نشست تخصصی «آینده آب در قزوین» به عنوان اولین نشست از سلسله نشست‌های «قزوین در مسیر تحول دانش بنیان» دوشنبه شب ۲۵ مهر ماه ۱۴۰۱ به همت جهاد دانشگاهی، معاونت اقتصادی استانداری و بنیاد نخبگان در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) برگزار شد و در این پنل تخصصی مسئولین کشوری و استانی، اساتید دانشگاهی، پژوهشگران، دانشجویان و صاحبنظران به بیان ایده‌ها، طرح‌ها و انتقادات خود از چالش‌های موجود در حوزه آب استان قزوین پرداختند.
آیا واقعاً کشاورزی مقصر اصلی کم آبی کشور است؟
به گزارش ایسنا، در ابتدای این برنامه دکتر حمید سینی‌ساز از سازمان همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری با انتقاد از عدم شفافیت داده‌ها در حوزه آب، اظهار کرد: وقتی آگاهیم که عمده تلفات آب در کشور از ناحیه تبخیر است چرا آب در سریعترین حالت ممکن وارد سفره‌های زیرزمینی نمی‌شود که نه جاری شود و خسارت بزند و نه تبخیر شود و از دسترس خارج شود.
وی گفت: چرا داده‌های حوزه آب به‌صورت شفاف در اختیار عموم قرار نمی‌گیرد، اینها مسائلی است که ذهن پژوهشگران و کارشناسان را درگیر کرده است؛ اما من پس از سال‌ها بررسی در این زمینه به این باور رسیده‌ام که مسئولین نمی‌خواهند شفاف‌سازی صورت گیرد و موضوع ندانستن و نتوانستن در میان نیست بلکه بحث تعارض منافع است.
سینی‌ساز خاطرنشان کرد: وقتی متولی امور آب کشور از محل آب‌فروشی درآمد بیشتری دارد ترجیح می‌دهد بخشی از درآمد خود را خرج مقصر تراشی کند و طی دهه‌های متمادی در ذهن مردم و رسانه‌ها این موضوع را نهادینه کند که بخش کشاورزی مقصر اول و آخر کم آبی در کشور است چرا چون آن بخش کمترین میزان آب‌بها را پرداخت می‌کند و اگر این آماده‌سازی ذهن‌ها صورت گیرد با کم کردن سهم آب کشاورزی، مردم و جامعه هیچ گارد ذهنی برای این موضوع نخواهند داشت و این تصمیم را می‌پذیرند.
وی با انتقاد از بها ندادن به آبخیزداری در کشور گفت: آبخیزداری در کشور مهیا نمی‌شود چون پول در آن نیست؛ کمترین پولی که برای سد سازی نیاز است مبلغی بالغ بر ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان است، در حالی که با انجام عملیات آبخیزداری با یک هزارم این قیمت می‌توان آب را ذخیره و از تبخیر آن جلوگیری کرد و از نرخ تبخیر به موجودی آب قابل دسترس اضافه کرد.
این پژوهشگر تصریح کرد: اگر آبخیزداری انجام شود دیگر آن سازه‌های غول پیکر و گران قیمت سدها بی‌ارزش جلوه می‌کند و یک دیواره خالی است که همه سوال می‌کنند چرا اینقدر برای ساخت آن هزینه شده است. ساختار کشور به تعارض منافع دامن می‌زند و چون درآمد دارد از اعلام شفاف داده‌ها جلوگیری می‌کند تا مشت مسئولان در برابر پژوهشگران باز نشود و این مشکلی است که همواره با آن روبه‌رو بوده‌ایم و مربوط به این دولت و آن دولت نیست.
توسعه صنایع چالش افزایش مصرف آب
سینی‌ساز از توسعه صنایع به عنوان چالشی در افزایش مصرف آب یاد کرد و افزود: متأسفانه در برخی مقاطع تصمیمات کلان مدیریتی باعث ایجاد مهاجرت یا انگیزه مهاجرت به شهرها شده است بی‌آنکه پیش‌بینی برای تأمین آب و غذا و اشتغال آن مهاجران صورت گرفته باشد.
وی گفت: ما به گسترش صنایع افتخار می‌کنیم بدون آنکه از عواقب بدی که در پی این تصمیمات است آگاه باشیم. صاحبان صنایع به فکر ترجیح منافع‌اند و دغدغه‌ای برای معضلات مهاجرت و تخصیص تسهیلات برای زندگی کارگران صنایع ندارند.
این عضو سازمان همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری تشریح کرد: راه‌اندازی صنایع و توسعه شهرک‌های صنعتی افراد را مجبور به مهاجرت به شهرها و اسکان در نزدیکی صنایع کرده است. جمعیت کثیری که امروزه در شهرها ساکن هستند، نتیجه مهاجرانی است که از روستاها و شهرهای کوچک در پی کار به شهرها مهاجرت کرده‌اند بدون آنکه زیرساخت لازم برای حضور آن‌ها ایجاد شده باشد و حضور آن‌ها مصارف آب را چند برابر کرده است.
وی خاطرنشان کرد: در حل مسئله آب بررسی کنیم که چند درصد شاغلین صنایع استان قزوین بومی استان هستند. در صنایعی که با سرمایه‌ای عظیم احداث شده و آلایندگی‌های آن برای اهالی آن شهر و زیست بوم است چند درصد توانسته برای شهروندان خود ایجاد اشتغال کند. آیا صنایع به میزان هزینه‌هایی که برای کشور دارند، ارزآوری و مصرف بهینه امکانات را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
«تحول دانش‌بنیان» رویکرد دولت سیزدهم برای قزوین
به گزارش ایسنا، در ادامه دکتر میثم پیله فروش، معاون اقتصادی استانداری قزوین اظهار کرد: دولت سیزدهم در نخستین روزهای کاری خود از سند تحول دولت مردمی رونمایی کرد و آن را مرجعی برای فعالیت‌های نهادهای دولتی و خصوصی کشور قرار داد و به پیوست آن برای هر یک از استان‌های کشور اهرمی تحولی در نظر گرفت و در این میان سهم استان قزوین «تحول دانش بنیان» بود.
وی خاطرنشان کرد: این انتخاب از عملکرد درخشان دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی، بنیاد نخبگان، پارک‌ها و مراکز علم و فناوری در استان خبر می‌دهد. بر همین اساس تحول دانش‌بنیان در دستور کار استان قرار گرفته و طی ماه‌های اخیر اتفاقات خوبی در مسئله آب رخ داده است.
این مسئول عنوان کرد: در مدیریت اقتصادی استان طی یک سال گذشته هیچ صنعت آب بری در قزوین مستقر نشده و سقف ۲۵ متر مکعب به متقاضیان صنایع و گردشگری اختصاص یافته است. بر اساس آمایش میدانی بالغ بر ۹۰ درصد از مصرف آب استان در حوزه کشاورزی است.
وی اظهار کرد: به همت دولت سیزدهم آب شرب از طالقان به آبیک منتقل شد و در ادامه راه باید به تاکستان برسد. اگر همه‌ی آبی که از طالقان اختصاص یافته برای شرب استان تخصیص داده شود، آینده بخش کشاورزی که بخش مهمی از آن مبتنی بر آب کانال است چه خواهد شد و این اتفاق چه تاثیری بر کشاورزی دشت قزوین خواهد گذاشت.
پیله‌فروش گفت: آیا کشاورزی قزوین تحمل این تحول دانش بنیان را دارد؟ آیا از رودخانه‌های عظیم استان می‌توان حق آبهای برای کشاورزی در نظر گرفت؟ چه کار ملی و استانی برای انتقال حقابه دشت قزوین از رودخانه شاهرود باید صورت پذیرد؟ اینها سوالاتی است که در مسئله آب استان باید پاسخ‌های متقن و مستندی برای آن ارائه شود.
ماموریت اصلی پژوهشی دانشگاه حل مسئله آب است
دکتر بیژن نظری، رئیس دانشکده آب و کشاورزی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) نیز در این برنامه اظهار کرد: آب سرمایه ملی است و همه در برابر آن مسئول هستیم و در این میان تفاوتی بین دانشجو، مسئول، کشاورز، صنعتگر، باغدار و سایر اقشار جامعه وجود ندارد و همه در حفظ آن مسئولیت داریم.
وی با بیان اینکه آب در تمام حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی کشور نفوذ کرده است، خاطرنشان کرد: مسئله برداشت بی‌رویه از سفره آبهای زیرزمینی علاوه بر قزوین دامن‌گیر تمام مناطق کشور است مگر استان گیلان که نیازی به برداشت از آبهای زیرزمینی ندارد و یا استان‌هایی که از ابتدا از نعمت سفره‌های زیرزمینی بی‌بهره بوده‌اند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با هشدار درخصوص حفر چاه‌های جدید در مناطق ممنوعه گفت: مسئله افت آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین در نهادهای مختلف، اسناد بالادستی، سیاست‌های کلی نظام و قوانین مورد توجه ویژه قرار گرفته است و مأموریت اصلی پژوهشی دانشگاه نیز حل مسئله آب است که برای تحقق این مهم باید به پژوهش جدی در حوزه کشاورزی و صنایع کم‌آب‌بر بپردازیم.
وی تأکید کرد: اقتصاد کم آب‌بر، کشاورزی کم آب‌بر، صنایع کم آب‌بر بسیار حائز اهمیت است. در تأیید و ارزیابی هر طرح و پروژه‌ای باید کم آب‌بر بودن آن در اولویت توجه قرار گیرد و در این خصوص باید به دانش و فناوری مجهز باشیم و مدیریت نرم‌افزاری در این قضیه بسیار حائز اهمیت است. در این راستا کشاورزان با رویکرد دانش بنیانی می‌توانند به جای سود ۵۰ هزار تومانی از یک مترمکعب، به درآمد یک میلیون تومانی در همان مقیاس برسند.
به گزارش ایسنا در این نشست نخبگانی بسیاری از صاحبنظران از دستگاه‌ها و نهادهای مختلف استان دانشجویان و پژوهشگران به ایراد سخن و بیان پیشنهادات خود جهت برون رفت قزوین از مشکل تأمین آب و پیشگیری از خشکسالی و فرونشست دشت قزوین پرداختند که در اخبار آتی به این مسائل خواهیم پرداخت.
انتهای پیام
نظرات