به گزارش ایسنا، اسماعیل نجار در بیست و پنجمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی در حوزه مدیریت بحران که به مناسبت پنجمین سالگرد زلزله کرمانشاه با موضوع بازخوانی و بازسازی پس از زلزله در پژوهشگاه سوانح طبیعی برگزار شد، اظهارکرد: برای روح جانباختگان آرزوی آرامش دارم و امیدوارم مجروحان این حادثه که ۷۸۱۷ نفر بودند در سلامت کامل باشند. شامگاه ۲۱ آبانماه پنج سال قبل شب سختی برای همه ما بود، در این شب زمین لرزه کرمانشاه رخ داد، خاطرم هست که به محض وقوع حادثه جلسه فوری برگزار شد و طی تماسهایی که با مسئولان محلی برقرار کردیم ابعاد حادثه برای ما مشخص شد و متوجه شدیم که ابعاد گسترده بوده و نیاز به اقدامات فوری و ملی وجود دارد. در همین راستا نیز ضمن انجام هماهنگیهای لازم به محل حادثه عازم شدیم و آنچه که امکان داشت را در منطقه بسیج کردیم.
بزرگای زلزله کرمانشاه در ۲ دهه اخیر بیسابقه بود
رئیس سابق سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به پس لرزههایی که مرتبا محدوده وقوع زمین لرزه را تحت تاثیر قرار میداد اظهارکرد: زلزله ۷.۳ ریشتری کرمانشاه چند ویژگی داشت که اولین ویژگی آن بزرگای این زمین لرزه بود، این بزرگا در دو دهه گذشته کشور تقریبا بیسابقه بوده است. نکته دیگر که حائز اهمیت بود، این بود که ما قریب به ۹ ساعت اولیه پس از وقوع حادثه را در تاریکی مطلق گذراندیم و ۹ ساعت از عملیات امداد و نجات در تاریکی انجام گرفت. به یاد دارم که تا ساعت هفت صبح امکان پرواز بالگردها وجود نداشت.
وی با تاکید بر اینکه این زمین لرزه محدوده گستردهای را در بر گرفته بود ادامه داد: ۱۹۳۰ روستا، هفت شهرستان و هشت شهر درگیر این زمین لرزه شدند. همه مراکز بیمارستانی و درمانی محدوده تقریبا از رده خارج و امکان رسیدگی به بیماران و مجروحان در آنها وجود نداشت حتی بیمارانی هم که در آنها بستری بودند باید به مراکز درمانی دیگری منتقل میشدند.
نجار با اشاره به مفهوم «پایان نجات» گفت: زمانی که پایان نجات در عملیات انجام میشود یعنی دیگر فردی زیرآوار نمانده و مجروح دیگری هم نداریم. پس از این اعلام به ندرت مصدوم دیگری را میبینیم که به آن فرد رسیدگی نشده باشد. مثلا در زلزله بم شاهد از این دست وقایع نادر بودیم.
رئیس سابق سازمان مدیریت بحران کشور اظهار کرد: در حوادث اخیر مستندسازی به صورت دقیق انجام نشد که این یکی از اشکالات ما در حوادث بود. به عنوان مثال گاهی به من میگفتند که اعلام شده تا ۲۴ هزار نفر در این حادثه مجروح شدند که من سوال میپرسیدم این آمار را از کجا آوردید؟ بعد از آن با پیگیریها به آمار بهداشت و درمان رسیدیم. ممکن است یک مجروح چند بار به مراکز درمانی مراجعه کرده باشد و این موجب افزایش آمار شود که به نظر من باید به این موضوع توجه کرد.
وی با بیان اینکه انتقال بیماران به سایر شهرها و استانها اقدامی اساسی بود که با همکاری سازمانها انجام شد، گفت: صبح روز حادثه عملیات فتحالمبین برای من تداعی شد.
نجار ادامه داد: با احساس مسئولیت مردم ایران در راستای نودوستی و کمک رسانی در این زلزله حماسه آفریده شد اما بسیاری علاقهمند بودند که خودشان مستقیما به مردم خدمترسانی کنند و امکانات را در اختیار آنها قرار دهند. در این شرایط این سوال مطرح میشود که آیا واقعا این نوع از ارائه کمکهای فرد به فرد نیاز هست یا نیست. گاهی به دلیل انتقال کمکها از سوی خود مردم و حضور آنها در منطقه ترافیکهای سنگینی ایجاد میشد که حتی خودروهای امدادرسان هم معطل میشدند. این یکی از مشکلاتی بود که ما با آن روبهرو بودیم اما از سوی دیگر امکان نداشت که از احساسات مردم جلوگیری کنیم. در مجموع به نظر من بهتر است که در این شرایط به توصیههایی که از سوی سازمانهای متولی ارائه میشود و به نیازهای اعلام شده توجه کنیم.
نجار با اشاره به ماده ۲۰ قانون فداکار خدمت اظهار کرد: افرادی که برای امدادرسانی به محل حوادث مراجعه میکنند باید از دانش لازم برخوردار بوده و آموزش دیده باشند. همچنین باید توسط مسئولان برای حضور آنها در محل اعلام نیاز شود. اگر خدایی نکرده کسی که به محل آمده به دلیل آموزشی که ندیده دچار حادثه شود آسیب مضاعف ایجاد میکند برهمین اساس در بحث فداکار خدمت نیز به این موضوع توجه شد.
نجار با اشاره به بحث بازسازی مناطق زلزله زده گفت: بازسازی صورت گرفته کار بسیار عظیمی بود. میانگین ساختمانها پیش از زمین لرزه ۱.۱ بود اما پس از بازسازی به ۳.۹ ارتفاع و طبقه رسید. جدا از اینکه این افزایش نیاز بود یا نبود. در هرحال پس از وقوع یک حادثه نمیتوان انتظار داشت که ظرف مدت زمان کوتاهی همه چیز مثل قبل شود طبیعی است که امدادرسانی، رسیدگی و بحث بازسازی تا مدت زمانی پس از وقوع حادثه مورد نیاز است و ادامه خواهد داشت.
شناسایی ۲۱۸ زلزلهزدهنما در زلزله کرمانشاه
رئیس سابق سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به برخی چالشهایی که پس از وقوع این زمین زلزله اتفاق افتاده بود گفت: ۲۱۸ خانواری که در زمان وقوع حادثه در محل حضور نداشتند پس از آن به منطقه آمده بودند و درخواست داشتند که با آنها مثل حادثه دیدگان رفتار شود که البته در مورد این افراد که میتوان به آنها زلزلهزده نما گفت، زمینه پیگیریهای لازم انجام شد یا به عنوان مثال ۴۰۰۰ خانوار مستاجر بودند که برخی از آنها میخواستند با آنها مثل مالکان برخورد شود.
وی در خصوص ارائه کمکهای مردمی به زلزله زدگان اظهار کرد: خواهش ما در حوادث این است که تمام افرادی که قصد کمک دارند با هماهنگی متولیان این اقدامات را انجام دهند. متاسفانه در بحث توزیع کمکها اعتماد وجود نداشت و هر کسی برای خودش کمکهای مردمی توزیع کرد که بخشی از این ناشی از ناهماهنگی بخش خصوصی بود اما یکی از موضوعات مهم پس از وقوع حادثه، هدایت است که باید در بسیاری از عرصهها مورد توجه قرار گیرد. مثلا در بحث بازسازی نیز هدایت اهمیت ویژهای دارد. برخی برای ساخت خانه برای زلزلهزدگان اقدام میکنند در صورتی که نیاز نیست و میتوان ظرفیت و توان آن را به ساخت مدرسه انتقال داد.
بیشتر بخوانید: آسیبشناسی و ناگفتههای مدیریت بحران یک زلزله
نجار در پایان اظهارکرد: اقدام رسانهها نیز پس از وقوع بحران محل بحث است. به عنوان مثال در یکی از برنامههای تلویزیونی از سوی یکی از افراد حادثه دیده مطرح شد که فقط به کسانی کانکس داده میشود که پارتی داشته باشند زمانی هم گفته شد که در محل اسکان حادثهدیدگان مار وجود دارد که بعدا آمار گرفتیم و دیدیم تعداد مارگزیدگی از سه سال گذشته هم کاهش یافته است. برهمین اساس در این زمانها باید به مسائلی که از سوی رسانهها مطرح میشود هم توجه کرد که هم به زمان و مکان و هم نیمه پر لیوان دیده شود.
انتهای پیام
نظرات