دکتر مسعود فیروزی، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در این افتتاحیه اظهار کرد: از سال ۱۴۰۰ که طرح فرزندپذیری میهمان در خراسان رضوی تدوین و برای اولین‌ بار در کشور اجرایی شد، همواره هدفی خاص را دنبال می‌کردیم که در نهایت به مرحله ایجاد بهسرا یعنی شیرخوارگاه بدون فرزند رسیدیم.

وی با بیان اینکه قرار است مدل شیرخوارگاه به بهسرا تغییر کاربری دهد، ادامه داد: تاکنون، شیرخوارگاه محل نگهداری کودکان صفر تا سه‌سال بدسرپرست و بی‌سرپرست بوده است. بهسرا یعنی شیرخوارگاهی که کودک آنجا ماندگار نمی‌شود. در بهسرا، خانواده‌گرایی جایگزین مرکزگرایی می‌شود و هدف بهره‌مندی کودکان از آغوش خانواده و بازپیوند کودک با خانواده است.

فیروزی افزود: بعد از پذیرش کودک در بهسرا، کمیته بازپیوند تشکیل می‌شود که اعضای آن را مددکار، تیم بهزیستی و تیم دایره سرپرستی دادگستری تشکیل می‌دهند. این گروه از طریق تعامل و ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر شرایط کودک را ارزیابی می‌کنند.

وی گفت: در فرآیند ارزیابی وضعیت جسمانی کودک از طریق انجام آزمایش‌های پزشکی و شرایط خانوادگی توسط واحد مددکاری و متخصصین مورد بررسی قرار می‌گیرد. بعد از انجام ارزیابی‌ها سریعا درخصوص بازپیوند کودک با خانواده، اقدامات لازم انجام و حکم نهایی درخصوص بازپیوند کودک با خانواده‌ها صادر می‌شود. بدین‌صورت کودک تحویل خانواده داده شده و در شیرخوارگاه نمی‌ماند.

مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی ضمن تاکید بر اینکه در بهسرا کودک برای مدت موقت (حداکثر ۲۱ روز) نگهداری می‌شود و این گونه است که می‌گوییم بهسرا شیرخوارگاه بدون فرزند است، عنوان کرد: از زمان پذیرش کودک در بهسرا، همه مراحل ارزیابی و صدور حکم بازپیوند کودک با خانواده حداکثر ۲۱ روز زمان می‌برد و رویه واگذاری کودک به خانواده‌ها بسیار تسریع شده است. اینگونه است که شیرخوارگاه دیگر مرکز نگهداری نیست و به مرکز قرنطینه موقت تغییر کاربری می‌دهد که بعد از  پذیرش کودک و ارزیابی وضعیت او طی نهایتا ۲۱ روز بازپیوند به خانواده‌ انجام می‌شود.

وی در خصوص مدل‌های بازپیوند کودک با خانواده‌ها ادامه داد: بعد از انجام ارزیابی‌ شرایط جسمانی و خانوادگی، به‌جای نگهداری کودک در مراکز، کودک به سه روش از آغوش خانواده بهره‌مند می‌شود. در حالت اول، بازپیوند با خانواده زیستی انجام می‌شود. در صورتی که خانواده شرایط نگهداری کودک را نداشته باشند، وضعیت اقوام و فامیل درجه یک و درجه ۲ که متقاضی نگهداری کودک هستند، بررسی شده و در صورت تایید دادستان بازپیوند به این خانواده‌ها به‌صورت موقت تا زمان بهبود شرایط در خانواده زیستی کودک انجام می‌گیرد. در طول مدت نگهداری کودک، نظارت‌های متعدد وجود دارد و خانواده از حمایت‌های مددکاری و درصورت واجد شرایط بودن از کمک هزینه نگهداری کودک بهره‌مند می‌شوند.

فیروزی با بیان اینکه انتقال فرزندان به خانواده‌های جایگزین یکی دیگر از مدل‌های بازپیوند کودک با خانواده است، بیان کرد: یکی از روش‌هایی که کودک می‌تواند از آغوش خانواده بهره‌مند شود، مدل فرزند خواندگی است. در این حالت، کودکان مجهول الهویه یا فرزندانی که والدین یا سرپرست آنها سلب حضانت شده‌اند به خانواده‌های متقاضی فرزندخوانده واگذار می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه سومین نوع بازپیوند کودک با خانواده، مدل فرزندپذیری میهمان است، افزود: کودکان بدسرپرستی که خانواده موقتا صلاحیت و شرایط نگهداری از آنها را ندارد و درعین‌حال امکان سلب حضانت از خانواده نیز وجود ندارد،  از طرفی اقوام یا بستگانی ندارند که سرپرستی را عهده‌دار شوند، به‌جای اینکه کودک تا زمان بهبود وضعیت در خانواده زیستی در مراکز بهزیستی بماند، به‌صورت موقتی به خانواده‌های متقاضی میزبان واگذار می‌شود.  این پروسه مشابه رویه فرزندخواندگی است، با این تفاوت که کودک برای مدت زمان موقتی میهمانِ خانواده متقاضی است و با آنها زندگی می‌کند. بعد از بهبود شرایط در خانواده زیستی با دستور مقام قضایی، کودک مجددا به خانواده‌ خود بازمی‌گردد.

مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: با عنایت به عدم امکان واگذاری اکثر کودکان به‌صورت فرزندخوانده به دلیل عدم امکان سلب حضانت، فرآیند واگذاری فرزندان به خانواده های میزبان از ابتدای اسفند ماه ١٤٠٠ با همکاری قوه قضائیه مجتمع شوق زندگی با مدیریت خانم عابدین زاده و مجتمع قضایی شهید مطهری با مدیریت حجت الاسلام ابراهیمی آغاز شد.

به گزارش اداره کل بهزیستی خراسان رضوی، وی افزود: خانواده میزبان، خانواده‌ای است که متقاضی تحویل فرزند به‌صورت موقت بوده و مسئولیت نگهداری، مراقبت و تربیت فرزندان را  تا زمان فراهم شدن شرایط بازپیوند به خانواده زیستی یا جامعه را پذیرا می‌باشد. صلاحیت این خانواده‌ها مانند خانواده‌های متقاضی فرزندخواندگی به‌لحاظ جسمی، روان، اجتماعی، عدم سوء مصرف مواد، عدم سوءپیشینه کیفری و ... مورد ارزیابی‌های دقیق روانشناختی و مددکاری توسط متخصصین مجرب و دوره دیده خاص فرزندخواندگی قرار می‌گیرد.

فیروزی با بیان اینکه اجرای مدل فرزندپذیری میهمان از ابتدای اسفند ١٤٠٠ تا کنون باعث کاهش چشمگیر ماندگاری فرزندان در شیرخوارگاه شده است، گفت: در یک سال اخیر آمار فرزندان مقیم شیرخوارگاه زیر ٤٠  کودک بوده است، این درحالی است که تا قبل از اجرای این طرح تعداد کودکان در شیرخوارگاه گاها به ۶۰۰ کودک و بیشتر نیز رسیده است.

انتهای پیام