چهارمین امام معصوم حضرت علی بن حسین (ع)، ملقب به زین‌العابدین و سیدالسجادین، شخصیتی که جد بزرگوارشان حضرت علی بن ابی‌طالب (ع)، ایشان را بهترین اهل زمین بعد از پدرشان معرفی نموده‌اند، در پنجم شعبان سال ۳۸ هجری در مدینه منوره چشم به دنیا گشودند.

مادر مکرمه آن حضرت بنا بر قول صحیح و مشهور، شهربانو، دختر آخرین پادشاه سلسله ساسانی یزدگرد سوم بوده‌اند.

دوران کودکی حضرت، در زمان جد بزرگوارشان حضرت امیرالمؤمنین (ع) و عموی ارجمندشان، امام حسن مجتبی (ع)، گذشت و در زمان نوجوانی تا شهادت پدر بزرگوارشان حضرت امام حسین (ع)، که حدود ده سال به طول انجامید، در خدمت پدر و به همراه حضرت بودند.
حضرت سجاد (ع) در حالی‌که ۲۴ سال سن داشتند، در واقعه کربلا حاضر بودند ولی به علت بیماری در خیمه بستری بود و همراه با اهل بیت، پس از شهادت پدر به اسیری رفتند. ایشان در کاخ یزید خطبه بسیار مهمی ایراد کرد که چهره یزید افشا شد و مردم شام نسبت به ماهیت حادثه کربلا آگاه شدند.
حضرت سجاد (ع) پس از شهادت پدر، به مدت ۳۵ سال یعنی تا سال ۹۴ قمری، در دوران بسیار سخت و خفقان بار خلفای اموی، منصب الهی امامت را به عهده داشتند. امام سجاد (ع) در سال ۹۴ ق. با دسیسه ولید بن عبدالملک مسموم و به شهادت رسید و در جوار عموی بزرگوارشان حضرت امام حسن مجتبی (ع) در بقیع مدفون شدند. صحیفه سجادیه مجموعه‌ای از دعاهای آن حضرت است که اینک در دست ما به‌عنوان گنجینه‌ای از معارف دینی موجود است.

در ادامه با هدف بررسی جهاد تبیین در سیره امام سجاد(ع) به گفت‌وگو با یک کارشناس مسائل دینی پرداختیم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین جواد جعفری کارشناس مسائل دینی، به مناسبت ولادت حضرت زین‌العابدین(ع) در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که امام سجاد(ع) بعد از واقعه کربلا انجام دادند جهاد تبیین و سخنان بسیار روشنگرانه‌ای بود که چهره مزوّرانه دشمنان اسلام را برای مردم آشکار کرد.

وی ادامه داد: در اصطلاح فقهی خارجی یعنی کسی که بر خلیفه زمان خود خروج کرده و حکم فقها در این مسئله برخورد با شخصی است که بر حاکم زمان خود خروج کرده است لذا یزیدیان برای این که جنایت خود را در واقعه کربلا درست و صحیح در جامعه جلوه دهند و حقایق را در چشم مردم تحریف کنند امام حسین(ع) و یاران بزرگوار ایشان را خارجی و جنایت خود را عمل به وظیفه شرعی در برخورد با خارجیان نامیدند.

جعفری با بیان اینکه دشمنان اسلام درصدد تبلیغ و فراگیری این اندیشه با هدف منحرف کردن اذهان عمومی بودند، تاکید کرد: کسانی که می‌توانستند این فضا را تغییر دهند و این توطئه دشمن را برملا کنند و نشان دهند که حرکت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان مصداق خروج بر حاکم نیست، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) بودند که با تبیین و روشنگری به بیان حقایق و آرمان‌های بزرگ اسلام پرداختند و اجازه ندادند که این اندیشه در جامعه نهادینه شود و همین امر زمینه نابودی یزیدیان را فراهم کرد.

وی با تاکید بر اینکه ارزش و اهمیت جهاد تبیین را به روشنی می‌توان در واقعه شام مشاهده کرد، افزود: زمانی که یزید مردم را در مسجد اموی دمشق فراخواند و دستور داد که خطیب بر منبر علیه امیرالمومنین و امام حسین(ع) سخنرانی و آن بزرگواران را لعن کند امام سجاد(ع) به آن خطیب فرمودند که تو رضایت مخلوق را به واسطه به غضب درآوردن خالق برای خود بدست آوردی و جایگاه خودت را در شعله‌های دوزخ ایجاد کردی و دوزخ آماده است که تو را در برگیرد.

جعفری ادامه داد: در همین مجلس امام سجاد(ع) به یزید فرمود به من اجازه بده که با مردم صحبت کنم اگر چه یزید از ترس رسوا شدن در ابتدا نپذیرفت اما با اصرار مردم ناچار شد که بپذیرد و امام نیز به جهاد تبیین پرداختند و با آگاهی به عدم شناخت مردم شام از اهل‌بیت(ع) شروع به معرفی آن بزرگواران کردند و لذا خطبه حضرت حقیقت را برای مردم آشکار کرد و منجر به تزلزل حکومت یزید شد.

صحیفه سجادیه از مصادیق جهاد تبیین

این کارشناس مسائل دینی به خفقان و اختناق حاکم بر دوران امامت حضرت زین‌العابدین(ع) اشاره کرد و گفت: کتاب شریف صحیفه سجادیه برخلاف نگاه اولیه که افراد می‌پندارند کتاب دعا است باید بگوییم مهم‌ترین اثر تبیینی در جامعه است.

وی تصریح کرد: امام سجاد(ع) زمانی که دیدند نمی‌توانند در قالب سخنرانی حقایق دین را برای مردم بیان کنند تمام معارف دین، مسائل و مشکلاتی که در جامعه وجود داشت را در قالب دعا بیان کردند، بنابراین می‌توان گفت صحیفه سجادیه یکی از متن‌های بسیار فاخر شیعه است که معارف الهی را تبیین می‌کند.

این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه امام سجاد(ع) کتاب ارزشمند دیگری که از افتخارات شیعه است را با عنوان رساله حقوق برای جامعه و امت اسلامی به یادگار گذاشتند، اظهار کرد: در این کتاب از حقوق انسان‌ها به یکدیگر تا حقوق حیوانات، اعضا و جوارح بدن و سایر موارد تعاریفی بیان شده است.

جعفری عنوان کرد: رساله حقوق امام سجاد(ع) عظمت اسلام را در توجه به حقوق دیگران حتی حقوق خود فرد نشان می‌دهد و لذا در برابر مدعیان حقوق بشر این رساله بهترین نشانه است که آشکار می‌کند تا چه میزان اسلام برای حقوق بشر ارزش قائل است.

این کارشناس مسائل دینی در پایان بیان کرد: امیدوارم سیره اهل‌بیت(ع) به ما نیز کمک کند تا بتوانیم حقایق را در اختیار مردم بگذاریم و از فریب خوردن آن‌ها با کلمات دشمن جلوگیری کنیم.  

در ادامه احادیثی از امام سجاد(ع) را می‌خوانید:

الرِّضا بِمَکْرُوهِ الْقَضاءِ أَرْفَعُ دَرَجاتِ الْیَقینِ: خشنودی از پیشامدهای ناخوشایند، بلندترین درجه یقین است.

أَعْظَمُ النّاسِ خَطَرًا مَنْ لَمْ یَرَ الدُّنْیا خَطَرًا لِنَفْسِهِ: پر ارزش‌ترین مردم کسی است که دنیا را مایه ارزش خود نداند.

نَظَرُ المُؤْمِنِ فی وَجْهِ أَخیهِ المُؤْمِنِ لِلْمَوَدَّةِ وَ الَْمحَبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ: نگاه مهرآمیز مؤمن به چهره برادر مؤمنش و محبّت به او عبادت است.

إنَّ أَسْرَعَ الْخَیْرِ ثَوابًا الْبِرُّ، وَ أَسْرَعُ الشَّرِّ عُقُوبَةً الْبَغْیُ: به راستی که ثواب نیکوکاری، زودتر از هر کار خیری خواهد رسید، و عقوبت ستمگری، زودتر از هر بدی دامنگیر آدمی شود.

مَنْ کَسا مُؤْمِنًا کَساهُ اللّهُ مِنَ الثِّیابِ الْخُضْرِ: هر که مؤمنی را بپوشاند، خداوند به او از جامه های سبز بهشتی بپوشاند.

انتهای پیام