یکی از موضوعات استراتژیکی که در کشور مطرح است، امنیت غذایی است. به گفته مسئولان ارشد استانی، قزوین با دارا بودن یک درصد از مساحت کشور، بالغ‌بر چهار درصد از امنیت غذایی ایران را تأمین می‌کند، به همین دلیل سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی برای نیل به امنیت غذایی از یک سو و تقویت تولید ملی و اشتغال از سوی دیگر، از اهمیت بسیاری برخوردار است. از همین روی به‌کارگیری دانش و فناوری در کشاورزی استان یکی از موضوعاتی است که طی یک سال اخیر بارها توسط محمدمهدی اعلایی، استاندار قزوین مطرح شده است.
به گزارش ایسنا، ازآنجایی‌که طی سال‌های اخیر، کشاورزی در معرض تهدید و آسیب‌هایی مانند کم‌آبی، تغییرات اقلیمی، افزایش گردوغبار، بی‌توجهی جوامع به محیط‌زیست قرار گرفته و یکی از راهکارهای برون‌رفت از این مشکلات، توجه به محصولات دانش‌بنیان و تحقیقات به‌عنوان ابزار تعیین وضعیت موجود، شناخت مشکل و تعیین اولویت‌ها در این حوزه است.
از طرفی شناسایی نیازهای فناورانه بخش کشاورزی، شناسایی مشکلات حوزه زراعت و آبیاری، روش‌های دیجیتال‌سازی و هوشمند سازی صنایع کشاورزی، روش‌های کاهش هزینه نفوذ فناوری به کشاورزی، تقویت درون‌زایی کشاورزی ایجاب می‌کند که به نقش دانش در فرآیند توسعه کشاورزی توجه شود تا امکان تحقق کشاورزی دانش‌بنیان فراهم گردد.
متأسفانه علی‌رغم اهمیت این موضوع پارک علم و فناوری قزوین نتوانسته آن‌طور که باید در جذب شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی موفق عمل کند. به‌طوری‌که استان قزوین با وجود پتانسیل و ظرفیت‌های پارک علم و فناوری و همچنین مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین باگذشت یک دهه از تأسیس؛ تنها دارای ۲ شرکت دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی است.
کارشناسان حوزه کشاورزی استان معتقدند، عدم‌حمایت مسئولان استانی و پارک علم و فناوری باعث بی‌میلی شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به این حوزه شده است و سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که آیا ساخت و احداث دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی در کنار عدم‌حمایت مسئولان استانی توجیه‌پذیر است یا خیر؟ ایسنا در این گزارش به این پرسش پرداخته است.
رشد تولید محصولات کشاورزی و بی‌مهری مسئولان
علیرضا صفارزاده یکی از فعالان حوزه کشاورزی، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه احداث دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی طرحی سراسری است، اظهار می‌کند: با توجه به اهمیت حوزه کشاورزی؛ به نظر می‌رسد، مقامات ارشد استانی می‌بایست برای این حوزه یک طرح و ایده انحصاری داشته باشند.
وی می‌گوید: یکی از راه‌هایی که به وسیله آن می‌توان در حوزه کشاورزی انقلاب ایجاد کرد دانش‌بنیان شدن کشاورزی است، اما متأسفانه در قزوین این موضوع خیلی کم اتفاق افتاده به گونه‌ای که مسئولان پارک علم و فناوری به عنوان متولی دانش‌بنیان‌ها خود بر این موضوع صحه می‌گذارند اما یک نفر باید به آن‌ها یادآوری کند که وظایف خود را به درستی انجام دهند.
این فعال حوزه کشاورزی بیان می‌کند: رئیس پارک علم و فناوری قزوین در شهریور سال جاری در دیدار با دکتر ستاری معاون سابق علمی و فناوری رئیس جمهور اعلام کرد «میانگین سن کشاورزان ایران ۵۸ سال است که بسیار نگران کننده به نظر می‌رسد و اگر کشاورزی، دانش‌بنیان نشود به معنای آن است که عملاً جوانان در این بخش ورود نخواهند کرد که تهدیدی برای کشور خواهد بود». حرف رئیس پارک درست است اما چه کسی باید برای دانش‌بنیان شدن کشاورزی اقدام عملی داشته باشد؟
وی در پایان سخنانش تصریح می‌کند: آیا در شرایطی که پارک علم و فناوری وجود دارد و دانش‌بنیان‌های کشاورزی نتوانسته‌اند و یا شاید نخواسته‌اند وارد پارک شوند و یا در جذب آن‌ها اهمال شده؛ راه‌اندازی دهکده نوآوری و فناوری کشاورزی کار درستی است؟ وقتی فضایی به نام پارک با ساختار مناسب وجود دارد چنین اقداماتی موازی‌کاری نیست؟
اما و اگر موفقیت دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی
لیلا داوودی از دیگر فعالان حوزه کشاورزی است که در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: احداث دهکده نوآوری و فناوری کشاورزی در صورتی موفق می‌شود که کار با نظارت بخش دولتی و هدایت بخش خصوصی جلو برود.
وی بابیان اینکه مرکز تحقیقات کشاورزی جهاد کشاورزی و پارک علم و فناوری قزوین آن‌طور که بایدوشاید حامی شرکت‌های دانش‌بنیان نبوده‌اند، عنوان می‌کند: امیدواریم آجر دهکده نوآوری و فناوری کشاورزی از ابتدا درست چیده شود و سیاست‌های آن درست باشد.
داوودی بیان می‌کند: تأکید می‌کن که این پروژه با هدایت بخش خصوصی می‌تواند محل نخبگان دانشگاهی و تحول حوزه کشاورزی شود چراکه تجربه نشان داده مادامی‌که یک پروژه از حمایت‌های بخش دولتی برخوردار شود و پول‌پاشی در آن صورت گیرد، تبدیل به یک فعالیت ویترینی و نمادین می‌شود.
این کارشناس حوزه کشاورزی خاطرنشان می‌کند: مرکز تحقیقات کشاورزی هیچ اطلاعات تخصصی به فعالان حوزه کشاورزی نمی‌دهد و حتی فعالان این حوزه در مرکز تحقیقات برای تکمیل پروپوزال خود از کسب اطلاع درباره رشته خود محروم هستند. بنابراین اگر دهکده نوآوری و فناوری کشاورزی بخواهد با رویکرد پارک و مرکز تحقیقات جلو برود قطعاً موفق نخواهد بود.
وی در پایان سخنانش بیان می‌کند: نخبگان زیادی در حوزه کشاورزی در استان فعال هستند و اگر بستر و فضایی باسیاست‌های درست برای این فعالان فراهم شود بی‌شک شاهد تحول در حوزه کشاورزی خواهیم بود.
پارک علم و فناوری تلاش‌هایش را بیشتر کند
میثم پیله‌فروش، معاون اقتصادی استاندار قزوین در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: نهادسازی‌های متعددی در استان برای تحول دانش‌بنیان درزمینه‌های مختلف در سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین صورت گرفته است که تشکیل ستاد اقتصاد دانش‌بنیان استان یکی از آن‌ها است.
وی بابیان اینکه تمام ارکان و بازیگران مؤثر در حوزه دانش‌بنیان در ستاد اقتصاد دانش‌بنیان استان قزوین عضو هستند، اظهار می‌کند: عملکرد تمامی دستگاه‌ها در این ستاد به ریز بررسی می‌شود و برای دانشگاه‌های استان مأموریتی محوری در این حوزه تعریف‌شده است تا به تحول دانش‌بنیان کمک شود.
معاون اقتصادی استاندار با اشاره به برخی ضعف‌ها در حوزه دانش‌بنیان تصریح می‌کند: برای رساندن تقاضای واقعی صنعت برای عرضه دانش و فناوری، مراکز تحقیقات و پارک علم و فناوری استان در حال تقویت هستند. همچنین پارک علم و فناوری با پیش گرفتن رویدادی سراسر تحت عنوان توسعه اکوسیستم نوآوری استان‌ها سعی در تعامل مثبت درزمینهٔ عرضه و تقاضا دارد.
پیله‌فروش عنوان می‌کند: اقدامات مثبتی درزمینه توسعه دانش‌بنیان‌ها صورت گرفته است اما این اقدامات برای استان کافی و وافی نیست و نیاز است پارک علم و فناوری استان تلاش بیشتری کند.
وی ادامه می‌دهد: ذیل پارک علم و فناوری قزوین، چهار مرکز رشد در شهرستان‌های استان فعال است و همچنین از سوی دانشگاه بین‌الملل امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، جهاد کشاورزی و همچنین جهاد دانشگاهی اقدامات مؤثری در زمینه دانش‌بنیان سازی شکل گرفته است.
پیله فروش می‌گوید: فن بازار منطقه‌ای استان قزوین یکی از طرح‌هایی است که انتظار می‌رود در سال منتهی به دانش‌بنیان‌ها به نتیجه برسد. احداث دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی نیز از دیگر مصوبات ستاد اقتصاد دانش‌بنیان است که به جد پیگیر آن هستیم.
وی بابیان اینکه مهم‌ترین وظیفه پارک علم و فناوری قزوین ارتقای سطح شرکت‌های دانش‌بنیانی است، تصریح می‌کند: پارک باید بتواند فناوری موجود در شرکت‌های دانش‌بنیان را متناسب با نیاز صنایع و کشاورزی استان به متقاضیان اصلی عرضه کند.
این مسئول در پاسخ به این سؤال که پارک علم و فناوری قزوین تا به امروز چه اندازه در عمل به وظایف خود، موفق بوده است، بیان می‌کند: پارک علم و فناوری تازه در آغاز راه تقاضامند کردن فناوری است اما انتظار می‌رود که پیشروتر از قبل باشد تا شاهد رونق تولید و تحول در حوزه دانش‌بنیان باشیم.
معاون امور اقتصادی استاندار قزوین در پایان می‌گوید: صحیح است که تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی کم است اما امید است با راه‌اندازی دهکده فناوری و نوآوری بتوان شاهد تحول و انگیزه برای شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی و به‌تبع تحول در این حوزه بود.
دهکده فناوری و نوآوری محلی برای ایده‌پردازان کشاورزی
افشین گمرکچی، مسئول مرکز رشد کشاورزی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: احداث پردیس نوآوری و فناوری کشاورزی از ابتدای سال جاری آغاز شده است.
وی بابیان اینکه ماهیت کارکردهای کشاورزی در استان با سایر فعالیت‌های دانش‌بنیانی متفاوت است، می‌گوید: نیاز کشاورزی به عرصه تحقیقات سبب شده تا لزوم راه‌اندازی دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی دوچندان شود.
گمرکچی ادامه می‌دهد: دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی رویکردی در راستای پیاده‌سازی افکار دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی دارد و تفاهم‌نامه‌ای با پارک علم و فناوری استان قزوین، سازمان جهاد کشاورزی استان و مرکز تحقیقات کشاورزی استان و همچنین پارک کشاورزی کشور در این خصوص منعقد شده است.
مدیر مرکز تحقیقات کشاورزی استان قزوین بیان می‌کند: مکان پردیس کشاورزی در بخشی از اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی استان قزوین با وسعتی بالغ‌بر ۵ هکتار است که در اسماعیل‌آباد واقع شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: قرار است دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی به ساماندهی فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی بپردازد. همچنین عرصه‌ای را برای ایده‌پردازان و فناوران این حوزه فراهم کند.
گمرکچی می‌گوید: در سطح کشور ۶ دهکده فناوری و نوآوری راه‌اندازی شده است و چنانچه این مهم در استان صورت گیرد، با توجه به زیرساختی که مرکز تحقیقات کشاورزی برای دهکده فناوری و نوآوری تخصیص داده، بخشی از زیرساخت‌های آن تأمین است.
وی در پایان تأکید می‌کند: در حال حاضر ۲ شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه کشاورزی در سطح استان وجود دارد. البته ناگفته نماند که علاوه بر این ۲ شرکت دانش‌بنیان، چند شرکت مستعد دانش‌بنیانی شدن هستند و بالغ‌بر ۳۰ واحد فناور حوزه کشاورزی در استان فعال هستند.
به گزارش ایسنا، دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی در راستای توسعه زیست‌بوم فناوری بخش کشاورزی، منابع طبیعی و غذایی، پارک‌های علم و فناوری، مزارع و دهکده‌های نوآوری با تکیه‌بر زیرساخت‌های موجود با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در استان‌ها راه‌اندازی و فعال می‌شوند و نکته مهمی که در این خصوص مطرح است این است که این دهکده و فعالان حوزه کشاورزی پیش از آنکه نیازمند فضا و مکان باشد نیازمند حمایت همه‌جانبه است.
انتهای پیام
نظرات