محمدجواد استادی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص فیلم سینمایی «دسته دختران» اظهار کرد: فیلم «دسته دختران» ساخته منیرقیدی در واقع بازسازی و امتداد فیلم سینمایی ویلایی‌ها ساخته دیگر این کارگردان است. در ویلایی‌ها صحنه‌های مربوط به جنگ کمتر وجود دارند در حالی‌که در دسته دختران شاهد نمود فضاهای جنگی بیشتری در فیلم هستیم.

وی با اشاره بر ایده اصلی فیلم سینمایی دسته دختران گفت: ایده اصلی فیلم درباره حضور ۴ زن در فضای جنگی است. ما در دسته دختران با یک فیلم جنگی روبه‌رو می‌شویم که قهرمان اصلی فیلم زنان هستند. در موقعیتی که به نظر می‌رسد به زنان کمتر میدان داده می‌شود، متحد می‌شوند و برای رسیدن به اهداف خود تلاش می‌کنند و طرح چنین شخصیت‌هایی در فضای جنگی برای مخاطبان جذاب است.

تعارض در ژانر یکی از نقاط ضعف دسته دختران است

این منتقد سینما در خصوص نقاط ضعف فیلمنامه بیان کرد: یکی از نقاط ضعف فیلم‌نامه تعارض در ژانر است، حتی خود فیلمساز نیز نمی‌داند که می‌خواهد در چه ژانری فیلم را روایت کند. سینمای بین‌المللی جنگ با آنچه که در ایران تحت عنوان سینمای دفاع مقدس یاد می‌شود متفاوت است به عقیده من فیلمساز در ارائه درست از جنگ دفاع مقدس ناکام شده و طبق اصول فیلم‌های جنگ که در دنیا ساخته می‌شود دسته دختران را تولید کرده است.

در فیلم درک نادرستی از نقش زنان در ایام دفاع مقدس شکل گرفته است

استادی با بیان اینکه در فیلمنامه نگاه به حضور زنان محدود است، گفت: یکی از نقاط ضعف فیلمنامه که اکثر منتقدین راجع به آن اظهار نظر کرده‌اند این موضوع است که مشخص نیست فیلمساز در تلاش است تا حضور زنان در ایام دفاع مقدس را به تصویر بکشد و یا اینکه از دریچه زنانه به جنگ بپردازد.

وی خاطرنشان کرد: حضور زن به عنوان یک شخصیت مسلمان ایرانی در فضای جنگ و در عرصه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور از نگاهی که به زن جوامع غیر اسلامی وجود دارد، متفاوت است. زنان در ایام دفاع مقدس حضور پررنگ و جدی داشتند اما نحوه حضور آن‌ها متفاوت است. در این فیلم ما شاهد حضور فیزیکال زنان در جنگ هستیم که به صورت گروهی از زنان متحد می‌شوند و با فراگیری آموزش نظامی تصمیم دارند عملیاتی انجام دهند، این در صورتی است که در واقعیت نقش زنان محدود و کمرنگ‌تر بود.

این منتقد سینما و فعال فرهنگی اضافه کرد: در واقعیت حضور زنان به این شکل نبوده و زنان بیشتر نقش تربیتی و پشتیبانی داشته‌اند و معتقدم اگر حضور زنان نبود و بنیاد خانواده‌ها محکم نبود، استقامت و پیروزی در کشوری که ۸ سال درگیر جنگ با مسائل متعدد شده است، شکل نمی‌گیرد و چون فیلم باید برشی از واقعیت باشد و نقش پشتیبانی زنان در ایام جنگ پررنگ تر بوده است، معتقدم باید فیلمساز به نحوه حضور زنان در ایام دفاع مقدس که نقش جدی‌تری داشت، می‌پرداخت.

در فیلم دسته دختران به شخصیت‌پردازی فیلم دقت کافی نشده است

استادی در خصوص کاراکتر و شخصیت‌های فیلمنامه گفت: فیلمساز در تلاش است تا با انتخاب کاراکترهای مختلف بتواند تصویر کلی‌تر از جامعه نشان دهد و با تنوعی که در طیف شخصیت‌ها وجود دارد، تصویر کلی و درستی نیست و با وجود اینکه شخصیت‌ها در طیف‌های مختلف اجتماعی به درستی انتخاب شده‌اند، اما عمق ندارند و زمانی که مخاطب فیلم را می‌بیند همزاد پنداری و باور به جود نمی‌آید و شخصیت‌ها نمی‌توانند در ذهن مخاطب نفوذ کنند.

وی بیان کرد: فیلم دسته دختران آنقدر درگیر اکشن و تحرک فضاهای نظامی شده که حتی نمی‌توان گفت در ارائه رویکرد زنانه نسبت به حضور زنان در جنگ موفق است. به عقیده من تنها نشان دادن حضور زنان مهم نیست بلکه چگونگی حضور زن در ایام جنگ است که اهمیت دارد، در واقع بازنمایی شخصیت وهویت زن مسلمان ایرانی در برهه‌های مختلف به خصوص جنگ، نکته مهمی است که باید به آن توجه کنیم نه اینکه صرفا حضور زن در ایام جنگ را نشان دهیم.

این منتقد سینما و فعال فرهنگی ادامه داد: با توجه به حضور اسلحه و ادوات سنگین جنگی و حوادث جنگ که در فیلم وجود دارد، متوجه می‌شویم که عملا با جنگی که مردان در آن حضور داشته باشند تفاوتی ندارد و در واقع می‌توان گفت که ویلایی‌ها نسبت به دسته دختران موفق‌تر عمل کرده است.

استادی با بیان اینکه در دسته دختران نسبت به نقش واقعی زنان اجحاف شده است، اظهار کرد: در دسته دختران نسبت به شخصیت زن اجحاف می‌شود و با توجه به اینکه قهرمانان فیلم زن هستند و فیلمنامه روایتگر گروهی از زنان است، اما کنش و رفتارهای احساسی که شخصیت‌ها انجام می‌دهند ضعف فیلمنامه است و به جای اینکه کاراکترها با عقلانیت عملی را انجام دهند، احساسات بر تصمیم‌گیری‌های آن‌ها غلبه می‌کند.

حضور مردان در فیلم دسته دختران حالت ضد قهرمان به خود گرفته است

وی افزود: حضور مردان در فیلم به نوعی حالت ضد قهرمان به خود گرفته است و مردان  مانع رسیدن، کنش و حرکت قهرمان اصلی فیلم که همان زنان هستند، می‌شوند که این نگاه درستی به جامعه‌ای که در فضای اجتماعی و جنگ زنان و مردان در کنار یکدیگر ایستادگی کردند، وجود ندارد و با واقعیت جامعه در تناقض است.

استادی ادامه داد: در بحث دراماتیک نیز فیلم نتوانسته مخاطب را به نتیجه برساند و ضعیف عمل کرده است، البته سعی شده است تا این ضعف با صحنه‌پردازی رفع و مخاطب جذب شود.

این منتقد سینما با اشاره به اینکه فیلم سینمایی دسته دختران تلاش می‌کند تا نگاه تازه‌ای به فضای جنگ داشته باشد، اظهار کرد: اساسا اینکه فیلم دسته دختران تلاش می‌کند تا برخلاف اکثر فیلم‌های دفاع مقدس که مردان نقش اصلی آن هستند نگاه جدید و تازه‌ای داشته باشد، هر چند که با خطا متوجه شده قابل ستایش است .

استادی اضافه کرد: انتخاب زنان به عنوان شخصیت اصلی داستان و تناقضاتی که می‌تواند ایجاد کند و همچنین انتخاب شخصیت‌های فیلمنامه از طیف‌های متعدد و مختلف اجتماعی اتفاق مثبتی است. در سینمای جنگی که آثار زیادی ساخته نمی‌شود و یا فیلم‌های تولید شده در جهت مرسوم است، دسته دختران توانسته موفق باشد و به نظر من با رعایت نکات فنی می‌توانست به فیلم بهتری تبدیل شود.

وی در خصوص کارگردانی فیلم سینمایی دسته دختران گفت: در بحث کارگردانی نسبت به ویلایی‌ها رشد و پیشرفتی را مشاهده نمی‌کنیم و کارگردان موفق نشده تا خطای متن را رفع کند. همچنین کارگردان در بحث بازی و بازیگران نتوانسته باور پذیری و عمق را ایجاد کند و بیشتر درگیر صحنه‌پردازی وجلوه‌های بصری است که نسبت به استانداردهای سینمای ایران قابل دفاع بوده. در مجموع می‌توان گفت کارگردانی این اثر با بازسازی فضاهای سخت و جنگی از نقاط قوت کارگردانی فیلم هستند.

استادی در مورد انتخاب بازیگران بیان کرد: به عقیده من انتخاب بازیگران به درستی انجام شده است و ضعف‌هایی که در بازی دیده می‌شود به دلیل شخصت‌پردازی نادرست فیلم است که این مورد نتوانسته به بیرونی شدن نقش بازیگران کمک کند.

هماهنگی فیلم سینمایی دسته دختران با چالش‌های امروزه جامعه

وی با اشاره به اینکه فیلم دسته دختران به چالش‌های امروزه جامعه می‌پردازد، خاطرنشان کرد: در واقع جامعه با مرور و روایت تاریخ است که زنده می‌ماند و هویت خود را حفظ می‌کند؛ دسته دختران از این باب که به دفاع مقدس می‌پردازد و دفاع مقدس مسئله مهمی در جامعه ما محسوب می‌شود و ما امروزه با نسلی روبه‌رو هستیم که با این ایام آشنا نیستند، می‌توان گفت که فیلم به مسئله مهمی اشاره دارد.

استادی ادامه داد: همچنین پرداختن به اینگونه فیلم‌ها که در نگاه به زن ارائه درستی دارد و موضوعی مربوط به زنان است، می‌توان گفت دسته دختران می‌تواند هماهنگ با جامعه باشد و مخاطب به خوبی با آن ارتباط برقرار کنند.

صنعت سینما درگیر مسائل اقتصادی است

این منتقد سینما عنوان کرد: صنعت سینما درگیر مسائل اقتصادی است و نباید به سمتی حرکت کنیم که فیلم‌هایی بدون هیچ گونه معنای مرکزی ساخته شوند، همچنین فیلم‌هایی که پیامی مطابق با شرایط امروزی منتقل نمی‌کنند و غالبا در مدار اندیشه و معنا، سخیف و مبتذل هستند و با سینمای ما سنخیتی ندارد نباید ساخته شوند.

وی ادامه داد: متأسفانه دراین سال‌ها موفق نشدیم تا مخاطب را به سمت فیلم‌های خوب و مثبت هدایت کنیم و زمینه اقتصاد و تجاری سازی برای فیلم‌های خوب و مفید فراهم نشد و سلیقه مخاطب را در حد کمدی‌های سخیف پایین آورده شد، در حالی که مخاطب به سینمای روز دنیا دسترسی دارد و ضعف بزرگی برای سینمای ایران است.

سینمای ایران از مسئله روایت رنج می‌برد

استادی با بیان راه‌حل‌هایی برای بهبود این شرایط گفت: سینمای ایران از مسئله روایت رنج می‌برد. در سینمای جهان مسئله روایت و داستان بسیار قدرتمند است و اگر بتوانیم فیلمنامه‌هایی که روایت در آن به دقت رعایت شده و پایه‌های ادبیات داستانی و قصه را در کشورمان دنبال کنیم، می‌توانیم شاهد تحول در سینمای کشورمان باشیم.

انتهای پیام