به گزارش ایسنا، ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی ریاست‌جمهوری با نگاهی به نیازهای مورد انتظار کشور در حوزه هوشمندسازی در تلاش است در تعامل با دستگاه‌ها و مجموعه‌های اجرایی کشور، زمینه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در این حوزه را با نقش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند فراهم کند.

در اولین گام توافق‌نامه‌ای میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و شرکت صنایع عمومی تامین از زیرمجموعه‌های هلدینگ شستا شکل گرفت که تاکنون منجر به ۲۷ مورد عقد قرارداد و توافق‌نامه به ارزش ۸۰۰ میلیارد تومان میان این مجموعه و شرکت‌های دانش‌بنیان شده است.

صدرا فانی، رئیس کارگروه هوشمندسازی ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با اشاره به جزئیات این قراردادها، گفت: تحول دیجیتال و هوشمندسازی، انقلاب جدید صنعتی به شمار می‌رود که تمام جریان‌های فناوری را با خود همراه کرده است. این موضوع در سال‌های اخیر زیست‌بوم دانش‌بنیان و نوآور کشور را نیز به‌خوبی درگیر کرده و بسیاری از مجموعه‌های دانش‌بنیان با هدف توسعه هوشمندسازی در عرصه‌های مختلف در حال خدمات‌رسانی هستند. علاوه‌بر فناوری‌های تجاری‌شده، از آنجا که حوزه فناوری‌های دیجیتال ماهیتی عمدتا نرم‌افزاری دارد، سرعت قابل‌قبولی در توسعه فناوری‌های مورد نیاز دارد که هنوز در کشور بومی‌سازی نشده است. همین موضوع موجب شده ستاد توسعه فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی با توجه به شناختی که از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود در کشور دارد، ارتباطاتی را با دستگاه‌ها و مجموعه‌های مختلف اجرایی برقرار کند تا آنها را به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال، فراخور فعالیت‌هایشان تشویق کند.

فانی در ادامه اظهار کرد: در جلساتی که با سازمان‌ها و نهادهای مختلف داریم، تلاش می‌کنیم تا حد امکان آورده‌های هوشمندسازی را برای کسب‌وکارشان متصور شویم و با نشان دادن ظرفیت‌های ممکن تقاضا را در این مجموعه‌ها برانگیزیم. در این حالت وقتی مجموعه‌ای تقاضایی برای به‌کارگیری نوعی فناوری داشته باشد یا بر اساس فناوری‌های توسعه‌یافته موجود در شرکت‌های دانش‌بنیان اتصال را میان‌شان برقرار خواهیم کرد یا به سمت حمایت از توسعه فناوری در مجموعه‌های دانش‌بنیان پیش خواهیم رفت.

ضرورت هوشمندسازی

رئیس کارگروه هوشمندسازی ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی با اشاره به روند پیشبرد توافق‌نامه‌ها توضیح داد: ابتدا طی جلساتی با سازمان‌ها و شرکت‌هایی که ظرفیت خوبی برای هوشمندسازی دارند، تحریک تقاضا می‌کنیم تا چنین مجموعه‌هایی بدانند در چه زمینه‌هایی می‌توانند با هوشمندسازی کارایی و بازده مجموعه خود را افزایش دهند. در اینجا نقش معاونت علمی و فناوری کاهش خطرپذیری یا ریسک فناوری و تسهیل برقراری ارتباط میان سازمان و شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند است.»

فانی افزود: منظور از کاهش ریسک فناوری هم کاهش ریسک توسعه فناوری‌های جدید و هم کاهش ریسک بازار است. در واقع ما با ایجاد بودجه محوری، شرایطی را فراهم می‌کنیم که شرکت بتواند فناوری مورد تقاضا را تولید کند و بازار بزرگتری برایش فراهم شود.

به گفته فانی، در این فرآیند با چند مجموعه مذاکره شده که در میان آنها شرکت صنایع عمومی تأمین پای کار آمد و پس از عقد توافق‌نامه‌ای پنج‌ساله میان این مجموعه و معاونت علمی و فناوری، کارویژه‌ای در این‌ خصوص تعریف شد و روند پیگیری فناوری‌های مورد تقاضا پیش رفت. در این توافق‌نامه صنایع عمومی تأمین، تضمین خرید و بازار را برای محصولات مورد تقاضا برعهده دارد و معاونت علمی و فناوری هم پذیرش ریسک فناوری و هم‌رسانی مجموعه‌ها و هدایت پروژه‌ها تا رسیدن به مرحله عقد قرارداد را متعهد شده است.

به گفته فانی، ستاد اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال از جمله ستادهایی است که عملکرد افقی دارد.

وی تصریح کرد: حدود ۷۰ درصد فعالیت‌های زیست‌بوم دانش‌بنیان به نوعی با حوزه اقتصاد دیجیتال در ارتباط است. در نتیجه فعالیت‌هایی که ما در ستاد برای ایجاد همکاری پیش می‌بریم، در بسیاری از زمینه‌ها به تنهایی انجام نمی‌شود، بلکه در همکاری با ستادهای هم‌عرض دیگری که در زمینه تخصصی موردنظر تمرکز دارند، دنبال خواهد شد. این موضوع در خصوص توافق‌نامه هلدینگ صنایع عمومی تأمین هم به همین شکل پیگیری شد. عمده فعالیت این هلدینگ در زمینه لبنیات و لوازم خانگی است، به همین خاطر در خصوص بسیاری از اعلام‌نیازها با ستاد زیست‌فناوری همکاری داشتیم.

رئیس کارگروه هوشمندسازی ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی افزود: این نمونه شاید از بهترین نمونه‌های همکاری بین ستادی در معاونت علمی و فناوری باشد. در هر دو ستاد روند کار با جدیت دنبال شد و نتیجه در نهایت به این شکل پیش‌ رفت که برخلاف بسیاری از توافق‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌ها که به‌ عکسی یادگاری ختم می‌شود و به فراموشی سپرده می‌شود، این توافق‌نامه به عقد بیش‌از ۲۰ قرارداد و توافق‌نامه منجر شده است، هنوز هم روند پیشرفت کار در جریان بوده و تقاضاهایی به این تعداد درحال اضافه شدن است.

از اعلام نیاز تا قرارداد ۸۰۰ میلیاردی

وی اظهار کرد: در مرحله اول این فرآیند، شرکت صنایع عمومی تأمین، ۲۰ نیاز اعلام کرده بود که برمبنای آن طی هشت فراخوان در حوزه‌های مختلف، ۱۱۲ شرکت دانش‌بنیان اعلام آمادگی کردند. پس از آن، فرآیند ارزیابی طرح‌ها با حضور ۱۸ ارزیاب در کارگروهی متشکل از اعضای ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال، ستاد توسعه زیست‌فناوری و هلدینگ تأمین انجام شد که از میان آنها ۲۷ مورد منجر به عقد قرارداد و توافق‌نامه شده است.

فانی در این‌خصوص گفت: در روند ارزیابی طرح‌های پیشنهادی شرکت‌ها ویژگی‌های مختلف محصول یا فناوری مانند سطح فناوری یا TRL به دست آمده، مورد بررسی قرار می‌گرفت و ادعاهای شرکت داوطلب از سوی ارزیابان صحت‌سنجی می‌شد. همچنین میزان بازار محصول مورد سنجش قرار می‌گرفت تا مشخص شود تا چه حد سرمایه‌گذاری برای تحقیق و توسعه آن توجیه‌پذیر است. موضوع دیگری که در نظر داشتیم، بررسی فناوری از لحاظ استراتژیک بودن برای کشور بود تا بیشتر فناوری‌ها مورد حمایت قرار گیرد که از نیازهای مهم و راهبردی کشور به‌شمار می‌رود.

وی افزود: بسیاری از این جلسات داوری یا حتی جلسات تدوین قرارداد پرچالش بود و بعضا بحث‌های زیادی شکل می‌گرفت، اما همه اینها لازمه پیشرفت کار بود که در نهایت به عقد قراردادهایی به ارزش ۸۰۰ میلیارد تومان منجر شده است. به‌ گفته مسؤولان هلدینگ تأمین، این سرمایه‌گذاری ۸۰۰ میلیاردی می‌تواند سرمایه درگردش یا سرمایه عملیاتی به ارزش دو همت در سال را برای این شرکت‌های دانش‌بنیان به دنبال داشته باشد.

فانی خاطرنشان کرد: عمده این قراردادها در حوزه‌های دامپروری با هدف ایجاد بهره‌وری حداکثری، بهبود شاخص‌های تولیدی، تغذیه و سلامت دام، هوشمندسازی خطوط تولید، تولید لوازم خانگی هوشمند، ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی و مراکز و فارم‌های تحقیق و توسعه است.

حمایت فراتر از تضمین خرید محصول

به گفته رئیس کارگروه هوشمندسازی ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی، شرط مهم برای شکل‌گیری همکاری‌های معاونت علمی و فناوری با مجموعه‌های بزرگ و سازمان‌ها، تضمین بازار یا تضمین خرید محصول از سوی این مجموعه‌هاست. در واقع معاونت علمی و فناوری از توسعه فناوری یا محصولی حمایت خواهد کرد که بازار تضمین شده‌ای داشته باشد، اما معمولا وقتی همکاری‌هایی از این دست میان مجموعه‌های بزرگ و شرکت‌های دانش‌بنیان شکل می‌گیرد، همکاری‌ها حتی فراتر از قرارداد اولیه پیش می‌رود.

فایی در این رابطه گفت: پس از پیشرفت این طرح‌ها، اکنون هلدینگ تأمین، وارد مذاکراتی برای خرید بخشی از سهام برخی از این مجموعه‌های دانش‌بنیان شده است. در واقع با توجه به آورده‌هایی که توسعه چنین فناوری‌هایی می‌تواند داشته باشد، شرکت‌های بزرگی مثل تأمین که به‌خوبی بازار را می‌شناسند، تلاش می‌کنند تا همکاری‌های گسترده‌تری را شکل دهند و به نوعی این شرکت‌ها را به زیرمجموعه‌ای از خودشان تبدیل کنند که این موضوع می‌تواند برای شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا فرصت رشد خوبی را فراهم کند و در واقع تضمینی فراتر از خرید چندساله محصول خواهد بود.

شتابدهی به فرآیند هوشمندسازی

فانی با اشاره به اهمیت بومی‌سازی فناوری‌های هوشمند اظهار کرد: واقعیت این است که این فناوری‌ها در بسیاری حوزه‌ها با توجه به نقشی که در افزایش قابل‌توجه بازدهی دارند، به‌سرعت فراگیر شده‌ است؛ اما تولید آنها هنوز در انحصار چند شرکت است، به همین دلیل در حوزه‌های استراتژیک مانند امنیت غذایی اگر به‌موقع در بحث بومی‌سازی این فناوری‌ها وارد نشویم، به‌راحتی در معرض تهدید امنیت غذایی یا امنیت سلامت قرار خواهیم گرفت. برای مثال یکی از فناوری‌هایی که در همین مجموعه‌ قراردادها دیده می‌شود، بحث گردنبندهای هوشمند پایش سلامت دام است که پارامترهای مختلف سلامت دام را به صورت هوشمند رصد می‌کند.

وی ادامه داد: فقط 7 شرکت در دنیا فناوری تولید این محصول را دارد که یکی از تولیدکنندگان اصلی آن در حوزه خاورمیانه و منا، شرکتی وابسته به رژیم صهیونیستی است که از مسیر شرکت‌های فرعی محصولش را به کشورهای مختلف صادر می‌کند؛ بنابراین در چنین زمینه‌هایی اگر خودمان تولیدکننده نباشیم، در معرض آسیب خواهیم بود. به همین دلیل از توسعه چنین محصولاتی حمایت می‌کنیم.

اهمیت اشراف سازمان‌ها به فضای زیست‌بوم

فانی، مهم‌ترین ویژگی توافق‌نامه همکاری با شرکت صنایع عمومی تأمین را منتهی شدن آن به عقد قراردادهای همکاری قابل‌توجه با مجموعه‌های دانش‌بنیان دانست و توضیح داد: از آنجا که ستاد اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال و هوشمندسازی به دلیل ماهیتی که دارد، با تمام ستادهای زیرمجموعه معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری در ارتباط است، بعضا از همکاران می‌شنویم که بسیاری از تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌نامه‌ها با مجموعه‌های بزرگ، به فراموشی سپرده می‌شود و نتیجه‌ای درپی ندارد.

به عقیده وی، اصلی‌ترین عامل در به نتیجه رسیدن چنین فرآیندهایی وابسته به درک صحیح سازمان‌ها و شرکت‌ها از فرآیندهای توسعه فناوری و ویژگی‌های زیست‌بوم دانش‌بنیان است.

به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، فانی خاطرنشان کرد: این درک سازمانی حاصل نخواهد شد، مگر فردی در مجموعه مذکور با این فضا آشنایی کامل داشته باشد و بتواند مجموعه را در زمان نیاز آگاه کند، به سمت درست هدایت کند و مسیر را برای ایجاد همکاری‌ها هموار کند. ما درخصوص شرکت صنایع عمومی این فرصت را داشتیم که با فردی در تعامل باشیم که به‌خوبی این فرآیند را می‌شناسد و می‌تواند به‌درستی آن را به مسؤولان شرکت ارائه دهد و آنها را همراه کند. به همین خاطر فکر می‌کنم در قدم اول برای عملیاتی شدن چنین اقداماتی، باید در شناسایی افراد مؤثر و آشنا به فضای زیست‌بوم گام برداشت تا درک سازمانی درستی از چنین فرآیندهایی شکل بگیرد.

انتهای پیام