محمد شرافتی سه‌شنبه ۱۵ آذرماه در جریان بازدید خبرنگاران به شکل تور رسانه‌ای از ایستگاه‌های حفاظت از منابع طبیعی شهرستان همدان، ضمن تبریک روز جهانی خاک، با تاکید بر اینکه بسیار سخت است موضوع قابل توجه اهمیت خاک را در بین جامعه جای بیندازیم، اظهار کرد: برای ایجاد یک سانتی متر خاک ۷۰۰ سال زمان نیاز است همین موضوع نشان‌دهنده مهم بودن اقدامات سازمان حفاظت از منابع طبیعی است.
وی افزود: برای اینکه بتوانیم خاک ارزشمند و حاصلخیز را برای تولید محصولات کشاورزی حفظ کنیم دغدغه‌های فراوانی در سازمان داریم و به دنبال این هستیم که از بروز اثرات سوء و تخریب خاک جلوگیری کنیم تا بستر تولید محصولات کشاورزی توسعه یابد.
معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تصریح کرد: در کشورهای در حال توسعه مانند ایران متوسط فرسایش خاک نزدیک به ۱۵.۵ تن در هکتار محاسبه شده اما در کشورهای توسعه نیافته بین ۳۰ تا ۴۰ تن در هکتار است، پس با تمامی این تفاسیر طی هر سال در کشور، بابت عدم مدیریت بهینه خاک ۵۵ میلیارد دلار خسارت به ما وارد می‌شود؛ در صورت بهبود وضعیت خاک امنیت غذایی ما تأمین خواهد شد، علاوه بر این مسائل در هر سال ۳۵۶ میلیون مترمکعب از حجم مفید سدهای کشور از بین می‌رود.
وی تاکید کرد: شخم در جهت شیب اقدام ناخردمندانه‌ای است که موجب تخریب، فرسایش و رسوب خاک می‌شود بنابراین باید از بروز این اتفاق جلوگیری شود، تغییر کاربری‌ها و چرای مفرط دام‌ها نیز از دلایل دیگر است.
شرافتی در بخش دیگری از مطرح کرد: باید مدیریت حوزه آبخیز را به درستی پیگیری کنیم چراکه اقدامات مکانیکی، بیولوژیک و بیومکانیک از بندهای مختلف هر ساله در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: حوزه‌های آبخیز معرف کشور در این بخش‌ها فعالیت می‌کنند و تنها ۱۲ حوزه آبخیز معرف در سطح کشور وجود دارد، متأسفانه پوشش ملی به طور کامل در سرتاسر ایران طی این سال‌ها صورت نگرفته و براساس مطالعات به بیش از ۳۲ حوزه نیازمندیم.
شرافتی خاطرنشان کرد: در کشورهای پیشرفته حفاظت و پایش خاک را از سده ۱۹۰۰ شروع کردند و ایران به طور متوسط ۸۰ سال از اقدامات پایش حوزه‌های آبخیز در جهان عقب مانده است.
معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: با پراکنش‌های حوزه‌ها عملکرد خودمان را در جهت جلوگیری از بروز اتفاقاتی همچون سیل، رسوب و تخریب خاک بررسی می‌کنیم؛ حوزه‌های استانی آمار بومی مربوط به خود را ارزیابی می‌کنند، نیاز امروز جامعه ما همان کارنامه و ارزیابی و نشان دادن اثربخشی اقدامات ایستگاه‌های حفاظت از منابع طبیعی است تا بتوانیم با عدد و رقم برای حفاظت از منابع طبیعی مختلف برنامه‌ریزی کنیم.
وی مطرح کرد: هفت بخش پایش در مجموعه‌هایمان وجود دارد و پوشش گیاهی و آب‌های زیرزمینی نمونه‌هایی از آن هستند و در حال حاضر برای ایجاد ایستگاه‌ها و حوزه‌های آبخیز معرف به طور متوسط به مبلغی بیش از ۵۰ میلیارد تومان نیازمندیم و این مقدار برآورد شده است؛ به طور متوسط در هر استان سه نفر در مبحث حفاظت و یک نفر در مبحث پایش استخدام شده و این امورات را برعهده دارند.
شرافتی بیان کرد: ایستگاه و حوزه آبخیز گنبد همدان بستری مناسب برای تحقیقات پژوهشگران و بررسی‌های مقالات دانشگاهی آنها است و بیش از ۲۰ مقاله پژوهشی و پایان نامه با رفرنس بهترین دانشگاه‌های خارج از کشور در این محیط تألیف شده است.
وی تصریح کرد: حوزه معرف و آبخیز گنبد همدان در مبحث پایش رتبه اول کشور است و از امکانات بسیار خوبی برخوردار است به طوریکه همدان در بسیاری از زمینه‌ها در حوزه منابع طبیعی سرآمد است.
شرافتی اظهار کرد: نخستین، بزرگترین و مجهزترین ایستگاه پایش کشور را در شهرستان میبد استان یزد تجهیز کردیم، بسیاری از استان‌های مرزی در امتداد مسیر عبور ریزگردها قرار دارند و همدان که از استان‌های میانی کشور محسوب می‌شود، آنچنان در خطر ریزگردها قرار ندارد.
وی در پایان گفت: برای بهبود اقدامات و فعالیت‌های خود و تجهیز امکانات نیازمند تزریق اعتبار و بودجه‌ای کلان از سوی مسئولان ارشد کشوری و استانی هستیم و بدون بودجه نمی‌توانیم بسیاری از کارها را پیش ببریم.
در ادامه محمدمهدی آرتیمانی، معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با بیان اینکه فرسایش خاک به معنای جابه‌جایی خاک است و در اثر چرای نامناسب دام‌ها و بسیاری از موارد دیگر رخ می‌دهد، مساحت آبخیزداری را یک میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: نزدیک به ۶۷۰ هزار هکتار از این مساحت در سطح بحرانی قرار گرفته است.
وی افزود: میزان متوسط فرسایش خاک در استان همدان براساس مطالعات صورت گرفته طی هر سال هشت تا ۱۲ تن در هکتار است و در شهرستان کبودراهنگ نسبت به باقی نقاط استان فرسایش بیشتری رخ می‌دهد چراکه نیروگاه آن ۲۳ چاه آب حفر کرده و باعث ایجاد فروچاله‌های بسیاری شده و منابع آبی و خاکی و طبیعی در معرض خطر بسیاری قرار گرفته است.
آرتیمانی در ادامه تصریح کرد: با اقداماتی که برنامه‌ریزی شده، آینده‌نگری کرده‌ایم که فرسایش خاک در استان همدان را تا هشت تن در هکتار کاهش دهیم و برای انجام این کار بزرگ نیازمند اعتبارات و تزریق بودجه لازم هستیم و این موضوع اولویت اول انجام کار است.
وی در پاسخ به خبرنگاران گفت: برنامه پنجم توسعه فقط ۱۲.۵ درصد به اهدافش رسیده چراکه اعتباری تزریق نشده است؛ برنامه ششم توسعه نیز همین‌طور است، تنها ۳۸ درصد به اهداف خود رسیده است، ادوات الکترونیکی عموماً خارجی است و هزینه‌های کار ما بسیار بالا بوده و نیازمند توجه ویژه مسئولان ارشد کشوری و استانی هستیم.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان در پایان گفت: از اثرات مثبت فعالیت‌های ایستگاه‌های حفاظت می‌توان به حفظ و توسعه ۵۴ گونه گیاهی اشاره کرد که بسیار اتفاق مبارک و مثبتی است.
به گزارش ایسنا، حوزه معرف زوجی گنبد استان همدان به همراه ایستگاه‌های خود با مساحت ۴۴۷ هکتار در فاصله ۳۵ کیلومتری همدان در محدوده شهرستان همدان و روستای گنبد و نزدیک به جاده ملایر قرار دارد و مسئولیت پایش پروژه‌های حوزه‌های آبخیز را عهده‌دار است؛ در این تور رسانه‌ای خبرنگاران ضمن بازدید از نقاط مختلف این حوزه معرف، دیگر نقاط منابع طبیعی همچون محدوده‌ای در نزدیکی روستای سیاه‌کمر را با همراهی مسئولان امر مشاهده و بررسی کردند.
انتهای پیام
نظرات