی مشکلات مربوط به ناباروری بود.
وی ادامه داد: امروز از اقصی نقاط کشور زوج‌های نابارور با مراجعه به این مراکز تحت درمان قرار می‌گیرد، حل این معضل کمک شایانی به حفظ حریم خانواده و جلوگیری از بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود.
وثوق با بیان اینکه این افتخار را داریم که به عنوان پیش‌قراولان این مراکز درمانی در جهاد دانشگاهی باشیم، بیان کرد: به غیر مرکز رویان در تهران در ۷ مرکز استان نیز مرکز درمان ناباروری نیز راه‌اندازی شده است.
*تحقق شعار ما می‌توانیم
این متخصص پژوهشگاه رویان با اشاره به تحقق شعار ما می‌توانیم از سوی کاظمی آشتیانی بیان کرد: پایه این اقدام علمی بر پایه شعار "ما می‌توانیم" است، آشتیانی در فعالیت خود به توسعه فعالیت‌های علمی جهادی، کمک به نیروی انسانی اعتقاد داشت و همواره به دنبال اقداماتی در سطح ملی بود، برای تحقق بخشیدن به این اعتقاد از نیروهای جوان و متعهد به‌گونه‌ای استفاده می‌کردند که این نیروها نیز در کنار ایشان رشد کنند.
وی افزود: این روحیه قوی از خودباوری عمیقی که ایشان به خود و همچنین نیروهای جوان متعهد داشت، سرچشمه می‌گرفت و همواره از ارائه دانش خود به‌منظور افزایش ظرفیت علمی و سطح شاگردان دریغ نمی‌کرد.
*پیوند برکات الهی با کارهای علمی
وثوق عنوان کرد: وی توکل بسیاری بالایی به خداوند متعال داشت و در مراحل سخت علمی همواره با پشتوانه صلوات، روزه و نماز اقدام به حل مسئله می‌کردند، وی عادت داشت مسائل علمی را به برکت الهی همراه کند.
این متخصص پژوهشگاه رویان با بیان اینکه مقام معظم رهبری هموار بر موسسه رویان نگاه مثبتی داشته است، عنوان کرد: در صحبت‌های خصوصی و گزارش‌های آشتیانی به مقام معظم رهبری ارائه می‌کردند ما متوجه می‌شدیم ایشان از روند و توفیقات این پژوهشگاه بسیار خرسند بودند و در بازدید از پژوهشگاه رویان این موسسه را یک نمونه مؤسساتی است که انسان آرزوی آن را دارد، خواند و در خصوص کاظمی آشتیانی ایشان را فردی مؤمن و متعهد و فرزند راستین انقلاب می‌خواندند.
وی افزود: مقام معظم رهبری در ملاقات خصوصی همواره به کاظمی آشتیانی تأکید می‌کردند در راه انقلاب نباید خسته شوید، ایشان حامی این پژوهشگاه هستند و به عنوان مشوق همواره با حمایت خود به دنبال تشویق متخصصان این پژوهشگاه برای رسیدن به اعتلای علمی و فرهنگی ایران بوده است.
*دیدار با خانواده شهدا
وثوق با اشاره به روحیه همدلانه و تلاش کاظمی آشتیانی برای ایجاد یک فضای دوستانه و خانوادگی در میان همکار خود بیان کرد: نگاه کاظمی آشتیانی به مجموعه رویان نگاهی دوستانه و خانوادگی بود، همواره سعی داشت با جمع‌کردن اعضای پژوهشگاه در جمع‌های دوستان و خانوادگی خارج از محل کار اُلفت و دوستی را میان آنها شکل دهد.
این متخصص پژوهشگاه رویان با اشاره به دیدار ایشان از خانواده شهید رعیت بیان کرد: معمولاً در شب عید فطر ایشان با جمع‌کردن دوستان به منزل شهید رعیت از دانشجویان شهید علوم پزشکی تهران می‌رفتند و علاوه بر دیدار با خانواده این شهید، فضای زیبای را به میان دوستان رقم می‌زد.
انتهای پیام
نظرات