به گزارش ایسنا، باید توجه داشت که خاک به عنوان منبع طبیعی، سرمایه ملی و بستر حیات، نقش اساسی در استقرار و رشد جوامع بشری دارد و در واقع بخش زیادی از زنجیره غذایی انسان و سایر حیوانات از خاک است، به همین دلیل هرگونه آلودگی موجود در خاک می‌تواند در طی زنجیره غذایی، به سطوح بالاتر انتقال یافته و در نهایت در انسان تمرکز یابد.

برخلاف اینکه خاک از منابع تجدیدپذیر بوده اما برای تشکیل هر سانتی‌متر خاک در شرایط مختلف آب و هوایی از ۱۰۰ تا ۱۰ هزار سال زمان نیاز است و هزینه رفع آلودگی خاک بسیار سنگین و رفع آلودگی خاک فرآیندی بسیار بلندمدت است.

امروزه عواملی همچون افزایش جمعیت و بهره‎برداری بیش از حد از زمین‌های کشاورزی، رشد شهرنشینی، ازدیاد زباله‌های شهری و صنعتی، جذب مواد شیمیایی توسط خاک، حفاری معادن و چرای بی رویه دام‌ها منجر به تشدید فرسایش و آلودگی خاک می‌شود.

خاک تامین کننده غذا، پایه و اساس پوشش گیاهی برای کشت و مدیریت خوراک، فیبر، سوخت و محصولات دارویی، حافظ تنوع زیستی سیاره زمین و نگهدارنده یک چهارم از کل تنوع زیستی جهان است، نقش کلیدی در تغییرات آب و هوایی و در چرخه کربن داشته و ذخیره‌کننده و بهبود دهنده منابع آبی در برابر سیل و خشکسالی است و با توجه به نقش‌های متعدد و حیاتی خاک در طبیعت، حفظ آن برای آینده پایدار و امنیت غذایی ضروری است.

فرسایش خاک در چهارمحال و بختیاری؛ چهار برابر بیش‌تر از میانگین جهانی

محمدحسن صالحی، استاد تمام علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه خاک یک منبع خدادادی است که بخشی از سرزمین محسوب می‌شود، اظهار کرد: هر خاکی در اثر کاربری نادرست می‌تواند مستعد تخریب باشد. بنابراین برای اینکه به صورت بهینه و پایدار از خاک استفاده تا حداقل تخریب را موجب شود، مدیریت اصولی لازم دارد.

وی شوری خاک، فرسایش، آلودگی و کاهش ماده آلی خاک را جزو موارد تخریب اراضی بیان کرد و افزود: به طور کلی این موارد کاهش کیفیت خاک را نیز به دنبال دارد.

صالحی گفت: چهارمحال و بختیاری دارای شرایط منحصربه‌فرد از نظر وضعیت فیزیوگرافی و توپوگرافی است و تنوع اقلیمی خوبی دارد، بنابراین بدیهی است که از اراضی این استان برای کاربری‌های مختلف استفاده شود.

استاد علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد بیان کرد: برخلاف پتانسیل خاک‌ها و اراضی، استفاده بهینه از اراضی صورت نمی‌گیرد و متاسفانه شاهد تخریب اراضی این استان به طرق مختلف هستیم، البته فرسایش آبی و ریزگردها، آلودگی خاک و آب و کاهش ماده آلی، رعایت نکردن الگوی کشت و افت سطح آب‌های زیرمینی فشار بیش از حدی به این اراضی وارد کرده است، به طوری‌که طبق گزارش‌ها فرسایش موجود در استان، حدود ۴ برابر بیشتر از میانگین جهانی است.

صالحی بیان کرد: حتی اراضی مستعد کشت، به دلیل رعایت نکردن الگوی کشت و کمبود آب، ممکن است قابلیت کشت نداشته باشند و در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد دشت‌های استان برای کشت، ممنوعه اعلام و این خود یک نوع تخریب اراضی محسوب شده و موجب فرونشست اراضی نیز می‌شود.

استاد علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد افزود: برای کاهش فرسایش خاک می‌توان اقدامات مختلف مدیریتی مانند جلوگیری از بین رفتن پوشش گیاهی، جلوگیری از چرای بی‌رویه دام، انجام ندادن شخم و شیار در اراضی شیب‌دار و کاهش سرعت آب با ایجاد بندها را انجام داد.

صالحی خاطرنشان کرد: هر ساله مراسمی در روز جهانی خاک در آذر ماه به منظور اطلاع‌رسانی عمومی و علمی برای افراد علاقمند برگزار می‌شود، اما مهم‌تر آن است که افراد تصمیم‌گیر و سیاستمداران به اهمیت خاک پی ببرند و طرح‌های مناسبی را با کارگروه‌های تخصصی و خبره به کار گیرند تا شاهد کاهش وضعیت تخریب و فرسایش خاک در استان باشیم.

انتهای پیام