احد وظیفه در گفت و گو با ایسنا، درباره بارندگی‌های کشور اظهارکرد: از اواخر دی‌ماه تا سه هفته اول بهمن‌ماه دمای هوای کشور به‌طور قابل توجهی کاهش یافت، به‌طوری‌که میانگین دمای کشور بیش از یک درجه سردتر از نرمال بود و در هفته پایانی دی و هفته اول بهمن میانگین دمای کشور به حدود ۲.۵ درجه سردتر از نرمال رسید.
وی ادامه داد: یکی از فاکتورهای مهم تاثیرگذار که نوع بارش به شکل برف یا باران را تعیین می‌کند، «دما» است. بی‌هنجاری منفی دما یا دمای سردتر از نرمال سبب ماندگاری بیشتر برف باریده در سطح زمین می‌شود بنابراین ممکن است علیرغم میانگین بارش کمتر از نرمال همانند بارش برف در ارتفاعات تهران - که کمتر از مقدار متوسط بلند مدت است - ولی به سبب سردتر از نرمال بودن دمای هوا، برف نشسته در روی زمین برای زمان طولانی‌تری درسطح زمین باقی بماند. در این‌صورت ممکن است گستره سطح پوشش برف توسط اطلاعات دورسنجی ماهواره‌های هواشناسی بیش از حد نرمال برآورد شود، به عبارتی هر چه پوشش برفی کم عمق است که علت آن میزان کمتر بارش نسبت به نرمال است، ولی به سبب سردی هوا ماندگاری برف بیشتر از نرمال است و دیرتر ذوب می‌شود.
بارش به‌شدت کمتر از نرمال در نیمه شمالی و شرق کشور
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی افزود: به همین دلیل نیز در دوره انتهای بهمن تصاویر ماهواره‌ای نشان‌دهنده میزان بارش برف در کشور در مساحتی گسترده‌تر از حد نرمال در ارتفاعات البرز بود و مشاهده می‌کنیم با گرمایش و افزایش دما در هفته‌های اخیر به‌سرعت میزان پوشش سطحی برف کاهش یافت بنابراین پوشش برف گسترده همانند امسال در نیمه‌شمالی کشور، الزاما به معنای بارندگی بیش از حد نرمال نیست و باید عامل دما را لحاظ کنیم.
وی افزود: حتی با وجود بارندگی‌های مناسب در انتهای دی‌ماه و بهمن‌ماه که غالبا نیز به صورت برف بودند، خشکسالی و گرمای هوا در پاییز قابل چشم‌پوشی نیست و بر میانگین آب قابل دسترس در کشور تاثیر گذاشته است و در نیمه‌شمالی و شرق کشور میزان بارش به شدت کمتر از نرمال است.
کاهش ۱۶ درصدی بارش‌ها نسبت به بلندمدت
وظیفه ادامه داد: در حال حاضر بر اساس داده‌های بارش سال جاری و آمارهای بلندمدت، میزان بارندگی سال جاری حتی نسبت به سال گذشته نیز کمتر است، گرچه سال گذشته بسیار کم بارش بود. بارش متوسط کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون به‌طور میانگین به حدود ۱۲۰ میلیمتر رسیده است که بارش نرمال این دوره زمانی ۱۴۳ میلیمتر است بنابراین ۲۳ میلیمتر یا ۱۶ درصد نسبت به بلندمدت کاهش نشان می‌دهد.
وی با اشاره به کم‌بارشی‌ها ادامه داد: درصورتی که تنها به بررسی بارش‌های فصل زمستان بپردازیم، به این نتیجه می‌رسیم که بارندگی‌ها تقریبا نرمال هستند چراکه درفصل زمستان حدود ۸۹ میلیمتر بارندگی ثبت شده و میزان بارندگی نرمال این بازه حدود ۸۳ میلمیتر است و تقریبا برابرند.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی به تفکیک استانی درباره میزان بارندگی‌ها گفت: در استان‌های جنوبی کشور شامل فارس، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، اصفهان و چهارمحال و بختیاری وضعیت بارش‌ها در حد نرمال تا فراتر از نرمال است واین استان‌ها نسبت به سال گذشته وضعیت بسیار بهتری دارند ولی در نیمه شمالی و شرق کشور شامل استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و مناطق مرکزی تا سواحل شمالی کشور خشکسالی همچنان ادامه دارد.
وی افزود: استان تهران تنها ۹۰ میلیمتر بارش دریافت کرده این در حالیست که حد نرمال بارش در استان تهران تا این موقع سال آبی ۱۵۳ میلیمتر است بنابراین ۶۴ میلیمتر معادل با ۴۲ درصد کمبود بارش در حوضه‌های آبی تهران در سال آبی جاری وجود دارد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: در برخی استان‌ها کم بارشی بسیار شدید است. از جمله استان سمنان با ۵۲ درصد، سیستان و بلوچستان با ۴۵ درصد، قزوین با ۴۹ درصد، خراسان رضوی با ۵۰ درصد، سواحل دریای خزر و اردبیل بین ۳۶ تا ۴۲ درصد، آذربایجان شرقی با ۴۶ درصد، آذربایجان غربی ۲۶ درصد و زنجان نیز با ۲۰ درصد کسر بارش مواجه هستند.
وی افزود: شرایط بارندگی‌ها در استان‌های واقع در نیمه‌شمالی کشور وضعیت نامناسبی دارد و این استان‌ها بی‌هنجاری منفی شدیدی دارند. تا این موقع از سال تقریبا دو سوم سال آبی را سپری کرده‌ایم و تنها فصل بهار به‌عنوان پنجره زمانی یا فرصت دریافت بارش در بسیاری از مناطق فوق پیش رو است این در حالیست که برخی استان‌ها تا ۵۰ درصد از بارش سال را هنوز دریافت نکرده‌اند.
نگرانی برای تامین آب شرب در ماه‌های آینده
وی افزود: با توجه به فرارسیدن فصل بهار و فصل تابستان بدون بارش قابل ملاحظه در اغلب حوضه‌های آبی و با وجود شرایط نامطلوب ذخیره آبی پشت سدهای نیمه‌شمالی کشور مانند سد سفیدرود گیلان و سدهای استان تهران، احتمال عدم جبران کم‌بارشی ماه‌های گذشته بسیار بالاست و درصد احتمال تنش آبی در فصل گرم آتی در برخی استان‌ها برای تامین آب قابل توجه است.
وظیفه در پایان اظهارکرد: ممکن است برخی تصور کنند بر اساس سطح پوشش برف در بهمن ماه اخیر، وضعیت ذخیره برفی در مناطق کوهستانی و ذخایر آبی مناسب باشد. این تصوربرای نیمه شمالی کشور اشتباه است. یک چهارم جمعیت کشور در استان‌های تهران و البرز ساکن هستند و در حال حاضر وضعیت منابع آبی این استان‌ها و استان‌های مجاور چندان مناسب نیست و ارتفاع بارش به‌شدت زیر حد نرمال است و به‌طور کلی وضعیت فعلی نشانگر وجود شرایط نامطلوب بارش در نیمه‌شمالی و شرق کشور است. درصورتی که بارش‌های بهاره کمکی به بهتر شدن وضعیت نکند، می‌تواند شرایط حادی را از نظر تامین آب در فصل گرم آتی ایجاد کند.
انتهای پیام
نظرات