امیرمهدی ظریف در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه علایق دوران کودکی باعث ورود او به رباتیک شد، اظهار کرد: از سن کودکی بود که علاقه‌ام را پیدا کردم و وارد حوزه رباتیک شدم و البته حضور برادر بزرگم در این مسیر بی‌تاثیر نبود، چرا که رشته تحصیلی او مکانیک بود و در حوزه رباتیک نیز فعالیت می‌کرد و پروژه‌های صنعتی انجام می‌داد و من هم وقتی فعالیت‌های او را می‌دیدم، بیشتر توانستم با این حوزه ارتباط برقرار کنم و در نهایت هم این مسیر را انتخاب کردم.
وی افزود: آن زمان هیچگاه به این فکر نمی‌کردم که شاید روزی من هم بتوانم خودروی خودران بسازم و در این فضا کار کنم. در واقع یکی از عواملی که باعث شد در مسیر رباتیک قرار گیرم، آرزوهایم در مورد اینکه بتوانم رباتیک را به خودروسازی ربط دهم بود که خوشبختانه این آروزیم به ثمر نشست.
این پژوهشگر حوزه رباتیک ادامه داد: این در حالی است که در آن سال‌ها دانش‌آموزان تنها به این فکر می‌کردند که سرویس‌های رباتیک آماده‌ای در اختیارشان قرار داده شود و با کنترلی آن سیستم را به حرکت در آورند اما خوشبختانه از همان ابتدا با توجه به فضایی که در خانواده من حاکم بود، هیچگاه به سمت سرویس‌های آماده نرفتم و از همان ابتدا با برادر دوقلویم، صفر تا ۱۰۰ پروژه‌ها را خودمان انجام می‌دادیم که البته پروژه‌هایی را هم توسعه می‌دادیم که بسیاری از شرکت‌ها به آن نیاز داشتند.
سختی‌هایی که همراه با حمایت مادر و برادرهایم بود
ظریف بیان کرد: همان علاقه کودکی باعث شد که در در سن ۱۴ سالگی همراه با تیمی که تشکیل داده بودیم، در اولین مسابقات جهانی رباتیک فیرا تایوان ۲۰۱۷ شرکت و مقام اول را کسب کنیم. البته این مسیر با سختی‌های زیادی همراه بود و با توجه به اینکه در سن ۱۲ سالگی پدرم را از دست دادم، اما با حمایت‌های مادرم و همراهی برادر بزرگتر و برادر دوقلویم، موفق شدم این مسیر را پیش ببرم و هدفم را دنبال کنم.
وی اضافه کرد: به واسطه این مقام توانستم در همان سن نوجوانی در آزمایشگاه طراحی سیستم‌های الهام گرفته از طبیعت در دانشگاه امیرکبیر فعالیت خود را ادامه دهم. از آن پس همراه با تیمی که تشکیل داده بودیم، وارد حوزه ساخت خودروهای خودران شدیم و در سال ۲۰۱۹ نیز در مسابقات جهانی خودروهای خودران شرکت کردیم و موفق به کسب مقام اول شدیم.
این پژوهشگر حوزه رباتیک بیان کرد: پس از این مسابقات به دلیل یک سری استارتاپ‌ها و خدمات شبیه‌سازی که در حوزه خودروهای خودران داشتیم، به عنوان داور و کمیته فنی مسابقات جهانی فیا انتخاب شدم و در حال حاضر نیز دانشجوی کارشناسی مدیریت صنعتی در دانشگاه سجاد مشهد بوده و در مراکز تحقیقاتی دانشگاه‌های مختلف از جمله سجاد، امیرکبیر و تهران که در حوزه خودروهای خودران فعالیت دارند، مشغول به کار هستم.
ظریف اظهار کرد: همچنین استارتاپی هم داریم که در حوزه طراحی شبیه‌سازی خودروهای خودران فعالیت می‌کند تا بتوانیم بحث ساخت و توسعه این دستگاه‌ها و بعد از آن هم شرکت در مسابقات جهانی را داشته باشیم اما هزینه توسعه و ساخت دستگاه‌ها گاهی برای بسیاری از مجموعه‌های خصوصی هم سنگین است که خوشبختانه با وجود چنین سختی‌هایی که در این مسیر وجود داشت، حمایت‌ها و از خودگذشتگی‌های مادرم انگیزه اصلی برای حرکت و در نهایت هم موفیقت من در این مسیر بود.
وی با اشاره به اینکه رشته تحصیلی‌اش متفاوت با فعالیت کاری و پژوهش‌های علمی است که انجام می‌دهد، خاطرنشان کرد: ابتدا که وارد کار در حوزه رباتیک شدم، تصمیم داشتم رشته مهندسی مکانیک را در دانشگاه انتخاب کنم اما متوجه شدم که شخصیت و روحیاتم به گونه‌ای است که به شبکه‌سازی هم علاقه دارم تا بتوانم از این طریق به قضایا با دیدگاه علوم انسانی بنگرم.
این پژوهشگر حوزه رباتیک بیان کرد: در واقع ساختار منابع انسانی و چگونگی مدیریت در این حوزه، کار گروهی، حل مشکلات صنعت با رویکردهای علوم انسانی و ایجاد فرهنگ سازمانی، برایم جذاب بود و همین باعث شد بیشتر به سمت انتخاب رشته‌های مدیریتی تمایل پیدا کنم. با انتخاب رشته مدیریت صنعتی هدفم این بود که بتوانم تیم‌سازی و مدیریت تیم را بهتر انجام دهم و در حال حاضر هم بیشتر روی مدیریت تیم متمرکز هستم.
نبود حمایت‌های مالی در حوزه پژوهش
مدیر دپارتمان طراحی مکانیک گروه تحقیق و توسعه مایکرودو با بیان اینکه یکی از مشکلات جدی در بحث پژوهش نبود حمایت‌های مالی است، افزود: اما جدای از این موضوع حمایت خانواده‌ها نیز از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا در یک مقطعی دانش‌آموزانی که بین دوراهی کنکور و پژوهش، راه دوم را انتخاب می‌کنند، شاید به نوعی از فضای درس دور شوند و این موضوع به اندازه‌ای مهم بود که بسیاری از دوستان و هم‌سن و سالانم با چنین چالشی مواجه بودند و به همین دلیل نمی‌توانستند پژوهش را انتخاب کنند اما خوشبختانه خانواده من انتخاب را بر عهده خودم گذاشت و با اینکه کنکور را کنار نگذاشتم ولی دغدغه اصلی‌ام فعالیت‌های پژوهشی بود و تمرکز بیشتری بر این فعالیت‌ها داشتم.
وی بیان کرد: به لطف حمایت‌های مادر و برادرانم، اولین محصولی که تولید کردم، ربات امدادگر بود و با همین محصول توانستم وارد رقابت‌های جهانی شوم. ربات امدادگر دستگاهی بود که یکسری مصدومین را در فضای زلزله‌زده تشخیص و فرایند امداد و نجات را انجام می‌داد و اگر هم نمی‌توانست چنین کند، باید درجه سختی را تشخیص می‌داد.
ظریف با بیان اینکه محصول بعدی که ساختم خودروهای خودران بود، اضافه کرد: این پروژه در همان فضای مسابقات آغاز شد و به تدریج موفق شدیم که در همان فضا هم سرمایه‌گذار جذب کنیم و با یک سری شرکت‌ها همکاری داشته باشیم و امروزه این ایده تبدیل به یک پروژه‌ای شده که می‌تواند برای شرکت‌ها خدماتی ارائه دهد.
وی خاطرنشان کرد: در واقع سیستم نرم‌افزاری خودروهای خودران برای شرکت‌های خودروسازی و هوش مصنوعی استفاده می‌شود تا بتوانند اطلاعات پایه‌ای خود را گسترش دهند. البته محصولات دیگری هم مانند سیستم تشخیص خواب‌آلودگی را ساخته‌ایم و در حال حاضر توانسته‌ایم سرویس‌های این دستگاه را در ترکیه و مشهد فعال و در تاکسیرانی استفاده کنیم. همچنین از این محصول می‌توان در هوش مصنوعی استفاده کرد.
این پژوهشگر حوزه رباتیک ادامه داد: بسیاری از شرکت‌ها و دانشگاه‌های خارجی مانند دانشگاه سئول و... از شبیه‌سازی این سیستم‌های نرم‌افزاری که توسعه داده‌ایم، استفاده می‌کنند اما محصولات فیزیکال ما، هنوز در مرحله تست‌های شهری و تست گسترده قرار دارند.
ظریف عنوان کرد: بسیاری از شرکت‌ها این شبیه‌ساز را تولید و از آن برای پروژه‌های صنعتی و دانشگاه‌ها نیز برای بحث آموزش خود استفاده می‌کنند، در حالیکه این دستگاه شبیه‌ساز با عملکرد بهتری توسط تیم ما ساخته و توسعه داده شده است.
پژوهشگران هنوز فرهنگ جذب سرمایه به صورت حمایتی را ندارند
این پژوهشگر با اشاره به چالش‌هایی که در مسیر پژوهش وجود دارد، تصریح کرد: به طور کلی یکی از چالش‌ها این است که هیچ دیدگاهی برای حمایت مادی در بحث پژوهش وجود ندارد. البته خود پژوهشگران هم تا حدودی در این مسیر مقصر هستند، چراکه هنوز فرهنگ جذب سرمایه به صورت حمایتی را ندارند.
ظریف تاکید کرد: به نظر من اینکه پژوهشگران همیشه از مسئولین و شرکت‌ها انتظار دارند که مبلغی را جهت حمایت از طرح‌های آن‌ها پرداخت کنند و خودشان هم هیچ مسیری برای فعالیت‌های خود در نظر نداشته باشند، نگاه درستی نیست، چراکه پژوهشگران باید نسبت به حمایت مسئولین و سرمایه‌گذاران نگاهی همکارانه داشته باشند، بدین گونه که در ابتدا خودشان بخشی از مسیر را پیش روند و برای طی کردن بقیه مسیر که نیاز به حمایت‌های مالی دارد، از سرمایه‌گذاران و مسئولین انتظار کمک داشته باشند.
وی افزود: به نظر من اخلاق حرفه‌ای حکم می‌کند که جامعه پژوهشی جدای از بحث پژوهش، اخلاقیات حرفه‌ای را هم دنبال کند و مدام از دیگران شکایتی نداشته باشد که چرا هیچگونه حمایتی از آن‌ها صورت نمی‌گیرد اما از طرفی سرمایه‌گذاران هم دیدگاه خوبی نسبت به حوزه پژوهش ندارند چراکه برای سرمایه‌گذاری، تنها به این موضوع فکر می‌کنند که هر پروژه تا چه اندازه می‌تواند برای آن‌ها سودآوری داشته باشد و در حقیقت دیدگاه آن‌ها مانند بنگاه‌های اقصادی است
این پژوهشگر حوزه رباتیک ادامه داد: متاسفانه سرمایه‌گذاران این طور نگاه نمی‌کنند که باید زیرساخت‌های لازم شکل گیرد تا پژوهشگران بتوانند نتایج تحقیقات خود را بروز دهند. باید توجه داشت که در نهایت همین پژوهشگران هستند که وارد شرکت‌های سرمایه‌گذاران شده و فعالیت خود را در آنجا آغاز می‌کنند و آینده آن شرکت را می‌سازند.
ظریف بیان کرد: در کنار این دیدگاه، چنین دیدگاهی هم وجود دارد که برخی از سرمایه‌گذاران مبلغ مشخصی برای یک پروژه پژوهشی به پژوهشگران می‌دهند و از آن‌ها انتظار دارند که در کنار این فعالیت خود، پروژه‌های مختلف شرکت آن‌ها را هم پیش برند، در حالیکه جایگاه دانشجوی در حال توسعه این نیست که خطرهای پروژه‌های صنعتی را بپذیرد، چراکه هیچگونه آمادگی ندارد. در واقع فضاهای دانشگاهی، آزمایشگاهی و مسابقاتی برای دانشجویان به نوعی مرحله مقدماتی است که بتوانند با چالش‌های مختلفی آشنا شوند و سپس ریسک پروژه‌های صنعتی را بپذیرند.
تفکر مهاجرت را نمی‌توان انکار کرد
وی با تاکید بر توانمندی‌های دانشجویان ایرانی، تصریح کرد: با اینکه فضای ایران برای این نوع پروژه‌ها سخت است اما همیشه دانشجویان و پژوهشگران ایران در مسابقات، فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند که برای بسیاری از پژوهشگران خارجی جالب توجه است که چطور ایرانیان می‌توانند با هزینه‌های کم و از طرفی هم عدم حمایت‌های مالی، این پروژه‌های قابل توجه را به پیش ببرند و توسعه دهند.
ظریف با بیان اینکه با وجود مشکلات گفته شده، طبیعی است که نخبگان کشور ما به فکر مهاجرت بیافتند، گفت: خود من از سوی چند شرکت در کره جنوبی پیشنهاد همکاری داشته‌ام. همچنین یکی از دانشگاه‌های اسپانیا نیز پیشنهاد فعالیت در حوزه خودروهای خودران را به من داد اما با توجه به اینکه در مقطع کارشناسی بورسیه کامل تعلق نمی‌گیرد، تصمیم دارم برای مقاطع تحصیلات تکمیلی در مورد مهاجرت و ادامه تحصیل در سایر کشورها تصمیم بگیرم.
دانشجویان ایرانی عمدتا از روحیه کار تیمی برخوردار نیستند
مدیر دپارتمان طراحی مکانیک گروه تحقیق و توسعه مایکرودو با بیان اینکه دانشجویان ما در انجام کار تیمی ضعف دارند، عنوان کرد: طی جلساتی که با تیم‌های خارجی داشتیم، متوجه شدیم که دانشجویان ایرانی دارای یکسری نواقصی در توسعه فردی هستند؛ از جمله اینکه روحیه گروه‌های ایرانی نسبت به گروه‌های خارجی ضعیف‌تر است و به لحاظ فنی هم اگر بخواهم ادعا کنم که دانشجویان ایرانی بهتر از دانشجویان خارجی اینگونه پروژه‌ها را توسعه می‌دهند، شاید درست نباشد.
ظریف ادامه داد: البته دانشجویان ما به لحاظ فنی پیشرفت‌های خوبی کرده‌اند؛ لذا مهم‌ترین هدف ما از تعاملات خارجی این است که از این طریق بتوانیم اخلاقیات، رفتارها و فرهنگ کار تیمی را از پژوهشگران خارجی یاد بگیریم. ما در مسائل علوم انسانی به ویژه در شاخه‌های مدیریتی آن با چالش‌هایی مواجه هستیم و فرهنگ کار تیمی را آن گونه که باید نداریم و هنوز با پلتفرم‌هایی که می‌توانیم مدیریت پروژه را انجام دهیم نیز آشنا نیستیم.
این پژوهشگر اضافه کرد: لذا مشکل اساسی ما این است که در کشور، به آموزش کار تیمی توجهی نمی‌شود، زیرا ما از زمان دبستان تمام کارهایی که باید تیمی انجام می‌شدند را به صورت تک نفره پیش می‌بردیم و همین امر یک عادت برای ما شده که مدام در حال رقابت با دیگران باشیم و اکنون دیگر نمی‌توانیم در یک ساختار گروهی کار کنیم و حتی اگر هم در یک گروهی قرار گیریم، باز هم با یکدیگر رقابت می‌کنیم. حتی برخی از اساتید هم این دیدگاه را دارند که وقتی گروهی را تشکیل می‌دهند، نهایتا باید کار به نام آن‌ها تمام شود و همین انتظار آن‌ها نشان می‌دهد که اساتید هم از روحیه کار گروهی برخوردار نیستند.
فضای علمی مشهد رقابتی نیست
وی با بیان اینکه در حال حاضر در دانشگاه سجاد آزمایشگاهی تحت عنوان آزمایشگاه توسعه وسایل نقلیه خودمختار داریم، گفت: در آنجا سرپرست این گروه آزمایشگاهی را بر عهده دارم و علاوه بر این تدریس در دانشگاه‌های الزهرا و تهران را هم داشته‌ام. پیش از دوران دانشجویی، در دانشگاه فردوسی فعالیت داشتم، اما به دلیل عدم بها دادن کافی به پژوهش‌های رباتیک، دانشگاه سجاد را برای ادامه تحصیل انتخاب کردم، چراکه این دانشگاه فضای فعالیت در حوزه رباتیک را بهتر از سایر دانشگاه‌ها در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.
این پژوهشگر حوزه رباتیک اظهار کرد: وجود تنها یک قطب علمی در شرق کشور، باعث شده است فضای شهر مشهد رقابتی نباشد. در حالیکه در تهران وجود دانشگاه‌های مختلف با آزمایشگاه‌های متعدد باعث شکل‌گیری یک فضای رقابتی در این شهر شده است.
ظریف اضافه کرد: در مشهد بخش خصوصی از دانشجویان پژوهشگر این انتظار را دارد که وارد فضای استارتاپی شوند که همین امر باعث می‌شود دانشجو از آن مسیری که طی می‌کند، منحرف و دلسرد شود. باید به دانشجویان فرصت داد ابتدا تجربه کسب کنند و سپس با یک اندوخته مناسبی وارد فضای استارتاپی و دانش‌بنیان شوند.
کوتاهی پژوهشگران جهت ترویج رباتیک در ایران
وی با بیان اینکه در ایران نسبت به ترویج علم رباتیک کم‌کاری صورت گرفته است، عنوان کرد: البته این موضوع در سال‌های اخیر کمی بهبود یافته و مجموعه‌های زیادی وارد این حوزه شده‌اند و آزمایشگاه‌های قوی ایجاد شده و حوزه رباتیک را با همیاری و همکاری یکدیگر و بدون فضای رقابتی پیش برده‌اند.
این پژوهشگر حوزه رباتیک ادامه داد: امسال حتی در برگزاری ایونت‌ها و بسیاری از رقابت‌ها و پیشبرد بسیاری از پروژه‌ها شاهد همکاری‌های خوبی بودیم، در حالیکه این همکاری‌ها در طی سال‌های گذشته کمتر به چشم می‌خورد و اکنون افرادی که در سال‌های اخیر با یکدیگر رقابت می‌کردند، فضای همکاری را ایجاد کردند و در کنار یکدیگر قرار گرفتند تا بتوانند این حوزه را در ایران به پیش ببرند و جنبه کسب و کاری آن را بیشتر مورد توجه قرار دهند.
ظریف با بیان اینکه علومی مانند هسته‌ای و فضایی قدمت بالایی در کشور دارند و بسیاری از نهادهای دولتی این حوزه‌ها را به پیش می‌برند، افزود: اما اثرات حوزه رباتیک آن گونه که باید در جامعه حس نشده و عموم مردم فکر می‌کنند محصولات این حوزه فقط برای برطرف‌سازی نیازهای صنعتی است.
وی تاکید کرد: در واقع زمانی می‌توانیم بگوییم که کشور به علم رباتیک دید خوبی دارد که این علم در بدنه مردم قرار گیرد. همچنین محصولات این حوزه باید بیشتر وارد جامعه و روانه بازار شود که بتواند جایگاهش را بیش از پیش پیدا کند و از این طریق نیز گسترش بیشتری داشته باشد. البته باز هم می‌توان گفت که در ایران، رباتیک نسبت به سایر علوم از جایگاه خوبی برخوردار است.
این پژوهشگر حوزه رباتیک اضافه کرد: اما اگر بخواهیم از دیدگاه بین‌المللی نگاه ایران به این حوزه را بررسی کنیم، باید گفت که نگاهی که دنیا به این حوزه دارد با نگاه ایران به شدت متفاوت است. پس از شیوع کرونا، دنیا به سمت بهره‌گیری بیشتر از رباتیک حرکت کرد و بسیاری از شرکت‌های حوزه رباتیک نیز این تصمیم را گرفتند که پروژه‌های تحقیقاتی خود را تجاری کنند، زیرا بازار و جامعه احساس نیاز به این حوزه را داشت.
هدفم کمک به دانشجویانی است که به تازگی در حوزه رباتیک فعالیت می‌کنند
ظریف خاطرنشان کرد: در حال حاضر من و برادرم شرکتی در حوزه رباتیک تاسیس کرده‌ایم و در آن مشغول فعالیت هستیم و خوشبختانه توانسته‌ایم بسیاری از استارتاپ‌ها را به لحاظ مادی و معنوی حمایت کنیم و در تلاش هستیم که بتوانیم در حوزه رباتیک یک جامعه را تشکیل و یک فرهنگ‌سازی گسترده‌ای را در این حوزه انجام دهیم.
مدیر دپارتمان طراحی مکانیک گروه تحقیق و توسعه مایکرودو گفت: در واقع تلاش می‌کنیم که بتوانیم در کنار دانشجویانی که انگیزه برای انجام یک سری فعالیت‌ها دارند، باشیم و تا هنگامی که تبدیل به یک استارتاپ شوند، به آن‌ها کمک مادی و معنوی کنیم و همواره سعی کرده‌ایم که کار خود را این گونه پیش ببریم، اما هنوز آن طور که در نظر داریم به این هدف خود نرسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه یکی از اهدافمان این است که بتوانیم جامعه‌ای که به عنوان یک شرکت تشکیل داده‌ایم را گسترش دهیم، اظهار کرد: ما می‌خواهیم خدمات بهتری را ارائه دهیم و مشکلات جامعه را نیز حل کنیم که البته منظور صرفا جامعه حد و مرزی نیست، بلکه هر جامعه‌ای در هر نقطه‌ای از دنیا که با مشکلی مواجه است.
این پژوهشگر تاکید کرد: اگر حمایت‌های مادر و کمک‌های برادرانم نبود، قطعا به این مرحله نمی‌رسیدم و همیشه مدیون آن‌ها هستم که به من این اجازه را دادند که در این مسیر گام بردارم و هیچگاه سعی نکردند که مرا در آن مسیری که خودشان می‌خواهند، قرار دهند.
ظریف عنوان کرد: امیدوارم که فضای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مشهد به سمتی رود که از پژوهشگران حوزه رباتیک حمایت بیشتری کنند و همچنین شرایط کشور نیز به گونه‌ای شود که نخبگان ایرانی ماندن در کشور خودشان را به هر چیزی ترجیح دهند. در حقیقت دانشجویان ایرانی شاهکار هستند و شکی در قوی بودن آن ها نیست، هرچند که گاهی جوانان ما از ادامه مسیر دلسرد می‌شوند، اما باز هم برای هدف خود و ادامه مسیری که انتخاب کرده‌اند، می‌جنگند.
انتهای پیام
نظرات