پنبه از محصولات گرانبها و با ارزشی است که از نظر اقتصادی موقعیت خاصی در جهان امروز به دست آورده و از نظر احتیاج به انواع وسایل و لوازمی که از فرآورده‌های این گیاه تهیه می‌شود روز به روز بر اهمیت تولید و افزایش سطح زیر کشت آن افزوده می‌شود.
در بین گیاهان صنعتی، پنبه از موقعیت ویژه‌ای برخوردار است، این گیاه نه تنها با تولید الیاف در صدر مهمترین گیاهان لیفی جای گرفته، بلکه از نظر غذایی بسیار حائز اهمیت بوده و در بازارهای جهانی جزء پنج دانه روغنی محسوب می‌شود.
کشت پنبه در کشور به دلایل مختلفی در سال‌های اخیر کاهش زیادی داشت است به همین دلیل کارشناسان و مسئولان حوزه صنعت پنبه روز گذشته در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه گردهم جمع شدند تا علل این موضوع را بررسی و راهکاری برای رونق دوباره صنعت پنبه در کشور بیابند.
فرصت را غنیمت شمرده و با تعدادی از کارشناسان این حوزه به گفت وگو پرداختیم.
عباس هاشمی مدیر کشاورزی کشت و صنعت ساوین در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: در ۵۰ سال گذشته تولید پنبه ما سه برابر نیاز کارخانه‌های نخ‌ریسی و پنبه پاک‌کنی کشور بوده و دوسوم محصول خود را به دیگر کشورها صادر می‌کردیم اما امروز وضعیتی بالعکس داریم یعنی به نقطه‌ایی رسیدایم که تنها یک سوم نیاز داخل کشور را تولید و بیش از دو سوم پنبه مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر وارد می‌کنیم.
وی با بیان اینکه بخش کشاورزی کشور همگام با بخش صنعت رشد نکرده است، افزود: در طول این سال‌ها نیاز کارخانه‌های پنبه رسی و پنبه پاک‌کنی کشور افزایش یافته اما تولید پنبه در داخل کشور کاهش یافته است.
عدم کشت مکانیزه مهمترین چالش صنعت پنبه کشور
هاشمی عدم کشت مکانیزه پنبه را یکی از چالش‌های مهم پیشروی کشاورزان پنبه کار کشور دانست و افزود: برداشت پنبه به روش سنتی نیازمند نیروی کارگری بالایی بوده و همین امر هزینه برداشت محصول را به شدت افزایش می‌دهد.
مدیر کشاورزی شرکت کشت و صنعت ساوین با بیان اینکه در یکی دو سال گذشته واردات کمباین برداشت پنبه را داشتیم و به این روش بخشی از نیاز کشور تأمین شد، افزود: هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم و باید کمباین‌های مکانیزه برداشت را در داخل کشور تولید و یا از دیگر کشورها وارد کنیم.
وی با توضیح اینکه شرکت ساوین بزرگترین مصرف‌کننده پنبه کشور بوده و سالانه ۲۰ هزار تن، معادل ۱۰ درصد مصرف پنبه کشور را استفاده می‌کند، گفت: برداشت سنتی پنبه موجب وارد شدن الیاف غریبه (نخ گونی) در پنبه شده و به شدت کیفیت پنبه را کاهش می‌دهد زیرا این الیاف به راحتی در کارخانه‌های پنبه پاک کنی از پنبه جدا نشده و در نهایت باعث پارگی و کاهش کیفیت پارچه می‌شود.
هاشمی، رنگ طول الیاف، ضخامت، درصد رسیدگی و چسبندگی را از عوامل سنجش کیفیت پنبه برشمرد و افزود: متأسفانه پنبه ایرانی از نظر این موارد ضعیف است و مهمترین عامل ضعف آن مربوط به برداشت غیر مکانیزه و وارد شدن الیاف مصنوعی در پنبه است.
در تولید ارقام جدید تلاش بیشتری شود
مدیر کشاورزی شرکت کشت و صنعت ساوین با اشاره به اینکه باید در تولید ارقام جدید پنبه و بذرهای اصلاح شده متناسب با اقلیم ایران تلاش بیشتری شود، افزود: واردات بذر تا چند سال پیش ممنوع بود اما به تازگی واردات آن آزاد شده و امیدواریم این مسأله باعث فعال‌تر شدن بخش پژوهشگری و ایجاد رقابت در تولید ارقام باکیفیت‌تر شود.
وی کم‌آب بر بودن، مقاومت در برابر تنش‌های خشکی، قابل کشت در زمین‌های زراعی درجه دو و سه و حتی اراضی شور را از مزیت‌های کشت پنبه برشمرد و افزود: کشت پنبه با عملکرد پنج تن در هکتار تقریباً ۱۷۰ میلیون تومان برای کشاورزان درآمدزایی دارد و با تعامل بیشتر بین بخش صنعت و کشاورزی می‌توانیم عملکرد بیشتری را هم داشته باشیم.
رئیس هیأت مدیره صندوق پنبه ایران نیز در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا، خشکسالی و کاهش نزولات جوی را بزرگترین مسأله پیش روی کشاورزی کشور دانست و افزود: اگر نتوانیم با این مشکل مقابله کنیم نه تنها پنبه بلکه سایر محصولات کشاورزی کشور نیز با تهدیدجدی روبرو خواهند شد.
یکپارچه سازی اراضی کشاورزی انقلاب بزرگ در کشاورزی
اسدالله پاک سرشت با بیان اینکه ما باید خود را با اقلیم جدید سازگار کنیم، افزود: اصلاحات ارضی اشتباه بزرگی بود که هم رژیم گذشته و هم در دولت جمهوری اسلامی اجرا شد، زیرا وقتی اراضی کشاورزی کوچک شود و کشاورز هم بنیه مالی قوی نداشته باشد، قادر نخواهد بود سرمایه‌گذاری کافی در کشت پنبه داشته باشد.
وی کوچک بودن واحدهای زراعی در کشور و کشت سنتی را دو چالش هم در کشت پنبه برشمرد و اضافه کرد: یکپارچه‌سازی اراضی هزینه‌های تمام شده آبیاری نوین را کاهش داده و علاوه بر آن امکان استفاده از دستگاه‌های پیشرفته مکانیزاسیون را در اراضی کشاورزی فراهم می‌کند.
آموزش حلقه مفقوده کشاورزان کوچک مقیاس
پاک‌سرشت با بیان اینکه به کشاورزان کوچک مقیاس ما آموزش کافی در حوزه آفت‌شناسی، تهیه زمین مناسب و سم پاشی به موقع داده نشده است، گفت: زراعت پنبه نیاز به چند بار سم پاشی دارد و اگر زارع در مورد میزان دقیق استفاده سم و زمان مناسب سم پاشی اطلاع کافی نداشته باشد، محصول خوبی برداشت نکرده و هزینه زیادی را متحمل می‌شود.
رئیس هیأت مدیره صندوق پنبه ایران با اشاره به اینکه در دهه هشتاد علی رغم اینکه تولید پنبه کشور کفاف نیاز کشور را می‌داد، کارخانه‌داران نساجی اعمال نفوذ کرده و اقدام به وارد کردن پنبه کردند و با اینکار ضربه بزرگی به صنعت پنبه کشور وارد شد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه که روز گذشته در گرگان برگزار شد با اشاره به اینکه استان گلستان روزگاری مهد تولید پنبه کشور بود و بیش از ۱۷۰ هزار هکتار پنبه در استان کشت می‌شد، گفت: به دلیل عدم توجه کافی به صنعت پنبه، سطح کشت پنبه استان نسبت به گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
وی مجهز شدن به امکانات، تجهیزات و ماشین‌های به روز دنیا را شرط اقتصادی شدن تولید پنبه در داخل کشور دانست و افزود: اگر قیمت تمام شده پنبه در کشور را نتوانیم کاهش دهیم از بازار رقابت عقب خواهیم ماند.
ارز چند نرخی بلای جان تولید
وی با اشاره به اینکه تولید پنبه در داخل کشور با قیمت جهانی تناسب ندارد به همین دلیل استفاده از پنبه وارداتی برای کارخانه‌داران، سودآوری بیشتری دارد، اضافه کرد: هر زمان که در کشور با کمبود محصولی مواجه شدیم با کمک پول نفت و ارز چند نرخی بدون توجه به تولیدکنندگان اقدام به وارد کردن آن محصول کردیم و همین مسأله ضربه بزرگی را به همه تولیدکنندگان وارد می‌کند.
به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر به دلیل غفلت در صنعت پنبه کشت این محصول در کشور و به ویژه استان گلستان کاهش جدی داشته است در صورتی که طبق گفته محققان جهاد کشاورزی به دلیل شرایط جوی و درصد رطوبت خاک، استان گلستان ظرفیت تولید باکیفیت‌ترین پنبه دنیا را دارد.
بنا بر گزارش کارشناسان و مسئولان در سومین همایش بین‌المللی دانش، صنعت و تجارت پنبه در گرگان دادن یارانه به کشاورزان پنبه‌کار، جلوگیری از واردات بی رویه و قرار دادن تعرفه معقول برای واردات پنبه، کمک حمایتی دولت از پنبه کاران با کشت قراردادی و دادن یارانه و منحل شدن ارز چند نرخی می‌تواند بار دیگر رونق کشت پنبه را نه تنها به سرزمین طلای سفید که به سایر استان‌های مستعد کشت پنبه در کشور باز گرداند.
انتهای پیام
نظرات