به گزارش ایسنا، آغاز سال گذشته با آلودگی هوا و کاهش کیفیت هوا در سطح «خطرناک» همراه بود، بهطوریکه ۱۹ فروردین ماه بود که در پی اعلام اداره کل هواشناسی تهران مبنی بر وزش باد شدید گاهی خیلی شدید همراه با خیزش موقت گرد و خاک در بعضی ساعات بهویژه در نیمه جنوبی استان، کیفیت هوای تهران افت چشمگیری پیدا کرد و بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، کیفیت هوای پایتخت با شاخص ۴۱۶ در شرایط «خطرناک» قرار گرفت. آلاینده شاخص نیز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون گزارش شد. از تبعات تنفس ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون به ابتلا به بیماریهای قلبی و ریوی، کاهش سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماریها، از بین رفتن بافتهای ریه، آسم کودکان، مرگ و میر زود رس و سرطان میتوان اشاره کرد.
پتروشیمی میانکاله و اما و اگرهایش
۲۰ اسفندماه ۱۴۰۰ کلنگ پروژه کارخانه پتروشیمی میانکاله از سوی احمد وحیدی - وزیر کشور - به زمین زده شد ولی ۱۰ فروردین ۱۴۰۱ علی سلاجقه - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - اعلام کرد که پتروشیمی میانکاله هنوز مجوزی از سازمان محیط زیست نگرفته است.
در شرایطی ساخت کارخانه پتروشیمی میانکاله آغاز شده بود که احداث آن، ذخیرهگاه زیستکره میانکاله را با خطر حذف از لیست ذخیرهگاههای زیستکره دنیا تهدید میکرد.
به گفته محمود یزدان دوست - مدیرکل سابق دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست - ذخیرهگاه زیستکره میانکاله در سال ۱۳۵۵ به تایید یونسکو رسیده است. اگر صنعت پتروشیمی بخواهد در آنجا احداث شود، این ذخیرهگاه از لیست ذخیرهگاههای زیست کره دنیا حذف خواهد شد.
سرانجام پس از کش و قوسهای فراوان اجرای این پروژه ۸۰ هزار میلیارد تومانی با حکم دادستان کل کشور۲۲ فروردین ماه سال ۱۴۰۱ متوقف شد.
بیشتر بخوانید:ماراتن ۳۰ روزه پتروشیمی و محیط زیست در میانکاله
بیشتر بخوانید: پروژه احداث پتروشیمی میانکاله کاملاً متوقف است
بیشتر بخوانید: احداث پتروشیمی در میانکاله مغایر با قوانین جهانی ذخیرهگاههای زیستکره است
«خرس قهوهای» و «پلنگ ایرانی» قربانی ناآگاهی مردم و تعلل مسئولان
۴ اردیبهشتماه بود که اخباری مبنی بر مشاهده دو گونه وحشی پلنگ و خرس قهوهای در دو نقطه از کشور شنیده و تصاویری درباره برخورد مردم و مسئولان با آنها منشر شد. همان روز خبر تلف شدن پلنگ ایرانی درقائمشهر تایید و به خبر تلف شدن خرس قهوه ای که دو روز قبل در روستای کنازق شهرستان نمین اردبیل جان خود را از دست داده بود، ضمیمه شد.
از اردبیل شروع میکنیم؛ جایی که یک قلاده خرس قهوهای در روستای کنازق شهرستان نمین ۲ اردیبهشت دیده شد و با رفتار نامتعارف مردم محلی جان خود را از دست داد. خرس قهوهای گونهای است که در صورت وجود شرایط تحریک آمیز پاسخ خود را نشان میدهد اما در حالت عادی علاقهای به ایجاد مخاطره برای جان انسان ندارد این در حالیست که مردم محلی در مواجهه با این گونه از بیل و کلنگ و تجهیزات صنعتی استفاده کردند و گونه پس از تحمل جراحات وارده جان باخت.
چندین کیلومتر آن طرفتر و در استانی ساحلی که وجب به وجب آن با پوشش گیاهی فرش شده و زیستگاه گونههای جانوری است، ۴ اردیبهشت ماه یک گونه پلنگ در قائمشهر مشاهده شد و جان خود را از دست داد. علاوه بر نبود امکانات کافی مانند تفنگ بیهوش کننده، برخی مردم قائمشهر نیز به متشنجتر شدن جو اطراف این گونه کمک کردند. در حالی که با اعلام نیروی انتظامی، باید مردم از محل حضور این گونه متفرق میشدند، این اتفاق نیفتاد تا این پلنگ با از دست دادن آرامش خود به چند تن حمله ور کند و در نهایت با شلیک گلوله تلف شود.
قصه ۱۰ ماهه از مادر شدن «ایران» تا تلف شدن «پیروز»
اوایل اردیبهشت ماه همه ایران منتظر فرزندان «ایران» بودند. بالاخره و پس از چند سال کش و قوس، ماده یوز توران، مادر سه یوز ماده شد. ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ علی سلاجقه - رییس سازمان حفاظت محیط زیست- با اعلام سالم بودن فرزندان «ایران» گفت: با توجه به حضور تیم دامپزشکی از یک هفته گذشته و بررسی شبانهروزی رفتارهای این جانور، مشخص شد که بارداری کامل است و با توجه به شرایط فیزیکی گونه و عدم توانایی برای زایمان طبیعی، با نظر دامپزشکان مشاور و دامپزشک معتمد سازمان نسبت به انجام زایمان سزارین صحرایی اقدام شد. خوشبختانه با توجه به حضور تیم دامپزشکی مجرب، سه توله یوز ایرانی در این زایمان سزارین صحرایی، سالم متولد شدند.
۱۴ اردیبهشت ماه بود که دکتر بهرنگ اکرامی - پزشک معتمد مرکز تکثیر یوز آسیایی - از تلف شدن یکی از سه توله« ایران» خبر میدهد. به گفته او این توله از زمان تولد ضعیف و در این چهار روز افزایش وزنی نداشت و بعد از کالبدشکافی علت تلف شدن ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه عنوان شد.
حسن اکبری - معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - ۲۸ اردیبهشت ماه از تلف شدن توله یوز دوم نیز خبر داد و گفت: صبح روز گذشته دامپزشک تیمارگر توله یوزها متوجه تغییر در عادت دفع آنها میشود که بهفوریت موضوع توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان به دامپزشکان گروه بیماریهای دفتر حیات وحش منعکس و با هماهنگی دامپزشک متخصص داخلی دام کوچک از دانشکده دامپزشکی سمنان به محل نگهداری یوزها منتقل میشود و پس از معاینه نسبت به درمان آن اقدام میکند. پس از بررسیهای انجام پذیرفته، با نظر دامپزشک متخصص، تصمیم گرفته شد که تولهها برای بررسی بیشتر و نظارت دامپزشکی به یک بیمارستان تخصصی دامپزشکی در تهران منتقل شوند که متاسفانه یکی از تولهها در مسیر انتقال به تهران تلف شد. توله دوم به بیمارستان تخصصی دامپزشکی منتقل شد و تحت نظارتهای دامپزشکی قرار دارد.
بیشتر بخوانید: همه با هم برای بقای یوز ایرانی
توله یوز سوم، تنها توله یوز باقی مانده از «ایران» و «فیروز» بود که نام او را «پیروز» گذاشتند. این توله در پارک پردیسان زندگی میکرد و قرار بود در فروردینماه سال جاری به زیستگاه اصلی خود در پارک ملی توران منتقل شود اما عمر او کفاف نداد چراکه ۴ اسفندماه بود که دستگاه گوارش «پیروز» دچار مشکل شد و دفع نداشت بنابراین به بیمارستان دامپزشکی مرکزی انتقال داده شد. معاینات لازم انجام شد و با حال مساعد به پارک پردیسان برگشت اما ۶ اسفند دوباره به علت وضعیت نامساعدی که داشت به بیمارستان منتقل شد. سرانجام ۹ اسفندماه پس از فراز و فرودهای بیشمار و با گذشت ۹ ماه و ۲۸ روز پر استرس تلف شد.
بیشتر بخوانید: «پیروز»؛ تراژدی یوزپلنگ آسیایی
برگزاری نشست منطقهای وزیران همکاریهای محیط زیستی
بـا توجـه بـه منابـع فرامـرزی گرد و غبـار، در حـوزه خارجـی هـم پـس از رایزنیهـا و سـفر رئیس سـازمان محیط زیسـت به برخی کشـورهای همسـایه در ۲۱ تیر ۱۴۰۱ ،مقامات عالیرتبه کشورهای همسایه در قالب «نشست منطقهای وزیران محیط زیست» به ایران آمدند. این اجلاس با حضور وزرای محیط زیست ۱۱ کشور منطقه غرب آسیا ارمنستان، عراق، سوریه، عمان، قطر و امارات و معاون وزرای محیط زیست جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و هیاتهایی از ترکیه و ازبکستان و نهادهـای بینالمللـی شـاملFAO ،APDIM WMO ،UNESCO ،ESCAP ،UNEPT ،UNDP برگزار شد.
یافتن راهکاری مشترک برای حل معضلات زیستمحیطی بهویژه مشکل ریزگردها و کاهش اثرات سـوء آن از جمله اهداف این نشست بینالمللی بود. در این جهت پنج سـند تفاهم همکاری با کشـورهای امارات، عراق، سـوریه، ترکمنسـتان و ارمنسـتان به منظور اجرای عملیات میدانی مقابله با پدیده گردوغبار امضا شد علاوه بر آن ایران در تلاش برای شکلگیری یک سازمان برای همکاری زیست محیطی در منطقه غرب آسیا است.
علی سلاجقه - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - در این نشست مساله گرد و غبار را یک مخاطره برای همه کشورهای منطقه دانست و تصریح کرد: ما میتوانیم در قالب یک کنوانسیون منطقهای، تصمیمات اتخاذ شده در نشست امروز را عملیاتی کنیم.
جاده عباسآباد؛ بلای جان یوزپلنگ آسیایی
۱۴ مردادماه بود که در پی خبر واصله از سوی عوامل محلی به پارک ملی توران در ساعت ۲۰ و۴۵ دقیقه روز جمعه مبنی بر تصادف یک قلاده توله یوزپلنگ آسیایی با خودرو، عوامل اجرایی پارک ملی توران و اداره حفاظت محیط زیست میامی به محل حادثه که در فاصله ۱۵ کیلومتری خارج از منطقه حفاظت شده توران (مناطق آزاد میامی) در حد فاصل سه راهی زیدر تا کاروانسرای میان دشت (محدوده کال تاغی) واقع است، عزیمت کردند که پس از گشت و بررسی موضوع، خبر واصله مورد تائید قرار گرفت این در حالیست که طی روزهای قبل از آن، پایش شبانهروزی این محور به ویژه در محدوده الحاک –عباس آباد (داخل مرز منطقه حفاظت شده توران) در دستور کار یگان حفاظت محیط زیست دو اداره بوده است.
این تصادف توجه دوستداران محیط زیست و مسئولان مربوطه را به برخی موارد مانند فنسکشی جادهها، احداث زیرگذر یا روگذر برای یوزها، نصب تابلوهای هشدار، تامین روشنایی جاده و تهیه ردیاب ماهوارهای که لازمه بقای گونههای در معرض انقراض کشور است، جلب کردکه البته تاکنون اقدامات کافی در این زمینه از سمت نهادهای متولی انجام نشده است.
بیشتر بخوانید: انتقال تخمدان توله یوز ماده تلف شده به پژوهشگاه رویان جهت ذخیرهسازی
بیشتر بخوانید: جادهها علیه حیات وحش/ تصادفات، علت ۵۲ درصد از تلفات یوزپلنگها
بیشتر بخوانید: کدام جاده برای یوزپلنگ آسیایی مرگبار تر است؟
«امید» دوباره تنها ماند
«امید» - تک دُرنای سیبری - پرندهای بهشدت در معرض خطر انقراض از خانواده «کلنگان» است. حالا ۱۵ سال است به تنهایی مهاجرت میکند و امسال دو روز زودتر از قرار هر ساله (۵ آبان) خودش را به ایران رسانده است. یکی از خصوصیات درناها نوع همسرگزینیشان است که بهصورت تکهمسری است. اگر اتفاقی برای جفت آنها بیفتد بهسختی دوباره امکان جفتیابی برایشان مهیا میشود. در سال ۸۶ «آرزو» - جفت «امید» -به دلیلی نامعلوم تلف شد و پس از آن نیز «امید» جفتگیری نکرد و تنها مسیر مهاجرت خود را طی میکند.
بیشتر بخوانید: بدون «امید» کریدور غرب آسیا کور میشود
با تلاش سازمان حفاظت محیط زیست کشور و پیگیریهای اداره کل محیط زیست مازندران یک فرد درنا از مرکز تکثیر و حفاظت درنا در کشور بلژیک از مسیر هواپیمایی این کشور به قطر و از آنجا به فرودگاه بینالمللی امام خمینی انتقال یافت. ۶ بهمنماه بود که این درنا با طی مراحل تشریفاتی و گمرکی برای رهاسازی در منطقه تالاب بینالمللی فریدونکنار انتقال داده شد.
۱۲ بهمنماه عطاالله کاویان - مدیرکل محیط زیست مازندران - از رهاسازی درنای ماده که از بلژیک به ایران فرستاده شد، خبرداد و گفت: درنای ماده بعد از پنج روز نگهداری، رهاسازی شد و بعد از پنج دقیقه این پرنده از سازه خارج و خود را به درنای امید نزدیک کرد پس از ۱۰ دقیقه در کنارهم با رقص و آوازی که داشتند، نشان دادند که معارفه خوبی بین این دو پرنده انجام شده است. نام این پرنده را «رویا» گذاشتند و قرار بود از این پس «امید» و «رویا» در کنار هم این مسیر مهاجرتی را طی کنند.
۱۴ اسفندماه بود که مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران از اینکه «امید» و «رویا» در پرواز به سمت سیبری، خاک ایران را ترک کردند خبر داد اما در حالیکه همه از همراهی «امید» و «رویا» خوشحال بودیم، ۲۱ اسفندماه مدیرکل محیط زیست مازندران با اعلام اینکه «رویا» بعد از ۱۵۰ کیلومتر پرواز با «امید» از سفر به سیبری جا ماند، گفت: درنای بلژیکی - رویا - پرورشی بوده و پیشبینی میشد که از سفر جا بماند چراکه «رویا» توان لازم برای پرواز طولانی مدت را نداشته باشد. همین اتفاق رخ داد و «رویا» بخشی از مسیر را طی کرد و در نهایت از «امید» جا ماند و سرانجام ۲۲ اسفندماه کاویان از زندهگیری موفقیتآمیز «رویا» پس از دو روز در منطقه عباسآباد تنکابن خبر داد.
ناسا و گزارش ابرتوده گاز متان جنوب تهران
درپی انتشار گزارشی از سوی ناسا مبنی بر وجود توده گاز متان بر فراز سایت پسماند آرادکوه که ۷ آبانماه سروصدای زیادی به پا کرده بود محیط زیست وجود آن را تایید و شهرداری تهران تکذیب کرد. به طوریکه پیام جوهرچی - معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست - در واکنش به این گزارش اظهار کرده بود: مراکز دفن قدیمی بهطور قطع قابلیت دفع گاز متان را دارند و نمیتوان این موضوع را حاشا کرد.
این در حالیست که علیرضا زاکانی - شهردار تهران - دو هفته پس از انتشار تصاویر ابرتوده متان در واکنش به انتشار این گزارش گفت: هنوز از سوی دستگاههای بالادستی چیزی به ما اعلام نشده است و البته ناسا همه چیزش دروغ است و این هم دروغ است.
در نهایت هم از محیط زیست اصرار و از شهرداری انکار که وجود ابرمتان در جنوب شهر تهران امری طبیعی است.
«توران» و «آذر» باعث حال خوب محیط زیست
شنبه (۱۲ آذرماه) بود که حسن اکبری - معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست - از انتقال دو قلاده توله یوز مجموعه حفاظت شده توران به پاسگاه محیط بانی برای حفظ جان آنها خبر داد. او زایمان یوز در نیمه دوم پاییز در طبیعت توران را پدیدهای نادر توصیف کرده بود. این خبر واکنشهای بسیاری را در انتقاد به عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست به دنبال داشت. برخی کارشناسان معتقد هستند که زادآوری حیات وحش وابسته به فصل خاصی نیست و در واقع تولد این دو توله پدیده عجیبی نخواهد بود همچنین آنان معتقدند که حضور دام و چوپان در منطقه حفاظت شده و پارک ملی توران که زیستگاه زادآور و بسیار مهم برای یوزپلنگ ایرانی است نشاندهنده عملکرد نادرست سازمان محیط زیست است.
بیشتر بخوانید: واکنش «محیط زیست» به حضور دام در «توران» و تولد یوز در پاییز
نام این دو توله یوز ماده را «توران» و «آذر» گذاشتند. اکنون هر دو حالشان خوب است و بیش از سه ماه است که در منطقه حفاظت شده توران از آنها محافظت میشود.
بودجه ناچیز سازمان حفاظت محیط زیست برای سال ۱۴۰۲
۲۱ دیماه بود که رئیس جمهوری لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد. لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ با سقف کلی ۵۲۶۱ هزار میلیارد تومان در دولت سیزدهم بسته شد که نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۱۵۰۲ هزار میلیارد تومان و معادل ۴۰ درصد افزایش داشت. از این میزان بودجه پیشنهادی برای کل کشور ۱۱۰۰ میلیارد تومان هم سازمان حفاظت محیط زیست است که به گفته رضا انجم شعاع - معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست - میزان بودجه پیشنهادی محیط زیست به دو دهم درصد از بودجه کل رسیده و این میزان بسیار کم است و نظام برنامهریزی کشور متاسفانه به محیط زیست کمتر توجه میکند.
به گفته او برای اجرای قوانین و مقررات و حفاظت از مناطق چهارگانه نیاز است که بودجه محیط زیست از ۶۸۰ میلیاردتومان به ۳۷۰۰ میلیارد تومان و سهم بودجه محیط زیست از ۱۸ صدم درصد به نیم درصد از کل بودجه افزایش یابد اما بودجه پیشنهادی برای ۱۴۰۲ نیز تنها دو دهم درصد است.
بیشتر بخوانید: سهم محیط زیست از کل لایحه بودجه ۱۴۰۲ تنها «دو دهم» درصد
همچنین درپی حذف ️سهم سازمان حفاطت محیط زیست از عوارض آلایندگی توسط کمیسیون تلفیق مجلس، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس درباره این موضوع اظهار کرد: کمیسیون تلفیق دو بند از لایحه بودجه را حذف کرد؛ یکی بند ج تبصره ۸ که در آن آمده بود؛ نهادههای کشاورزی (کود و بذر) اعم از تولید داخلی و وارداتی در سال آینده صرفاً به نرخ های مبتنی بر قیمت تمام شده و تک نرخی و در مورد اقلامی که در بازار بورس کالا عرضه میشود، به نرخ های کشف شده در بازار بورس عرضه می شود همچنین کمیسیون تلفیق بند «ه» تبصره ۸ را نیز حذف کرد که در آن آمده بود؛ ۲۰ درصد از منابع حاصل از عوارض آلایندگی (عوارض سبز) موضوع ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده به سازمان حفاظت محیط زیست (صندوق ملی محیط زیست) اختصاص پیدا کند.
داریوش گلعلیزاده - سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست - در گفت و گو با ایسنا در واکنش به حذف سهم محیط زیست از عوارض آلایندگی اظهار میکند که در صحن مجلس شورای اسلامی درحال رایزنی برای بازگشت این سهم هستیم.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیطزیست با اشاره به ارائه پیشنهاداتی به مجلس در این زمینه میگوید: این پیشنهادات هم درآمد پایدار شهرداریها را در ماده ۲۷ تامین میکند و هم تعارض بین محیط زیست و شهرداری ایجاد نمیشود. ما به دنبال رفع آلودگی هستیم و خارج کردن محیط زیست از لیست تنها به علت درآمد بیشتر شهرداریها است چراکه روی این درآمد حساب کرده و سالها آن را دریافت کردهاند.
بیشتر بخوانید: افزایش درآمد شهرداریها علت حذف سهم محیط زیست از عوارض آلایندگی؟
چمشیر؛ گتوندی دیگر؟
از دیگر موضوعات حاشیهساز در سال گذشته آبگیری «سد چمشیر» بود. سد «چمشیر» در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره در مراحل پایانی ساخت قرار دارد و شمارش معکوس برای آبگیری آن نگرانیها را در خصوص تکرار یک فاجعه دوچندان کرده است. سدی که روی سازند گچساران، یعنی همان سازندی که سد گتوند روی آن بنا شده، ساخته شده است.
در حالیکه سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو اطلاع رسانی درستی از این موضوع انجام نمیداند و آبگیری این سد موافقان و مخالفان بسیاری داشت در نهایت ۳ اسفندماه بود که اتفاقی که نباید رخ میداد انجام شد و خبر آغاز آبگیری این سد رسانهای شد.
بیشتر بخوانید: چمشیر، گتوندی دیگر؟!
باغ وحش صفادشت بلای جان حیات وحش در اسارت
پس از تلف شدن یک قلاده ببر در سال ۹۸ همچنین مرگ دو راس گورخر و یک زرافه در مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت، یک قلاده شیر دریایی در سال ۱۴۰۰ - که در پی تعطیلی دلفیناریوم برج میلاد به این مرکز منتقل شده بود- ۲۶ بهمنماه بود که مرگ دو راس دیگر از زرافههای این باغ وحش رسانهای شد.
در حالی تلف شدن حیات وحش این باغ وحش نگرانی بسیاری از دوستداران محیط زیست را برانگیخته بود که ۱۸ اسفندماه مهناز مدیریان - رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملارد - از ممنوعیت ورود بازدید کنندگان به مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت تا اطلاع بعدی خبر داد و گفت: باتوجه به عدم رعایت ضوابط زیست محیطی در مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت و مغایرت محلهای نگهداری گونهها با استانداردها و دستورالعمل های سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین عدم اقدام موثر توسط مسئولان مربوطه درراستای رفع نواقص محل های نگهداری گونههای حیات وحش و از طرفی تلف شدن تعدادی از گونهها در این مرکز و جریحه دار شدن افکار عمومی، مطابق دستور مراجع قضایی شهرستان، ورود بازدید کنندگان به مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت تا اطلاع ثانوی ممنوع شد.
وی با بیان اینکه عدم رعایت استانداردهای ملاک عمل علیرغم صدور اخطاریههای زیست محیطی وبازدیدهای مستمر، در سال جاری منجر به تلف شدن گونههای جانوری دراین مرکز شده است گفت: تا زمان رفع نواقص واصلاح محلهای نگهداری مطابق با استانداردها ودستورالعملهای ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست، پیگیریهای لازم توسط این اداره صورت خواهد پذیرفت.
همچنین مدیریان خاطرنشان کرد که آخرین گونه تلف شده در این مرکز زرافه آفریقایی بود که موضوع تلف شدن این جانور نیز کماکان در دست پیگیری از سوی محیط زیست است.
به گزارش ایسنا، سالی که بر محیط زیست گذشت سالی پر فراز و نشیب بود. لحظههای شاد و غمانگیز بسیاری را تجربه کردیم اما امیدواریم در سال جاری بیشتر خبرهای این حوزه امیدوارکننده باشد.
انتهای پیام
نظرات