به گزارش ایسنا، حسن کاظمی قمی در یک برنامه تلویزیونی درباره اقدامات انجام شده درخصوص حق‌آبه هیرمند گفت: یکی از دغدغه‌ها و اولویت‌های دستگاه دیپلماسی کشور و سایر دست‌اندرکارانی که در حوزه افغانستان مشغول هستند، موضوع اجرایی کردن حق‌آبه هیرمند بر اساس معاهده ۱۳۵۱ هجری شمسی است، این یک معاهده بین‌المللی است و در چارچوب آن باید در سال‌هایی که آب وجود دارد، سال آبی به‌میزان ۸۲۰ میلیون مترمکعب  آب به‌سمت ایران بیاید و طرف افغانی نسبت به این مسئله متعهد هست.
وی تصریح کرد: این مساله به‌عنوان یک اولویتی در دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی ما در موضوع افغانستان است؛ از ابتدای حاکمیت و حکمرانی طالبان آنچه مقامات کابل تا امروز اعلام کردند، التزام افغانستان و پایبندی به اجرای این معاهده است، این را چه در یادداشت‌های رسمی و کتبی اعلام کردند، چه در گفت‌وگوهایی که داشتیم و چه در اظهارنظرهایی که به‌صورت مصاحبه با اصحاب رسانه انجام دادند لذا در این مساله طرف افغانی مشکلی ندارد به این‌که این یک معاهده‌ای است و ما باید رعایت کنیم.
سرپرست سفارت کشورمان در کابل همچنین بیان کرد: اما واقعیتی که اتفاق افتاد این بود که در سال گذشته بر خلاف این تأکید و التزام و پایبندی میزان آبی که از افغانستان وارد خاک کشور ما شد، حدود ۲۷ میلیون مترمکعب بیشتر نبود، در چند نوبت رهاسازی آبی که صورت گرفت این اتفاق افتاد، این یک فاصله عمیق و یک شکاف عمیقی است بین آن عددی که در معاهده آمده و آن چیزی که انجام شده است.

کاظمی قمی در ادامه گفت : نکته اسف‌بار آن این بود که حدود دو میلیارد مترمکعب از سیلاب‌هایی که آمد به منطقه استان نیمروز این‌ها در مواجهه با سد کمال‌خان رفت، در یک مسیر انحرافی در منطقه‌ای به‌نام گودزره که شوره‌زار است. مفهوم این کلام این است که این سدی که به نام کمال‌خان ساخته شده به‌گونه‌ای تعبیه شده که این آب وقتی که می‌آید پشت این سد قرار می‌گیرد. سمت چپ این دیواره‌ای که برایش تعبیه کردند به‌قدری پایین است که این آب را هدایت می‌کند به‌سمت آن منطقه شوره‌زار، ساخت این سد مختص به این یکی دو سال نبود و میزان گنجایش خود این سد حدود ۵۲ میلیون مترمکعب بیشتر نیست، یعنی این نیست که شما اگر این سد رها بشود، آبی که می‌آید تکافوی آن میزانی است که در این معاهده آمده است، این مفهومش این است که باید همواره آب جاری باشد که مسیر آب و منابع تأمین آبی که می‌آید به‌سمت ایران از سه مجرا هست؛ یکی از سد کجکی است، سد کجکی آبی است که خود این سد از طریق رودخانه‌ها ذخیره می‌شود.
وی افزود: نکته دوم میزان برفی است که ذوب می‌شود، یعنی در فصل زمستان برف می‌آید، در فصل بهار بر اثر گرما ذوب می‌شوند و این به‌صورت سیل جاری می‌شود، سد کجکی حدود ۷۰۰ کیلومتر فاصله دارد تا رسیدن به آن یک مساله دیگر و منبع تأمین آب رودخانه ارغنداب هست و یک منبع آب دیگر میان حوزه است یعنی بین سد کجکی و سد کمال‌خان، در سال گذشته آن بارندگی‌های وسیعی که صورت گرفت که این بارندگی‌ها باعث شد که بخش زیادی از پاکستان هم رفت زیر سیلاب که خسارت سنگینی وارد کرد، یک بخش همین سیلابی بود و رفت به مسیر گودزره، می‌خواهم بگویم آن میزان وسیع آبی که رها شد در آن حالت سیلاب‌ها و بارندگی‌های سنگینی بود که این اتفاق افتاد.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان خاطرنشان کرد: در سال گذشته مکرر با مسئولین طالبان این بحث را داشتیم که شرایط این سد به‌گونه‌ای است که این آب را به انحراف می‌برد، البته این را هم باید گفت، این دریچه‌های سد از لحاظ فنی دچار اشکالات بود، این مشکلات را داشت، با وجود این‌که طالبان متعهد شده بودند به این و اطمینان می‌دادند به این که آب خواهد آمد، اما به‌دلیل این اشکالات فنی که پیش آمده بود و خود شکل این سد باعث شد که فقط ۲۷ میلیون مترمکعب آب آمد. متخصصینی که الآن در افغانستان هستند و ما بارها به مسئولین طالبان این را گفتیم، به این‌که این‌ها به‌خلاف سیاست‌هایی که شما اعلام می‌کنید به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که آن چیزی که مورد انتظار هست نشود.
کاظمی قمی اظهار داشت: در واقع متخصصینی هستند که از دولت قبل ماندند و این‌ها ارتباطاتی هنوز با مقامات پیشینی که آن‌ها مورد ارتباط با بیگانگان هستند دارند. این را باید صراحتاً گفت و به همین دلیل هم ما به این‌ها گوشزد می‌کردیم که این نگرانی وجود دارد به این که این نیتی را که شما اعلام می‌دارید به این که آب بیاید، اتفاق نیافتاده است.

کاظمی قمی در ادامه اظهار کرد: این در اظهار نظر مسئولین طالبان بعد به ما گفته شد به این که این اتفاق افتاد و باعث تاسف هست یعنی قبول کردند به این که این مساله اتفاق افتاد. متعاقب آن اقداماتی که در طول ۴-۵ ماه اخیر صورت گرفت این است که آمدند بودجه‌ای را اختصاص دادند برای حل مشکلات فنی و مهندسی سد کمال خان؛ از جمله اقدامات شان احداث خاکریزی هست حدود ۴ و نیم کیلومتر به موازات همان دیواره‌ای که آب را به سمت گودزره می‌برد که در حقیقت باعث شود که از هدر رفتن آب جلوگیری کند.
وی ادامه داد: مسأله دوم تسطیح مسیر آب از جلوی سد که دریچه را باز می‌کنند، ببینید خودش یک نکته قابل توجهی است، ارتفاع سطح زمین با دریچه حدود دو متر اختلاف دارد یعنی شما دریچه را هم که باز می‌کنید جلو یک دیواره‌ای را می‌بینید که در طول این دو سه ماه اخیر حدود ۱۳ کیلومتر مسیر را این‌ها آمدند تسطیح کردند برای این که آب به سهولت بخواهد انجام شود، این را ما در حدود یک ماه قبل دیدیم، آبی که پشت سد بود و رها کردند، در ظرف ۴۸ ساعت وارد کشور شد یعنی  امسال حدود ۷۰۰ هزار متر مکعب وارد خاک ما شد.
سرپرست سفارت کشورمان در افغانستان ادامه داد: این سهولت نشان می‌داد کاری که این‌ها از لحاظ مهندسی در تسطیح زمین انجام دادند درست است و مسأله سوم حل اشکالات فنی دریچه‌های اصلی است، که این دریچه‌ها به گونه‌ای بود که نمی‌توانستند دریچه‌های اصلی را باز کنند، این هم یک اشکالی بود که حل کردند  و به ما گفتند که حل کردیم.
کاظمی قمی همچنین بیان کرد: آن چیزی که الان می‌گویند این است، به این که منتظر تجمیع آب در پشت سد کجکی هستند که این تجمیع آب عرض کردم یک بخش از آن از ذوب برف هاست و یک بخشی هم از آن مسیری که از رودخانه‌ها جاری می‌شد بیاید. این اطمینان را مقامات طالبان به ما دادند به این که الان اشکالات فنی را رفع کردیم و پایبندی مان را باز تکرار می‌کنیم، منتظر هستیم که میزان آب آنقدر باشد که بتوانیم آب را که رها می‌کنیم بتواند جوابگوی آن تعهد باشد.

وی تاکید کرد: در سال جاری بررسی‌های ما نشان می‌دهد میزان آبی که از مسیر ارغنداب وارد می‌شد یا آن آبی که در میان دو حوزه بود این میزان، میزان زیادی نیست. یعنی برخلاف سال گذشته که آن سیلاب‌ها صورت گرفت .
وی درباره اظهارات برخی از مسئولان سیستان و بلوچستان در زمینه تامین آب گفت: واقعیت این است دستگاه حاکمیتی در استان، دارند عمل می‌کنند، اما میزان کمبود و نیازی که در آب شرب و کشاورزی هست حجم وسیعی هست. ما بحث مان الان راجع به تعهدات طرف افغانی است و آن چیزی که الان طرف افغان به ما اعلام کرده به این که من اقدامات فنی ام را انجام دادم و نسبت به این معاهده صد در صد پایبند هستم، آن وضعیتی که در سال گذشته اتفاق افتاد ان‌شاءالله اتفاق نخواهد افتاد و ما همه‌ی مساعی مان به این هست که بتوانیم وضعیت آب کجکی به گونه‌ای شود که رها شده و   به سمت ایران بیاید.
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان خاطرنشان کرد: یک واقعیت کوچک عرض کنم، من در کابل بودم،  استان نیمروز را اطلاع دارم، بخشی از خود کشاورزان نیمروزی، هلمندی، قندهاری، زابلی، آن‌ها هم الان تجمع دارند جلوی استانداری نیمروز و در کابل جلوی وزارت آب، به این که آن‌ها هم  دچار یک مشکلاتی هستند، اما مساله معاهده یک مساله قانونی است و دولت افغانستان به آن تعهد دارد، پایبندی اش را اعلام کرده و باید این را اجرا کنند.
وی تصریح کرد: دستگاه‌های جمهوری اسلامی به ویژه طرف‌های دیپلماسی  حق مردم را مطالبه  و دنبال می‌کنند، امیدوارم که امسال یک مقداری با فاصله، اما این مساله آب ان‌شاءالله جاری و ساری خواهد شد.
انتهای پیام