به نقل از تک‌اکسپلوریست، چشم غیر مسلح انسان باید بتواند چندین هزار ستاره را در یک شب روشن و تاریک از قوس درخشان کهکشان راه شیری تا ده‌ها صورت فلکی پیچیده ببیند. متاسفانه آلودگی نوری فزاینده منظره شبانه کهکشان را از حدود ۳۰ درصد از مردم در سراسر جهان و حدود ۸۰ درصد از مردم ایالات‌ متحده گرفته است. یافته‌های این تحقیق نتیجه می‌گیرد این مشکل به‌ سرعت در حال بدتر شدن است.

تحقیقات جدید مبتنی بر علم شهروندی درباره مشکل «آلودگی نوری»، نوعی آلودگی ناشی از نور، هشدار داده است. داده‌های این تحقیق از مشاهدات جمع‌آوری‌شده از سرتاسر جهان به‌ عنوان بخشی از برنامه «جهان در شب» (Globe at Night) و توسط یک ستاره‌شناس به نام کانی واکر به‌ دست آمده است.

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که آلودگی نوری با سرعت بیشتری از آنچه اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای از روشنایی سطح زمین در شب نشان می‌دهد در حال افزایش است.

کریستوفر کیبا، محقق مرکز تحقیقات آلمانی علوم زمین و محقق اصلی این تحقیق، می‌گوید: با این سرعت تغییر کودکی که در مکانی با قابلیت مشاهده ۲۵۰ ستاره متولد شود تا زمانی که به سن ۱۸ سالگی برسد، می‌تواند تنها ۱۰۰ ستاره را ببیند.

آلودگی نوری مشکلی آشناست که اثرات مخرب بسیاری دارد؛ این موضوع نه‌تنها بر روی علم نجوم بلکه بر سلامت انسان و حیات وحش نیز تاثیر می‌گذارد زیرا انتقال چرخه‌ای از نور خورشید به نور ستاره که سیستم‌های بیولوژیکی در کنار آن تکامل یافته‌اند را مختل می‌کند. علاوه بر این از دست دادن ستارگان قابل مشاهده از دست دادن غم‌انگیز میراث فرهنگی بشر است. تا همین اواخر انسان‌ها در طول تاریخ منظره چشمگیری از آسمان پرستاره شب داشتند و آثار این منظره شبانه در فرهنگ‌های باستانی مشهود است؛ از افسانه‌هایی که الهام گرفته از آن تا سازه‌هایی که در راستای اجرام آسمانی ساخته شده‌اند.

هرچند این موضوع به‌ طور کامل شناخته شده اما تغییرات در روشنایی آسمان در طول زمان به‌ ویژه در مقیاس جهانی به‌ خوبی مستند نشده است.

برنامه جهان در شب از سال ۲۰۰۶ هر سال داده‌های مربوط به دید ستارگان را جمع‌آوری می‌کند. هر کسی می‌تواند مشاهدات خود را از طریق برنامه وب جهان در شب روی دسکتاپ یا تلفن هوشمند ارسال کند. پس از وارد کردن تاریخ، زمان و مکان مربوطه، تعدادی از نقشه‌های ستاره‌ها به شرکت‌کنندگان نشان داده می‌شود؛ سپس آنان ثبت می‌کنند که کدامیک به بهترین وجه با چیزی که می‌توانند بدون هیچ تلسکوپ یا ابزار دیگری در آسمان ببینند، مطابقت دارد.

این روش برآورد چیزی است که به آن اندازه محدودکننده چشم غیر مسلح گفته می‌شود. این معیاری است برای میزان روشنی یک جسم تا دیده شود. این مورد می‌تواند برای تخمین روشنایی آلودگی نوری استفاده شود زیرا با روشن شدن آسمان اجسام کم‌نورتر از دید ناپدید می‌شود.

محققان بیش از ۵۰ هزار مشاهدات ارسال شده به برنامه جهان در شب را بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ تجزیه و تحلیل کردند و با حذف ورودی‌هایی که تحت تاثیر عواملی از جمله پوشش ابر و نور مهتاب قرار داشت، از مطابقت اطمینان حاصل کردند. آنان روی داده‌های اروپا و آمریکای شمالی تمرکز کردند زیرا این مناطق دارای توزیع کافی مشاهدات در سراسر منطقه و همچنین در طول دهه مورد تحقیق بود.

این تحقیق اشاره می‌کند که شاید آسمان در کشورهای در حال توسعه سریع‌تر روشن می‌شود؛ جایی که مشاهدات ماهواره‌ای نشان می‌دهد شیوع نور مصنوعی با سرعت بیشتری در حال رشد است.

محققان پس از ابداع روشی جدید برای تبدیل این مشاهدات به برآوردهایی از تغییر در آلودگی نوری دریافتند که از دست دادن ستارگان مرئی گزارش‌ شده توسط برنامه جهان در شب نشان‌دهنده افزایش ۹.۶ درصدی در روشنایی آسمان در طول دهه گذشته است و بسیار بیشتر از افزایش جهانی حدود ۲ درصدی سالانه در روشنایی سطح است که توسط ماهواره‌ها اندازه‌گیری می‌شود.

کیبا بیان کرد: این موضوع نشان می‌دهد که ماهواره‌های موجود برای بررسی چگونگی تغییر شب زمین کافی نیست. ما راهی برای تفسیر مشاهدات برنامه جهان در شب از قابلیت دید ستاره در مکان‌های مختلف از سال به سال به روند تغییر روشنایی آسمان در سراسر قاره توسعه داده‌ایم. این امر ثابت می‌کند که این برنامه فقط یک فعالیت اطلاع‌رسانی جالب نیست بلکه اندازه‌گیری اساسی یکی از متغیرهای محیطی زمین است.

ماهواره‌های موجود برای اندازه‌گیری آلودگی نوری آن‌طور که برای انسان‌ها به‌ نظر می‌رسد مناسب نیست زیرا هیچ ابزار کنونی برای نظارت بر کل زمین وجود ندارد که بتواند طول موج‌های کوتاه‌تر از ۵۰۰ نانومتر را که مربوط به رنگ فیروزه‌ای یا آبی مایل به سبز است، تشخیص دهد. با این حال طول موج‌های کوتاه‌تر به‌ طور نامتناسبی در آلودگی نوری آسمان نقش دارند زیرا به‌طور مؤثرتری در جو پراکنده می‌شوند. ال‌ای‌دی‌های سفید که امروز به‌ طور فزاینده‌ای در نورپردازی با راندمان بالا در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرند، حداکثر انتشار بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نانومتر دارند.

کیبا می‌گوید: از آنجایی که چشم‌های انسان در شب نسبت به این طول‌ موج‌های کوتاه‌تر حساس‌تر هستند، چراغ‌های ال‌ای‌دی‌ تاثیر زیادی بر درک ما از روشنایی آسمان دارد که می‌تواند یکی از دلایل عدم تطابق بین اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای و شرایط آسمان باشد که توسط شرکت‌کنندگان برنامه جهان در شب گزارش شده است.

فراتر از تفاوت‌های طول موج، ابزارهای مبتنی بر فضا، نور ساطع شده به‌ صورت افقی مانند علائم نورانی یا پنجره‌ها را به‌ خوبی اندازه‌گیری نمی‌کنند اما این منابع سهم مهمی در آلودگی نوری که از زمین دیده می‌شود نیز دارند؛ بنابراین مشاهدات جمعی همیشه برای بررسی تاثیرات مستقیم انسان از روشنایی آسمان بسیار ارزشمند خواهد بود.

واکر افزود: افزایش آلودگی نوری در دهه گذشته بر اهمیت ۲ برابر کردن تلاش‌های ما و توسعه راهبردهای جدید برای محافظت از آسمان‌های تاریک تاکید می‌کند.

مجموعه داده‌های جهان در شب در ارزیابی مداوم ما از تغییرات در آلودگی نوری ضروری است و ما همه کسانی را که می‌توانند برای کمک به محافظت از آسمان پرستاره شب مشارکت کنند، تشویق می‌کنیم.

یافته‌های این تحقیق در مجله Science منتشر شده است.

انتهای پیام