محسن پاک‌آیین در گفت‌وگو با ایسنا درباره عملکرد دولت سیزدهم در سیاست خارجی در دو سال گذشته گفت: دولت سیزدهم تمرکز خود را از موضوع برجام که مهم‌ترین و متمرکزترین موضوع سیاست خارجی در دولت قبل بود با سیاستی هوشمندانه کاهش داد، در عین این‌که میز مذاکره را ترک نکرد و آمادگی برای ادامه مذاکره را نیز اعلام کرد. دولت و دستگاه سیاست خارجی انرژی بیشتری را بر روی روابط دو جانبه و چندجانبه و در حوزه‌های غیربرجامی صرف کرد که نتایج خوبی هم به خاطر این موضوع حاصل شد.

وی ادامه داد: در روابط دو جانبه نگاه به شرق و ارتباطات با همسایگان نیز تقویت شد. در مذاکراتی که با برخی همسایگان از جمله عربستان و امارات متحده عربی و تاجیکستان داشتیم سعی شد مناسبات بهتری ایجاد شود و با بقیه همسایگان که ارتباطات بی‌حاشیه داشتیم، آنها هم تقویت شد. این مساله باعث شد از مسیر روابط دو جانبه مناسبات چند جانبه تقویت شود که عضویت در شانگهای و عضویت ناظر در اتحادیه اوراسیا و ارتباطات نزدیک با بریکس از جمله این اتفاقات بود که از مسیر بهبود روابط دو جانبه به دست آمد.

این دیپلمات کشورمان تصریح کرد: ارتباطات ما با کشورهای آسیایی در غرب، شرق، جنوب و شمال آسیا نیز در این مدت تقویت شده است. در غرب آسیا ایران به عنوان یک نقطه قوت برای محور مقاومت با زیاده‌خواهی‌ها و تجاوزهای رژیم صهیونیستی کنش‌گری داشته است و یک بازیگر فعال بودیم. برخی از طرح‌هایی که غربی‌ها و آمریکایی‌ها برای تقویت رژیم اسراییل از جمله معامله بزرگ قرن داشتند با تلاش ایران و تقویت نیروهای مقاومت و فعالیت جدی آنها در صحنه سیاسی و نظامی به ثمر نرسید. ایران اجازه نداد طرح عادی‌سازی روابط رژیم اسراییل با کشورهای مسلمان عرب به نتیجه برسد و جز چند کشور کشورهای دیگر از آن استقبال نکردند. توجه به شرق آسیا در برنامه سیاست خارجی کشور قرار گرفت و سفر رییس‌جمهور به اندونزی نقطه عطف آن بود.

پاک‌آیین گفت: در بحش کلان، روابط ایران با دو عضو مهم دائمی شورای؛ امنیت روسیه و چین تقویت شد که جایگاه ما در سطح بین‌الملل و منطقه را تقویت کرد. سند 25 ساله با چین که قبلا امضا شده بود مراحل اجرایی خود را دنبال می کند و در سفر آقای رییسی به چین این مساله پیگیری شد. اجرای سند 20 ساله با روسیه در حال انجام است و سفر رییس جمهور ایران به روسیه و سفر آقای پوتین به ایران همکاری‌ها را تقویت کرد.

وی خاطرنشان کرد: دولت اعلام کرد روابط ایران با کشورهای شرقی به معنای نفی روابط با غرب نیست، اگر کشورهای اروپایی رفتار خصومت آمیزشان با ایران را کنار بگذارند به استثنای آمریکا می‌توانند مناسبات دوستانه با ایران داشته باشند. این مساله به کشورهای اروپایی از جمله آلمان و انگلیس بر می‌گردد؛ اگر آنها علاقه‌مند باشند و بخواهند به عنوان دوست ایران ظاهر شوند مانعی برای ایران نیست و با احترام متقابل می توانیم با یکدیگر همکاری کنیم، البته تا الان شواهدی دال بر دوستی اینها با ایران نیست.

این کارشناس مسایل بین‌الملل گفت: هم‌چنین دولت توانست در این مدت در سطوح بین‌المللی در برخی نهادهای بین المللی به عنوان رییس دوره‌ای شناخته و معرفی شود و این دستاورد خوبی بود.

پاک‌آیین ادامه داد: سیاست خارجی دولت سیزدهم در مجموع تقویت کننده چند جانبه‌گرایی در نظم نوین جدید است. ایران سعی دارد کنش‌گری خودش را در مسیر تقویت چند جانبه‌گرایی ادامه دهد و به نظر من این رویکرد قابل توجه و اجرایی است.

سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: در ساختار وزارت امور خارجه به کارگیری سفرای مجرب نقطه قوت دولت سیزدهم و دستگاه سیاست خارجی بوده است اما معتقدم باید معاونت‌های سه گانه که در دولت دوازدهم حذف شدند، یعنی آسیا و اقیانوسیه، عربی آفریقایی و اروپا و آمریکا دوباره احیا شوند چرا که خلاء این معاونت‌ها کماکان به چشم می‌خورد و اگر این‌ها در ساختار احیا شود، می‌تواند نقش مثبتی را در تقویت و رشد مناسبات دو جانبه و چند جانبه ایران با کشورها ایفا کنند.

انتهای پیام