به گزارش ایسنا، قدمت تاریخی کشور ایران از بسیاری از کشورهایی که امروز ادعای فرهنگ و تمدن دارند بالاتر است و با توجه به همین قدمت بالا نیز فرهنگ ارزشمندی در این مرز و بوم نهادینه شده است، کشور ایران از همان ابتدا دارای دین مشخص، معماری منحصر بفرد، زندگی متمدن، آیین‌های ارزشمند و... بوده است که امروز بسیاری از این آیین‌ها همچنان باقی مانده و توسط مردم ایران اجرا می‌شوند.

عید نوروز یکی از این سنت‌های زیبای دیرینه محسوب می‌شود که از ایران باستان برای ما به یادگار مانده است، چهارشنبه سوری نیز از دیگر رسوم دیرینه ایران باستان است که درکنار آن نیز آیین‌های زیبایی همچون قاشق‌زنی، شکستن کوزه و ظروف سفالی قدیمی و شکسته و... اجرا می‌شود.

متاسفانه طی سالیان گذشته رسم زیبای چهارشنبه سوری شکل باستانی خود را از دست داده و درواقع به نوعی بحران تبدیل شده است، هرساله در آستانه فرا رسیدن بهار و سال نو که تمامی افراد به دنبال آماده‌سازی خود برای سالی خوش هستند برخی با سهل‌انگاری این ایام را به کام خود، خانواده و دیگر افراد جامعه تلخ می‌کنند.

فلسفه اصلی چهارشنبه سوری

عباس قنبری عدیوی_ رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به احترام نیاکان ما به آتش، روشنایی و نور، اظهار کرد: درواقع مردمان در زمان‌های گذشته نور آتش را بخشی از نور و روشنایی پرورگار می‌دانستند، در برخی موارد ذکر می‌شود که ایرانیان آتش پرست بوده‌اند اما این موضوع صحت ندارد و مردم درحقیقت آتش را قبله خود می‌دانستند و عبادات خود را مقابل آن انجام می‌دادند همانگونه که امروز تمامی مسلمین جهان به سوی کعبه عبادت می‎‌کنند.

وی افزود: بنابراین آتش در ایران باستان نمادی از نور و روشنایی الهی به شمار می‌آید و در فرهنگ نیاکان ما نیز یادآور آتشی است که بر حضرت موسی تجلی کرد و یا بر حضرت ابراهیم سرد شد، مفهوم آن نیز گرامیداشت نور و روشنایی است.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: مردمان ایران باستان اعتقاد داشتند آتش در پایان سال غم‌ها، اندوه‌ها، زشتی‌ها، بیماری‌ها و... را از بین می‌برد و انسان را به سمت شادی و شادمانی سوق می‌دهد به همین جهت در فرهنگ عامه یک روز گرامی داشته می‌شد آتش روشن کرده و خانواده‌ها از آن به عنوان تبرک استفاده می‌کردند تا اعضای خانواده در کنار یکدیگر شاد باشند.

قنبری عنوان کرد: مردم ایران باستان در ایام پایانی سال از سه یا هفت کپه یا هیزم در روشن‌سازی آتش استفاده می‌کردند و آن‌ها را با فاصله از یکدیگر قرار می‌دادند پس از آن نیز لباس‌های نو بر تن کرده و به ترتیب از روی تمامی کپه‌های آتش رد می‌شدند، افراد در هنگام عبور از آتش دعا کرده و جمله "زردی من از تو، سرخی تو از من" را به زبان می‌آوردند که در اینجا سرخی نشان از نشاط، شادی، سلامتی و تندرستی دارد البته به مرور زمان سه یا هفت کپه آتش که در چهارشنبه آخر سال روشن می‌شد به یک کپه تبدیل شد.

وی اضافه کرد: پس از اینکه افراد از روی آتش عبور می‌‎کردند اجازه می‌دادند آتش به مرور خاموش شود و پس از آن خاکسترهای آتش را جمع کرده و بیرون می‌ریختند اما نکته قابل توجه این است که این خاکسترها باید توسط دختری که ازدواج نکرده بود دور ریخته می‌شد و به این ترتیب خانواده برای ازدواج و تشکیل خانواده این دختر دعا می‌کردند که یکی از رسوم مردم در زمان گذشته بوده که برای تشکیل خانواده فرزندان خود دعا می‌کردند.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: متاسفانه برای اولین بار در دوران قاجار استفاده از ترقه توسط اروپایی‌ها وارد سنت چهارشنبه سوری در ایران شد یعنی در دوره ناصرالدین شاه افرادی از کشور فرانسه فشفشه و ترقه را وارد این فرهنگ غنی کردند و به مرور زمان ترقه‌های بزرگ‌تر استفاده شد تا امروز که گاهی از نارنجک‌های دستی نیز استفاده می‌شود که بسیار خطرناک است و باعث آزار و اذیت دیگران نیز می‌شود.

قنبری با بیان اینکه چهارشنبه سوری یکی از آیین‌های نوروز به شمار می‌آید، یادآور شد: در این شب مردم کوزه‌های قدیمی خود را که عموما از جنس سفال بودند و با آن‌ها از چشمه آب می‌آوردند می‌شکستند چراکه اعتقاد داشتند جهت رعایت موارد بهداشتی نباید از ظروف شکسته برای خوردن و آشامیدن استفاده کنند و یا اینکه آیینی با عنوان "فالگوش ایستادن" در کنار چهارشنبه‌سوری وجود دارد که درواقع نوعی تفال و پیشگویی است.

وی بیان کرد: قاشق‌زنی از دیگر رسوم دیرینه شب چهارشنبه‌سوری است که عموما دختران و زنان انجام می‌دادند و از خانه‌های دیگران برای تبرک و سلامتی هدیه دریافت می‌کردند و این هدیه‌ها نمونه‌ای از روحیه همراهی و همدلی با سایر همنوعان به شمار می‌آید.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری افزود: برگزاری آیین چهارشنبه سوری به شکل امروزی یک هیجان خطرناک برای جوانان به همراه دارد که منجر می‌شود آن‌ها ماجراجویانه به سمت این رفتار غلط حرکت کنند، درحالی که این اقدامات هیچ ریشه‌ای در سنت نیاکان ما و آیین عقلانی و خرمندانه آن‌ها ندارد، نیاکان ما آتش و کانون آن را نمادی از خانواده می‌دانستند همانگونه که امروز نیز گفته می‌شود "اجاق خانه فردی روشن است" و این روشن بودن اجاق بیانگر توجه به کانون خانواده و گرمی و حرارت‌بخشی اعضای آن است.

قنبری ادامه داد: زمانی که جوانان به صورت مجزا از خانواده به سمت برگزاری روش غلط رسم چهارشنبه سوری و استفاده از مواد محترقه حرکت کنند علاوه‌بر اینکه به خود و دیگران آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کنند این سنت دیرینه را نیز از مدار خود خارج خواهند کرد درحالی که چهارشنبه سوری رسمی همراه با فلسفه‌های عقلانی و زیبا است اما امروزه این آیین به یک بحران و ناهنجاری اجتماعی تبدیل شده است.

وی خاطرنشان کرد: افرادی که در حقیقت به فرهنگ ایران باستان علاقه دارند باید رسم زیبای چهارشنبه سوری را به روش ایرانیان گذشته و بر اساس همان فلسفه اصلی آن که دوستی، مهربانی، دور هم بودن، دعا کردن، انجام کارهای نیک و احترام به آتش است، برگزار کنند.

حوادث چهارشنبه آخر سال

فرزاد مردانی_پزشک اورژانس بیمارستان کاشانی شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: حوادث چهارشنبه آخر سال یا همان چهارشنبه سوری عمدتا به علت استفاده از مواد محترقه رخ می‌دهند یعنی مواد سوزانده شیمیایی که در اثر انفجار منجر به تولید صدا، آسیب مکانیکی بر اثر انفجار و سوختگی در اثر حرارت ایجاد شده می‌شوند.

وی افزود: درحقیقت در حوادث چهارشنبه سوری فرد ممکن است دچار سوختگی شود و یا اینکه در اثر صدای بلند ایجاد شده به فرد آسیب‌های شنوایی وارد شود همچنین احتمال دارد در اثر انفجار مواد محترقه آسیب‌هایی به بافت‌ها و اندام‌های انسان نیز وارد شود که پارگی بافت‌ها، له شدگی آن‌ها و یا از بین رفتن یک بافت از جمله این آسیب‌ها به شمار می‌آید.

این پزشک اورژانس ادامه داد: تفاوتی ندارد که افراد از کدام نوع مواد محترقه در چهارشنبه آخر سال استفاده می‌کنند و در هر صورت احتمال وارد شدن آسیب به آن‌‎ها وجود دارد، گروه نخست افرادی هستند که ماده منفجره در دست یا جیب لباس آن‌ها منفجر شده و این انفجار بافت نرم اطراف عضو را دچار از هم پاشیدگی می‌کند و در نهایت ممکن است این ارگان به صورت کامل از بین برود همچنین این حوادث احتمال دارد مرگ فرد را نیز در پی داشته باشند.

مردانی عنوان کرد: بخش دوم حوادث چهارشنبه سوری مربوط به افرادی است که در اثر صدای بلند ایجاد شده در اثر انفجار مواد محترقه دچار آسیب می‌شوند این صدای مهیب احتمال دارد منجر به پارگی پرده گوش و درنتیجه ناشنوایی فرد شود همچنین آسیب به چشم افراد نیز معمولا در چهارشنبه آخر سال رخ می‌دهد و افراد را درگیر نابینایی می‌کند که این آسیب یا در اثر حرارت ایجاد شده در پی انفجار رخ می‌دهد و یا اینکه مواد شیمیایی به درون چشم نفوذ پیدا می‌کند.

وی اضافه کرد: بخش سوم حوادث چهارشنبه آخر سال نیز مربوط به افرادی است که در اثر حرارت بالا و انفجار مواد محترقه در اندام‌های گوناگون بدن دچار سوختگی می‌شوند، متاسفانه هرساله در شب چهارشنبه سوری مشابه حوادث ذکر شده بسیار رخ می‌دهد.

این پزشک اورژانس بیمارستان کاشانی شهرکرد تصریح کرد: توصیه ما به افراد این است که تا حد امکان مراسم چهارشنبه آخر سال که یکی از رسوم زیبای ایران محسوب می‌شود را در فضای باز اجرا کرده، همچنین از مواد محترقه مجاز استفاده کنند و از تهیه مواد محترقه غیرمجاز که در کارگاه‌های زیرزمینی به صورت غیرقانونی تهیه می‌شوند جدا خودداری کنند، چراکه این مواد معمولا از ترکیب مواد شیمیایی خطرناک تهیه می‌شوند.

انتهای پیام