محمدرضا رهبری، نویسنده و کارگردان نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» در گفت‌وگو با ایسنا و با بیان اینکه این نمایش، تجربه‌ای در تئاترِ تعاملی است که به بهانه تأمل بر زندگی، مرگ و اندیشه مرحوم علی شریعتی تولیدشده است، اظهار کرد: نمایش با جمعی از دانشجویان ورودی سال ۱۴۰۰ دانشگاه هنر اصفهان و تعدادی دیگر شروع شد و با جمعی از هنرمندان صاحب‌تجربه تئاتر اصفهان پیش رفت.

او با اشاره به اینکه نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» در شیوه اجرای خود از سبک تعاملی استفاده کرده است، ادامه داد: نمایش‌های تعاملی در سرشت خود، نمایشنامه‌هایی هستند که به داد و ستد با تماشاگر، تبادل و ارتباط متقابل گروه بازیگران و تماشاگر معتقدند. درواقع کلمه تعامل در این عبارت به معنای این است که شکل و شمایل تئاتر، با توجه به شرایط تماشاگر و نگاه و نظر او تغییر می‌کند، اجرا از فضای تماشاگران متأثر است و تماشاگران در طول اجرا منفعل نیستند بلکه می‌توانند سرنوشت نمایش را تغییر دهند.

معاون جهاد دانشگاهی واحد اصفهان افزود: کلمه تعامل که در مقابل interactive به کار می‌رود، در فارسی چنین معنایی می‌دهد. در نگارش نمایشنامه نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» به‌ویژه بخشی که به زندگی دکتر شریعتی مربوط می‌شود تلاش و تمرکز من، بر مستندنگاری بود و در بخش بازی بازیگران، آن‌ها بازیگر نقشی هستند که خود آن را نوشته و خلق کردند. درواقع بازیگران بر مبنای خطوط کاری که من در مقام ایده‌پرداز و کارگردان به آن‌ها دادم پژوهش، مصاحبه و مطالعه کرده و ماحصل آن را به جمع آوردند و با پردازشی که انجام شد، در قالب یک نمایش تعاملی اجرا شود.

کارگردان نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» اضافه کرد: در هنگام اجرا، تماشاگر در سرنوشت نمایش تأثیر دارد؛ به همین دلیل اجرای نمایش، مستلزم یک فضای دوسویه با فاصله کم بین تماشاگر و بازیگر است تا ارتباط بین این دو برقرارشده و تماشاگر حس دوری و تضاد نکرده و رابطه راحتی را میان خود و بازیگر احساس کند.

او با بیان اینکه فضای مناسبی برای اجرای این نمایش در اصفهان وجود نداشت، گفت: برای اجرای نمایش در دو دانشگاه به شکل نمایشنامه‌خوانی تصمیم گرفته شد تا بر اساس این تجربه‌ها، اجرای زنده و اصلی آن را که احتمالاً بهار سال آینده خواهد بود در برنامه قرار دهیم.

رهبری تأکید کرد: تجربه‌ای که چنین نمایشی به محیط فرهنگی ما می‌دهد، کمک می‌کند که گفت‌وگو را در قالب نمایش تمرین کنیم. این شیوه نمایش می‌تواند برای مدیران و مسئولین فرهنگی، یک پیشنهاد باشد که ما در یک فضای هنری میان دو سوی تماشاگران و اجراکنندگان پل بزنیم و از این طریق گفت‌وگو را تمرین کنیم.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی ادامه داد: مدیران فرهنگی می‌توانند این کار را برای تمرین و برقراری گفت‌وگو در فضاهای فرهنگی و هنری اجرا کنند، زیرا تجربه‌ای برای خوب شنیدن و درست حرف زدن در محیط فرهنگی است. علاوه بر آن سه نسل از دهه ۳۰ و ۴۰، ۶۰ و ۸۰ در این نمایش حضور دارند و ما می‌توانیم ملاحظه کنیم که یک موضوع مطرح طی ۵ دهه گذشته در جامعه و یکی از شخصیت‌ها و متفکران بزرگ کشور، در نزد نسل‎های مختلف چه واکنشی را برمی‌انگیزد و آن‌ها به او چه نگاهی دارند؟ حتی به اینکه نظرات افراد در سنین مختلف تا چه اندازه ثابت یا متغیر است در این نمایش توجه می‌شود.

او اضافه کرد: بازیگران جوان نمایش ۱۹ ساله و پیشکسوتان در حدود ۷۰ سال دارند که از همه آن‌ها به دلیل صبری که برای تولید چنین پروژه‌ای تشکر می‌کنم.

رهبری گفت: در مورد مباحث تئوری پیرامون تئاتر مستند، آن را در مقابل تئاتر داستانی قرار می‌دهند که توهمی از واقعیت را با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های نمایش برای مخاطب ایجاد می‌کند، درواقع در این نوع نمایش سلسله حوادثی حول طرح و پی‌رنگ اصلی داستان انجام می‌شود که مخاطب، آن را درک می‌کند و تلاش نمایش این است که این حوادث را عین واقعیت نشان دهد تا توهمی از واقع‌گرایی در مخاطب ایجاد کند.

این کارگردان به تئاتر مستند اشاره کرد و گفت: در تئاتر مستند، شخصیت‌ها و دیالوگ‌ها ساخته ذهن نویسنده نیستند، بلکه در جهان واقع وجود دارند و شخصیت‌ها به‌طور واقعی و حقیقی به مسائل مطرح‌شده واکنش نشان می‌دهند. کما اینکه نام شخصیت‌ها در نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» اسامی واقعی بازیگرانِ روی صحنه است؛ درواقع آن‌ها نقش خود را ایفا می‌کنند و نه نقش فردی دیگر را و اگر جایی نقش فرد دیگر ایفا شد، اعلام می‌شود.

او ادامه داد: این نمایش در وجه تعاملی خود، به تعامل اجتماعی نزدیک می‌شود. این‌گونه نیست که تماشاگر نشسته بر صندلی خود شاهد اتفاقی باشد، بلکه او در سوژه و موضوع دادن دخیل است. البته نمایش تعاملی، انواع و اشکال مختلف دارد و شکلی که ما برگزیده‌ایم شکلی است که تماشاگر می‌تواند در سرنوشت نمایش مؤثر باشد، ولی محدوده‌ای از طریق موضوع مشخص‌شده‌ی نمایش برای او تعیین‌شده است. درحالی‌که در شکل‌هایی از نمایش تعاملی، موضوع نیز توسط مخاطب پیشنهادشده و نمایش بر اساس آن به صورت بداهه کار می‌شود؛ البته در نمایش «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» نیز مجالی برای بداهه وجود دارد، با این تفاوت که موضوع از پیش مشخص‌شده است.

رهبری یادآوری کرد: مهدی شهداد، مصطفی آتشکاربی، جهانگیر نکویی، سوده امیرخانی، احسان شهبازی، صدف غرضی، نگار مبشری، شنتیا رئیسی، مهسا چلوانی، فائزه قدیری، کامیار کهیایی، سحر مهتری و نگین نوری  در این نمایشنامه‌خوانی حضور دارند.

 به گزارش ایسنا، نمایشنامه‌خوانی «نامه‌ها، کوله‌ها، صداها» دوشنبه و سه‌شنبه ۱۲ و ۱۳ دی‌ماه، ساعت ۱۶ در سالن آمفی تئاتر توحیدخانه دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان برگزار می‌شود. این نمایشنامه‌خوانی پیش از این در سالن شهید آوینی دانشگاه اصفهان نیز اجراشده بود.

انتهای پیام