میلاد دخانچی، دکتری مطالعات فرهنگی، نویسنده و منتقد سینما در نشست «شکاف نسلی و چالش دهه هشتادی‌ها» که امروز، سوم آذرماه از سوی فرهنگسرای رسانه در هنرسرای خورشید وابسته به شهرداری اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: به نظر من، روایت چالش دهه هشتادی‌ها، نوعی شکاف بین سیاست‌گذاران و جامعه است که اگر امروز مشکل‌ساز شده، به این دلیل است که برخی از مسئولان امکان گفت‌وگو با جامعه را ندارند، یعنی اگر از نگاه برخی مسئولان نگاه کنیم، نمی‌فهمیم جامعه چه می‌گوید. در این چند ماه اخیر نیز بعضا همین‌گونه بوده است.
وی با اشاره به اعتراضات اخیر در کشور، افزود: در حال حاضر، حدود ۱۵ درصد معترض هستند که اعتراض خود را در خیابان‌ها اعلام می‌کنند، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد معترض دیگر هم وجود دارند که انتقاد دارند، اما در خیابان‌ها نیستند و سیگنال می‌فرستند که منتقد هستند، اما روش حضور در خیابان را نمی‌پسندند؛ یعنی یا منافع آن‌ها ایجاب می‌کند در جای خود بمانند و یا احترام می‌گذارند. اما اگر این موارد وجود نداشت، قطعا این افراد نیز به جمع افراد دیگر در خیابان‌ها می‌پیوستند.
بعضی‌ها از واژه دموکراسی می‌ترسند
به گزارش ایسنا، این نویسنده و مجری سابق تلویزیون با بیان اینکه شکاف نسلی، شکافی اصلی و اساسی است و به ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی نیاز دارد، ادامه داد: زمانی که نمی‌توانیم درباره ابرشکاف‌ها موفق عمل کنیم، افراد معترض می‌شوند. در هر دوره‌ای روح زمانه وجود دارد، اکنون در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که روح زمانه آن ایجاد می‌شود. اکنون امکان گفت‌وگو وجود ندارد، چراکه روح زمانه برخی سیاست‌گذاران و مسئولان ما چیز دیگر و افراد جامعه چیز دیگری است. مثلا پاسخ برخی سیاست‌گذاران و مسئولان به دموکراسی، نه است و به نوعی انگار از این واژه می‌ترسند و این به معنی شکاف در جامعه است.
وی ادامه داد: مصداق بارز این روح زمانه، مراکز جدید خرید با عنوان شاپبنگ مال است. قبلا بازارهایی بود که مسیر آن‌ها به مسجد می‌رسید، به گونه‌ای که امر دنیوی و امر معنوی در دل یکدیگر بودند. پس از بازار، پاساژ رواج پیدا کرد، در پاساژ برندها اصالت ندارند، بلکه آدم‌ها اصالت دارند، سپس به ایجاد شاپینگ مال رسیدیم، جایی که خودش اصالت دارد. در واقع شما به مال می‌روید که در آنجا زمان بگذرانید. در مال با شخصیت‌ها مواجه نیستید، بلکه با برندها مواجه خواهید شد. در شاپینگ مال، افراد صاحب مغازه نیستند، بلکه صاحب نمایندگی یک برند محسوب می‌شوند. در شاپینگ مال، زمان شکل خطی ندارد. اگر مال را جای مسجد بگذاریم، دنیوی است و خدایان دارد، در حالی که در مسجد فقط یک خدا وجود دارد. فردی که با انگارهای شاپینگ مال زندگی می‌کند، نوعی سبک زندگی متفاوت در پیش گرفته است.
دخانچی گفت: مشارکت مردم پیچیده نیست، در حال حاضر چند نوع انتخابات در کشور داریم، اما چرا در آن‌ها شرکت می‌کنیم؟ یعنی می‌خواهیم نماینده‌ای انتخاب کنیم که کار و دغدغه‌های ما را پیش ببرد. البته براساس برخی سازوکارها، درباره صلاحیت افراد تصمیم‌گیری می‌شود. سیستم نمایندگی شکل درستی ندارد، به فرض مثال در موضوع حجاب اگر می‌توانستیم نماینده‌ای به مجلس بفرستیم که وقتی بخشی از جامعه به حجاب اجباری اعتقاد نداشت، آن نماینده در صحن علنی مجلس، لایحه‌ای در این زمینه ارائه دهد، قطعا این دعوای امروز جوانان به‌جای خیابان، در مجلس شکل می‌گرفت. هدایت یک جامعه مدرن که با انگارهای مذهبی اداره می‌شود، کار میان رشته‌ای، تخصصی و چند لایه است و باید با حضور افراد متخصص پیش برود.
دخانچی تاکید کرد: هر سیستمی، یک‌سری مخاطرات و پیامدهای منفی دارد، مثلا اگر اینترنت ملی اجازه رقابت جهانی را بدهد و سازوکار داخلی را تقویت کند و در رقابت قرار بگیرد و ارتقا پیدا کند، بسیار خوب است، اما اینترنت ملی که بعضا در صدا وسیما تبلیغ می‌شود، چنین کارکردی ندارد. یکی از اشکالات بزرگ صداوسیما این است که در این سال‌ها نتوانسته یک برنامه معرفتی اجرا کند.
گفت‌وگو نوعی معامله است
دخانچی با تأکید بر اینکه گفت‌وگو نوعی معامله است، یعنی بر سر منافع یکدیگر صحبت کردن و به توافق رسیدن، تصریح کرد: چه اشکالی دارد چالش و دعوا کنیم و به توافق برسیم، اما بعضی‌ها فکر می‌کنند بعضی به دنبال همجنس‌گرایی و موضوعاتی از این قبیل هستند. جامعه باید بر سر موضوعات مختلف گفت‌وگو کند، در پایان یا می‌برد یا می‌بازد. متاسفانه برخی از انگاره‌های موجود درباره گفت‌وگو، سطحی و نادرست است. در اتفاقات اخیر اگر جامعه می‌توانست با سیاست‌گذاران گفت‌وگو کند، اکنون بحران تیم ملی نداشتیم.
وی در خاتمه با بیان اینکه رسانه ملی یعنی جایی که خودش را بین منافع مردم و منافع حاکمیت میانجی می‌داند و آن جایی که حق با جامعه است وکیل مدافع حکومت می‌شود و وقتی که جامعه اشتباه می‌کند، وکیل مدافع جامعه شود، افزود: رسانه به معنی میانجی‌گر است، ولی در نگاه برخی مسئولان همه باید باهم باشند. در این راستا من که نمی‌توانم در آنجا دعوا کنم را بیرون می‌کنند و مناظره‌ای اتفاق نمی‌افتد. در رسانه ملی باید بی طرف بود، اما در زمان نیاز، ارزش پمپاژ کرد و تماشاگر محض نبود.
ارتباط گرفتن با نسل جدید سخت، اما شدنی است
حسین مطیع، رئیس مرکز معارف دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در این نشست با اشاره به شکاف نسلی و چالش دهه هشتادی‌ها، اظهار کرد: شکاف نسلی طبیعی است، یعنی همیشه در قرون گذشته بوده، اما نه به این سرعت و فاصله که در حال حاضر وجود دارد. زمانی که شبه مدرنیته در ایران وارد شد، شکاف نسلی کاهش یافت و الان شکاف نسلی به ۱۰ سال رسیده است.
وی درباره هویت شکاف نسلی، افزود: شکاف نسلی یعنی تفاوت سبک زندگی دو نسل که به‌صورت مملوس هویدا باشد. البته شکاف نسلی هنوز شدید نیست، ارتباط گرفتن با نسل جدید سخت است، اما شدنی است و می‌توان با گفت‌گو با آن‌ها ارتباط برقرار کرد.
نسل جدید علاقه دارد خودش داستان زندگی‌اش را تعریف کند
رئیس مرکز معارف دانشگاه صنعتی اصفهان، با اشاره به ویژگی‌های نسل جدید که آن‌ها را متمایز می‌کند، گفت: ویژگی‌های نسل جدید را می‌توان در چند جمله بیان کرد، به فرض مثال، این افراد آموزش آسان در دسترس دارند، مصرف کنندگان خلاقی هستند، خانواده حامی اقتصادی‌شان است و عزت نفسی دارند، وابسته به بزرگسالان هستند و ترس از دست دادن ندارند، بین‌المللی هستند و به علت اینکه جنگ ملی ندیدند، دغدغه‌هایشان در سطح بین‌المللی است، افق دید وسیعی دارند، دنبال فرصت کنشگری هستند و علاقه‌مند هستند در جامعه تنها تماشاگر نباشند، بلکه بازیگر باشند و علاقه دارند خودشان داستان زندگی‌شان تعریف کنند.
وی درباره اعتراضات نسل جدید در خیابان‌ها، توضیح داد: در این ماه‌های اخیر، جوانان نسل جدید در خیابان‌ها با شعارهای خاص خودشان با توجه به مسائل و مشکلات‌شان به اعتراض پرداختند، اما اگر اکنون مشکلات نسل جدید را حل نکنیم و خشم آن‌ها فروکش نشود، سال دیگر با خشمی دیگر می‌آیند و این خشم آن‌ها فروکش نمی‌شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نسل جدید علاقه‌مند است فکر کند که خودشان قصه خودشان را می‌سازند، افزود: نسل‌ها را باید دریابیم و کنشگری کنیم، این نسل جدید به مذاکره، تفاهم و گفت‌وگو اعتقاد دارند و از راه درست اثرپذیری بالایی هم خواهند داشت، اما صادقانه زیر بار حرف زور نمی‌روند.
مطیع در خصوص راهکارهای عبور از وضع موجود، گفت: از نظر من سه راه عبور از وضع موجود دارد که کوتاه مدت، باید فضای مجازی ملی شود، در میان مدت گفت‌وگویی بر مبنای ادب و منطق داشته باشیم و در درازمدت افزایش مشارکت مردم را شاهد باشیم. الان بیشترین سرخوردگی در جوانان اصلاح طلب است که احساس جاماندگی دارند، البته الان همه احزاب مقصرند چون مردم را دخیل نکردند. هر دو جناح اتاق فکر درست می‌کردند، برای اداره کشور مردم تصمیم می‌گرفتند، اما با این نحوه فعالیت تولید خشم می‌کردند. به همین علت یک روز معترضان به نام زن، زندگی، آزادی به خیابان‌ها می‌آیند و اگر این نحوه فعالیت و عدم مشارکت مردم ادامه پیدا کند، روزی دیگر به نام دیگری به خیابان‌ها خواهند آمد.
مردم باید احساس کنند تاثیرگذار هستند
رئیس مرکز معارف دانشگاه صنعتی اصفهان، تصریح کرد: مردم باید احساس کنند تاثیرگذار هستند، ایرانیان مانند شهروندان کشورهای عربی حاشیه خیلج فارس نیستند که تنها صحبت حاکمیت را بشوند و خدمات را دریافت کنند، ایرانیان می‌خواهند در موضوعات شریک باشند. گفت‌وگو برای تفاهم شروع می‌شود و باید با یکدیگر شروع کنیم، گفت‌وگو باید نهادینه شود.
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: در قانون اساسی سه نوع اقتصاد از جمله دولتی، خصوص و تعاملی و تعامل داریم. اقتصاد تعاملی را باید باز تنظیم کنیم تا مردم ورود کنند، اینکه می‌گوییم لایحه حجاب اجباری در مجلس بیان شود، سطحی است، نمایندگان باید مشکلات اساسی کشور را حل کنند.
مطیع با اعلام اینکه حجاب و مهسا امینی بهانه معترضان است، خاطرنشان کرد: افراد می‌خواهند در اداره امور شریک باشند.
انتهای پیام
نظرات