آنچه نوشته شد بخشی از کتاب «چگونه با طبیعت همراه شویم» نوشتۀ «تریستِن گولی» و با ترجمه‌ای از «سما قرایی» است. این کتاب، محور یکی دیگر از جلسه‌های فصل سخن با تمرکز بر کتاب‌های حوزه ادبیات و محیط زیست قرار گرفت که بعدازظهر سه‌شنبه (۶ تیرماه) در کتاب‌فروشی اردیبهشت جهاد واحد دانشگاهی اصفهان برگزار شد.
امیر فرح نسب، عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان اصفهان در این نشست، اظهار کرد: نویسنده کتاب «چگونه با طبیعت همراه شویم» بریتانیایی است که در ۳۶ سالگی به طبیعت علاقه‌مند شده و تألیف و پژوهش در این حوزه را آغاز کرده و کتاب‌های زیادی درباره طبیعت می‌نویسد.
او ادامه داد: هدف مؤلف اصلی برای چاپ این کتاب جالب است، او اشاره می‌کند که افراد زیادی تلاش می‌کنند با تعریف از طبیعت، شما را به آن علاقه‌مند کنند، چراکه فکر می‌کنند این تعریف مقدمه حفظ طبیعت است، اما او می‌گوید هدف از تألیف کتاب «چگونه با طبیعت همراه شویم» و ارتباط مستحکم با طبیعت چیز دیگری است.
او که دارای دکترای تخصصی علوم محیط‌زیست زیستگاه‌ها و تنوع زیستی اکولوژی و منابع طبیعی است، با بیان اینکه زمانی می‌توانیم طبیعت را احساس کنیم که در مکان باشیم، گفت: گیاه و جانور را در طبیعت باید لمس کرد و درباره آن فکر کنیم. نویسنده این کتاب نیز از عدم توجه مردم به جزئیات گلایه می‌کند و هدف تألیف کتابِ خود را درگیر شدن با طبیعت برای ادراک آن می‌داند. در طبیعت هیچ‌چیز بیهوده نیست و تنها حوزه‌ای است که می‌توانید تجربی‌ترین و فلسفی‌ترین اتفاقات را در آن لمس کرد، برای مثال گوشت‌خواران همواره در رأس هرم اکولوژیک قرار دارند به این دلیل که اگر نباشند گونۀ دیگری برای کنترل تعداد علف‌خواران نیست.
فرح نسب ادامه داد: نویسنده کتاب «چگونه با طبیعت همراه شویم» می‌گوید زمین‌شناسی صخره را درک می‌کند که از جامعه فاصله گرفته باشد و نگاه او تنها محدود به پیش چشم خود نباشد. تا زمانی که ردپای ما در طبیعت، مخرب است نمی‌توان ادعا کرد که ما با طبیعت، ارتباط و از آن درکی داریم، لذا وسعت دید ما برای درک و لمس طبیعت، باید به‌اندازه کهکشان باشد. مردم باید آموزش ببینند تا بتوانند از طبیعت حفاظت کنند و با اولین لمس و مشاهده جزئیات، افراد برای حفظ طبیعت به آن علاقه‌مند می‌شوند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: بینش عمیق نسبت به مهم‌ترین شبکه‌ای که از آغاز وجودداشته و وجود خواهد داشت، با آگاهی نسبت به آن ایجاد می‌شود. سلامتی، فرهنگ، کسب‌وکار سیاست، روابط احساسی و ... همه در لوای طبیعت معنا پیدا می‌کنند. مگر می‌شود فرهنگِ ما خوب یا بد، بی‌ارتباط با طبیعت باشد؟ ما برای آلودگی هوا، طرح ترافیک می‌گذاریم و بعد خودمان طرح می‌فروشیم و این تأثیر فرهنگ در طبیعت است.
او با بیان اینکه در قاعده هرم مازلو نیازهای بدیهی رشدی ازجمله نیاز به تنفس، آب، خوراک قرار دارد و نکته جالب این است که به همه این نیازها در طبیعت پاسخ داده می‌شود، بیان کرد: در حال حاضر باید شیوه‌های عملی برای ارتباط با طبیعت را دوباره پیدا کنیم و برای این منظور باید درباره طبیعت از خود سؤال کرده و سپس درباره آن تأمل کنیم. ما باید خود را درگیر طبیعت کنیم و تا زمانی که خود را با طبیعت درگیر نکرده‌ایم، نمی‌توانیم طبیعت را ادراک و لمس کرده و از آن الهام بگیریم.
فرح‌نسب ادامه داد: نویسنده کتاب «چگونه با طبیعت همراه شویم» توصیه می‌کند که برای درگیر شدن با طبیعت، از درگیر کردن حواس و امری مانند تجربۀ استفاده از ماه و خورشید برای فهم جهت‌های جغرافیایی بهره ببریم، همان کاری که گذشتگانِ ما همواره و در ساخت ابنیه تاریخی مانند پل الله‌وردی خان به کار بردند و می‌بینیم که چه بناهای ماندگاری را خلق کردند.
عضو اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی افزود: برای درگیر شدن با طبیعت، حس بینایی مهم‌ترینِ حواس است که اگر با طبیعت درگیر شود، می‌تواند برای حفظ آن اقدام کند. نگارندۀ کتابِ موردبحث بیان می‌کند که داستان طبیعت، طولانی‌ترین، پرهزینه‌ترین و باورکردنی‌ترین نمایشی است که تابه‌حال روی صحنه رفته و در این نمایش هیچ پیام بازرگانی و صندلی ارزان‌قیمتی برای عرضه وجود ندارد. او می‌گوید که ما در طبیعت ناگزیر از انتخاب هستیم و نمونۀ بارز این پیام، نمایش‌های جنسی در حیوانات است؛ برای مثال طاووسِ ماده، زیباترین و خوش‌ترکیب‌ترین طاووس نر را انتخاب می‌کند؛ درواقع اصل در طبیعت این است که یا با طبیعت سازگار شو یا منقرض شو و هیچ راه سومی وجود ندارد.
فرح نسب گفت: در اوج هرم مازلو مرحله شکوفایی قرار دارد؛ مرحله‌ای که بسیار موردعلاقه ما ایرانیان است. ما به‌شدت اوج‌طلب و همواره در پی طی مسیر ۷۰ ساله در کمتر از ۷۰ سال هستیم و این نگاه، بسیار ضد محیط‌زیست و طبیعت است. باید دید که ذهن ما نسبت به چه صداهایی حساس است و برای این منظور کافی است که چند دقیقه بیرون بمانیم و هر صدایی که نظر ما را جلب کرد، یادداشت کنیم و بعد خواهیم دید که صداهای طبیعی کمتر موردتوجه ما قرار می‌گیرند.
او اضافه کرد: طبیعت جزئیات زیادی دارد؛ برای مثال ما ۲۵ هزار گل ارکیده داریم که اگر هرروز بخواهیم یک نوع گل ارکیده را بررسی کنیم، ۶۸۵ سال طول می‌کشد. همه‌چیز در طبیعت دلیل دارد؛ برای مثال علف‌خواران عموماً به‌صورت گروهی زندگی می‌کنند و گوشت‌خواران تک زیست هستند، به این دلیل که زندگی گروهی چشم‌های بیشتر برای مراقبت از خطر ایجاد می‌کند.
این فعال محیط‌زیست افزود: برای فهم و آموزش طبیعت و محیط زیست باید به درون آن رفته و المان‌های طبیعت را به فرد نشان دهیم تا درگیری با طبیعت و ادراک و لمسِ آن اتفاق بیفتد و این تفاوت زیادی با توصیف صرف دارد. با درک و دانش نسبت به زیستگاه‌ها می‌فهمیم که هرگیاه و گونه یک نشانه است. گونه‌های گیاهی و جانوری، شاخصه‌های سلامت یا بیماری محیط هستند و حضورشان برای ما اهمیت دارد. امروز بسیاری از انواع گونه‌های پرندگان که پیش‌ازاین در اصفهان بودند، دیگر حضور ندارند و این موضوع به دلیل خشکی زاینده‌رود و از بین رفتن زیستگاه آن‌ها است که سلامت محیط را به مخاطره انداخته است.
انتهای پیام
نظرات