به گزارش ایسنا، دکتر روح‌الله دهقانی فیروز آبادی در اولین نشست خبری خود با رسانه‌ها با موضوع تشریح برنامه‌های معاونت علمی که امروز صبح در محل ساختمان این معاونت برگزار شد، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را از مسائل جدی معاونت علمی دانست و گفت: در این راستا از ابتدای فعالیت این دوره ماموریت جدی به معاونت علمی ابلاغ شده که آن هم اقتصاد دانش‌بنیان است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸ هزار و ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف در کشور ایجاد شده است، اظهار کرد: ما برای توسعه هیچ راهی جز توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نداریم و امید داریم با سیاست‌های جدیدی که طراحی شده، نسل چهارم معاونت علمی، شاهد رشد اقتصاد دانش بنیان و افزایش سهم آن در GDP کشور باشیم.

وی برنامه‌ریزی برای ایجاد ۲۰ هزار شرکت در افق ۱۴۰۴ را از برنامه‌های معاونت نام برد و ادامه داد: طی ۱۰ سال تنها ۶ هزار و ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان تاییدیه دریافت کردند و این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ تعداد ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۴۰۰ شرکت تاییدیه دریافت کرده‌اند.

دهقانی فیروزآبادی تاکید کرد: برای ایجاد اشتغال همه دانش‌آموختگان، ایجاد ۲۰ شرکت دانش‌بنیان تا  افق ۱۴۰۴ ضروری دانست.

تهیه پیش‌نویس طرح جدید دانش‌بنیان‌ها

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری ادامه داد: از سال ۱۳۸۹ قانون حمایت از دانش‌بنیان‌ها تصویب و طی ۱۲ سال اجرایی شد و از سال گذشته نیز طرح جهش تولید دانش‌بنیان به تصویب رسید تا در نقاطی که عدم هماهنگی و عدم تناسب جدی به چشم می‌خورد، بر اساس این قانون مرتفع شود؛ از این رو قانون جهش تولید دانش‌بنیان، دستمایه تغییر نظام ارزشیابی دانش‌بنیان‌ها در کشور شده است‌.

وی اضافه کرد: در این راستا  در جلسه راهبردی شورای راهبری محصولات دانش‌بنیان که قرار است دوشنبه، ۱۸ اردیبهشت ماه برگزار شود، پیش‌نویس طرح جدید دانش‌بنیان‌ها ارائه می‌شود.

دهقانی فیروزآبادی با تاکید بر اینکه این پیش‌نویس بر اساس نظرات دانش‌بنیان‌ها در راستای ارتقای نقاط قوت و پوشش نقاط ضعف است، یادآور شد: بر اساس این طرح، نظام دانش‌بنیان‌ها ارتقاء می‌یابد و بناست که به صورت آزمایشی از اواخر اردیبهشت اجرایی شود. این طرح بر مبنای تأثیرگذاری شرکتها، کیفیت موضوعی و فرایند و رشد شرکت‌ها نگاشته شده است.

وی در خصوص تعداد نهادهای بازیگر در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور گفت: اینکه پراکنده کاری در کشور وجود دارد، به خاطر تعدد بازیگران نیست؛ بلکه به خاطر سیاست‌گذاری‌های پراکنده است. اینکه بازیگران مختلف علاقه‌مند به ورود به اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور باشند، بسیار خوشحال‌کننده است، ولی زمانی که سیاست‌های تشویقی و تسهیل‌گرانه جهت‌دار وجود داشته باشد، خودبه‌خود فعالیت بازیگران تسهیل می‌شود.

ایجاد دو نوع ستاد در معاونت علمی

دهقانی با اشاره به نقش ستادهای توسعه فناوری، گفت: در معاونت علمی یک ابزاری تحت عنوان ستاد داریم که این ستادها، نهادهای حقوقی و ساختاری نیستند؛ بلکه ستادها، برنامه‌ها و مأموریت‌هایی هستند که معاونت علمی توجه ویژه‌ای بر روی آنها دارد.

وی ادامه داد: در معاونت علمی دو گروه ستادی تحت عنوان "ستادهای توسعه فناوری" و "ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان" تشکیل شده است. ستادهای توسعه فناوری ناظر به نیازهای آینده کشور، روندهای توسعه تکنولوژی و نظرات نخبگان فعالیت می‌کنند. در ستادهای توسعه فناوری، ستاد توسعه فناوری نانو، ستاد توسعه فناوری رباتیک و ... فعالیت می‌کنند.

دهقانی فیروزآبادی با تاکید بر اینکه این دو نوع ستاد در نهایت به یکدیگر متصل خواهند شد، یادآور شد: در ترندهای معروف دنیا به توسعه اقتصاد توجه ویژه‌ای شده است و در معاونت علمی نیز برمبنای پتانسیل‌های کشور به ستادهای توسعه فناوری نگاه شده است و برمبنای مزیت‌های اقتصادی کشور ستاد توسعه اقتصادی کشور ایجاد شده است.

تلاش برای رفع بحران آب

معاون علمی رئیس‌جمهوری گفت: در معاونت علمی یک ستادی تحت عنوان ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش محیط زیست در گذشته وجود داشت که امروز به ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست ارتقاء پیدا کرده است.

وی با اشاره به بحران های کشور در حوزه آب، گفت: آب‌های ژرف یکی از موضوعات مهم در این حوزه است که معاونت علمی ورود خوبی به آن داشته است و این ستاد نیز مأموریت‌هایی برای خود تعریف کرده است که نه تنها در حوزه آبهای ژرف، بلکه در زمینه توسعه فناوری‌های آب و افزایش راندمان و بازچرخانی آب و پیدا کردن منابع جدید آبی و توسعه کنتورهای هوشمند است.

منع دخالت دولت در امور خصوصی

معاون علمی رئیس‌جمهوری در خصوص منع دخالت دولت در بخش‌های خصوصی، گفت: بالاترین مقام کشور یعنی مقام معظم رهبری تأکید دارند که جاهایی که شرکت‌های بخش خصوصی می‌توانند فعالیت کنند، ورود دولت حرام شرعی است.

وی گفت: در این راستا در سه ماهه آخر سال گذشته بند پ ماده ۱۰ ابلاغ شد؛ چراکه در آیین اجرایی این بند قانونی ساز و کار ورود بخش خصوصی قاعده‌مند شده است. برای این منظور دبیرخانه‌ای در معاونت علمی ایجاد شده است و مصادیق را بررسی کرده تا جاهایی که شرکت‌های‌ دانش‌بنیان محصولات استاندارد باکیفیت در حجم مناسبی از بازار را تولید کنند، ورود بخش‌های دولتی ممنوع است.

به گفته وی، اجرای این سازوکار از سال گذشته آغاز شده است و در دو مورد، مورد بررسی کارگروه قرار گرفته است و اولین مورد حکم قانونی این کارگروه نیز اجرایی می‌شود.

وی ابراز امیدواری کرد با همکاری نهادهای بالادستی و نظارت و حمایت جدی رسانه‌ها در این زمینه اتفاقات خوبی رقم بخورد.

تأمین مالی دانش‌بنیان‌ها

معاون علمی رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه سرمایه‌گذاری در حوزه دانش‌بنیان‌ها تنها از سوی‌دولت یک‌ اقدام شکست خورده است، ادامه داد: ما معتقدیم که درجاهایی که بخش خصوصی رغبتی به سرمایه‌گذاری ندارد،‌ بخش دولتی لزوماً باید در آن حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کند.

دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: در سال‌های قبل مشاهده کردیم فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای بسیاری از مردم شناخته شده است و تمایل به سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند؛ از این رو یکی‌ از ابزارهای قابل توسعه برای سرمایه‌گذاری استفاده از سرمایه‌های مردمی است.

وی توسعه گلخانه‌های هوشمند با بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری جمعی را از زمینه‌های استفاده از سرمایه‌های مردمی عنوان کرد و گفت: در این زمینه پول دولتی صرفاً برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاری مردمی استفاده می‌شود.

دهقانی فیروزآبادی بخش بزرگی از اقتصاد کشور را دولتی توصیف و خاطرنشان کرد: برای آنکه بخش کوچک اقتصاد خصوصی را توسعه دهیم، آیین نامه‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان که مصوب شده است، می‌تواند ابزاری برای فعال کردن آن باشد. در این راستا مؤدیان مالیاتی می‌توانند سرمایه‌ها را در مسیر توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان به کار گیرند.

معاون علمی رئیس‌جمهوری نمونه این اقدامات را در حوزه معدن و پتروشیمی دانست و گفت: سرمایه خلیج فارس در بخش پتروشیمی با سرمایه اولیه ۲ هزار میلیارد تومان راه‌اندازی شده است و در هفته آینده صندوق بخش معدن با حضور چند شرکت راه‌اندازی می‌شود. شرط ما برای راه‌اندازی این صندوق‌ها آن است که موضوعات فعالیت آنها به تایید شورای راهبری محصولات دانش‌بنیان معاونت برسد.

برنامه معاونت علمی برای آب‌های ژرف

دهقانی فیروزآبادی از برنامه سه‌جانبه برای برداشت آب‌های ژرف خبر داد و گفت: ما برنامه‌ای منسجم داریم که سه نهاد معاونت علمی، وزارت نیرو و وزارت نفت این برنامه را اجرایی می‌کنند.

وی با اشاره به فعالیت معاونت علمی در این زمینه گفت: این معاونت وظیفه برنامه‌ریزی، کشف و تعیین‌ نقطه‌های حفاری را بر عهده دارد.

وی گفت: وزارت نفت وظیفه حفاری چاه‌ها و وزارت نیرو تحویل آب‌های استخراج شده، انتقال به شبکه و تبدیل آن به آب شیرین را دارد.

حمایت صندوق نوآوری از دانش‌بنیان‌ها

معاون علمی رئیس‌جمهوری سرمایه‌گذاری خارجی را از دیگر الزامات توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان ذکر کرد و گفت: حوزه علم و فناوری در بسیاری از حیطه‌ها حوزه‌های سفید و بکری است؛ از این‌رو برنامه‌های ما در قالب مرکز همکاری‌های تعاملات بین‌المللی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی اجرایی خواهد شد.

وی با اشاره به حمایت‌های صندوق نوآوری از فعالیت دانش‌بنیان‌ها خاطرنشان کرد: این صندوق در طی ۴ سال ۲۸ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت کرد، ضمن آنکه صدور ۱۵ هزار میلیارد تومان ضمانت‌نامه با حمایت این صندوق بوده است.

دهقانی فیروزآبادی تأکید کرد: کاهش حجم حمایت‌های صورت گرفته از اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور به دلیل رشد آن بوده است و نیازمند ارائه مدل‌های جدید سرمایه‌گذاری است‌ و درهمین راستا نیاز است تا نظام بانکی وارد شود.

اولویت‌های معاونت علمی برای درخشش ستادها در سطح ملی و جهانی

وی با بیان اینکه ۸ حوزه اولویت‌دار در معاونت تعریف شده است که این حوزه‌ها از امتیازات ویژه‌ای برخوردار هستند، گفت: این اولویت‌ها بر اساس مزیت‌های تاریخی و سرزمینی هستند، اما همه ستادهای معاونت علمی رشد متوازنی نداشته‌اند. برخی از ستادها درحد نام هستند، اما برخی تأثیرگذاری‌های بین‌المللی دارند.

دهقانی فیروزآبادی، نانو و زیست فناوری را از حوزه‌های تأثیرگذار در سطح جهانی نام برد و گفت: برخی از ستادها درحد نام با هزینه‌های چند ده‌میلیاردی هستند.

معاون علمی رئیس‌جمهوری ستادهای توسعه فناوری این نهاد را جزو ساختارها ندانست و گفت: این ستادها قرار است شرکت‌های دانش‌بنیان را مسیردهی و جهت‌دهی کنند. از این رو ستادها بین ۳ تا ۵ نیروی انسانی متخصص دارند.

وی اضافه کرد: به منظور توسعه متوازن این ستادها در تلاش هستیم تا سال ۱۴۰۴ دوسوم از ستادها دارای نام ملی درخشان و یک سوم آن تأثیرگذاری بین‌المللی داشته باشند.

دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: در همین راستا معاونت با ۵ مأموریت حمایت از توسعه اندیشه و اندیشه‌ورزی در بستر اندیشکده‌ها، حمایت از تولید علم بر بستر دانشگاه‌ها، حمایت و توسعه فناوری در بستر شرکت‌های دانش‌بنیان، حمایت از توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در بستر بنگاه‌های بزرگ و حمایت از توسعه کارآفرینی بر بستر شتاب‌دهنده‌ها را بودجه‌ریزی خواهد کرد.

ضرورت اجرای برنامه‌های بلندمدت برای بازگشت نخبگان

معاون علمی رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه نرخ مهاجرت بالایی را تجربه می‌کنیم، گفت: البته نسبت متوسط جهانی بالاتر از این میزان است، اما برای کشور ما که نیازمند حضور نیروهای متخصص است، آمار خوبی به شمار نمی‌رود.

دهقانی فیروزآبادی با تأکید بر اینکه مهاجرت نخبگان در ۵ ماه و یک سال رخ نمی‌دهد، اظهار کرد: اگر بخواهیم برای بازگشت نخبگان کار غیر شعاری انجام دهیم و به بازگشت آنها کمک کنیم، نیازمند برنامه‌های بلندمدت هستیم که خوشبختانه در همه دستگاه‌ها این برنامه وجود دارد.

وی با اشاره به برنامه‌های این معاونت در این زمینه، گفت: ما معتقدیم که برای اینکه میزان مهاجرت نخبگان را کاهش دهیم، باید زمینه‌های ماندگاری آنها را ارتقاء دهیم. برمبنای مطالعات میدانی انجام شده بیش از ۷۵ درصد نخبگان اذعان داشتند که عامل اصلی برای خدمت به جامعه و ماندگاری، فرصت تأثیرگذاری آنها است و در گام دوم معیشت را مطرح کرده‌اند.

دهقانی فیروزآبادی ایجاد فرصت تأثیرگذاری نخبگان را در توسعه بازار دانست و گفت: ما به عنوان یک نهاد میانجی که از یکسو با دولت ‌و از سوی دیگر با جامعه نخبگانی ارتباط دارد، باید فرصت‌های بازار را ایجاد کنیم.

وی با تأکید بر اینکه کلیه توافقاتی که با دستگاه‌ها داشته‌ایم، در راستای ایجاد بازار بوده است، گفت: تا کنون ۱۲۰۸ دوره پسادکتری و ۲۵۷ شرکت دانش‌بنیان با حضور یا نقش مؤثر نخبگان ایرانی خارج از کشور بوده است.

توسعه فعالیت‌های کارگروه تولید بار اول

دهقانی فیروزآبادی با تأکید براینکه کارگروه تولید بار اول از برنامه‌های موفق معاونت علمی بوده است، گفت: برای توسعه فعالیت‌های این کارگروه برنامه‌هایی را اجرا کردیم که یکی از آنها ارتقای سطح کارگروه به معاونت‌های معاون علمی بوده است؛ از این رو در هر جلسه از این کارگروه ۳ نفر از معاونت‌های معاون علمی حضور دارند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری ادامه داد: برای توسعه بازار برای شرکت‌های دانش‌بنیان از ابزار این کارگروه بهره‌برداری شده است، به گونه‌ای برای انجام مذاکره به منظور کسب بازارها این کارگروه وارد خواهد شد.

انتهای پیام