ابوالفضل معرفی، شنبه شب ۱۷ دی در نشست پرسمان ایسنا که با موضوع «تکوین شهرسازی معاصر در قم (۹)؛ توانمندسازی محلات کم برخوردار در محدوده بافت فرسوده و تاریخی شهر قم» به همت بنیاد قم پژوهی در دانشگاه طلوع مهر قم برگزار شد، عنوان کرد: شهر یک موجود زنده است و عناصری که در آن نقش آفرینی می‌کنند مانند اعضا و جوارح انسان مهم هستند؛ زیر از مجموعه این عناصر است که می‌توانیم شهری پویا و یا شهری بیمار داشته باشیم.

وی بیان کرد: شهر نیز مانند هر موجود دیگر دوران طفولیت، بلوغ و پیری دارد و اگر به آن رسیدگی نشود مانند فردی که به خود توجه نمی‌کند می‌تواند در ۵۰ سالگی احساس پیری کند و مرگ زودرس را تجربه کند.

وی با اشاره به تعدد نهادهای فعال در محلات و موازی کاری فعالیت‌های این نهادها و عدم مدیریت یکپارچه گفت: در برنامه‌ریزی محلات نهادهای متولی متعدد وجود دارند و اغراق نیست اگر بگوییم که حدود صد سازمان، نهاد دولتی، حاکمیتی و NGO در حوزه محلات فعالیت می‌کنند.

وی در رابطه با اهمیت محلات اظهار کرد: در آشوب‌های اخیر بیان می‌کردند که محله محور حرکت کنید که کنترل، مدیریت و نظارت نیروی انتظامی بر اغتشاشات ضعیف شود و اتلاف انرژی را برای حاکمیت رقم زند که این امر نشان می‌دهد اگر به این موضوع توجه نکنیم مشابه آن در بسیاری از مواقع دیگر هم رقم خواهد خورد.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری ادامه داد: اگر به محلات توجه کنیم سرمایه اجتماعی زیادی در محلات حاصل می‌شود، به طوری که ممکن است شهر از لحاظ اقتصادی و مالی به خارج از خودش نیاز پیدا نکند و همه نیازها و مشکلات خود را حل کند.

وی اضافه کرد: ظرفیت‌های زیادی در بسیاری از محله ها وجود دارد که متاسفانه در حال هدر رفت است؛ زیرا موازی کار وجود دارد و مدیریت یک پارچه‌ای نیست که نظم و برنامه‌ای منسجم ایجاد کند و این امر سبب می‌شود یکپارچگی از محله، شهر و حتی کشور رخت بر بندد و مشارکت اجتماعی کاهش پیدا کند.

معرفی افزود: از ۱۳۶ محله‌ای که در قم وجود دارد فقط تعدادی محله را می‌تواند یافت که از لحاظ برنامه ریزی محلات وضعیت خوبی داشته باشند و بسیاری از محلات حاشیه نشین، بافت فرسوده و بافت تاریخی روبه نابودی هستند که اگر برنامه ریزی محله محور رخ دهد وضعیت بسیاری از این محلات تغییر می‌کند.

وی با بیان اینکه چرا محله‌ای سالاریه و میثم می‌شود و محله‌ای دیگر محروم معرفی می‌شود در حالی که آدم ها دارای ویژگی های مشترک هستند؟ تصریح کرد: وقتی مشکلی در محله‌هایی مانند سالاریه و یا میثم رخ می‌دهد، نهادها برای حل آن سریع اقدام می‌کنند؛ زیرا افراد متعددی در آن محلات مشکل را پیگیری می‌کنند و یا افراد ذی نفوذ ساکن در آن‌جا برای رفع آن اقدام می‌کنند و مشکل را حل می‌کنند اما محله‌ای داشتیم که کوچه‌ای ۱۶ متری ۲۰ سال آسفالت نداشته است؛ زیرا ساکنین مطالبه گری نداشتند.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری با اشاره به اینکه بر اساس بررسی ها موانع توسعه محله‌ای به دو دسته موانع داخلی محله و موانع خارج از محله تقسیم می‌شوند، اضافه کرد: موانع داخلی محله به سه دسته فرهنگی، اجتماعی و تاریخی تقسیم می‌شود که هر کدام از این موارد موضوعات متعددی را شامل می‌شوند.

وی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۲ طرح توانمندی سازی محلات آغاز به کار کرد در حالی که از تشکیل شهر قم و محله‌ها سال‌ها می گذرد، گفت: دفتر تسهیلگری یکی از اقداماتی بود که برای توانمندسازی محلات انجام شد.

معرفی ادامه داد: در دفتر تسهیلگری توسعه محلی شهر قائم به صورت تمام وقت و با همه نیرو برای حل مشکلات و آسیب های محله تلاش کردیم و اتفاقات خوبی برای محله رقم خورد و اهالی محله نیز نسبت به اقدامات انجام شده رضایت داشتند.

وی اظهار کرد: در ابتدای فعالیت دفتر تسهیلگری شهر قائم، آماری و اطلاعاتی از محله جمع آوری کردیم و سپس شروع به اعتماد سازی در محله کردیم تا بتوانیم با کمک اهالی منطقه مسائل را حل کنیم و در همین راستا ۵۰۰ نفر از اهالی محله گروه بندی شدند.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری افزود: با کمک اهالی محله حدود ۶۰ مشکل شناسایی شد که از بین آن‌ها پنج مشکل اساسی در اولویت قرار گرفت و با کمک اهالی محله برای حل آن اقدام کردیم که سکونت گاه اسماعیل آباد، اشتغال خانگی و سواد آموزی از جمله آن ها بود.

وی با اشاره به شناسایی ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود در محله و به کارگیری آن‌ها در حل مشکلات گفت: در سال ۱۳۹۹ حدود ۷۰۰ میلیون در محله جمع آوری شد و به صورت بسته معیشتی بین نیازمندان همان محله توزیع شد همچنین در مدت فعالیت در محله شهر قائم با مشارکت سایر سازمان‌ها کارگاه‌های مهارتی متعددی برگزار کردیم که حدود هفت هزار نفر در آن‌ها شرکت کردند.

معرفی عنوان کرد: با کمک ارگان هایی مانند شهرداری، کمیته امداد و... اولین جُنگ شادی محله را در یکی از پارک ها برگزار کردیم به طوری که مسئولین از کیفیت و استقبال مردم شگفت زده شده بودند و برای برگزاری مجدد آن اعلام همکاری کردند.

وی با اشاره به اینکه در ابتدا که وارد محله شهرقائم شدیم افراد این محله را با اتباع می‌شناختند درحالی که حدود شدیم  ۶۲ درصد اهالی این محله ایرانی هستند، گفت: حضور دفتر تسهیلگری و توسعه محلی شهرقائم سبب شد این محله شناخته شود، نهادها به آن توجه ویژه‌ای پیدا کنند، اعتبارات مالی برای محله جذب شود و طرح های جهادی، مهارتی و... مختلف توسط گروه‌ها و نهادها در این محله فعالیت برگزار شود؛ ظرفیت های برگزار در آن ایجاد شده بود است.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری با اشاره به طرح توانمند سازی ۳۲ محله قم اظهار کرد: از ۱۳۶ محله قم، ۳۲ محله به عنوان هدف در طرح توانمند سازی قرار گرفتند که در این طرح از ظرفیت محله برای خود مردم محله کمک می‌گیرد اما هنوز ابهامات و ایرادهایی دارد که باید رفع شود برای مثال آیا امکان دارد افرادی به صورت جهادی در زمان اداری این فعالیت ها را انجام دهند؟

وی تاکید کرد: کنشگران اجتماعی متدین و انقلاب زیاد داریم که با نیت کمک فعالیت می‌کنند اما به حال خود رها شدند و برای بهبود عملکرد باید متولی برای ساماندهی آنان باشد تا محلات ما جایگاهی بهتر پیدا کنند؛ زیرا محله‌ها می‌توانند پارک‌ها، شهرسازی و ... را تحت تاثیر قرار دهند.

معرفی با تاکید بر اینکه موازی کاری نهادها می‌تواند ریشه به تیشه جامعه بزند و باید فعالیت های اجتماعی باید به صورت مشارکتی و تجمیعی باشد، یادآور شد: گاهی کمک های بی رویه و مدیریت نشده سبب می شود افراد حتی کار نکنند.

انتهای پیام