«عباس جهانی» یک از مسن‌ترین محیط‏بانان منطقه ترشیز است که بیشتر بهار جوانی‌اش را صرف حراست از طبیعت کرده و بازنشسته شده است.

او در سال ۱۳۵۹ به خاطر علاقه‌ای که به طبیعت داشت یک ماه در شهر درگز دوره سخت و فشرده آموزش محیط‌بانی را فرا می‌گیرد و به‌ صورت قراردادی کار خود را آغاز می‌کند.

جهانی در گفت و گو با ایسنا با بیان این ضرب‌المثل که آواز دهل شنیدن از دور خوش است، گفت: شاید کسانی که در بیرون نشسته‌اند فکر کنند شغل راحتی داریم، اما تا وقتی وارد این حرفه نشوی با مشکلات و سختی‌های آن آشنا نخواهید شد.

وی افزود: هرلحظه امکان رویارویی و درگیری با شکارچیان غیرمجاز وجود دارد و هر آن ممکن است اتفاقی برایت بیفتد، همان‌گونه که تاکنون تعداد بسیاری از محیط‏بانان در این راه به شهادت رسیده‌اند.

این محیط‏بان قدیمی با بیان اینکه در گذشته ارتباط بهتری بین محیط‏بانان و دستگاه قضا بود به ‌طوری‌که مجوز بازرسی منزل، اشخاص و حتی مراکز خاص را داشتیم، عنوان کرد: آن زمان پاسگاه درونه بردسکن در حوزه استحفاظی سبزوار بود که پس از مدتی به‌عنوان سرپرست پاسگاه محیط‌بانی این منطقه معرفی شدم.

وی یک لندرور مدل ۵۹ را تنها خودروی آن زمان محیط‌زیست اعلام می‌کند که با آن به گشت‌زنی منطقه حتی تا بیرجند و طبس می‌پرداختند و بعضاً رفت ‌و برگشت‏شان ۱۰ تا ۱۵ روز به طول می‌انجامید و احداث ۸ آبشخور در کال سیستانی که ۸۰ کیلومتر بی‌راهه دارد را از جمله اقدامات انجام شده آن زمان می‌داند.

جهانی در خصوص وضعیت جمعیت حیات‌وحش در منطقه درونه گفت: هرچند طی سال‌های ۶۰ تا ۷۰ در منطقه درونه حدود ۹۰ راس گورخر، بیش از ۳۰۰۰ راس آهو در دشت و کوه و ۱۶ قلاده یوزپلنگ زندگی می‌کردند، اما متأسفانه با توزیع اسلحه‌های شکاری وضعیت حیات‌وحش بسیار اسف‌بار شده و از بسیاری حیوانات در منطقه خبری نیست.

وی گفت: اگرچه در قدیم شکارچیان اصولی برای شکار داشتند مثلاً مادر را نمی‌زدند، اما نسل جدید و جوان با اسلحه قاچاق و تفنگ‌هایی که ۹ تا ۲۴ ساچمه می‌خورد به جان گونه‌های حیوانی می‌افتند و آن‌ها را از بین می‌برند.

این محیط‏بان قدیمی هم‏چنین خشکسالی را در کاهش گونه‌های حیوانی بی‌تأثیر نمی‌داند و افزود: هرچند در گذشته برای حیوانات علوفه پخش می‌کردیم، ولی الان یونجه هم نیست که به آنها بدهیم.

وی ادامه داد: به گفته قدیمی‏‌ها حیوانات قبل از هر اتفاقی آن را تشخیص می‌دهند و می‌دانند که سال آینده خشکسالی است به همین دلیل قبل از جفت‌گیری مهاجرت می‌کنند، به‌طوری‌که در زمستان از سبزوار آهوها به منطقه ما می‌آمدند و تا دشت لاغری حضور داشتند ولی الان به ۵ رأس هم نمی‌رسد.

جهانی که به‌مرور مسئولیت منطقه کاشمر را هم برعهده می‌گیرد و کارش سخت‌تر از قبل می‌شود، گفت: به دلیل کمبود وسیله نقلیه با موتور و جیپ شخصی خودم منطقه درونه و کاشمر را گشت می‌زدم، به‌طوری‌که گاهی تا ۱۰ روز به خانه بر نمی‌گشتم.

وی در ادامه اشاره کرد: وقتی در یک درگیری مردم منطقه جلوی‌مان را گرفتند و ما را با چاقو زخمی‌کردند به دلیل حمایت‌های جدی دستگاه قضا و نیروی انتظامی و دستگیری بیش از ۱۵ نفر در این رابطه تا مدت‌ها کسی جرأت رفتن به کوه را نداشت.

وی که معتقد است کمبود محیط‏بان موجب شده در حفظ و حراست از تمامی مناطق با مشکلات جدی مواجه باشیم، افزود: در حال حاضر علاوه بر کمبود نیرو، قانون نیز برخورد جدی با متخلفان ندارد.

این محیط‏بان بازنشسته با انتقاد از اینکه هرچند محیط‏بانان با خود اسلحه به همراه دارند ولی جرأت استفاده از آن را ندارند چون اگر شکارچی غیرمجازی کشته شود باید منتظر صدور حکم اعدام باشد و در این خصوص حمایتی از محیط‏بانان نمی‌شود.

وی با اظهار تأسف از اینکه حقوق بسیار پائین محیط‏بانان موجب شده در کنار این حرفه در چند شغل دیگر هم مشغول به کار باشند، گفت: اگر انتظار داریم به‌خوبی از محیط‌زیست حفاظت شود باید محیط‏بان از نظر مالی تقویت شود.

جهانی اظهار کرد: کسی دلسوز سازمان محیط‌زیست نیست، صرف قانون گذاشتن مشکلات این سازمان رفع نمی‌شود، سازمانی که وسیله و پول تعمیر وسایل نقلیه خود را ندارد چگونه می‌تواند به‌خوبی حفاظت از محیط‌زیست را انجام دهد؟ اگر می‌بینیم محیط‏بانان در این شغل مانده‌اند فقط به دلیل عشق در حفاظت و حراست از محیط‌زیست است.

وی گفت: گرچه مشکلات این حیطه بسیار است ولی اگر عدم توازنی در محیط حیوانی و انسانی دیده می‌شود همه برگرفته از رفتارهای خودمان در جامعه و محیط‌زیست است که همه‌چیز را از دست داده‌ایم.

جهانی با تأکید بر اینکه محیط‌بانان با تعصبی خاص از عرصه‌های طبیعی کشور حفاظت می‌کنند، بیان کرد: محیط‌بان زمانی که در حوزه استحفاظی تعیین شده مشغول به خدمت است هر لحظه در معرض آسیب‌ها و تهدیدات فراوانی مانند درگیری با شکارچیان مسلح، حمله حیوانات وحشی، مارگزیدگی و سقوط از ارتفاع قرار دارد اما با وجود دانستن این مسائل محیط‌بان با تلاشی فراوان برای حفظ محیط‌زیست تلاش می‌کند.

جهانی اظهار کرد: شغل محیط‌بانی در جلوگیری از تخریب محیط‌زیست بسیار مهم و البته پرخطر است، محیط‌بانان به طور مستقیم با خطراتی همچون درگیری مسلحانه، سختی زندگی در مناطق کوهستانی، بیابانی و جنگلی، آتش‌سوزی و کار شبانه‌روزی و...مواجه هستند.

محیط‌بانی از جمله شغل‌هایی است که به واسطه دیده نشدن همواره در مظلومیت به سر برده است، در این شرایط گاه اخباری مبنی بر کشته شدن یک شکارچی متخلف و محکوم شدن محیط‌بانی که عمر خود را بر سر حفاظت از محیط‌زیست در مقابل متخلفان گذاشته می‌شنویم، کار این دسته از محیط‌بانان حتی به پایه چوبه دار هم می‌رسد و این شرایط بسیار دردناک و مستلزم بازنگری و رسیدگی است.

هرچند در سال‌های اخیر اخبار بیشتری از حمله شکارچیان متخلف به محیط‌بانان و زخمی و مجروح شدن و حتی شهادت آنان می‌شنویم و برخی نیز به جرم حفاظت از طبیعت در مقابل متعدیان در پشت میله‌های زندان به سر می‌برند و چنین شرایطی نهایت مظلومیت این قشر را می‌رساند. محیط‌بانان منابع ملی این خاک را حراست می‌کنند و بیش از این‌ها نیازمند حمایت و توجه و حراست هستند.

انتهای پیام