سلمان باهنر، نویسنده کتاب «سیوسه پل، چهارونیم اکتاو» در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: وضعیت برخی از انواع هنر مانند تئاتر بهصورت زنده قابلبررسی است، اما این کار درباره نویسندگی دشوار است، چراکه نویسندگی، فعالیتی فردی و در خلوت فرد انجام میشود و پروژهای بلندمدت است. امکان دارد امروز بسیاری از افرادِ خلاق و صاحب سبک در نویسندگی در حال خلق آثاری باشند که چند سال دیگر منتشر میشود مثل اجتماعینویسهایی که ایده آثار خود را از دل حوادث اجتماعی جامعه میگیرند و برای خلق اثر به فاصله زمانی نیاز دارند.
او ادامه داد: بنابراین اگر نوشتن را پروژهای طولانی و زمانبر بدانیم، بررسی وضعیت آن کار سادهای نیست. فعالیت نویسنده حتی اگر در حال حاضر نمود بیرونی نداشته باشد اما در جریان است، زیرا نویسندگان بهطور مدام در حال ایدهپردازی، یادداشتبرداری و فعالیت هستند.
این نویسنده و فیلمنامهنویس اصفهانی افزود: معمولاً زمانی که از فضای نویسندگی در اصفهان صحبت میشود، منظور بیشتر انجمنهای نویسندگی گروهها، نشستها و جشنوارهها و وضعیت فعالیت نویسندگان مطرح و شناختهشده است، درحالیکه درباره نویسندگی نمیتوان با این معیارها صحبت کرد، حتی بازار چاپ و نشر اصفهان نیز اما و اگرهای بسیاری دارد، اما و اگرهایی مثل این موضوع، کتابی که توسط ناشران اصفهانی چاپ میشود چقدر معتبر است؟ امروز ناشران، متعدد شدهاند و در هر خیابان یک انتشارات دید میشود و بسیاری افراد برای چاپ کتاب و رمان هزینه میکنند، بنابراین نمیتوان با این نگاه از وضعیت نویسندگی در اصفهان برآوردی داشت.
امکان نویسنده برای انتشار اندیشه؛ عامل انگیزهبخشی
او معتقد است: ممکن است از کارگاههای نویسندگی مجموعههای مختلف در دو دهه اخیر ازجمله قلمستان، رویش، بهانه روایت، روایتخانه و حتی حوزه علمیه آثار ارزشمندی تولید شود که در حال حاضر هیچ خبری از آن نیست.
باهنر، بزرگترین چالش و مشکل نویسندگان را مسئله سانسور دانست و تصریح کرد: نویسندگان پیش از شروع کار، این تصور را دارند که باید چیزی بنویسند تا چاپ آن میسر باشد و این فکر از ابتدا رفتار آنها را غیر اصیل و دچار خودسانسوری و ادبیات را به ادبیاتی ابتر تبدیل میکند و اگر موضوع سانسور وجود نداشت، قطعاً نویسندگانِ ما آثاری جاندار و مؤثر تولید میکردند.
نویسنده کتاب «سیوسه پل، چهارونیم اکتاو» گفت: بسیاری از مواقع آثاری به مناسبت یا به سفارش تولیدشده و در جمعها و جلسههایی تأیید و تحسین میشوند، اما آنچه به سبد فرهنگی خانواده اضافه و مطالعه شود کم و رسیدن به آن سخت شده است.
او با بیان اینکه آزادی در معنای مطلق خود هیچگاه وجود نداشته است، گفت: نوعی از سانسور همراه با وحشت، ترس و شدت و نوعی دیگر با سهولت و مسامحه بیشتر همراه است. سانسور همواره بوده، اما دورههایی آزادیهای نسبی وجود داشته است که وجود این آزادیها و امکان نویسنده برای انتشار اندیشه، نقش مهمی در انگیزهبخشی برای خلق اثر خوب، اصیلتر و قویتر میدهد.
امید برای بازگشت اصفهان به دوران اوج
همچنین محمد اسماعیل حاجعلیان، مجموعه تریلوژی کتاب «ساعت دنگی» نیز با اشاره به عوامل مؤثر در رکود نویسندگی در استان اصفهان، به ایسنا گفت: رکود، رخوت و تعطیلیِ حاصل از کرونا، شرایط بازار، افزایش قیمت کاغذ، کاهش وضعیت رقابتی بین نویسندگان، تعطیلی جشنوارهها و جوایزی که پیش از این وجود داشت و در چند سال اخیر کمرنگ شده است، عاملی شد تا نویسندگان فعالیت کمتری داشته و در کشور و اصفهان وضعیت خوبی نداشته باشند.
او با تأکید دوباره بر اینکه حال داستاننویسی اصفهان خوب نیست، اظهار کرد: کاهش تولید کتاب در استان اصفهان، کاهش جشنوارهها و فعالیتهای فرهنگی، جوایز و جلسات نقد و بررسی، پاتوقها و گعدههای کتابخوانی که برای نویسندگان انگیزهبخش بود در سالهای اخیر به دلایل مختلف ازجمله کرونا، تعطیلی مؤسسات و آموزشگاهها تعطیل شدند و همه این موارد حال داستاننویسی اصفهان را گرفته است، اما امیدهای زیادی برای بازگشت اصفهان به دوران اوج فعالیت خود وجود دارد. ایجاد فضاهای رقابتی و حمایتی، سفارشهای مختلف، ایجاد جشنوارهها و جوایز داستانی و نویسندگی، حمایت از نویسندگان برای چاپ آثار مؤثر خواهد بود زیرا بسیاری از نویسندگان آثار خوبی دارند که به علت وضعیت آشفتهبازار چاپ و نشر چاپنشده است، همین وضع آشفته، ورودی آثار را کاهش داده است.
حاجعلیان با بیان اینکه ناشران از چاپ آثار ایرانی پرهیز میکنند و به ادبیات ترجمه میپردازند، تأکید کرد: افزایش قیمت کتاب نیز باعث حذف کتاب از سبد کالای مردم شده یا اکتفا به کتابهای ضروری شده است و همین به رکود این بازار و کاهش تیراژ کتابها دامن میزند.
این نویسنده ادامه داد: ایجاد و احیای جمعها و گعدههای نقد و داستانخوانی که بهواسطه کرونا تعطیلشده بودند، سامان دادن به وضع بازار نشر و اقتصاد بیمار آن که مانع بزرگی بر سر راه چاپ کتاب است و ورود نهادها و سازمانهای دولتی به میدان مانند شهرداریها که تمکن مالی دارند، برای سوق دادن فضا به سمت تولید آثار با کیفیت در بهبود فضا مؤثر است.
انتهای پیام
نظرات