محسن موهبتی امروز ۵ شهریورماه، در نشست خبری طرح‌های تحقیقاتی پایان‌یافته دانشگاه علوم پزشکی مشهد که در سالن شورای معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در چند سال اخیر پژوهش در کشور رشد رو به جلویی داشته است. مطالعاتی در زمینه شیوع بیماری فشار خون و میزان اطلاع و کنترل آن در شهر مشهد انجام شده است.

وی افزود: در مطالعه‌ای که در مشهد روی ۹۷۰۰ نفر از شهروندان ۳۰ تا ۶۵ سال انجام شد، با اندازه‌گیری فشار خون این افراد مشخص شد که یک‌سوم افراد، مبتلا به فشار خون بودند، یک‌سوم فشار خون نرمال داشتند و یک‌‎سوم نیز مابین دو حالت قبلی بودند.

موهبتی ادامه داد: درصد فشار خون در جامعه ما بسیار بالا است. تنها ۴۰ درصد این افراد از بیماری فشار خون خود آگاه بودند و ۶۰ درصد از بیماری مطلع نبودند. از بین این ۴۰ درصد که به بیماری خود واقف بودند نیز در مجموع فقط ۲۵ درصد بیماری خود را درمان و کنترل کردند.

معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه بیماری فشار خون یک بیماری بی‌علامت است، عنوان کرد: به همین دلیل غربالگری فشار خون باید از سنین پایین و نوجوانی و در افراد مستعد از جمله افرادی که وزن بالایی دارند انجام شود. اگر افراد از بیماری خود مطلع باشند، قطعا جلو بروز حوادث قلبی، عروقی و مغزی در آینده را خواهند گرفت.

وی بیان کرد: مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی معمولا در سنین فعال و در محدوده سنی ۴۰ تا ۶۰ سال جامعه اتفاق می‌افتد که افراد مولد و فعال جامعه هستند. این موضوع می‌تواند این افراد را دچار آسیب کرده و یک خانواده و به تبع آن جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.

موهبتی در خصوص علت بیماری فشار خون گفت: در ۹۰ درصد اساس و پایه این بیماری علل اولیه است و علت مشخصی ندارد و ۱۰ درصد آن نیز علل ثانویه دارد و در اثر بیماری‌های کلیوی که معمولا در راس آن بیماری‌های غدد قرار دارند ایجاد می‌شوند. افرادی که در وابستگان درجه یک آن‌ها بیماری فشار خون وجود دارد، باید بیشتر به فکر غربالگری و کنترل فشار خون باشند.

معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: نکته مهم در مورد این بیماری کشف و اطلاع از آن است که باید سریع‌تر کشف شده و درمان آن آغاز شود تا بتوان به موقع از عوارض آن جلوگیری کرد. اضافه وزن، بی‌تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف نمک  و چربی بالا، مصرف کربوهیدرات‌های فراوان مانند شکر و... از عوامل موثر در بیماری فشار خون بالا است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به نتایج مطالعات، بیماری فشار خون در محدوده سنی ۳۰ تا ۶۵ سال در مردان ۱۹ درصد بیشتر از زنان است. هورمون‌های زنانه قبل از یائسگی در برابر بیماری‌های قلبی و عروقی پیش‌گیرنده هستند.

موهبتی با اشاره به اینکه جریان خون در رگ‌ها دارای فشار مشخصی است که هرگاه این فشار از حد مشخصی بیشتر شود می‌تواند به رگ‌ها آسیب بزند، تصریح کرد: براساس آخرین تعریف، فشار بیشتر از ۱۳۰ برای فشار خون بالایی و بیشتر از ۸۰ برای فشار خون پایینی به عنوان معیار بیماری فشار خون شناخته می‌شود.

معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: در گذشته روش استاندارد اندازه‌گیری فشار خون در مطب انجام می‌شد اما در حال حاضر اندازه‌گیری فشار خون در منزل به عنوان یک روش استاندارد تشخیص فشار خون شناخته شده که این فشارسنج‌ها باید مشخصات خاصی داشته باشند، از جمله اینکه فشارسنج دیجیتال بازویی و از برندهای معتبر باشند، انواع مچی زیاد دقیق نیستند.

وی افزود: در منزل نباید حین یک علامت خاص مثلا هنگام سردرد، عصبی  بودن و... فشار خون را اندازه‌‎گیری کرد؛ زیرا این فشار ملاک فشار خون نیست. برای اندازه‌گیری فشار خون، فرد باید در وضعیت کاملا عادی و نرمال قرار داشته باشد. اندازه‌گیری صحیح فشار خون در منزل به این نحو است که باید در یک بازه زمانی مشخص مثلا یک هفته هر روز صبح و عصر و در هر نوبت دوبار و با شکم خالی، در حالت عادی و بدون استرس اندازه‌گیری انجام شود و فرد قبل از آن چای پررنگ، نوشابه و سیگار استفاده نکرده و ورزش سنگین انجام نداده باشد.

موهبتی ادامه داد: فرد باید به مدت ۵ دقیقه پشت یک میز روی صندلی قرار بگیرد و کف پاها روی زمین و  دست‌ها را روی میز بگذارد، بعد از  ۵ دقیقه استراحت در همین وضعیت فشار را اندازه گرفته و ۲ دقیقه بعد دوباره چک کند. باید یک هفته متوالی فشارها را چک کند و بهتر است آمار روز اول را کنار گذاشته و از ۲۴ آمار مربوط به ۶ روز بعد میانگین بگیرد. چنانچه این میانگین کمتر از ۱۳۰ و کمتر از ۸۰ باشد، فرد مبتلا به بیماری پرفشاری خون نیست. اگر افراد فشار خون دارند و دارو مصرف می‌کنند و فشار در این محدوده قرار دارد، فشار خون کنترل شده است.

معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: این روش به افرادی که مضطرب هستند، استرس دارند، افرادی که دچار وسواس فکری هستند و افرادی که  نامنظمی ضربان قلب دارند توصیه نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در مورد کودکان از فشارسنج‌های مخصوصی استفاده می‌شود. بیماری فشار خون در کودکان از نوع ثانویه بوده و یک علت زمینه‌ای از جمله  بیماری کلیوی، بیماری غدد و... دارد. اگر کودکی به بیماری فشار خون مبتلا بود حتما باید علت اولیه بیماری را جستجو کرد.

انتهای پیام