دکتر علیرضا کلانتر مهرجردی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در بخش سوم و پایانی گفت‌وگوی تفصیلی خود با ایسنا، مهم‌ترین برنامه‌های این معاونت در سال ۱۴۰۲ در جهت تلاش برای حرکت به سمت فعالیت‌های زنده و فاخر فرهنگی با مشارکت حداکثری دانشجویان و تحقق شعار سال را تشریح کرد.
دکتر کلانتر مهرجردی به اهداف راه‌اندازی رسانه‌های جهاد دانشگاهی اشاره کرد و گفت: تجربه زیسته جهاد دانشگاهی در یک مقطع، این نهاد را به این آگاهی رساند که بار فعالیت فرهنگی، آموزشی، پژوهشی بدون داشتن رسانه مقدور نیست. موتور محرک رسانه‌ها، خبر هستند، اما آیا هدف جهاد دانشگاهی از تأسیس خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) فقط بحث انتشار خبر بود؟ آنچه در دستور کار جهاد دانشگاهی قرار داشت این بود که بتواند موتور محرکی برای عرصه علم و فناوری و دانشگاه‌ها باشد و با این هدف، ایسنا را تأسیس کرد، یا با هدف تقویت حوزه معارف و قرآن، خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) را تاسیس کرد. جهاد دانشگاهی به این نتیجه رسید که به عنوان یک نهاد پیشتاز، بدون داشتن رسانه نمی‌تواند ماموریت‌های خود را در عصر جدید به شکل کامل انجام دهد.
داشتن رسانه و هنر، دو بال مهم موفقیت در انجام فعالیت‌های فرهنگی
وی افزود: در این زمینه جهاد دانشگاهی دو عنصر مهم فرهنگی را مدنظر داشته و براین باور است که کار و فعالیت فرهنگی بدون "رسانه" و "هنر" امکانپذیر نیست؛ بنابراین دو بال مهم در انجام فعالیت‌های فرهنگی، توجه به "امر هنر" و "امر رسانه" است. این موضوع یکی از ویژگی‌های متمایز جهاد دانشگاهی نسبت به سایر نهادها است. بعد از تاسیس این نهادهای رسانه‌ای، ارتباط سازمانی محکمی بین این رسانه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی شکل گرفته است و شما نمی‌توانید ایسنا را از معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی جدا کنید. آیا همچنان وجود این دو بال برای پیشبرد فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی لازم و ضروری هستند؟ قطعا پاسخ مثبت است و حتی فعالیت‌های آموزشی و دانشگاهی و حتی پژوهشی این نهاد هم به این دو امر مهم نیاز دارند.
ضرورت شناسایی کارهای زمین‌مانده در حوزه رسانه در کشور
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی خاطر نشان کرد: اما آیا رسانه باید به شکل کلاسیک به فعالیت خود ادامه دهد؟ ایسنا، ایکنا و سایر رسانه‌های جهاد دانشگاهی برای اینکه بتوانند مانند گذشته به پیشتازی خود در عرصه رسانه ادامه دهند، باید کارهای زمین‌مانده در حوزه رسانه در کشور را شناسایی کنند. این موضوع باید در دستور کار رسانه‌ای کشور قرار بگیرد. نظام رسانه‌ای جهاد دانشگاهی خود را بازتولید کرده است و باید از کار روزمره که در رسانه‌های دیگر کشور انجام می‌شود، فاصله بگیرد و یک گام بالاتر در خدمت رسانه‌ای برای نظام و کشور بردارد.
وی افزود: خبرگزاری‌های جهاد دانشگاهی به این موارد توجه ویژه دارند و برای اینکه این نگاه تحول‌آمیز به مطالبات رهبری و مسئولین نظام در حوزه فرهنگی محقق شود، یکی از ابزارها این است که ضمن اتکا به ظرفیت‌ها، بتوانیم جامعه نخبگی را استخدام کنیم. جامعه نخبگی یعنی نظام فکری موجود که سرمایه‌های کشور هستند که باید از ظرفیت آنها توسط رسانه‌های جهاد دانشگاهی استفاده شود. درحال حاضر رسانه‌های نوین، گوی سبقت را از رسانه‌های کلاسیک ربوده‌اند. آیا ایسنا یک رسانه نوین است؟ خیر؛ مثل سایر رسانه‌ها، ایسنا هم یک رسانه کلاسیک است، اما آیا ایسنا و سایر رسانه‌های جهاد دانشگاهی می‌توانند در عین اینکه یک رسانه کلاسیک باشند، یک نظام نوآوری را در خود بازتولید کنند که بتوانند در عرصه رسانه‌های اجتماعی هم حرف جدی برای گفتن داشته باشند؟ طبیعتا این موضوع در رسانه‌های جهاد دانشگاهی و کشور باید مورد توجه قرار بگیرد.
حرف گُزین و تولید محتوای شایسته، از ضروریات مقابله با جنگ ترکیبی دشمن
دکتر کلانتر مهرجردی تصریح کرد: یکی از عناصر جنگ ترکیبی، بحث رسانه است. اگر بحث جنگ ترکیبی را جدی بگیریم، در نظام رسانه‌ای کشور هم باید به دلیل ظهور و بروز فناوری‌های جدید و رسانه‌های نوین، باید شاهد تحول باشیم. رسانه با مخاطب زنده است و اگر بتوانیم مخاطب را حفظ کنیم، می‌توانیم بگوییم رسانه موفقی هستیم. برای این کار باید حوزه رسانه و تحولات فضای مجازی را به صورت جدی در دستور کار قرار دهیم. در حوزه هنر هم به عنوان بال دوم، هم همین اتفاق افتاده است. باید متناسب با این شرایط و تغییر و تحول‌ها، فعالیت‌هایمان را تنظیم کنیم. ضلع سومی که می‌تواند بال‌های "رسانه" و "هنر" را تقویت کند، "حرف گُزین به میدان آوردن" است؛ یعنی تولید محتوای شایسته و گزین تهیه کردن که از ضروریات مقابله با جنگ ترکیبی دشمن است.
تلاش برای حرکت به سمت فعالیت‌های زنده و فاخر فرهنگی با مشارکت حداکثری دانشجویان
وی افزود: تلاش می‌کنیم در دوره جدید فعالیت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی در چند محور، شاهد تحول در برنامه‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی باشیم. با توجه به رویکرد عالی و تخصصی مدیریت عالی جهاد دانشگاهی به حوزه فرهنگ دانشجویی، ما نیز تلاش وافر بر دانشجویی‌شدن فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی خواهیم داشت و این موضوعی است که (متاسفانه) تاکنون کمی از آن فاصله گرفته بودیم. باید کار به صورت تام و تمام، توسط دانشجو تعریف، دنبال و اجرا شود و جهاد دانشگاهی تنها هدایتگر دانشجویان باشد. درحال حاضر از این لحاظ ضعف داریم و تلاش می‌کنیم در دوره جدید، شاهد حضور حداکثری نیروهای جوان و دانشجویان در شکل‌گیری فعالیت‌ها و رویدادها، از ایده تا اجرا باشیم. از سوی دیگر، جهاد دانشگاهی تاحدودی از فعالیت‌های زنده و فاخر فرهنگی فاصله گرفته است که در این زمینه نیز نیازمند تجدیدنظر و بازنگری در برنامه‌ها و رویدادها هستیم.
تنوع و رنگارنگی‌بخشی به فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: در فعالیت‌های جهاد دانشگاهی با دو صف مواجه هستیم؛ یک صف تخصصی که شامل مراکز و سازمان‌های تخصصی (ایسنا، ایکنا، سازمان انشارات، سازمان قرآنی، سازمان دانشجویان) هستند و یک صف عمومی که شامل معاونین محترم فرهنگی واحدها و سازمان‌های مختلف جهاد دانشگاهی که در استان‌های مختلف مشغول فعالیت هستند؛ این شبکه گسترده کشوری را صف عمومی می‌نامیم. تلاش می‌کنیم که فعالیت‌های صف تخصصی، به سمت هم‌آفرینی تعیین رویدادهای فرهنگی سوق داده شود و به سمت رویدادها و فعالیت‌های فرهنگی برویم که از رنگارنگی بالایی برخوردار باشند؛ یعنی یک فعالیت فرهنگی همزمان سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، گردشگری ... باشد و دانشجو براساس علائق خود این برنامه‌ها را دنبال کند.
شکل‌گیری نظام مشاوره برای اجرای هرچه بهتر رویدادها و فعالیت‌های فرهنگی
دکتر کلانتر مهرجردی تأکید کرد: از سوی دیگر، تلاش خواهیم کرد که فعالیت صف عمومی در استان‌ها را تقویت کنیم. ورود نیروی انسانی در این بخش را مورد رصد جدی قرار می‌دهیم تا افرادی وارد این حوزه شوند علاوه بر برخورداری از توانایی لازم، دغدغه کار فرهنگی داشته باشند و با تغییر و تحولات حوزه فرهنگی به خوبی آشنا باشند. ورود همکاران جدید به این عرصه را با شاخص‌های جدید مدنظر داریم و از سوی دیگر تلاش می‌کنیم از طریق مجموعه برنامه‌هایی که ستاد معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی دنبال می‌کند، همکاران فعال در حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی، اشراف بیشتری در حوزه کاری خود پیدا کنند تا توانایی تحلیل و اثرگذاری بالاتری در این حوزه داشته باشند و اگر احیانا ظرفیتی در صف عمومی جهاد وجود دارد، آن افراد را شناسایی کرده و در قالب کارگروهی، از نظام مشاوره آنها هم بهره‌مند شویم.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی از راه‌اندازی تارگاه جدیدی در ذیل این معاونت خبر داد و گفت: با هدف ارتقای توانایی همکاران فعال در حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی، "تارگاه آمار و اطلاعات فرهنگی" را تعریف کرده‌ایم که به زودی افتتاح خواهد شد. این تارگاه از سه گوشواره "رهنمون"، "گام دوم" و "جهاد تبیین" تشکیل شده است و مطالب مرتبط با این سه بخش، در این تارگاه منعکس می‌شوند تا مورد استفاده همکاران فعال در حوزه فرهنگی جهاد دانشگاهی قرار بگیرد.
"دیدراه"، نشریه‌ای برای عمق‌بخشی به دید و نشان دادن راه به مدیران جهاد دانشگاهی
وی تصریح کرد: جهاد دانشگاهی نهادی مولود انقلاب اسلامی است و در دو شورای مهم شامل شورای فرهنگ عمومی کشور و شورای فرهنگ دانشگاه عضویت دارد. کار دیگری که در معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی آغاز کرده‌ایم، انتشار نشریه‌ای تحت عنوان "دیدراه" است. دیدراه، نشریه‌ای ویژه مدیران و معاونان فرهنگی و سایر مدیران (آموزشی و پژوهشی) جهاد دانشگاهی در سراسر کشور است که به صورت ماهانه منتشر می‌شود و دارای سه بخش "نظام و رهبری"؛ "فرهنگ و دانشگاه"؛ "فرهنگ و اجتماع" است. مجموعه صحبت‌های نخبگان کشور در حوزه فرهنگی را شناسایی و براساس دو ویژگی "دید داشتن" و "راه ارائه کردن" دسته‌بندی کرده و در سه بخش فوق و در قالب ماهنامه دیدراه، منتشر و در اختیار مدیران و معاونان جهاد دانشگاهی قرار می‌دهیم.
دکتر کلانتر مهرجردی افزود: همانطور که اشاره شده، شعار دولت سیزدهم، مردمی‌سازی فعالیت‌ها است و باید ترجمانی از این شعار را در فعالیت‌های فرهنگی جهاد داشته باشیم. مخاطب اصلی فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی، دانشجویان هستند و باید شاهد سیل ورود و مشارکت آنها در این فعالیت‌ها باشیم. مقام معظم رهبری طی سالیان اخیر به " حلقه‌های میانی" اشاره داشتند که جهاد دانشگاهی می‌تواند بعنوان حلقه میانی واسط میان حاکمیت و مردم، الگوی مناسبی برای فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی و مشارکت حداکثری دانشجویان در این فعالیت‌ها باشد.
تمرکز معنایی و محتوایی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، تمرکز معنایی و محتوایی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را از محورهای اصلی فعالیت این معاونت در سال ۱۴۰۲ عنوان کرد و گفت: از سال ۱۴۰۱ در دفتر مطالعات فرهنگی، کاری را در زمینه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تحت عنوان "کارشناخت سند گام دوم انقلاب" آغاز و دنبال می‌کنیم. در این فعالیت، به دنبال شناسایی کارکردی از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی هستیم. ۲۰ پژوهش در موضوعات شناسایی‌شده درخصوص بیانیه گام دوم انقلاب توسط واحدهای جهاد دانشگاهی ذیل دفتر مطالعات فرهنگی درحال انجام است که به ۲۰ واحد استانی سپرده شده است تا با بهره‌مندی از توان نظام نخبگی آنها را انجام دهند. همچنین ۴۰ نشست علمی تخصصی در خصوص بیانیه گام دوم انقلاب از سوی این ۲۰ واحدهای جهاد دانشگاهی و در کنار کار مطالعاتی، برگزار می‌شود. نیمی از این نشست‌ها در ایام دهه فجر سال ۱۴۰۱ برگزار شد و سایر نشست‌ها نیز در سال ۱۴۰۲ برگزار می‌شود. حدود ۴۰ اثر هنری هم قرار است از مجموع کارهای مطالعاتی و نشست‌های علمی و تخصصی در قالب‌های متنوع مانند اینفوگرافیک و ... منتشر شوند.
دکتر کلانتر مهرجردی، پراکندگی فعالیت‌ها را از چالش‌های پیش‌روی این معاونت عنوان و تأکید کرد: فعالیت‌های فرهنگی پراکنده‌ای را در سطح کشور برگزار می‌کنیم، اما در تلاش هستیم پیرو تاکیدات مدیریت عالی جهاد دانشگاهی، در سال ۱۴۰۲ این پراکندگی فعالیت‌ها را از بین ببریم؛ کارهایی که خیلی اثربخش نیستند را به زمین گذاشته و کارهای اثرگذار و نوآورانه را که مشوق جوانان برای مشارکت در این فعالیت‌ها هستند، افزایش دهیم. ضریب نفوذمان در بین مخاطبان (قشر جوان و دانشجو) نه تنها در مورد جهاد دانشگاهی، بلکه در مورد بسیاری از نهادهای فرهنگی کشور کاهش پیدا کرده است. بخشی از این مشکل ناشی از نوع فعالیت‌های فرهنگی نهادها است و قبول داریم یکی از دلایل کاهش ضریب نفوذ به دلیل نوع فعالیت‌ها بوده است. تلاش می‌کنیم در سال جدید، اصلاحاتی در این زمینه داشته باشیم.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: با جدیت تلاش می‌کنیم در سال جدید گفتمان فرهنگی مقام معظم رهبری و انتظارات دولت از تحول فرهنگی را دنبال کنیم؛ ارتباط بیشتر و بهتری با مراکز رشد و پارک‌های فرهنگی داشته و در زمینه اقتصاد فرهنگ نیز نقش‌آفرینی لازم را داشته باشیم. همچنین به دنبال احیا کردن بیش از پیش مطالبه مقام معظم رهبری درخصوص جایگاه جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌ها هستیم. ایشان در بیانات سال‌های قبل به این نکته اشاره داشته‌اند که "جهاد دانشگاهی باید در دانشگاه بماند و نقش اصلی را در دانشگاه داشته باشد"؛ بنابراین کم و کیف فعالیت‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌ها بسیار حائز اهمیت است و این نکته را در اجرای رویدادها و برنامه‌های فرهنگی جهاد دانشگاهی در سال جدید مدنظر داریم.
دکتر کلانتر مهرجردی در پایان تصریح کرد: مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۲ را "سال مهار تورم و رشد تولید" نامیدند و کلیه دستگاه‌ها از جمله دستگاه‌های فرهنگی را مکلف کردند تا به ترویج این امر، همت گمارند. معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی نیز در لبیک به منویات معظم له، در سال جدید برنامه‌های گوناگونی را در حوزه ترویج فرهنگ کار، رشد تولید و فعالیت‌های مولد اقتصادی در مسیر کاهش تورم در دستور کار دارد و به یاری خداوند متعال، جهاد دانشگاهی در حد بضاعت، سهم خود را در امر فرهنگ‌سازی در دانشگاه‌ها و جامعه ادا خواهد کرد.
انتهای پیام
نظرات