دکتر علی غلامی‌فر، امروز یکم خردادماه در همایش تنوع زیستی و حفاظت از منابع‌طبیعی که به مناسبت روز جهانی تنوع‌زیستی با همکاری معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان در سالن آمفی‌تئاتر دانشکده کشاورزی برگزار شد، با بیان اینکه تنوع زیستی یا تنوع بیولوژیکی در مجموع به گوناگونی در همه سطوح سازماندهی زیستی ارجاع دارد، افزود: برپایه تعریف کنوانسیون تنوع زیستی به معنای گوناگونی میان موجودات زنده از همه منابع شامل خشکی، دریایی و دیگر اکوسیستم‌های آبی و پیچیدگی‌های اکولوژیکی اعضای آن است و شامل تنوع در درون گونه‌ها، بین گونه‌ها و بین اکوسیستم‌هاست.

وی با بیان اینکه گوناگونی حیات وحش را می‌توان در انواعی از روش‌ها بیان کرد، گفت: تنوع زیستی در سه سطح دسته‌بندی می‌شوند که هر یک از این سطوح تنوع زیستی دارای عناصر ویژه هستند.

ارزیابی تنوع زیستی برحسب غنای گونه‌ای

عضو هیات علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان اضافه کرد: اگرچه تنوع زیستی را می‌توان در تنوعی از روش‌ها اندازه‌گیری کرد اما در عمل بیشتر رایج است که برحسب غنای گونه‌ای یا همان تعداد گونه‌ها ارزیابی و اندازه گیری شود.

غلامی‌فر ادامه داد: تنوع گونه‌ای که تعداد گونه‌ها بخشی از ماهیت آن است شامل تمام گونه‌های توصیف شده و توصیف نشده موجود در کره زمین است که جانوران بخش مهمی از گونه‌های تنوع زیستی را تشکیل می‌دهند.

وی با بیان اینکه فهرست سرخ، گونه‌های در معرض خطر در سال ۱۹۶۳ میلادی توسط مجمع بین‌المللی حفاظت از طبیعت که مهم‌ترین مجمع جهانی در زمینه حفاظت از گونه‌هاست تهیه و از آن روز به عنوان اصلی‌ترین مرجع در تعیین وضعیت حفاظتی گونه‌های مختلف موجودات زنده مورد استفاده قرار گرفت، بیان کرد: این فهرست دقیق‌ترین معیارها برای برآورد وضعیت خطر انقراض هزاران گونه و زیرگونه جهان را در اختیار قرار می‌دهد این معیارها برای تمامی گونه‌ها و تمامی مناطق جهان مناسب هستند.

عضو هیات علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان تصریح کرد: بر پایه این فهرست تمام گونه‌ها با توجه به بزرگی جمعیت، سرعت کاهش جمعیت، گسترش جغرافیایی گونه و درجه جدا افتادگی افراد به نه گروه مجزا تقسیم می‌شود.

ممنوعیت تجارت بیش از ۳۰ هزار گونه گیاهی و جانوری از سوی سایتیس

غلامی‌فر در ادامه با بیان اینکه کنوانسیون منع تجارت جهانی گونه‌های در معرض خطر گیاهی و جانوری که به اختصار سایتیس خوانده می‌شود کنوانسیونی بین‌المللی است که جهت حمایت از گونه‌های درمعرض خطر حیات وحش و جلوگیری از تجارت جهانی این گونه‌ها به وجود آمده است، عنوان کرد: از آنجاییکه تجارت جهانی گیاهان وحشی و حیوانات نیازمند وجود قوانین ویژه در سطح بین‌المللی است این کنوانسیون با هدف نظارت بر چنین تجارتی به وجود آمده و در حال حاضر تجارت بیش از ۳۰ هزار گونه گیاهی و جانوری را چه به صورت موجود کامل و یا فرآورده‌های آن در فهرست تحت کنترل و ممنوعیت درآورده است.

عضو هیات علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان گفت: فهرست سایتیس در سه ضمیمه ارائه می‌شود ضمیمه یک شامل گونه‌های به شدت در خطر انقراض است، ضمیمه دو شامل گونه‌هایی با درجه خطر کمتر است و ضمیمه سه شامل گونه‌هایی است که به صورت جهانی در خطر نمی‌باشند.

تالاب‌ها مهم‌ترین زیستگاه‌های جانوری لرستان

وی تالاب‌ها را از مهم‌ترین زیستگاه‌های جانوری برشمرد و با بیان اینکه تعاریف و تعابیر مختلفی از اصطلاح تالاب در جهان رایج شده است، افزود: متداول‌ترین تعریف از تالاب تعریفی است که کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب‌ها(کنوانسیون رامسر) بیان کرده و به مناطق مردابی، آبگیر، تورب‌زار، مناطق آب طبیعی، مصنوعی، همیشگی یا موقت با آب ساکن، جاری شیرین و نیمه شور یا شور شامل آن دسته از آب‌های دریایی که عمق آب آنها در جذر از شش متر بیشتر نشود اطلاق می‌شود.

غلامی‌فر بیان کرد:با این تعریف سواحل رودخانه‌ها، آب‌بندان‌ها، دریاچه‌های پشت سد و حتی شالیزارها نیز تالاب دانسته می‌شوند و تالاب‌ها ناحیه‌ای از مظاهر طبیعی خدادادی است که در روند پیدایش، خاک آن به وسیله آب‌های سطحی و زیرزمینی به صورت اشباع درآمده و در طی یک دوره کافی و شرایط عادی و محیطی تشکیل شده و دارای توالی زیستی است؛ این مجموعه اکوسیستم دارای جوامعی از گیاهان و جانوران ویژه است که امکان سازگاری در چنین شرایط اکولوژیایی را دارا می‌باشد و شامل مرداب، باتلاق، برکه، آب‌بندان و غیره است.

لرستان با وجود تنوع زیستی قابلیت توسعه گردشگری دارد

عضو هیات علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه لرستان با بیان اینکه حدود ۲۵ درصد تنوع زیستی گیاهی و جانوری ایران در لرستان وجود دارد، خاطرنشان کرد: وجود رودخانه‌های بزرگی همچون کشکان، سیمره، سزار، خرم‌رود، وجود تالاب و دریاچه‌ها نظیر تالاب‌های چندگانه پلدختر و دریاچه گهر، چشمه و آبشارهای متعدد و متنوع، کوهستان‌ها و قله‌های کم‌نظیر رشته کوه زاگرس مانند هشتاد پهلو از موهبت‌های الهی تنوع زیستی برای توسعه گردشگری در لرستان محسوب می‌شوند.

وی افزود: هم‌اکنون ۲۶۲ گونه تایید شده ماهی آب شیرین متعلق به ۹۷ جنس، ۳۳ خانواده، ۲۰ راسته و سه رده هستند که سه نوع ماهی کور اندمیک در لرستان زیست می‌کنند.

انتهای پیام