کتاب، زبان سخن و فصل شکوفایی گفتمان در سرزمین اندیشه و مملکت ذهن آدمیت است، سرزمینی که ستون‌هایش ریشه در افکار، فرهنگ و ادیان ساکنان آن جغرافیا دارد. فرهنگی از جنس واژه و پا در عرصه تکامل بشریت.

کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان، اهمیت بالایی دارد چرا که کودک را می‌تواند با خود همراه کند و کتابخوان بار بیاورد، اما استان کردستان در این زمینه تولیدات بومی مطلوبی از نظر کمی ندارد.

نشر کودک و نوجوان یکی از حوزه‌های مهم است چرا که می‌تواند کودکان را برای آینده آماده کند، کیفیت و کمیت کتاب‌های این حوزه در بالا بردن آمار کتابخوانی کشور نقش دارد چرا که اگر بچه‌ها از همان سنین کودکی با کتاب‌های خوبی روبه‌رو شوند، علاقه به کتاب در آن‌ها جوانه زده و به مرور رشد پیدا می‌کند.

71 درصد اعضای کتابخانه های عمومی کردستان کودکان هستند

حسنی خوانساری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان کردستان، در نشست تخصصی "کتابخوانی و کتابداری در هم اندیشی فعالان در حوزه کتاب کودک و نوجوان" که با حضور نویسندگان، شاعران ناشر و گرافیست تصویرگران حوزه کتاب کودک و نوجوان کتابخانه‌های عمومی استان کردستان برگزار شد، با بیان اینکه یکی از سیاست‌های نهاد کتابخانه های عمومی کشور تمرکز بر حوزه کودکان و نوجوانان است، اظهار کرد: در همه کتابخانه های عمومی بخشی را برای کودک و نوجوان، با محوریت کتاب و اسباب بازی فکری در نظر گرفته اند که دارای کتابدار بخش کودک بوده و با استقبال قابل توجه کودک، نوجوان و خانواده‌ها رو به رو شده است.

وی افزود: طبق آمار نرم‌افزاری کتابخانه ای که از وضعیت کتاب کودک در استان تهیه شده است، یکی از پرمخاطب ترین کتاب‌های کودک و بزرگسال، کتابی از آذری یزدی تحت عنوان «کتاب خوب برای بچه‌های خوب» می‌باشد که از پر فروش ترین کتاب های کودک و نوجوان است.همچنین کتاب شازده کوچولو، قلعه حیوانات و هری پاتر نیز از دیگر کتاب های پر طرفدار این قشر است.

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان کردستان با بیان اینکه ۷۱ درصد اعضای فعال در کتابخانه‌های استان، بچه‌های ۷ تا ۱۴ سال هستند، بیان کرد: این درصد، بسیار قابل توجه و نوید دهنده است.

وی از آمادگی و حمایت کتابخانه های عمومی استان، برای اجرای کارگاه‌های آموزشی شعر، داستان و قصه برای نویسندگان حوزه کودک و نوجوان خبر داد و از جای خالی آموزش قصه گویی، داستان نویسی برای بچه‌ها و پاسخ سوال‌های کودکان در حوزه تولید یک کتاب ابراز گله مندی کرد.

تدوین کتاب کودک نیاز به یک تیم متخصص دارد

گلاله صادقی، نویسنده حوزه کتاب کودک در ادامه این نشست، با انتقاد از اینکه هیچ سوبسید و یارانه‌ای برای نشر و چاپ کتاب کودک در استان وجود ندارد، اظهار کرد: متاسفانه قیمت چاپ کتاب سرسام‌آور بوده و در هنگام فروش هم باید از کتابخانه و کتاب فروشی‌ها خواهش کرد که با قیمت پایین و با تخفیف زیاد کتاب را بخرند؛ این عمل نوعی توهین به شاعر و نویسنده صاحب اثر می باشد.

به عقیده وی، نبود دلسوز در حوزه ادبیات و ویرایشگر، آثار چاپ شده را زیر سوال می‌برد و اگر ارشاد اسلامی و کتابخانه‌های عمومی از نویسندگان حمایت کنند، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.

صادقی ادامه داد: برای چاپ کتاب کودک باید تیم‌های شاعر، نویسنده، تصویرگر و روانشناس کودک دخیل باشند تا رنگ، حس، واژه و خیال را برای کودک به ارمغان آورد که در کردستان جای این تیم خالی است و نیاز به هم اندیشی در این زمینه قابل توجه است.

«چون سر و کارت با کودک فتاد/ پس زبان کودکی باید گشاد»

کلثوم عثمان پور شاعر، نویسنده و محقق در حوزه کتاب بزرگ سال و کودک در ادامه این جلسه اظهار کرد: زبان کودکی دنیای تخیل و تصاویر تخصصی است و این امر مختص به مادر است که بی هیچ واسطه و میانجیگری وارد دنیای خیال و اندیشه کودک می شود.

وی بیان کرد: مفاهیم زندگی را در چیدمان قصه و شعر به کودک آموزش می‌دهند دنیای کودک، دنیای خیال و تصویر است.دنیایی دور از قافیه و حروف... که متاسفانه، کتاب کودک امروز دور از خیال کودکانه است.

به عقیده این کارشناس، کودک سرمایه مملکت است و نباید این سرمایه مادی، معنوی و انسانی را نادیده گرفت، وقتی آمار و ارقام ۷۰ درصد از کودکان ۷ تا ۱۴ سال را کودکان عاشق کتاب نشان می دهد به ما خاطرنشان می‌کند که کودکان جواب پرسش‌های خود را در کتاب می‌جویند و برای دیگر بچه‌ها جوابی در کتاب وجود ندارد، تا عاشقانه‌های خود را در قلب پاک کتاب بجویند. نوجوان دنبال هیجاناتی دیگر است و باید قبول کرد بعد از این سن جاده لغزنده است؛ این داده‌ها باید راهی برای برنامه‌ریزی مسئولین باز کند چون بودجه و برنامه‌ریزی در اختیار آنان قرار دارد.

تصاویر، هویت کتاب برای کودکان است

رضا احمدیاری، تصویرگر کتاب کودک و سازنده انیمیشن در ادامه این نشست اظهار کرد: هویت کتاب برای کودک و نوجوان، تصاویر کتاب است و اولین چیزی که کودک با آن ارتباط برقرار می‌کند، که متاسفانه این امر مغفول واقع شده است شاید به دلیل بالا رفتن هزینه‌های بالای انتشاراتی باشد که به اجبار دست به دامن هنرمندان نا کارآمد و آماتور می شوند و سبب برقرار نشدن ارتباط کودک و کتاب می‌شود، در این حالت هرچند کتاب دارای متن، پند و پیام زیبا باشد کودک از ارتباط با آن محروم می‌ماند.

به گفته این کارشناس، تصویرگری، توانایی قدرت متن، خیال و ماندگاری در ذهن مخاطب را دوچندان می کند. سند این امر کتاب‌های بدون متن، فقط با سناریوی تصویر است که توانایی بالایی در ارتباط با مخاطب را دارد.

احمد یاری بیان کرد: مدتی است در تکاپوی مقوله داستان مصور در استان است تا پایلوت و فاز اول را شروع کند که متاسفانه هنوز این قضیه برای استان قابل هضم نیست.

وی می گوید: به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با نوجوانان دارم قابل لمس است که کودک و نوجوان جذب تصاویر موشن و متحرک می‌شوند. متاسفانه استان از توانایی گرافیک بی بهره است و بازار کتاب نو جوان اغلب در دست نویسندگان خارجی است که بیشترین ژانر را به ژانر وحشت اختصاص داه اند. ژانری که لبریز از هیجان است و نوجوان را به سوی خود جذب می‌کند و این امر ارتباط تنگاتنگی با هنر تصویرگری دارد.

کودکان ما نیاز به دنیای جدید کتاب دارند

سلطانی، تصویرگر و گرافیست کتاب کودک نیز در ادامه اظهار کرد: ادبیات کُردی کودک بدون ژانر دسته‌بندی است فعالان در این عرصه بیشتر به ظاهر قضیه و دایره واژگانی نویسنده توجه می‌کنند.

ژانر داستان کودک در کردستان فاقد ژانر تخیل، ترس و ژانرهای امروزی که توانایی بالایی در جذب مخاطب خاص خود را دارد، می باشد. بیشتر یک سری اشعار در قالب نصیحت و پند و اندرز است بچه‌ها در این برهه زمانی خیلی تنها هستند؛ هم صحبت و همکلام خاص خود را که همان کتاب کودک است ندارند و کودکان ما نیاز به دنیای جدید کتاب دارند دنیایی که باور کنند.

نسل آینده نباید هر کتابی را بخواند

نسرین ابراهیمی، ناشر کتاب کودک در غرب کشور در ادامه گفت: دغدغه کاری وی نشر کتاب کودک است که با افتتاح این نشریه درخواست روانشناس کودک، مشاور و تصویرگر خلاق را داده‌ تا کاری را شایسته کودکان این مرز و بوم انجام دهد، اما متاسفانه هیچ نهاد و موسسه‌ای دست نیاز این قشر را نمی‌گیرد.

ابراهیمی می گوید: با وجود اینکه خودسرپرست هستم مجبور شدم برای چاپ سه جلد از کتاب کودک وام بگیرم چون دوست ندارم نسل آینده هر کتابی را بخواند. به نظر می رسد باید تشکل های روانشناسانه و مددبرانه بر نشر کتاب کودک قرار گیرد تا نوشته، قصه و داستانی به نام کار برای کودک به چاپ نرسد.

 انتهای یپام